##ShortTitle: Лацінска-беларускі прыказак, прымавак і крылатых слоў
##LongTitle: Лацінска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў
##FrontpageTitle: Лацінска-беларускі прыказак, прымавак і крылатых слоў
##ExpandArticle: false
##Type: slo
##ArticleLang: la
##HTMLDescription_BEGIN
Створана на падставе:
Proverbia et dicta: Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў. Менск: Універсітэцкае, 1993. ISBN 5-7855-0639-4
Уключана каля 500 лацінскіх прыказак, прымавак, крылатых слоў. Прыведзены адпаведнікі ў беларускай мове, а таксама ў расейскай, французскай, ангельскай, нямецкай. Для шырокага кола чытачоў.
##HTMLDescription_END
@Ab aqua silente cave — Сцеражыся ціхай вады
@Abducet praedam, qui accurrit prior — Панясе дабычу той, хто прыбег першым
@Ab equis ad asinos — З коней у аслы
@Ablue, pecte canem, canis est et permanet idem — Памый, прычашы сабаку, усё ж сабака ёсць і сабакам застанецца
@Ab ovo usque ad mala — Ад яйка да яблык
@A cane non magno saepe ingens aper tenetur — Маленькі сабачка часта стрымлівае вялізнага дзіка
@Actam rem agere — Рабіць зробленую справу
@Ad duo festinans neutrum bene peregeris — Робячы дзве справы спехам, ніводнай добра не зробіш
@Ad poenitendum properat, cito qui judicat — Хто хутка вырашае, хутка каецца
@Ad primos ictus non corruit ardua quercus — Ад першага ўдару не падае высокі дуб
@Ad res portandas asini vocitantur ad aulam — Аслоў клічуць на двор для перавозкі цяжару
@Aede tua magnus, aliena sis velut agnus — У сваёй хаце будзь гаспадаром, а ў чужой - ягнём
@Aedis apud postes canis est magis acer (asper) in hospes — Каля вушака сабака мацней брэша на чужых людзей
@Aequo animo qui malis miscetur, est malus — Хто спакойна сыходзіцца з благімі людзьмі, той сам благі
@Aes debitorem leve, grave inimicum facit — Невялікі доўг робіць даўжніком, а вялікі - ворагам
@Aes partum scelere solet aera decem removere — Грошы, набытыя злачынным шляхам, звычайна прыносяць дзесяцікратныя страты
@Aethiopem lavare — Мыць эфіопа
@A majore bovi discit arare minor — У старога / старэйшага вала вучыцца араць малады / малодшы
@Amantium irae amoris integratio est — Сваркі закаханых - узнаўленне кахання
@Amare et sapere vix Deo conceditur — Кахаць і быць мудрым наўрад ці і Богу магчыма
@Amicus certus in re incerta cernitur — Верны сябар пазнаецца ў бядзе
@Amicus stultorum similis efficietur — Сябар дурняў зробіцца падобным да іх
@Amissum, quod nescitur non amittitur — Не ведаць аб страце - значыць не губляць
@Amor timere neminem verus potest — Сапраўднае каханне нічога не баіцца
@Anima esuriens etiam amarum pro dulci sumit — Галодны нават горкае прымае за салодкае
@Anima satur calcat favum — Сытая душа топча мёд
@Animum debere — Завінаваціцца душой
@Animus in pedes decidit — Душа ў пяткі пайшла
@Annosa vulpes haud [facile] capitur laqueo — Старая ліса не [лёгка] трапляе ў пастку
@Ante barbam doces senes — Яшчэ барада не вырасла, а ты старых вучыш
@Ante tubam trepidas — Дрыжыш яшчэ да гука трубы
@Ante volare cave, quam procrescant tibi pennae — Сцеражыся лётаць, перш чым у цябе вырастуць крылы
@Aquam in mortario tundere — Ваду ў ступе таўчы
@Aquam turbare dedecet, ne pura tibi desit — Не прыстала муціць ваду, каб чыстай табе хапіла
@Aquas cineri infundere — Ліць ваду ў попел
@Aquila non generat columbam — Арол не нараджае голуба
@Arbore fructu cognosdtur — Дрэва пазнаюць па плодзе
@Arbor mala, mala mala — Благая яблыня - благія яблыкі
@Arcades ambo — Абодва аркадцы / Абодва з Аркадзіі
@Ardea culpat aquas, quia nescit nare per illas — Чапля абвінавачвае ваду, таму што не ўмее плаваць
@Argenteis hastis pugnare — Змагацца срэбнымі дзідамі
@Arrogantia facit stultum — Ганарыстасць робіць дурным
@Ars neminem gravat — Рамяство нікому не ў цяжар
@Ars optimum viaticum — Рамяство - лепшы памочнік у дарозе
@Artificem commendat opus — Твор хваліць майстра
@Asinos non curo — На аслоў не звяртаю ўвагі
@Asinus ad lyram — Асёл аб ліры [мяркуе, судзіць]
@Asinus asinorum in saecula saeculorum — Асёл з аслоў на векі вечныя
@Asinus in paleas incidit — І асёл можа натрапіць на мякіну
@Audi, cerne, tace, si vis vivere cum pace — Слухай, прыкмячай, маўчы, калі хочаш жыць у згодзе
@Audi multa, loquere pauca — Слухай многа, гавары мала
@Aurea mediocritas — Залатая сярэдзіна
@Auro quaque janua panditur — Любыя дзверы адчыняюцца золатам
@Aurora musis amica (est) — Аўрора - сяброўка музам (г.зн. ранішнія гадзіны спрыяльныя для заняткаў навукамі і мастацтвам)
@Ausculta et perpende — Слухай [што гаворыць іншы] і ўзважай
@Aut Caesar, aut nihil — Альбо Цэзар, альбо нішто
@Aut ne tentaris, aut perfice — Альбо не бярыся, альбо даводзь да канца
@Aut vincere, aut mori — Альбо перамагчы, альбо памерці
@Auxilia humilia firma consensus facit — Згода робіць моцнай слабую дапамогу
@Barba tenus sapiens — Мудры толькі барадой / па барадзе
@Bella gerunt mures, ubi cattum non habet aedes — Мышы ваююць, калі ў хаце няма ката
@Bene merenti bene profuerit, male merenti par erit — Таму, хто сее дабро, адплацяць дабром, хто сее зло - злом
@Benevolus animus maxima est cognatio — Добразычлівы чалавек - самы блізкі родзіч
@Blanda patrum reprobos (segnes) facit indulgentia natos — Сляпая любоў бацькоў разбэшчвае дзяцей
@Bona fama est alterum patrimonium — Добрая слава - другая спадчына
@Bona opinio hominum tutior pecunia est — Добрая думка людзей больш трывалая, чым грошы
@Bona valetudo melior est quam maximae divitiae — Добрае здароўе лепш за самае вялікае багацце
@Bonorum vita vacua est metu — Жыццё сумленных людзей свабоднае ад страху
@Bonos rnores corrumpunt congressus mali — Благія сувязі псуюць добрыя норавы
@Bonum est etiam bona verba inimicis reddere — Добра нават ворагу сказаць прыемнае слова
@Bonum initium est dimidium facti — Добры пачатак - палова справы
@Bonus dux bonum reddit comitem — Пры добрым правадніку - добры спадарожнік
@Bos ad aquam tractus non vult potare coactus — Гані вала хоць да ракі - сілаю / сілком ваду піць не будзе
@Caecus non judicat de colore — Сляпы не судзіць аб колеры
@Caecus si caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadunt — Калі сляпы сляпому паказвае накірунак, то абодва падаюць у яму
