##ShortTitle: Расейска-беларускі (Крапіва) ##LongTitle: Расейска-беларускі слоўнік (Крапіва) ##FrontpageTitle: Расейска-беларускі (Крапіва) ##ExpandArticle: false ##Type: slo ##TitleNote: частка - Е-Ж,Й,Т-Я ##ArticleLang: ru ##HTMLDescription_BEGIN Створана на падставе:
Русско-белорусский словарь: В 3 т.: Около 110000 слов. Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. - 8-е выд. ISBN 985-11-0225-3

Выпраўленае і дапоўненае выданне шырока вядомага слоўніка, выдадзенага ў 1953 годзе пад рэдакцыяй Я.Коласа, К.Крапівы і П.Глебкі. Слоўнік разлічаны на масавага чытача і спецыялістаў.




##HTMLDescription_END @евангелие прям., перен., евангелле, -лля ср., дабравесце, -ця ср. @евангелист в разн. знач. евангеліст, -та муж. @евангелистка евангелістка, -кі жен. @евангелический евангелічны @евангельский евангельскі @евгеника биол. еўгеніка, -кі жен. @евгенист еўгеніст, -та муж. @евгенический еўгенічны @евклидов см. эвклидов @евнух еўнух, -ха муж. @евпаторийский еўпатарыйскі @Евпатория г. Еўпаторыя, -рыі жен. @евразийский еўразійскі @Евразия геогр. Еўразія, -зіі жен. @еврей яўрэй, -рэя муж. @еврейка яўрэйка, -кі жен. @Еврейская Автономная область Яўрэйская Аўтаномная вобласць @еврейский яўрэйскі @еврейство собир. яўрэйства, -ва ср. @евровидение еўрабачанне, -ння ср. @Европа Еўропа, -пы жен. @европеец еўрапеец, -пейца муж. @европеизация еўрапеізацыя, -цыі жен. @европеизирование еўрапеізаванне, -ння ср. @европеизированный еўрапеізаваны @европеизировать совер., несовер. еўрапеізаваць @европеизироваться
1. совер., несовер. еўрапеізавацца
2. страд. еўрапеізавацца @европейка еўрапейка, -кі жен. @европейский еўрапейскі @европеоид антроп. еўрапеоід, -да муж. @европеоидный: европеоидная раса антроп. еўрапеоідная раса @европий хим. еўропій, -пію муж. @евстахиев: евстахиева труба анат. еўстахіева труба @Евфрат р. Еўфрат, -та муж. @евфратский еўфрацкі @евхаристия церк. еўхарыстыя, -тыі жен. @егермейстер уст. егермайстар @егерский егерскі @егерь егер, -ра муж. @Египет Егіпет, -пта муж. @египетский егіпецкі
египетская казнь уст. егіпецкая кара @египтолог егіптолаг, -га муж. @египтология егіпталогія, -гіі жен. @египтянин егіпцянін, -на муж. @египтянка егіпцянка, -кі жен. @его мест.
1. (личное) род., вин. яго; см. он
по его мнению на яго думку
у него гости у яго госці
я вижу его я бачу яго
2. (притяжательное) яго, ягоны
его дом яго (ягоны) дом @егоза муж., жен. разг. непаседа, -ды муж., жен., гарэза, -зы муж., жен.; (шалун) дураслівец, -ліўца муж.; (шалунья) дурасліўка, -кі жен. @егозить несовер. разг.
1. круціцца, ёрзаць
2. (угодничать) перен. выдыгаць @егозливый разг. непаседлівы, няўрымслівы @еда
1. (действие) яда, род. яды жен.
2. (пища) разг. ежа, род. ежы жен., яда, род. яды жен.
не притронуться к еде не дакрануцца да ежы @едать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) есці @едва нареч.
