I. ПРАСТОРАВЫЯ АДНОСІНЫ.
1. Ужываецца пры абазначэнні напрамку руху ці дзеяння адкуль-н., з чаго-н., з процілеглага (адваротнага) боку чаго-н. Сонца ўзнялося з-за лесу. Воўк вылецеў з-за куста. Выняў рукавіцы з-за пояса. Выглядаць з-за хвойкі. Гукаць з-за дзвярэй. Дом віднеецца з-за агароджы. Родам з-за Слуцка. □ Вылез месяца срэбны рог, асвяціў балота з-за хмары (А.Куляшоў). А за сцяной смяецца поле, зіяе неба з-за акна, - і думкі мкнуцца мімаволі туды, дзе расцвіла вясна (М.Багдановіч).
2. Ужываецца пры абазначэнні руху ад якога-н. прадмета, рэчы, прылады, каля якіх хто-н. знаходзіўся і з чым быў звязаны занятак гэтай асобы (параўн. за ў 4 зн.). Падняцца з-за стала пасля вячэры. Я толькі што з-за стала.
II. ПРЫЧЫННЫЯ АДНОСІНЫ.
3. Ужываецца пры ўказанні прычыны або падставы дзеяння. Спрачацца з-за дробязей. Плакаць з-за ласкавага слоўка. □ Знайшоў адно паленца, таўсцейшае проці меры, і з-за таго паленца абярнуў увесь воз дроў (Я.Колас).
// Ужываецца пры ўказанні на асобу, якая з'яўляецца прычынай або віноўнікам чаго-н. З-за яго столькі непрыемнасцей. □ Гавораць, што з-за мяне вы пакінулі дзяўчыну, якая шэсць год вас чакала? (І.Шамякін).
◊ З-за вуха. Моцна, з усяго размаху, з усёй сілы. Некалькі чалавек грэлі з-за вуха па велічэзных кавадлах (К.Чорны).