@Calamitate doctus sum — Навучаны горам
@Calles antiquos serves veteres et amicos — Беражы старыя сцежкі і старых сяброў
@Camelus desiderans cornua, etiam aures perdidit — Вярблюд, імкнучыся набыць рогі, страціў нават вушы
@Cancrum recta ingredi doces — Вучыць рака ісці наперад
@Canit avis quaevis sicut rostrum sibi ctevit — Кожная птушка так спявае, як у яе дзюба расце
@Cattus amat piscem, sed non vult tingere plantam — Кот любіць рыбу, але не жадае мачыць лапы
@Cautus enim metuit foveam lupus — Асцярожны воўк баіцца ямы
@Cave amicum credas, nisi quem probaveris — Не лічы кагосьці сябрам, пакуль яго не выпрабаваў
@Cave canem — Сцеражыся сабакі (г.зн. будзь асцярожным, уважлівым)
@Cave ne quidquam incipias, quod post poeniteat — Не пачынай таго, у чым пазней будзеш раскайвацца
@Cave tibi a cane muto et aqua silente — Сцеражыся ціхага сабакі і спакойнай вады
@Cena comesa venire — Прыходзіць пасля абеду
@Cicatrix conscientiae pro vulnere est — Раны сумлення не загойваюцца
@Citius venit malum quam revertitur — Бяда хутчэй прыходзіць, чым адыходзіць
@Cito rumpes arcum, semper si tensum habueris — Хутка лук зломіш, калі яго заўсёды нацягнутым будзеш трымаць
@Clara pacta claros faciunt amicos — Ясныя ўмовы ствараюць добрых сяброў
@Claude os, aperi oculos — Закрый рот, адкрый вочы
@Claudi vicinus daudicat ipse brevi — Сусед кульгавага сам у хуткім часе пачынае кульгаць
@Cogitato quam longa sit hiems — Думай наперад, якая працяглая зіма
@Colubra restem non parit — Змяя вяроўкі не нараджае
@Columba non generat aquilam — Голуб не нараджае арла
@Comae steterunt — Валасы ўзняліся
@Comes facundus in via pro vehiculo est — Красамоўны спадарожнік у дарозе - той жа экіпаж
@Commenti fit opus ad deitatis opus — І да Божай дапамогі патрэбны спрыт чалавека
@Concolores aves facillime congregantur — Птушкі аднаго колеру лёгка сыходзяцца
@Conscia mens recti scandit bene stramina lecti — Чалавек з чыстым сумленнем спакойна ідзе спаць
@Conscientia mille testes — Сумленне варта тысячы сведкаў
@Considera quid dicas, non quid cogites — Сачы за тым, што гаворыш, а не за тым, што думаеш
@Consonus esto lupis, cum quibus esse cupis — Будзь у згодзе з ваўкамі, з якімі ты хочаш жыць
@Consuere alicui os — Зашываць камусьці рот
@Consuetudo est altera natura — Звычка - другая натура
@Consultatione re peracta nihi opus — Калі справа зроблена, парада не патрэбна
@Contra vulpem vulpinandum — Супраць ліс трэба хітраваць па-лісінаму
@Copia non est inopia — Запас - не нястача / галеча
@Cornix cornici nunquam oculum effodit — Груган гругану ніколі вока не выдзеўбе
@Cornu bos capitur, voce ligatur homo — Быка ловяць за рогі, а чалавека звязваюць словам
@Crambe bis coacta (recocta) — Двойчы звараная / падагрэтая капуста
@Cras, cras et semper cras et sic dilabitur aetas — Заўтра, заўтра і заўсёды заўтра, і так праходзіць жыццё
@Crebro victus erit, alium qui sternere quaerit — Той часта будзе прайграваць, хто імкнецца іншаму падставіць нагу
@Credula res amor est — Каханне лёгкавернае
@Crescere tanquam favus — Расці, як соты
@Crescit amor nummi, quantum ipsa pecunia crescit — Расце любоў да грошай, калі яны павялічваюцца
@Cribro aquam haurire — Чэрпаць ваду рэшатам
@Cucullus non facit monachum — Клабук не робіць манахам
@Cucurrit quispiam, ne pluvia madesceret, et in foveam praefocatus est — Спяшаўся, каб не вымакнуць пад дажджом, а трапіў у яму
@Cui fatum e furca est pendere, haud mergitur unda — Каму лёс наканаваў быць павешаным, той не патоне
@Cuilibet fatuo placet sua clava — Кожнаму дурню свой кій падабаецца
@Cui nasci contigit, mori restat — Каму давялося нарадзіцца, таму давядзецца і памерці
@Cujus est potentia, ejus est actum — Чыя сіла, таго і дзеянне
@Cujus regio, ejus lingua — Чыя краіна, таго і мова
@Cujus regio, ejus religio — Чыя вобласць, таго і вера
@Cum feriunt unum, non unum fulmina terrent — Маланкі, якія трапляюць у аднаго, палохаюць многіх
@Cum lupus addiscit psalmos, desiderat agnos — Нават калі воўк вывучыў псалом, ён усё роўна прагне ягнят
@Cum mula pepererit — Калі мул народзіць
@Cum recte vivis ne cures verba malorum — Калі жывеш сумленна, не бойся злых языкоў
@Dare verba in ventos — Кідаць словы на вецер
@Decipit frons prima multos — Знешні выгляд падманвае многіх
@De gustibus (et coloribus) non est disputandum — Пра густы (і колер) не варта спрачацца
@De lana caprina rixari — Спрачацца з-за кэзлінай шэрсці (г.зн. спрачацца аб дробязях)
@Deliberandum est diu, quod statuendum est semel — Абмяркоўваць трэба часта, рашаць адзін раз
@Delphinum natare doces — Вучыць дэльфіна плаваць
@Demittere aliquem ad imos manes — Адправіць кагосьці ў царства ценяў
@Destitutis ventis remos adhibe — Калі сціх вецер, бярыся за вёслы
@Desunt inopiae multa, avaritiae omnia — У беднасці многага няма, у скупасці нічога няма
@De vento nemo vivit — Ніхто не жыве паветрам
@Diem vesper commendat — Вечар вызначае дзень
@Dies aegritudinem adimit — Час лечыць хваробу
@Dies levat lucrum — Час аблягчае гора
@Difficilem oportet aurem habere ad crimina — Варта мець тугое вуха да абвінавачванняў / папрокаў
@Diffidentia tempestiva parit securitatem — Своечасовая недаверлівасць нараджае бяспеку
@Dilatio maximum irae remedium est — Лепшыя лекі ад гневу - адтэрміноўка
@Dilige me vilem, nam bonum omnes diligunt — Палюбі мяне нікчэмнага, а добрага ўсе любяць
@Diligentia comparat divitias, neglegentia corrumpit — Стараннасць набывае багацце, бестурботнасць выдаткоўвае яго
@Dimidium facti, qui coepit, facit — Хто пачаў, той зрабіў палову справы
@Dirigere ad duas metas — Імкнуцца да дзвюх мэтаў
@Discentem comitantur opes, comitantur honores — Таго, хто вучыцца, суправаджаюць багацце і пашана
@Discipulus est prioris posterior dies — [Кожны] наступны дзень - вучань папярэдняга
@Divitiae bonum non est — Багацце - не шчасце
@Dixisse, non tacuisse interdum poenitet — Часам шкадуем, што нешта скажам, а не прамаўчым
@Doctrina est fructus dulcis radicis amarae — Вучонасць - салодкі плод горкага кораня
@Dolorem dies longa consumit — Доўгі дзень паслабляе боль
@Domus sua cuique est tutissimum refugium — Свой дом - кожнаму бяспечны прытулак