1. (лишь только) як толькі, ледзь толькі
едва он выехал, как отец вошёл во двор як толькі (ледзь толькі) ён выехаў, бацька ўвайшоў у двор
2. (только что) толькі што, ледзь толькі
тогда он едва начинал писать тады ён толькі што (ледзь толькі) пачынаў пісаць
3. (насилу, с трудом) ледзьве, ледзь, чуць
он едва поднял чемодан ён ледзьве (ледзь, чуць) падняў чамадан
4. едва ли наўрад ці, наўрад
едва ли это удастся наўрад ці гэта ўдасца
он успеет? - едва ли ён паспее? - наўрад
едва ли не ледзь не
едва ли не первый ледзь не першы
едва-едва ледзь-ледзь @единение яднанне, -ння ср.; лучнасць, -ці жен.; (сплочённость) згуртаванасць, -ці жен. @единица в разн. знач. адзінка, -кі жен.
боевая единица воен. баявая адзінка
единица измерения адзінка вымярэння @единичка уменьш. адзінка, -кі жен. @единичность адзінкавасць, -ці жен.; адзіночнасць, -ці жен. @единичный
1. при сущ. в ед. адзінкавы
единичный случай заболевания адзінкавы выпадак захворвання
2. при сущ. во мн. паасобны
аплодировали единичные зрители апладзіравалі паасобныя гледачы
3. (индивидуальный) адзіночны; (единоличный) аднаасобны
переход от единичного мелкого хозяйства к общественному крупному пераход ад аднаасобнай дробнай гаспадаркі да грамадскай буйной @единобожие рел. адзінабожжа, -жжа ср. @единоборец уст. адзінаборац, -рца муж. @единоборство адзінаборства, -ва ср. @единоборствовать несовер. адзінаборнічаць @единобрачие ср. аднашлюбнасць, -ці жен. @единобрачный аднашлюбны @единоверец рел. аднаверац, -рца муж. @единоверие аднаверства, -ва ср. @единоверка аднаверка, -кі жен. @единоверный
1. прил. аднаверны
2. сущ. аднаверны, -нага муж. @единоверческий аднаверскі @единоверчество аднаверства, -ва ср. @единовластие ср. адзінаўладдзе, -ддзя ср., адзінаўладства, -ва ср. @единовластно нареч. адзінаўладна @единовластный адзінаўладны @единовременно нареч.
1. аднаразова
2. адначасова; см. единовременный @единовременность
1. аднаразовасць, -ці жен.
2. адначасовасць, -ці жен. @единовременный
1. (производимый один раз) аднаразовы
2. (одновременный) адначасовы @единогласие ср. аднагалоснасць, -ці жен. @единогласно нареч. аднагалосна @единогласный аднагалосны
единогласное мнение аднагалосная думка @единодержавие уст. адзінаўладдзе, -ддзя ср., адзінаўладства, -ва ср., самаўладдзе, -ддзя ср., самаўладства, -ва ср. @единодержавный уст. адзінаўладны, самаўладны @единодушие ср. аднадушнасць, -ці жен. @единодушно нареч. аднадушна @единодушный аднадушны
единодушное решение аднадушнае рашэнне @единожды нареч. уст.
1. (один раз) раз, адзін раз
единожды в жизни (адзін) раз у жыцці
не единожды не (адзін) раз
2. (однажды, как-то раз) раз, аднаго разу, неяк аднойчы
3. (в сочетании с числ.) адзін на...
единожды два адзін на два @единокровный уст. адзінакроўны @единоличник аднаасобнік, -ка муж. @единоличница аднаасобніца, -цы жен. @единолично нареч.
1. аднаасобна
2. асабіста, індывідуальна
единолично решить асабіста (індывідуальна) рашыць @единоличный
1. аднаасобны
единоличное хозяйство аднаасобная гаспадарка
2. асабісты, індывідуальны
единоличное решение асабістае (індывідуальнае) рашэнне @единомысленный аднадумны, аднамысны @единомыслие ср. аднадумнасць, -ці жен., аднамыснасць, -ці жен. @единомыслящий прил. уст. аднадумны, аднамысны @единомышленник
1. аднадумец, -мца муж., аднамыснік, -ка муж.
