Псіхааналіз (psycho-analysis), ці не найбольш уплывовая псіхалагічная школа ХХ ст. (заснавальнік З.Фройд), якая тлумачыць паводзіны дарослай асобы з яе ўнікальнага досведу сталення, г.зн. з паступовага ўсведамлення ёю вонкавага свету і прыстасавання да яго пад час дарастання, калі асоба мусіць навучыцца карыстацца ўласным целам дзеля падтрымання сталай раўнавагі ў сваіх дачыненнях з вонкавым светам; псіхааналітыкі лічаць, што псіхічныя хваробы вынікаюць з нейкіх няўдачаў, якія напаткалі асобу пад час сталення, іначай кажучы, з таго, што яна не навучылася, або навучылася не так, як мае быць, карыстацца сваім целам і ладзіць свае дачыненні з вонкавым светам ды іншымі людзьмі; да найбольшых адкрыццяў псіхааналізу належыць адкрыццё шматроўневай структуры псіхікі (падсвядомасці) і звязанага з тым прыгнёту ірацыянальных элементаў у псіхіцы чалавека; інтэрналізацыі каштоўнасцяў, якія пазней (як сумленне або супер-эга) рэгулююць паводзіны асобы знутры; сувязі паміж структураю сям'і і структураю асабістасці і г.д.
