Васіль (1900-1970), праваслаўны святар, іерарх Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы (БАПЦ), доктар багаслоўя, рэлігійны і грамадскі дзеяч беларускага замежжа, удзельнік беларускага хрысціянскага руху 20 ст. У свецкім жыцці - Уладзімір Тамашчык.

Нарадзіўся 15.04.1900 у в. Вялікія Азярыны Гарадзенскага пав. Паходзіў з сям'і праваслаўных беларусаў: бацькі - Даніла і Марыя (з дому Жанеўскіх) Тамашчыкі. Скончыў пачатковую школу ў в. Вялікія Азярыны. У 1913 г. з сям'ёй пераехаў у маёнтак Дубляны недалёка ад мястэчка Вялікая Бераставіца. Вучыўся ў Горадні. У час Першай сусветнай вайны з набліжэннем фронту з сям'ёй эвакуіраваўся ўглыб Расеі. Са снежня 1915 г. жыў у Омску, дзе скончыў сярэднюю школу (1920). У 1921 г. разам з сям'ёй вярнуўся ў Беларусь. Адбудаваў з братамі зруйнаваны вайной маёнтак у Дублянах. Да беларускага нацыянальна-адраджэнскага руху далучыўся ў 1920-я гады пад уплывам заходнебеларускага перыядычнага друку і выступленняў беларускіх паслоў на пасяджэннях у сейме Польскай Рэспублікі. У 1927 г. арыштаваны польскімі ўладамі, беспадстаўна абвінавачаны ў антыдзяржаўнай дзейнасці і прыгавораны да 3 гадоў турмы. З 1930 г. - у Чэхаславакіі. Вучыўся ў Пражскім політэхнічным інстытуце на агранамічным факультэце. Пасля заканчэння вучобы ў 1934 г. быў запрошаны на пасаду асістэнта ў Пражскі інстытут заалогіі. Адначасова з навуковай працай браў удзел у грамадскім жыцці беларускай эміграцыі. Пэўны час працаваў сакратаром старшыні Рады Беларускай Народнай Рэспублікі В.Захаркі. У гады Другой сусветнай вайны, пасля акупацыі Беларусі нямецкімі войскамі, на кароткі час вярнуўся ў Дубляны. Пазней пераехаў у Беласток, дзе ўключыўся ў беларускую грамадска-культурную працу. Працаваў намеснікам рэдактара беларускай газеты «Новыя дарогі». З 1944 г. - у эміграцыі. З сярэдзіны 1940-х гадоў жыў і працаваў у Мюнхене. Быў абраны старшынёй Цэнтральнага беларускага камітэта ў Германіі. Як «нацыянальную здраду» ацаніў пераход епіскапаў БАПЦ у Расейскую зарубежную праваслаўную царкву. Пастрыгся ў манахі і прыняў імя Васіль 23.04.1949 у г. Констанц (Германія). Вышэйшымі духоўнымі іерархамі Ўкраінскай аўтакефальнай праваслаўнай царквы ўзведзены ў сан епіскапа ў беларускай царкве св. Мікалая ў г. Розенгайм (19.12.1949). У 1951 г. скончыў Украінскую багаслоўскую акадэмію ў эміграцыі. На свяшчэнным Саборы епіскапаў БАПЦ у гэтым жа годзе абраны адміністратарам БАПЦ у ЗША, Канадзе і Эўропе. З 2-й паловы 1951 г. - у ЗША. Стала жыў у Нью-Ёрку, дзе арганізаваў царкоўна-рэлігійны і адміністрацыйны цэнтр епіскапата БАПЦ у Паўночнай Амерыцы. Удзельнічаў у беларускім грамадска-культурным жыцці на эміграцыі. Некаторы час узначальваў Беларускі інстытут навукі і мастацтва. Быў сябрам Беларуска-амерыканскага задзіночання. Выступаў з малітвамі ў Сенаце ЗША ў сувязі з гадавінамі абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі. Быў асабіста знаёмы з прэзідэнтамі ЗША Л.Джонсанам і Р.Ніксанам. Садзейнічаў арганізацыі новых прыходаў БАПЦ, функцыянаванню суботніх і нядзельных школ беларусаведы. Памёр 09.06.1970 у Нью-Ёрку.

Літ.: Беларус (Нью-Ёрк). 1970. № 159; 1980. № 279; Кіпель В.

Паведаміць пра недакладнасьць