2. (сообщник) супольнік, -ка муж. @единонаследие ср. юр. адзінаспадчыннасць, -ці жен. @единоначалие адзінаначалле, -лля ср. @единоначальник адзінаначальнік, -ка муж. @единоначальный адзінаначальны @единообразие ср. аднолькавасць, -ці жен., аднастайнасць, -ці жен. @единообразно нареч. аднолькава, аднастайна @единообразный аднолькавы, аднастайны @единоплеменник книжн. аднапляменнік, -ка муж. @единоплеменница аднапляменніца, -цы жен. @единоплеменный аднапляменны @единорог в разн. знач. аднарог, -га муж. @единоутробный уст. адной маці @единственно нареч.
1. адзіна
единственно возможный способ адзіна магчымы спосаб
2. (только, исключительно) адно, толькі, выключна
этим мы обязаны единственно ему гэтым мы абавязаны толькі (выключна) яму @единственный
1. в разн. знач. адзіны
единственный в своём роде адзіны ў сваім родзе
единственное, что можно сказать адзінае, што можна сказаць
единственный сын адзіны сын
единственная дочь адзіная дачка
2. единственное число грам. адзіночны лік @единство в разн. знач. адзінства, -ва ср.
единство формы и содержания адзінства формы і зместу
единство взглядов адзінства поглядаў
единство рабочего класса адзінства рабочага класа
единство противоположностей адзінства процілегласцей @единый
1. адзіны
единый план действия адзіны план дзеяння
2. (то же, что один) адзін, адна, адно
единое целое адно цэлае
все до единого усе да аднаго
всё едино усё адно @едкий
1. едкі
едкий дым едкі дым
2. (язвительный) перен. з'едлівы
едкая ирония з'едлівая іронія @едко нареч.
1. едка
2. з'едліва; см. едкий @едкость
1. едкасць, -ці жен.
2. (язвительность) перен. з'едлівасць, -ці жен. @едок ядок, род. едака муж. @едун прост. ядун, род. едуна муж., ядок, род. едака муж. @её мест.
1. (личное) род., вин. яе; см. она
2. (притяжательное) яе
её дети яе дзеці @ёж зоол. вожык, -ка муж.
морской ёж марскі вожык @ежа бот. купкоўка, -кі жен. @ежевечерний штовячэрні
ежевечерняя газета штовячэрняя газета @ежевика бот. ажына, -ны жен.; мн., собир. ажыны, род. ажын @ежевичник ажыннік, -ку муж. @ежевичный ажынавы @ежегодник штогоднік, -ка муж. @ежегодно нареч. штогод, штогоду @ежегодный штогадовы @ежеголовник бот. плюшчай, -шчаю муж. @ежеголовниковые мн. сущ. бот. плюшчайныя, -ных @ежедекадно нареч. штодэкадна @ежедекадный штодэкадны @ежедневно нареч. штодзень, штодзённа, штодня @ежедневность штодзённасць, -ці жен. @ежедневный штодзённы @ежеквартально нареч. штоквартальна @ежеквартальный штоквартальны @ежели союз, уст., прост. калі @ежемесячник штомесячнік, -ка муж. @ежемесячно нареч. штомесяц, штомесячна @ежемесячный штомесячны @ежеминутно нареч. штомінутна; штохвілінна @ежеминутный
1. (бывающий каждую минуту) штомінутны
2. (очень частый) штохвілінны @еженедельник штотыднёвік, -ка муж. @еженедельно нареч. штотыдзень, штотыднёва @еженедельный штотыднёвы @еженочно см. еженощно @еженочный см. еженощный @еженощно нареч. штоноч, штоночы @еженощный штоночны @ежесекундный
1. штосекундны
2. (чрезвычайно частый) штохвілінны @ежесуточно нареч. штосутачна, кожныя суткі @ежесуточный штосутачны @ежечасно нареч. штогадзіны, штогадзінна @ежечасный штогадзінны @ёжик
I разг. вожык, -ка муж.
II (о стрижке) вожык, -ка муж.; прост. чуб, род. чуба муж. @ёжиком нареч. разг. пад вожык, прост. пад чуб @ёжистый падобны да вожыка, калючы @ёжить несовер. разг. моршчыць; курчыць; паціскаць (чым), пацепваць (чым) @ёжиться
1. пацепвацца; курчыцца; гнуцца
2. перен. разг. муляцца
он всё ёжится и не даёт определённого ответа ён усё муляецца і не дае пэўнага адказу @ежиха вожычыха, -хі жен. @ежовый вожыкавы @ежонок муж. важаня и важанё, -няці ср., важанятка, -кі ср. @ёж-рыба зоол. вожык-рыба, род. вожыка-рыбы жен. @езда язда, -ды жен.
