Торбачнік альпійскі (Thlaspi alpestre L., 1763)
Парадак Каперсакветныя (Capparales), сямейства Крыжакветныя (Brassicaceae (Cruciferae))

Статус. III катэгорыя. Вельмі рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях.
Значэнне ў захаванні генафонду. Сярэднеэўрапейскі горны натуралізаваны від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах за паўднёва-ўсходняй мяжой арэала [1]. Дэкаратыўная і меданосная расліна.
Кароткае апісанне. Шмат-, двух- або аднагадовая травяністая расліна з кароткім, злёгку галінастым карэнішчам і простым прамым, радзей галінастым сцяблом вышынёй 5-20 см. Прыкаранёвае лісце сабрана ў разетку, суцэльнакрайняе, чаранковае, эліптычнае або адваротнаяйкападобнае; сцябловае - вузкаяйкападобна-сэрцападобнае, сядзячае, сцеблаабдымнае, каля асновы стрэлападобнае, з вастраватымі вушкамі, суцэльнае або рэдка выемчаста-зубчастае. Кветкі дробныя, бэзавата-белыя або белыя, сабраны ў коласападобную мяцёлку. Зубцы чашачкі чырванаватыя. Плод - крылаты струк даўжынёй 6-8 мм, на ножцы. Насенне жаўтавата-карычневае, гладкае, па 6-8 у кожным гняздзе [2, 3].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў канцы красавіка - траўні, пладаносіць у траўні-чэрвені. Размнажэнне насеннае.
Пашырэнне. Сярэдняя і Атлантычная Эўропа, Скандынавія, паўночныя і паўночна-заходнія раёны Ўсходняй Эўропы [2]. У Беларусі знойдзена ў 2 пунктах у Мядзельскім раёне [4, 5].
Месцы росту. Злакава-разнатраўныя сухадольныя лугі і папарныя палеткі, на пясчанай глебе. Аддае перавагу парушаным месцам росту і грунтавым агаленням.
Характар росту. Расце невялікімі групамі і асобнымі экземплярамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчая трансфармацыя зямель, касьба, выпас жывёлы, празмерныя рэкрэацыйныя нагрузкі (вытоптванне).
Культываванне. Вырошчваецца ў Рэспубліканскім экалагічным цэнтры навучэнцаў у Менску.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў ландшафтным заказніку «Блакітныя азёры».
Неабходныя меры аховы. Рэвізія вядомых месцазнаходжанняў, кантроль за станам папуляцый, пошук новых месцаў росту, увядзенне ў культуру, рассяленне ў прыродныя экатопы.

Літ.: 1. Krawiecowa,1951; 2. Флора Ленинградской области, т. 2, 1957; 3. Флора Европейской части СССР, т. 4, 1979; 4. Вынаев, Третьяков, 1978; 5. Даныя гербарыяў ІЭБ АН Беларусі і БДУ.

Г.Вынаеў

Паведаміць пра недакладнасьць