Цывілізацыя (от лат. civilis - грамадзянскі, цывільны),

1) узровень, ступень грамадскага развіцця матэрыяльнай і духоўнай культуры (антычная Ц., сучасная Ц.). Французскія філосафы-асветнікі 18 ст. выкарыстоўвалі паняцце Ц. для абазначэння высокаразвітага грамадства, заснаванага на пачатках розуму, справядлівасці і рэлігійнай талерантнасці. Культура сфармавалася раней Ц., якая, наадварот, узнікла на той стадыі гістарычнага развіцця, што прыйшла на змену эпосе варварства. Ц. узнікла ў выніку т.зв. «неалітычнай рэвалюцыі», падчас якой адбыўся пераход ад спажывальнай (збіральніцтва, паляванне і рыбалоўства) да вытворнай гаспадаркі (земляробства і жывёлаводства). Вылучаюцца некалькі стадый у развіцці Ц.: аграрна-традыцыйная (характэрная для рабаўладальніцкага і феадальнага грамадстваў); індустрыяльная (характэрная для капіталізма); постіндустрыяльная, ці інфармацыйная (узнікла ў другой палове 20 ст. пад уплывам навукова-тэхнічнай рэвалюцыі, хуткага развіцця высокіх тэхналогій і павелічэння інфармацыйных патокаў). Найбольш важнымі прыкметамі Ц. лічацца ўтварэнне дзяржавы, узнікненне пісьменнасці, аддзяленне земляробства ад рамяства, расслаенне грамадства на класы, з'яўленне гарадоў. Існуюць розныя класіфікацыі Ц.: кантынентальная (напр., эўрапейская, азіяцкая); нацыянальная (ангельская, французская, нямецкая); рэгіянальная (паўночнаафрыканская) і інш. У Беларусі пачаткам развіцця Ц. лічыцца 8-9 ст., калі былі створаны першыя дзяржавы-княствы (Полацкае, Турава-Пінскае, Смаленскае княствы), узнікла пісьмовая традыцыя, з'явіліся і хутка развіваліся гарады, выдзялілася рамяство як асобны від вытворчай дзейнасці. Фактычна першая Ц. на землях Беларусі знаходзілася на аграрна-традыцыйнай стадыі свайго развіцця і мела тыпова феадальны характар.

2) У некаторых сацыяльных тэорыях Ц. - эпоха ўпадку і дэградацыі ў супрацьвагу цэласнасці, арганічнасці культуры (О.Шпенглер, М.Бярдзяеў і інш.).

Паведаміць пра недакладнасьць