езда шагом язда ступою
верховая езда верхавая язда, язда конна @ездить несовер. в разн. знач. ездзіць
ездить за город ездзіць за горад
ездить на стуле ездзіць на крэсле
ездить по району ездзіць па раёне @ездка разг. ездка, -кі жен. @ездовой
1. прил. ездавы
2. сущ. ездавы, -вога муж. @ездок яздок, род. ездака муж. @Езерище гп. Езярышча, -шча ср. @езерищенский езярышчанскі @езжалый прост., обл.
1. (предназначенный для езды) ездавы
2. (приученный к езде) язджалы @езжать несовер. разг. см. езживать @езженый разг.
1. см. езжалый 1
2. (по которому ездили) езджаны, уезджаны @езживать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) ездзіць @ей мест. пред., дат., твор. ёй; см. она @ей-богу межд. разг. далібог @ей-ей межд. прост. далібог, дальбог праўда
ей-же-ей прост. дапраўды @еканье лингв. еканне, -ння ср. @ёканье разг. ёканне, -ння ср.; см. ёкать @Екатеринбург г. Екацярынбург, -га муж. @Екатеринбургская область Екацярынбургская вобласць @екатеринбургский екацярынбургскі @екать несовер. лингв. екаць @ёкать несовер. ёкаць
сердце ёкает разг. сэрца ёкае @ёкнуть совер. однокр. ёкнуць @ектенья церк. екцення, -нні жен. @еле нареч. ледзь, ледзьве, чуць
еле дышать ледзь (чуць) дыхаць @еле-еле нареч. ледзь-ледзь, ледзьве-ледзьве; чуць-чуць
еле-еле душа в теле погов. ледзь-ледзь душа трымаецца @елей прям., перен. ялей, род. ялею муж. @елейно нареч. ялейна @елейность ялейнасць, -ці жен. @елейный ялейны
елейное выражение лица ялейны выраз твару @елец зоол. ялец, род. яльца муж. @елико: елико возможно книжн. уст. наколькі можна (магчыма) @ёлка
1. (ель) ёлка, -кі жен.
2. (новогодняя) ёлка, -кі жен. @ёлкий разг. ёлкі @еловый яловы @елозить несовер. прост., обл.
1. (ползать) поўзаць, лазіць
2. (вертеться, суетиться) соўгацца, круціцца, мітусіцца
3. (возить, тереть чем по чему-либо) соўгаць @ёлочка уменьш.-ласк.
1. ялінка, -кі жен., ёлачка, -кі жен.
срубить ёлочку ссекчы ялінку (ёлачку)
2. в ёлочку, ёлочкой у ёлачку @ёлочный ёлачны
ёлочные украшения ёлачныя ўпрыгожанні (цацкі) @ель ёлка, -кі жен., яліна, -ны жен. @ельник собир. ельнік, -ку муж. @Ельск гп. Ельск, род. Ельска муж. @ельский ельскі @Ельский район Ельскі раён @ёмкий ёмісты @ёмко нареч. ёміста @ёмкостный ёмісты @ёмкость ёмістасць, -ці жен. @ему мест. дат. яму; см. он, оно @ендова жен.
1. ист. (старинный сосуд для вина) ендава, -вы жен., коўш, род. каўша муж.
2. архит. ендава, -вы жен. @Енисей р. Енісей, -сея муж. @енисейский енісейскі @енот зоол. янот, -та муж. @енотовидный янотападобны
енотовидная собака янотападобны сабака @енотовый янотавы @епанча ист. апанча, -чы жен. @епархиальный церк. епархіяльны @епархия церк. епархія, -хіі жен. @епископ церк. епіскап, -па муж. @епископальный епіскапальны @епископат епіскапат, -ту муж. @епископский епіскапскі @епископство епіскапства, -ва ср. @епитимья церк. епітым'я, -м'і жен. @епитрахиль церк. епітрахіль, -лі жен. @ер лингв. (буква ъ) ёр, род. ёра муж., цвёрды знак @ералаш муж. разг. бязладдзе, -ддзя ср.; блытаніна, -ны жен.; гармідар, -ру муж. @Ереван г. Ерэван, -на муж. @ереванский ерэванскі @ерепениться несовер. прост. упірацца; гарачыцца @ересь прям., перен. ерась, -сі жен. @еретик ератык, -ка муж. @еретический ератычны @еретичество ср.