@Dulce est desipere in loco — Прыемна ў свой час падурэць
@Dulce etiam fugias, quod fieri amarum potest — Пазбягай салодкага, якое можа стаць горкім
@Dum ferrum candet, tundito — Куй жалеза, пакуль яно гарачае
@Dum fervet olla, vivit amicitia — Пакуль кіпіць поліўка, дружба цвіце
@Dum fortuna favet, parit et taurus vitulum — Пакуль спрыяе лёс, і бык родзіць цялят
@Dum Roma deliberat, Saguntum perit — Пакуль Рым абмяркоўвае, Сагунт гіне
@Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt — Дурні, пазбягаючы адных памылак, упадаюць у іншыя
@Duos parietes de eadem fidelia dealbare — Бяліць дзве сцяны з аднаго вядра
@Duos qui lepores sequitur, neutrum capit — Хто за двума зайцамі пагоніцца, ніводнага не зловіць
@Duro flagello mens docetur rectius — Моцным бізуном хутчэй навучыш розуму
@Eandem incudem tundere — Біць па адным і тым жа кавадле
@Ebrietas est voluntaria insania — П'янства - добраахвотнае вар'яцтва
@Ebrietas et amor cuncta secreta produnt — П'янства і каханне выдаюць усе тайны
@Electa una via non datur recursus ad alteram — Абраўшы адну дарогу, не збочвай на другую
@Emergit verum, licet exstant schismata rerum — Праўда наверх выходзіць, нішто ёй не можа зашкодзіць
@Errat homo vere, qui credat cuique placere — Глыбока памыляецца той чалавек, які хоча падабацца ўсім
@Errat interdum quadrupes — Іншым разам спатыкаецца чатырохногі
@Esse quam niger es, sic dixit caccabus ollae — Глядзі, які ты чорны, - так сказаў кацялок гаршку
@Est arbuscula non truncus curvandus in uncum — Трэба гнуць у дугу дрэўца, а не сагнуты ствол
@Est avis in dextra melior quam quattuor extra — Лепш адна птушка ў правай руцэ, чым чатыры ў паветры
@Est phrasis in puero bene consentanea vero — Слова дзіцяці адпавядае праўдзе
@Est proprius panis semper omnia mella suavis — Уласны хлеб заўсёды саладзейшы за мёд
@Est vita misero longa, felici brevis — Для няшчаснага жыццё доўгае, для шчасліўца - кароткае
@Esurienti panis cibarius siligineus videtur — Галоднаму чорны хлеб здаецца белым
@Etiam parvulae serpentes nocent — Нават маленькія змеі шкодзяць
@Et miseriarum portus est patientia — Цярпенне - прытулак ад бед
@Ex cinere in prunas — З попелу ў жар
@Ex eadem officina — З той жа майстэрні
@Ex lingua stulta veniunt incommoda multa — Ад неразумнага языка прыходзіць шмат бедаў
@Ex ovis pravis prava creatur avis — З дрэнных яек вылупляецца дрэнная птушка
@Exspecta, bos, olim herbam — Карова, чакай у будучым травы
@Extra splendor, intra squalor — Звонку бляск, унутры бруд
@Ex uno flore trahitur bene melque venenum — З адной кветкі здабываюць і мёд і атруту
@Ex verbis fatuus, pulsu cognoscitur olla — Дурня пазнаюць па словах, а гаршчок - па ўдару
@Ex vili socio fit vitiosus homo — Распутны сябар псуе і добрага чалавека
@Faber compedes, quas fadt, ipse gestat — Каваль сам носіць ланцугі, якія робіць
@Fabricando fit faber — Майстрам робяцца ў справе
@Fabrum caedere cum ferias fullonem — Трапіць ў каваля, наносячы ўдары валяльшчыку
@Facere farinam — Ператвараць у муку
@Fac et spera — Дзейнічай і спадзявайся
@Facit experientia cautos — Вопыт робіць [людзей] асцярожнымі
@Facit insanire sanos copia vini — Празмернае ўжыванне віна адбірае розум і ў разумных
@Factu scintillae fit saepe perustio villae — Часта маленькая іскрынка дашчэнту спальвае дом
@Faecem bibat, qui vinum bibit — Хто п'е віно, няхай п'е і асадак
@Fama bona volat lente et mala fama repente — Добрая пагалоска ляціць паволі, дрэнная - хутка
@Fames artium magistra — Голад - настаўнік рамёстваў
@Fames est optimus coquus — Голад - лепшы кухар
@Fascibus excolitur, ut amictu quis redimitur — Як хто апранаецца, такімі пашанамі і надзяляецца
@Felicitas humana numquam in eodem statu permanet — Чалавечае шчасце ніколі не бывае трывалым
@Felicitas multos habet amicos — У шчасця шмат сяброў
@Felicitatem ingentem animus ingens decet — Вялікаму духам пасуе вялікае шчасце
@Felix criminibus nullus erit diu — Ніхто не будзе доўга шчаслівы злачынствам
@Felix, qui nihil debet — Шчаслівы той, хто нічога не вінен
@Feriunt summos fulgura montes — Маланкі б'юць у высокія горы
@Ferrum ferro acuitur — Жалеза вастрыцца жалезам
@Ferrum natare doces — Ты вучыш жалеза плаваць
@Ferrum quando calet, cudere quisque valet — Кожнаму па сілах каваць жалеза, пакуль яно гарачае
@Festina lente — Спяшайся павольна
@Festinatio tarda est — Паспешлівасць марудліва
@Figulus figulo invidet, faber fabro — Ганчар зайздросціць ганчару, майстар - майстру
@Finis ab origine pendet — Канец залежыць ад пачатку
@Finis coronat opus — Канец вянчае справу
@Flamma fumo est proxima — Полымя - бліжэйшае дыму (дзе дым, там і полымя)
@Fontibus ex modicis concrescit maximus amnis — З невялікіх крыніц вырастае вялікая рака
@Fortes fortuna adjuvat — Храбрым лёс дапамагае
@Fortunae filius — Сын Фартуны
@Fortuna favet fatuis — Шчасце дурняў любіць
@Fortuna quo se, eodem et inclinat favor — Дзе шчасце, там і поспех
@Fortunatus domi maneat — Шчаслівы няхай застаецца дома (г.зн. ад дабра дабра не шукаюць)
@Fortuna unde aliquid fregit, cassum penitus est — Калі лёс што-небудзь ламае, то знішчае дашчэнту
@Fortuna usu dat multa, mancipio nihil — Лёс шмат што дае ў карыстанне, нічога ва ўласнасць
@Fronti nulla fides — Знешнасці аніякага даверу
@Fruere vita, dum vivis — Цешся жыццём, пакуль жывеш
@Fumum patimur propter ignem — Мы церпім дым з-за агню
@Galeatum sero duelli poenitet — Узброенаму / са шлемам на галаве позна шкадаваць аб вайне
@Gallinam dat, ut taurum recipiat — Дае курыцу, каб атрымаць быка
@Gallus in suo sterquilinio plurimum potest — [І] певень на сваім сметніку ўсемагутны
@Garrulus esse cave: qui garrit, ineptus habetur — Сцеражыся быць балбатлівым: хто меле языком, той лічыцца неразумным
@Gaudia principium nostri sunt saepe doloris — Радасць часта з'яўляецца пачаткам нашага гора
@Gladium facere culcitam — Зрабіць падушку з мяча (г.зн. пакончыць з сабою)
@Gladius ferit corpus, animos oratio — Меч раніць цела, а слова - душу
@Gratia parit gratiam — Удзячнасць спараджае ўдзячнасць
@Grave tormentum fames — Голад - цяжкая мука
@Grunnit porcellus, ut sus vetus ante, tenellus — Малое парася рохкае так, як рохкала старая свіння
