Пераважае аднастайны плоскі рэльеф. Большую частку раёна займае Палеская нізіна (на ўсходзе Прыдняпроўская нізіна), таму Паўднёвую Беларусь нярэдка называюць Беларускім Палессем. Клімат у параўнанні з Паўночнай і Цэнтральнай Беларуссю найбольш цёплы і сухі. Ападкаў 520-620 мм за год. Вегетацыйны перыяд доўжыцца 190-210 сутак. Найбольш пашыраны супясчаныя, пясчаныя і тарфяна-балотныя глебы. Ёсць буйныя радовішчы калійнай солі (Салігорскае і Петрыкаўскае), каменнай солі (Давыдаўскае і Мазырскае), будаўнічага каменю (Мікашэвіцкае), радовішчы легкаплаўкіх і тугаплаўкіх глін, будаўнічых і кварцавых пяскоў, нафты, торфу. Раён характарызуецца значнай забалочанасцю, высокай лясістасцю, асабліва ў цэнтральнай частцы. Пераважаюць мяшаныя лясы, сустракаюцца дубровы. Вялікія плошчы забалочаных пераўвільготненых зямель меліяраваны. У межах гэтага раёна знаходзіцца Прыпяцкі ландшафтна-гідралагічны запаведнік. Сельскае рассяленне вызначаецца рэдкай сеткай параўнальна буйных вёсак. У раёне адзначаецца меншая міграцыя сельскіх жыхароў у гарады, чым у іншых частках краіны. Па прамысловай, сельскагаспадарчай, транспартнай асвоенасці тэрыторыі раён апошні ў краіне. У ім ніжэй паказчыкі шчыльнасці сельскага насельніцтва, асноўных вытворчых фондаў, разаранасці тэрыторыі, густаце сеткі аўтадарог з цвёрдым пакрыццём. Забруджанне тэрыторыі радыенуклідамі пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС рэзка паменшыла магчымасці выкарыстання значнай часткі тэрыторыі. Пераселены жыхары многіх населеных пунктаў, размешчаных на паўднёвым усходзе гэтага прыродна-гаспадарчага раёна, частка забруджанай тэрыторыі цалкам выключана з гаспадарчага выкарыстання.
Галоўныя прамыслова-транспартныя і прамысловыя вузлы раёна - Гомель, Берасце, Пінск, Мазыр, Жлобін, Светлагорск, Лунінец, Кобрын. У іх працуюць прадпрыемствы машынабудаўнічай, металаапрацоўчай, нафтаперапрацоўчай, хімічнай, дрэваапрацоўчай і цэлюлозна-папяровай, лёгкай і харчовай прамысловасці. Толькі ў гэтым раёне вядзецца здабыча калійных солей (Салігорск), кухоннай солі (Мазыр), нафты (Рэчыца), створана пераробная металургія і вытворчасць штучнага футра (Жлобін). Сельская гаспадарка спецыялізуецца на мяса-малочнай жывёлагадоўлі і свінагадоўлі, вырошчванні бульбы і агародніны. Са збожжавых культур вырошчваюць азімае жыта, ячмень, азімую і яравую пшаніцу, авёс, грэчку. На захадзе вырошчваюць цукровыя буракі, ёсць невялікія пасевы льну-даўгунцу. Праз увесь раён праходзіць адна з галоўных водных транспартных артэрый краіны - р. Прыпяць і Дняпроўска-Бугскі канал.