1. церк. ист. (ересь) ерась, -сі жен.
2. собир. прост. (еретики) ератыкі, -коў мн. @еретичка ератычка, -кі жен. @ёрзание ср. крутня, -ні жен., ёрзанне, -ння ср. @ёрзать несовер. разг. круціцца, ёрзаць @ерик
I муж. пратока, -кі жен.
II см. ерь @ермолка ярмолка, -кі жен. @ерник обл. палярны хмызняк @ерошить несовер. разг.
1. (лохматить) кудлаціць, лахмаціць
2. (топорщить) тапырыць, натапырваць @ерошиться разг.
1. (лохматиться) кудлаціцца, лахмаціцца
2. (топорщиться) тапырыцца @ерунда жен. разг. глупства, -ва ср.; лухта, -ты жен. @ерундистика прост. бязглуздзіца, -цы жен. @ерундить несовер. прост. вярзці глупства @ерундовский, ерундовый прост.
1. (глупый) бязглузды
2. (пустяковый) пусцяковы
3. (плохой) дрэнны, кепскі @ёрш
I
1. зоол. ёрш, род. ярша муж.; обл. аджгір, -ра муж.
2. (щётка) ёрш, род. ярша муж.
II (смесь спиртных напитков) разг. ёрш, род. яршу муж. @ёршик
1. уменьш.-ласк. ёршык, -ка муж.; обл. аджгірык, -ка муж.
2. (щёточка) ёршык, -ка муж. @ершистый прям., перен. яршысты @ершить несовер. прост. яршыць, тапырыць @ершиться разг.
1. яршыцца, тапырыцца
2. перен. яршыцца @ершовый яршовы
ершовая уха яршовая юшка @еры уст. (буква ы) еры нескл., ср. @ерь лингв. (буква ь) ер, род. ера муж., мяккі знак @есаул воен. уст. есаул, -ла муж. @есаульский есаульскі @если союз калі, як; разг. раз
если бы, если б калі б, каб
если бы не дождь, мы бы погуляли каб (калі б) не дождж, мы б пагулялі
если бы да кабы шутл. каб ды калі б
если бы да кабы выросли во рту грибы погов. каб ды калі б вырас у роце грыб @ессентуки (минеральная вода) есентукі, -коў ед. нет @Ессентуки г. Есентукі, -коў @ессентукский есентукскі @естественник уст. прыродазнавец, -наўца муж. @естественница прыродазнаўка, -кі жен. @естественно
1. нареч. (нормально, обычно) натуральна, звычайна
2. вводн. сл. (разумеется, конечно) натуральна, зразумела @естественноисторический прыродазнаўчагістарычны @естественнонаучный прыродазнаўчанавуковы @естественность натуральнасць, -ці жен. @естественный
1. (связанный с природой) прыродны
естественные богатства страны прыродныя багацці краіны
2. (о науках) прыродазнаўчы
3. (обыкновенный, нормальный) натуральны
естественный путь развития натуральны шлях развіцця
4. (прирождённый, не искусственный) натуральны
естественный цвет кожи натуральны колер скуры
5. (непринуждённый) натуральны
естественная поза натуральная поза
естественным образом натуральным чынам @естество ср.
1. (основная сущность) книжн. існасць, -ці жен.; (существо) сутнасць, -ці жен.
2. (природа, всё живое) уст. прырода, -ды жен., натура, -ры жен. @естествовед прыродазнавец, -наўца муж. @естествоведение прыродазнаўства, -ва ср. @естествоведческий прыродазнаўчы @естествознание см. естествоведение @естествоиспытатель муж. даследчык прыроды, прыродазнавец, -наўца муж.; натураліст, -та муж. @есть
I несовер.