@Grex totus in agris unius scabile cadit — Увесь статак гіне ў полі з-за паршы адной [авечкі]
@Gyrat rependo prius infans quam gradiendo — Дзіця павінна поўзаць перш, чым пачне хадзіць
@Haec dies aliam vitam, alios mores postulat — Гэты дзень патрабуе іншага ладу жыцця, іншых звычаяў
@Heredis fletus sub persona risus est — Плач нашчадка - замаскіраваны смех
@His olus, his oleum sapit, ergo vasta fit esca — Адным здаецца смачнай гародніна, другім - масла, таму ежа бывае рознай
@Homines amplius oculis, quam auribus credunt — Людзі болей вераць вачам, чым вушам
@Homines nihil agendo discunt male agere — Нічога не робячы, людзі вучацца рабіць благое
@Homo doctus in se semper divitias habet — Вучоны чалавек у самім сабе мае багацце
@Homo quisque fortunae faber — Кожны чалавек кузнец свайго лёсу
@Homo hebes — Абмежаваны чалавек
@Homo homini lupus est — Чалавек чалавеку воўк
@Homo incertae originis — Чалавек невядомага паходжання
@Homo longus raro sapiens — Высокі чалавек рэдка бывае мудрым
@Homo proponit, sed Deus disponit — Чалавек мяркуе, а Бог вызначае
@Homo semper in ore aliud fert, aliud cogitat — Чалавек заўсёды адно гаворыць, а другое думае
@Honeste pauperem esse melius est, quam injuste divitem — Лепш быць сумленным бедняком, чым несумленным багацеем
@Honor est ingratus, si, unde vivas, non habes — Не патрэбны і гонар, калі не маеш на што жыць
@Horret idem claudi situs ante capedine sacci — Баіцца трапіць у мех той, хто ў ім раней быў
@Humiles laborant, ubi potentes dissident — Простыя людзі пакутуюць, калі вяльможы паміж сабой б'юцца
@Ignem flammesus timet atque canem cane laesus — Як пагарэлец баіцца агню, так укушаны сабакам баіцца сабакі
@In altum tendens cadit ab alto — Хто высока ўзлятае, той адтуль і падае
@In amore semper mendax iracundia est — У каханні гнеў заўсёды падманлівы
@In caelum exspuis — Пляваць у неба (г.зн. ставіць сябе пад небяспеку быць самому ж апляваным)
@In camera caritatis — Пад купалам павагі (г.зн. адзін на адзін з кім-небудзь)
@Incedunt albati ad exsequias, pullati ad nuptias — На пахаванне яны ідуць у белым адзенні, а на вяселле - у чорным
@Incerta pro certis deputas — Ты прымаеш няпэўнае за пэўнае
@Incidit in foveam, quam fecit alteri — Трапіў у яму, якую вырыў іншаму
@Incus robusta malleum non metuit — Моцная кавадла не баіцца молата
@In discendo lupus nimis affirmans ait "agnus" — Калі вучыш ваўка гаварыць, ён заўсёды скажа: ягня
@Inest et formicae bilis — І ў мурашкі бывае жаўтуха
@Infelicitatis partem interdum habet felicitas — Шчасце змяшчае ў сабе іншы раз часцінку няшчасця
@Infelix mus est, cui non uno lare plus est — Няшчасная тая мыш, што мае толькі адну нару
@Ingenio pollet, qui vim natura negavit — Розумам бярэ той, каму прырода адмовіла ў сіле
@Ingenium mala saepe movent — Часта бяда прыбаўляе розуму
@Ingentibus inhians divitiis etiam mediocres amittit — Хто прагне вялікага багацця, губляе нават сярэдняе
@In lympha tacita truciora latent aconita — У ціхай вадзе тоіцца больш грозная атрута
@In magno magni capiuntur flumine pisces — У вялікай рацэ водзіцца вялікая рыба
@In malis sperare bene, nisi innocens, nemo solet — У бядзе ніхто, акрамя сумленнага чалавека, не спадзяецца на лепшае
@In nocte consilium — Рашэнне прыходзіць ноччу
@In nullum avarus bonus est, in se pessimus — Прагны / скупы для ўсіх благі, для сябе ж горш за ўсё / самы дрэнны
@Inopi beneficium bis dat, qui dat celeriter — Беднаму ўдвайне робіць дабрадзейства той, хто робіць гэта хутка
@Inopi nullus amicus — У беднага няма сябра
@In oriente domo — У доме ўзыходзячага сонца (г.зн. у шчаслівых абставінах)
@In pertusum ingerere dicta dolium — Кідаць словы ў бяздонную бочку
@In quo nascetur asinus corio, morietur — У якой шкуры асёл народзіцца, у такой і памрэ
@In silvam ligna ferre — Насіць дровы ў лес
@Inter os atque offam multa intervenire potest — Паміж кавалкам і ротам шмат чаго можа здарыцца
@Intet spem metumque suspensus — Хістацца / быць падвешаным паміж надзеяй і страхам
@Intra mensuram lodicis tu porrige suram — Працягвай свае ногі па даўжыні коўдры
@In tuum ipsius sinum inspice — Паглядзі на самога сябе
@Invenit interdum caeca columba pisum — І сляпы голуб іншы раз знаходзіць гарох
@Invenit patella operculum — Знайшоў сабе рондаль накрыўку
@Ipsi testudines edite, qui cepistis — Вы злавілі чарапах, самі іх і ешце
@Ipsum sibi asciam in crus impingere — Самому сабе ўвагнаць сякеру ў нагу
@Irretit muscas, transmittit aranea vespas — Павуціна ловіць мух і прапускае восаў
@Ita crede amico, ne sit inimico locus — Давярай сябру так, каб ён не зрабіўся падобным да ворага
@Labitur a mente cito res bona, sed mala lente — Дабро хутка забываецца, зло доўга помніцца
@Labor omnia vincit impobus — Усё перамагае ўпартая праца
@Lacrimae nihil profuturae — Слёзы нічым не дапамогуць
@Laeditur Urbanus, non daudicat inde Romanus — Пакалечыў сабе нагу Урбан, але не кульгае з-за гэтага Раман
@Lapis saepe volutatus non obducitur musco — Жорны, якія часта круцяць, мохам не абрастаюць
@Laterem lavare — Мыць цэглу (г.зн. дарма працаваць)
@Laus in ore proprio vilescit — Уласная пахвала нічога не варта / не значыць
@Leve fit, quod bene fertur, onus — Цяжар, які ўмела носяць, робіцца лёгкім
@Linquere promissa procellae — Пакідаць абяцанні навальніцы
@Littera semper habet panem vestemque paratam — Пісьменны чалавек заўсёды мае хлеб і гатовае адзенне
@Loro mandendo discit canis corium universum mandere — Грызучы рамень, сабака вучыцца грызці ўсю шкуру
@Lota licet cornix, tamen enitet albidior vix — Хоць варона пер'е і купала, бялейшая ад гэтага не стала
@Lucri bonus est odor ex re qualibet — Пах прыбытку прыемны, ад чаго б ён ні зыходзіў
@Lupi fauci manum ne committe — Не кладзі руку ў пашчу ваўку
@Lupi me viderunt priores — Ваўкі ўбачылі мяне першымі
@Lupus malus ovium custos — Воўк - дрэнны вартаўнік
@Lupus pilum mutat, non mentem — Воўк мяняе шкуру, але не нораў
@Lupus vetus non cadit in foveam — Стары воўк не трапляе ў яму
@Mage cavenda est amicorum invidia, quam insidia hostium — Варта больш асцерагацца зайздрасці сяброў, чым падкопаў ворагаў
@Magister artis ingeniique largitor venter — Настаўнік мастацтва і падбухторшчык натхнення - страўнік
@Magnam fortunam magnus etiam animus decet — Вялікаму духам пасуе вялікі лёс
@Magna promisisti, exigua video — Шмат ты абяцаў, мала бачу
@Magno cum conatu magnas nudas — Вялікія намаганні дзеля вялікіх дробязяў [рабіць]
@Majoribus reddi — Адпраўляцца да продкаў
@Mala gallina malum ovum — Дрэнная курыца - дрэннае яйка
@Mala herba cito crescit — Дрэнная трава хутка расце
@Mala lucra aequalia damnis — Несумленны прыбытак роўны страце
@Male parta male dilabuntur — Што несумленна здабыта / нажыта, тое прахам пойдзе
@Malo cum Platone errare, quam cum aliis recte sentire — Я лічу за лепшае памыляцца з Платонам, чым правільна думаць з іншымі людзьмі
@Malum consilium consultori pessimum est — Дрэнная парада для дарадчыка горш за ўсё
@Malum consilium est, quod mutari potest — Благое тое рашэнне, якое можа быць зменена
@Malum nullum est sine aliquo bono — Не бывае ліха без якогасьці дабра
@Malum vas non frangitur — Дрэнная пасудзіна не б'ецца
@Malus ipse fies, si malis convixeris — Сам зробішся дрэнным, калі з дрэннымі будзеш вадзіцца
@Maneat nostros ea cura nepotes — Няхай гэты клопат застанецца нашым унукам
@Manus manum lavat — Рука руку мые
@Mare verborum, gutta rerum — Мора слоў - кропля спраў
@Massa panis esurienti auro carior — Галоднаму кавалак хлеба даражэйшы за золата
@Matura, dum libido manet — Спяшайся, пакуль ахвота не прайшла
@Mel in ore, verba lactis, fel in corde, fraus in factis — Мёд на языку, малако на словах, жоўць у сэрцы, падман у справе
@Melior est canis vivus leone mortuo — Жывы сабака лепш за мёртвага льва
@Melior est consulta tarditas, quam temeraria celeritas — Лепш разумная павольнасць, чым безразважлівая хуткасць
@Melior tutiorque est certa pax, quam sperata victoria — Лепш і надзейней пэўны мір, чым чакаемая перамога
@Melius aliquid quam nihil — Лепш што-небудзь, чым нічога
@Melius est abundare quam deficere — Лепш мець у дастатку, чым у нястачы
@Melius est nomen bonum quam magnae divitae — Лепш добрае імя, чым вялікае багацце
@Mendacem memorem esse oportet — Ілгуну трэба мець добрую памяць
@Mendacia non diu fallunt — Хлусня не доўга падманвае
@Mendacium est tenue, dilucet undique — Хлусня празрыстая, яна ўсюды выяўляецца
@Mendici pera nunquam impletur — Торбу жабрака ніколі не напоўніш
@Mendico ne parentes quidem amici sunt — У жабрака няма ні бацькоў, ні сяброў
@Messe tenus propria vive — Жыві па свайму жніву (г.зн. па сваіх магчымасцях)
@Metiri se quemque suo modulo ac pede verum est — Праўда тая, што кожны мерае сябе сваёю меркаю
@Metus omnia auget in majus — Страх усё павялічвае
@Mihi istic nec seritur, nec metitur — Ад гэтага мне ні сяўбы, ні жніва
@Milvo volanti ungues resecare posse — Быць здатным коршуну на ляту абрэзаць кіпцюры
@Minaciarum strepitus, asinorum crepitus — Гучанне пагроз - асліны тупат
@Minutula pluvia imbrem parit — З малой хмаркі вялікі дождж
@Miser, qui nunquam miser — Нешчаслівы той, хто ніколі не быў няшчасным
@Modicus cibi, medicus sibi — Хто памяркоўны ў ежы, той лекар сабе
@Molliter vivit — Добра жывецца
@Mores bonos mala vitiant — Дрэннае грамадства псуе добрыя норавы
@Mors nescit legem, tollit cum paupere regem — Смерць не ведае закону, забірае разам з бедняком і цара
@Mortem timere crudelius est quam mori — Баяцца смерці - горш, чым памерці
@Mulgere hircum — Даіць казла
@Multa docet fames — Голад многаму навучыць
@Multae manus onus levant / levius reddunt — Шмат рук аблягчаюць / робяць больш лёгкім цяжар
@Multum vinum bibere, non diu vivere — Шмат віна піць - нядоўга жыць
@Mulum, pistrinum, flumen fugjto procul — Далёка бяжы ад мула, млына і ракі
@Nasci in felici signo — Нарадзіцца пад шчаслівым знакам
@Naturam expellas furca, tamen usque recurret — Гані прыроду віламі, яна ўсё роўна вернецца
@Nec ad caelum nec ad terram pertinere — Не мець адносін ні да неба, ні да зямлі
@Necessitas est durum telum — Неабходнасць - моцная зброя
@Nec vola nec vestigium apparet (exstat) — Не відаць ні далоні, ні следу (г.зн. і следу не засталося)
@Ne depugnes in alieno negotio — Не ўмешвайся ў чужыя справы
@Ne differas in crastinum — Не адкладай на заўтра
@Ne Juppiter quidem omnibus placet — Нават сам Юпіцер не дагодзіць усім
@Nemo impetrare potest a papa bullam nunquam monendi — Нікога нават папа не можа ўратаваць ад смерці
@Nemo potest dura naturae solvere jura — Ніхто не можа змяніць суровыя за-коны прыроды
@Nemo sine vitiis est / nascitur — Ніхто не бывае / не нараджаецца без заганаў
@Nemo solus satis sapit — Адзін чалавек не можа быць дастаткова разумным
@Neque in bona segete nullum est spicum nequam, neque in mala non aliquod bonum — Ні добрай нівы не бывае без дрэннага коласа, ні дрэннай - без добрага
@Neque semper arcum tendit Apollo — Не заўсёды нацягвае свой лук Апалон (г.зн. не заўсёды ж займацца сур'ёзнай справай)
@Ne quid nimis — Нічога лішняга / празмерна
@Nescit plebs jejuna timere — Не ўмее галодны натоўп баяцца
@Nescit vox missa reverti — Прамоўленае слова нельга вярнуць
@Ne sus Minervam — Не свінні Мінерву [вучыць]
@Ne verba pro farina — Не словы патрэбны, а мука (г.зн. справы)
@Nihil contemnit esuriens — Галодны нічым не грэбуе
@Nihil est annis velocius — Няма нічога больш хуткага, чым бег гадоў
@Nihil lucratur, ausus cui nil famulatur — Нічога не выйграе той, хто не рызыкуе
@Nil consuetudine majus — Няма нічога больш / мацней за прывычкі
@Nil juvat amisso claudere septa grege — Не дапаможа агароджа, калі прапаў статак
@Nil magis amat cupiditas, quam quod non licet — Жаданне / страсць нічога не любіць больш, чым тое, што забаронена
@Nimia libertas in nimiam servitutem cadit — Празмерная свабода прыводзіць да празмернага рабства
@Nimium ne crede colori — Не надта давярай колеру (г.зн. знешняму выгляду)
@Nitimur in vetitura, semper cupimusque negata — Мы заўсёды імкнёмся да забароненага і жадаем недазволенага
@Non alacres nisus gerit omnis avis quasi nisus — Не ўсякая птушка здолее паляцець / лунае ў радасным палёце
@Non clangunt lituo tempore fata suo — Смерць, прыходзячы ў свой час, не гудзіць у сігнальны ражок
@Non coquus semper, cui longus culter adhaeret — Не заўсёды кухар той, у каго доўгі нож