1. (питаться) есці
очень хотелось есть вельмі хацелася есці
2. (раздражать, разъедать) есці
густой дым ел глаза густы дым еў вочы
3. (мучить) перен. есці
меня ест тоска мяне есць туга
4. (изводить) перен. прост. есці, грызці
есть кого-либо с утра до вечера есці (грызці) каго-небудзь з раніцы да вечара
есть глазами есці вачамі
поедом есть ежма (поедам) есці
II (имеется) ёсць
есть такое дело разг. ёсць такая справа
так и есть так і ёсць
III межд. воен. ёсць
есть выполнять приказ! ёсць выконваць загад! @есться несовер. безл. есціся @ефрейтор воен. яфрэйтар, -ра муж. @ефрейторский яфрэйтарскі @ехать несовер. в разн. знач. ехаць
дальше ехать некуда далей ехаць няма куды @ехида прост. см. ехидна 2 @ехидна
1. зоол. яхідна, -ны жен.
2. прост. яхіда, -ды жен. @ехидничать несовер. разг. яхіднічаць @ехидно нареч. яхідна @ехидность яхіднасць, -ці жен. @ехидный яхідны @ехидство ср. яхіднасць, -ці жен.; яхідства, -ва ср. @ехидствовать несовер. разг. яхіднічаць @ещё нареч. в разн. знач. яшчэ
ещё бы -
а) (само собой разумеется) вядома, дзіва што
пойдёшь гулять? - ещё бы! пойдзеш гуляць? - вядома
б) (было бы некстати, если бы...) яшчэ б
ещё бы ты не был доволен! яшчэ б ты не быў здаволены (задаволены)!
ещё и ещё яшчэ і яшчэ
ещё (и) как яшчэ (і) як
это ещё ничего гэта яшчэ нічога @ею мест. твор. ёй, ёю; см. она @Йеллоустон р. Йелаўстан, -на муж. @йеллоустонский йелаўстонскі @Йемен Йемен, -на муж. @йеменский йеменскі @йог ёг, род. ёга муж. @Йоганнесбург г. Іаганэсбург, -га муж. @йоганнесбургский іаганэсбургскі @йоговский ёгаўскі
йоговская гимнастика ёгаўская гімнастыка @йод хим., фарм. ёд, род. ёду муж. @йодид хим. ёдыд, -ду муж. @йодизм мед. ёдызм, -му муж. @йодированный ёдаваны @йодистость хим., фарм. ёдзістасць, -ці жен. @йодистый хим. фарм. ёдзісты @йодноватый хим., фарм. ёднаваты @йодный хим., фарм. ёдны @йодобромистый мед. ёдабромісты @йодобромный ёдабромны @йодоформ фарм. ёдаформ, -му муж. @Йокогама г. Іакагама, -мы жен. @йокогамский іакагамскі @йоркшир
Iоркшир) Йоркшыр, -ра муж.
II (йоркшир) с.-х. іаркшыр, -ра муж. @йоркширский
Iоркширский) геогр. йоркшырскі
II (йоркширский): йоркширская свинья с.-х. іаркшырская свіння @йот лингв. (звук) ёт, род. ёта муж. @йота (буква) ёта, -ты жен.
ни на йоту ні на ёту @йотация лингв. ётацыя, -цыі жен. @йотирование лингв. ётаванне, -ння ср. @йотированный лингв. ётаваны, ётавы @йотованный лингв. ётаваны, ётавы @Йошкар-Ола г. Йашкар-Ала, -лы жен. @йошкар-олинский йашкар-алінскі @йошкарский йашкарскі @щавелевокислый хим. шчаўевакіслы @щавелевый шчаўевы
щавелевая кислота хим. шчаўевая кіслата @щавель муж. бот. шчаўе, род. шчаўя ср. @щавельный шчаўевы
щавельные щи шчаўевы боршч @щадить несовер.