@Non est ad astra mollis e terra via — Цяжкая дарога ад зямлі да зорак
@Non est triticum sine paleis — Не бывае пшаніцы без мякіны
@Non est vitam invenire sine tristitia in ullo — Не бывае чалавечага жыцця без смутку
@Non jacet in molli veneranda scientia lecto — Глыбокія веды не ляжаць на мяккім ложку
@Non male respondit, male enim prior ille rogaverat — Не ён дрэнна адказаў, а ў яго папярэдне дрэнна запыталі
@Non nostrum onus: bos clitellas — Не наш груз: няхай вол [нясе] сядло
@Non quod candet ebur, nec quod rubet omne aurum — Не ўсё, што белае, - слановая косць, не ўсё, што чырвонае, - чырвонае золата
@Non uno luna nitet vultu — Не адным бокам свеціць месяц
@Novus rex, nova lex — Новы цар - новы закон
@Nullus tantus quaestus, quam, quod habens, parcere — Няма большага дастатку, чым берагчы тое, што маеш
@Nummis potior amicus in periculis — У небяспецы сябар даражэй за грошы
@Nummus nummum parit — Грошы нараджаюць грошы
@Obsequium amicos, veritas odium parit — Падатлівасць стварае сяброў, а праўда спараджае нянавісць
@Oculi avidiores sunt, quam venter — Вочы больш прагныя, чым жывот
@Oculis magis habenda fides, quam auribus — Вачам варта больш давяраць, чым вушам
@Oleo tranquillius — Спакайнейшае за масла
@Oleum addere camino — Дадаваць масла ў агонь
@Ollula tam fertur ad aquam, quod fracta refertur — Так доўга са збанам па ваду ходзім, пакуль яго не разаб'ем
@Omne malum cito accedit, tarde discedit — Усякае зло хутка прыходзіць, марудна адыходзіць
@Omnes divitiae virtuti postponendae sunt — Прыстойнасць лепш за ўсякае багацце
@Omnes homines aequales sunt — Усе людзі аднолькавыя
@Omnes homines ad quaestum suum callent — Усе людзі ўмелыя / ведаюць толк у тым, што тычыцца іх выгады
@Omnia fames dulcia facit praeter se ipsam — Голад, апрача самога сябе, усё робіць салодкім
@Omnia incipis, nihil absolvis — За ўсё бярэшся - нічога не канчаеш
@Omnia tempus habent — Усё мае [свой] час
@Omnis musae mancipium — Служка любой музы (г.зн. майстар на ўсе рукі)
@Omnis sibi malle melius esse quam alteri — Кожны сябе любіць больш, чым другога
@Omnium malorum origo otium — Гультайства - пачатак усіх бедаў
@Omnium malorum stultitia est mater — Глупства - маці ўсіх няшчасцяў
@Optimum cibi condimentum est fames — Голад - лепшая прыправа да ежы
@Opulentissima metalla assidue plenius responsura fodienti — Каштоўныя металы дастаюцца перш за ўсё таму, хто рупліва капае
@Ornata forma mente praeclara eminet — У вочы кідаецца чароўны выгляд, а не выдатны розум
@Osse caret glossa, quandoque tamen terit ossa — Язык не мае косці, але часам расцірае косці
@Ovem lupo committere — Авечку даверыць ваўку
@Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas regumque turres — Бледная смерць той жа нагой стукае ў хаціны бедных і палацы цароў
@Papulas observatis alienas obsiti plurimis ulceribus — Вы [самі], пакрытыя мноствам язваў, выглядаеце чужыя пухіры
@Par comes esse pari consuescit sic et avari — Роўны - прыяцель роўнаму, скупы - скупому
@Pares cum paribus facillime congregantut — Роўныя з роўнымі вельмі лёгка сыходзяцца
@Par pari referre — Роўным за роўнае аддаваць
@Parthis mendacior — Ілжывыя больш за парфян
@Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus — Нараджаюць горы, народзіцца смешнае мышаня
@Parva delicta aperiunt viam ad majora — Малыя злачынствы адкрываюць дарогу вялікім
@Patiare potius ipse, quam facias scelus — Лепш самому трываць, чым чыніць зло
@Patiendo multa veniunt, quae nequeas pati — Хоць ты і шмат можаш трываць, канец цярпенню наступіць
@Patiens et fortis se ipsum felicem facit — Цярплівы і мужны сам сябе робіць шчаслівым
@Patientia animi divitias occultas habet — Цярпенне мае скрытыя багацці
@Patientia omnia vincit — Цярпенне ўсё перамагае
@Pauperior mendicissimo homine — Бяднейшы, як толькі мажліва (г.зн. бяднейшы за самага беднага чалавека)
@Pauper mutatur, si dives efficiatur — Бедны змяняецца, калі робіцца багатым
@Paupertas non est probrum (vitium) — Беднасць не загана
@Peculium re, non verbis augetur — Маёмасць павялічваецца справай, а не словамі
@Pecuniae omnia oboediunt — Грошам усё скараецца
@Pejor avis aetas — Дрэнная птушка - узрост
@Pelle sub agnina latitat mens saepe lupina — Пад авечай шкурай хаваецца часта воўчая душа
@Pendere tenui filo — Вісець на тонкай нітцы
@Per fas ac nefas — Дазволенымі і недазволенымі сродкамі
@Per me ista trahantur pedibus — Што да мяне, то няхай кульгаюць
@Per risum multum poteris cognoscere stultum — Па частаму смеху ты можаш пазнаць дурня
@Pes gradiens crescit, cornix residendo famescit — Нага расце ад хады, варона галадае ад сядзення
@Piger ipse sibi obstat — Лянівы сам сабе шкодзіць
@Piscari in turbido — Лавіць рыбу ў мутнай вадзе
@Piscem natare doces — Ты вучыш рыбу плаваць
@Plenus rimarum — Увесь у трэшчынах (г.зн. балбатлівы)
@Plus potest negare asinus, quam probare philosophus — Дурань можа больш запярэчыць, чым разумны даказаць
@Plus valet exiguus quam nullus ad atria clavus — Лепш дрэнны замок у доме, чым ніякі
@Plus valet in dextra passer quam quattuor extra — Лепш адзін верабей у правай руцэ, чым чатыры ў паветры
@Plus vident oculi quam oculus — Два вокі бачаць больш, чым адно
@Pomum compunctum cito corrumpit sibi junctum — Гнілы яблык хутка псуе той, што ляжыць побач
@Post cenam stabis aut mille passus meabis — Пасля абеду ўстанеш альбо тысячу крокаў адмераеш
@Post factum nullum consilium — Пасля зробленага не патрэбна ніякая парада
@Post gaudia luctus — Пасля радасці - плач
@Post mortem medicina — Пасля смерці лячэнне
@Post nubila Phoebus (sol) — Пасля хмар - Феб (сонца)
@Post tenebras spero lucem — Спадзяюся на святло пасля змроку
@Post vinum verba, post imbrem nascitur herba — Пасля віна - слова, пасля дажджу - трава
@Primoribus labris attingere aliquid — Дакрануцца да чаго-небудзь кончыкамі губ (г.зн. павярхоўна азнаёміцца з чым-небудзь)
@Principia magna saepe parva in exitu — Вялікі пачатак часта канчаецца малым вынікам
@Prius quam incipias, consulto, et ubi consulueris, mature factu opus est — Перш чым пачаць, абдумай, калі абдумаеш, варта паспяшыць
@Prodest cautela plus quam postrema querela — Больш дапаможа своечасовая перасцярога, чым запозненыя папрокі
@Propria laus sordet — Уласная пахвала выклікае агіду
@Proverbia populorum sapientia — Прыказкі - народная мудрасць
@Prudentia saepe vitantur pericula — Дзякуючы разважлівасці мы часта пазбягаем небяспекі
@Pugnis et calceis, unguibus et rostro — Кулакамі і нагамі (літаральна: чаравікамі), кіпцюрамі і дзюбай
@Pulchre sedens melius agens — Добра абдумаеш, лепей зробіш
@Pulchrum est praestare cuncta, nil exigere — Цудоўна ўсё даваць і нічога не патрабаваць узамен
@Quae nocent, docent — Што шкодзіць, тое вучыць
@Qualia quisque geret, talia quisque feret — Як хто будзе сябе паводзіць, так да яго будуць і ставіцца
@Quam camus cassus, equus est melior mala passus — Лепш конь благі, чым пустая аброць
@Quam cara sint bona, homines carendo intelligunt — Людзі разумеюць, якое дарагое здароўе, толькі страціўшы яго
@Quam difficile est crimen non prodere vultu — Як цяжка не выдаць злачынства тварам
@Quem mos non rexit, vita non inclytus exit — Хто не трымаецца закону, зняслаўленым пойдзе на той свет
@Qui bibit immodice vina, venena bibit — Хто не ў меру п'е віно, той п'е атруту
@Qui bona sectatur, prima bene surgit in hora — Хто імкнецца да багацця, устае да світання
@Qui canem alit exterum, hunc praeter lorum nil fit reliquum — Хто корміць чужога сабаку, у таго нічога, акрамя почапкі, не застанецца
@Qui capit uxorem, litem capit atque dolorem — Хто бярэ сабе жонку, той набывае сварку і гора
@Qui cito laetatur, leviter dolet et lacrimatur — Хто хутка радуецца, той лёгка смуткуе і плача
@Qui comes est stulti, sibi saepe fit ipse labori — Хто з'яўляецца сябрам дурня, той часта сам сабе шкодзіць
@Quid ipse sis, non guid habearis, interest — Важна, які ты на самай справе, а не за каго цябе прымаюць
@Quidquid est plus quam necesse, possidentes deprimit — Усё, што звыш неабходнага, губіць валадароў
@Quidquid in buccam venerit, stultus loquitur — Дурны гаворыць усё, што прыйдзе ў галаву
@Quidquid nummis praesentibus opta, et fiet — Маючы грошы, жадай усяго, чаго хочаш, і яно збудзецца
@Qui me amat, amat et canem meum — Хто любіць мяне, любіць і майго сабаку
@Qui mittit stultum, differt sua commoda multum — Хто пасылае дурня, той церпіць шмат няўдач
@Qui pro quo — Адзін замест другога / Гэты замест таго
@Qui quaerit alta, is malum videtur quaerere — Хто шукае высока, той шукае сабе бяду
@Qui se ipse laudat, cito derisorern invenit — Хто сам сябе хваліць, той хутка зробіцца пасмешышчам
@Qui semel furatur, semper fur habetur — Хто хоць раз украў, назаўсёды злодзеем застанецца
@Quisquis homo bene scit, ipsum quo calceus urget — Кожны чалавек добра ведае, дзе яму цісне чаравік
@Qui tangit picem, contaminabitur — Хто дакранаецца да смалы, пэцкаецца
@Qui timet insidias omnes, nullas incidit — Хто баіцца ўсякай пасткі, той не трапляе ні ў адну з іх
@Qui totum vult, totum perit — Хто ўсяго жадае, усё губляе
@Qui vitat molam, vitat farinam — Хто пазбягае млына, пазбягае і мукі
@Qui vitulum tollet, taurum subduxerit idem — Хто зносіць цяля, украдзе і быка
@Quod caret alterna requie, durabile non est — Што не чаргуецца з адпачынкам, не бывае трывалым
@Quod cibus aliis, aliis est atrum venenum — Што для адных - ежа, для другіх - згубная атрута
@Quod cito fit, cito perit — Што хутка робіцца, хутка гіне
@Quod clausum in pectore, hoc in lingua promptum habeo — Што ўтоена на сэрцы, тое відавочна маю на языку
@Quod fuit, numquam revertetur — Што было, тое ніколі не вернецца
@Quod habet, non numerat — Што хто мае, таго не цэніць
@Quod hodie non est, cras erit — Чаго няма сёння, будзе заўтра
@Quod in corde sobrii, id est in lingua (in ore) ebrii — Што на сэрцы ў цвярозага, тое на языку ў п'янага
@Quod non licet, acrius urit — Што не дазволена, мацней узбуджае
@Quod non videt oculus, cor non dolet — Чаго не бачыць вока, аб тым сэрца не смуткуе
@Quod satis est, cui contingit, nil amplius optet — У кожнага ёсць дастаткова, не трэба шукаць / жадаць большага
@Quo plus honoris, eo plus oneris — Чым больш гонару, тым большы цяжар
@Quo plus sunt potae, plus sitiuntur aquae — Чым больш п'юць, тым больш хочацца
@Quot homines, tot sententiae — Колькі людзей, столькі думак
@Radix saepe mala producit pessima mala — Ад дрэннага кораня часта бываюць вельмі дрэнныя яблыкі
@Raro lupi lenti praebentur fercula denti — Калі на ваўка лянота нападае, рэдка што яму на зуб трапляе
@Rastro dentato prata parata dato — Касі лугі, калі паспелі
@Ratio contra vim parum valet — Розум перад / у параўнанні з сілай мала значыць
@Recte faciendo neminem time — Калі сумленна дзейнічаеш, нікога не бойся
@Re labor est dulcis, quia non pluit usus hiulcis — Праца карысная, таму што дабро не льецца дажджом у рот
@Res inquieta est in se ipsam felicitas — Шчасце само па сабе справа неспакойная
@Res mala vir malus est, mala femina pessima res est — Дрэнны муж - палова бяды, дрэнная жонка - цэлая бяда
@Risu corruere — Падаць ад смеху
@Roganti melius quam imperanti pareas — Хутчэй паслухаеш таго, хто просіць, чым таго, хто загадвае
@Saepe dissimulare satius, quam vel ulcisci fuit — Часта лепш не звяртаць увагі на нешта, чым помсціць
@Saepe est etiam olitor valde opportune locutus — Часта нават агароднік вельмі ўдала скажа
@Saepe est etiam sub palliolo sordido sapientia — Часта і пад брудным адзеннем тоіцца мудрасць
@Saepe facit pietas hoc, [quod] nequit ipsa potestas — Часта каханне робіць тое, [чаго] не можа зрабіць улада
@Sal patriae pluris faciendus, quam hospitis mensa — Родную соль варта цаніць больш, чым чужы абед
@Saltare ad tibiam alicujus — Танцаваць пад чыюсьці флейту
@Sanior est pisce — Здаравейшы за рыбу
@Sano non paret dolor, aegro quantus amaret — Здаровы не адчувае болю, які ўласцівы хвораму
@Sapientia in exitu canitur — Розум хваляць, калі справа закончана
@Semel in laqueum vulpes — Калі-небудзь ліса [трапляе] у пастку
@Semper graculus assidet graculo — Галка заўсёды сядзіць побач з галкай
@Semper Saturnalia agere — Заўсёды святкаваць Сатурналіі
@Semper vocis et silentii temperamentum tene — Прытрымлівайся заўсёды памяркоўнасці ў размове і маўчанні
@Sequitur superbos ultor a tergo Deus — Услед за ганарыстым ідзе помста Божая
@Seris venit usus ab annis — Вопыт прыходзіць з гадамі
@Sero est in periculis consilium quaerere — Позна шукаць параду ў час небяспекі
@Sero paras stabulum tauros jam fure trahente — Позна будаваць хлеў, калі злодзей ужо цягне валоў
@Sero sapiunt Phryges, dummodo sapiant — Позна становяцца разумнымі фрыгійцы, толькі б разумнелі
@Sero venientibus ossa — Хто позна прыходзіць, таму - косці
@Sero, verum aliquando tamen — Позна, але праўда нарэшце [выяўляецца]
@Serram cum aliquo ducere — Пілаваць з кім-небудзь (г.зн. сварыцца)
@Serva me, servabo me — Выручы мяне, выручу цябе
@Sibi bene facit, qui bene facit amico — Сабе робіць дабро той, хто робіць яго сябру
@Si cuculum doceas, non ejus cantica mutas — Як бы ты ні вучыў зязюлю, спеваў яе не зменіш
@Sidera caelo addere — Дабаўляць зоркі да неба
@Simia simia est, etiam si aurea gestet insignia — Малпа застаецца малпай і ў залатых знаках узнагароды
@Similis simili gaudet — Падобны падобнаму радуецца
@Simul ac quis misertus est, memoria interiit — Як толькі хто робіцца бедным, аб ім ніхто не ўспамінае
@Sinistro pede assurgere — Уставаць з левай нагі
@Si non possis, quod velis, velis id, quod possis — Калі ты не можаш [зрабіць] таго, што хочаш, жадай таго, што можаш
@Si quis amat piscem, debet sua crura madere — Калі хто любіць рыбу, ён вымушаны замачыць свае ногі
@Sit tibi consultum: mulierum spernere vultum — Вось табе добрая парада: пагарджай жаночай прыгажосцю
@Specie formosa, mente odiosa — З выгляду чароўна, душой непрыемна
@Spes melior plebis semel "accipe", quam bis "habebis" — Людзям больш да душы раз «бяры», чым два разы «будзеш мець»
@Spes sola hominem in miseriis solatur — Надзея - адзінае суцяшэнне людзей у няшчасці
@Stagnum litus edit, torrens properando recedit — Ціхая вада падмывае берагі, бурны паток, хутка пранёсшыся, адступае
@Stat sua cuique dies — Кожнаму наканаваны свой дзень
@Stipite momenta nulla sunt fune retenta — Час не прывязаны да ствала дрэва канатам
@Stultitia est venatum ducere invitas canes — Неразумна весці сабак на паляванне сілком
@Stulti qui crescunt, stulti sunt, quando senescunt — Хто дурнем у сталым узросце быў, той будзе ім і ў старасці
@Stultitia pacatum et quietum habet nihil — Глупства не ведае ні згоды, ні спакою
@Stultus est, qui cupida cupiens cupienter cupit — Неразумны той, хто заўзята прагне ажыццявіць усе жаданні
@Stultus nil celat, quod habet sub corde revelat — Дурны нічога не тоіць, што ў сэрцы мае - адкрывае
@Sua cuique patria jucundissima est — Кожнаму свая радзіма самая лепшая
@Suadelae multae fabricabunt atria stulte — Чым больш парад, тым горшы дом
@Suae quisque fortunae faber — Кожны сам каваль свайго лёсу
@Suae vitae durius consulere — Жорстка абысціся са сваім жыццём
@Sua quisque pericula nescit — Ніхто не ведае сваёй небяспекі
@Sub nive quod tegitur, dum nix perit, invenietur — Калі растае снег, тое, што пад снегам, выяўляецца
@Summa sedes non capit duos — На высокім крэсле не бывае дваіх
@Superflua non nocent — Залішняе не шкодзіць
@Surdo canere — Спяваць глухому
@Sus magis in caeno gaudet, quam fonte seteno — Свінні больш падабаецца ў гразкай лужы, чым у чыстай крыніцы
@Suum cuique mos est — У кожнага свой нораў / звычай
@Suus rex reginae placet — Кожнай царыцы падабаецца свой цар
@Tabula ex naufragio — Дошка пры караблекрушэнні
@Tacere est optimum et pro viribus sapere — Лепш за ўсё маўчаць і быць мудрым па меры сіл
@Tam deest avaro, quod habet, quam quod non habet — Скупому ў аднолькавай ступені не хапае і таго, чаго не мае, і таго, што ў яго ёсць
@Temperantia est custos vitae — Памяркоўнасць - захавальніца жыцця
@Tempus minuit luctus maestaque corda juvat — Час памяншае смутак і супакойвае журботныя сэрцы
@Testudo volat — Чарапаха лётае (пра недарэчнае)
@Totus de capsula — Увесь са шкатулкі (аб франтах)
@Tuam ipse terram calca — Тапчы сам сваю зямлю (г.зн. няхай кожны выконвае сваё жыццёвае прызначэнне)
@Turpe est aliud loqui, aliud sentire — Ганебна адно гаварыць, а другое думаць
@Tympana eloquentiae — Бубны красамоўства
@Ubi dolet, ibi manus adhibemus — Дзе баліць, туды рукі цягнем
@Ubi leonis pellis deficit, vulpinam induendam esse — Дзе няма шкуры льва, там варта надзяваць шкуру лісы
@Ubi multa capita, ibi nullum consilium — Дзе шмат галоў, там мала карысці
@Ubi opes, ibi amici — Дзе багацце, там і сябры
@Ultima nos omnes efficit hora pares — Апошні час усіх нас робіць роўнымі
@Uncum se praebet quod curvum crescere debet — Робіцца крывым тое, што расце крыва
@Unius dementia effitit multos — Шаленства аднаго перадаецца многім
@Unum malo datum quam promissum geminatum — Лічу за лепшае, каб адзін раз далі, чым двойчы паабяцалі
@Unus dies gradus est vitae — Адзін дзень - прыступка жыцця
@Unus flos non facit ver — Адна кветка не робіць вясны
@Unus vir nullus vir — Адзін чалавек - ніякі чалавек / нічога не значыць
@Utere consilio, licet omnia noveris arte — Карыстайся парадай - і ўсё глыбока зазнаеш
@Ut fructus florem, sequitur dulcendo laborem — Як кветка не бывае без плода, так праца не бывае без асалоды
@Utilitas aliqua sequitur post tristia damna — Нейкая карысць ідзе за сумнай стратай
@Ut legas messem, debes praemittere semen — Каб сабраць ураджай, ты павінен папярэдне кінуць семя
@Utraque mundatur, dum palma palma lavatur — Абедзве рукі робяцца чыстымі, калі рука руку мые
@Uxor erat qualis, herbarum coctio talis — Якая была жонка, такім быў і абед
@Uxori nubere suae — Быць жонкай у сваёй жонкі
@Vacua arista super plenas eminet — Пусты колас тырчыць над поўнымі
@Vanitas pulchritudo — Прыгажосць - прывіднасць
@Venter cibi avidus praecepta non audit — Галодны страўнік не слухае павучанняў
@Verba ligant homines, taurorum cornua funes — Словы звязваюць людзей, вяроўкі - рогі быкоў
@Vere est miser, culpa est sua quisquis miser — Той сапраўды няшчасны, хто няшчасны па сваёй віне
@Veterem reminiscendo injuriam, invitas novam — Успамінаючы старую крыўду, выклікаеш новую
@Vineta sua caedere — Сячы свой вінаграднік
@Vis veritatis maxima est — Сіла праўды вельмі вялікая
@Vita sine amicis tristitia est — Жыццё без сяброў сумнае
@Vivas frugalis, ut res est materialis — Жыві памяркоўна, як дазваляе тваё багацце