1. (только с отрицанием - не давать пощады) не даваць літасці (каму-чаму); (жалеть) шкадаваць (каго-што); (миловать) мілаваць (каго-што); літаваць (каго-што), літавацца (над кім-чым)
не щадить врага не даваць літасці ворагу
не щадить никого не даваць літасці нікому (не шкадаваць нікога)
судьба его щадила лёс яго мілаваў (літаваў), лёс над ім літаваўся
2. (беречь) берагчы, ашчаджаць; (жалеть) шкадаваць (каго-што, чаго); (относиться бережно, заботливо) шанаваць
щадить здоровье берагчы (шанаваць) здароўе
не щадя сил не шкадуючы (не ашчаджаючы) сіл
щадить самолюбие берагчы самалюбства @щадиться страд.
1. шкадавацца; мілавацца; літавацца
2. берагчыся, ашчаджацца; шкадавацца; шанавацца; см. щадить @щебенить несовер. засыпаць шчэбенем (друзам) @щебёнка разг., см. щебень @щебёночный шчэбеневы, друзавы @щебень шчэбень, -ню муж., друз, род. друзу муж. @щебет прям., перен. шчэбет, -ту муж. @щебетание шчабятанне, -ння ср. @щебетать несовер. прям., перен. шчабятаць
птицы щебечут птушкі шчабечуць
дети щебечут дзеці шчабечуць @щебетун прям., перен. разг. шчабятун, -бетуна муж. @щебетунья прям., перен. разг. шчабятуха, -хі жен., шчабятушка, -кі жен. @щебетуха прост. шчабятуха, -хі жен. @щебневой шчэбневы, друзавы @щебнеочистительный шчэбенеачышчальны
щебнеочистительная машина шчэбенеачышчальная машына @щебнистый шчабняваты, друзаваты @щеглёнок зоол.
1. (птенец щегла) шчыгляня и шчыглянё, -няці ср.
2. уменьш. шчыглік, -ка муж. @щегловка шчыгліха, -хі жен. @щеглятник шчыглятнік, -ка муж. @щеглячий шчыглячы @щегол зоол. шчыгол, -гла муж. @щеголевато нареч. франтавата, фарсіста @щеголеватость франтаватасць, -ці жен., фарсістасць, -ці жен. @щеголеватый франтаваты, фарсісты @щеголиха франціха, -хі жен., фарсуха, -хі жен. @щёголь
1. франт, род. франта муж., фарсун, -на муж.
2. зоол. шчогаль, -ля муж. @щегольнуть совер. однокр. прям., перен. пафранціць, пафарсіць, фарсануць; (хвастнуть) пахваліцца, павыхваляцца @щегольски нареч. франтавата, фарсіста @щегольской франтаваты, фарсісты @щегольство ср. франтаўство, -ва ср., форс, род. форсу муж. @щеголянье ср. форс, род. форсу муж., выхвалянне, -ння ср. @щеголять несовер. прям., перен. франціць, фарсіць; (хвастаться) выхваляцца
щеголять нарядами выхваляцца ўборамі @щедро нареч. в разн. знач. шчодра
щедро одарить шчодра абдарыць (надарыць)
щедро обещать шчодра абяцаць @щедрость шчодрасць, -ці жен., шчадрота, -ты жен. @щедроты уст. шчодрасці, -цей ед. нет
от своих щедрот ирон. ад сваіх шчодрасцей @щедрый в разн. знач. шчодры
щедрый на обещания шчодры на абяцанні
щедрые дары шчодрыя дары
щедрой рукой шчодрай рукой @щека в разн. знач. шчака, -кі жен., мн. шчокі, род. шчок
румяные щёки румяныя шчокі
щёки блока тех. шчокі блока
есть (уписывать) за обе щеки есці папоўніцы @щекастый разг. шчакаты, мардаты @щеколда клямка, -кі жен. @щёкот (птичий) пошчак, -ку муж., шчэбет, -ту муж. @щекотание
I прям., перен. казытанне, -ння ср.
II ср. (птичье) пошчак, -ку муж., шчабятанне, -ння ср. @щекотать
I несовер. прям., перен. казытаць
у меня в горле щекочет у мяне ў горле казыча
щекотать чьё-либо самолюбие казытаць чыё-небудзь самалюбства
II несовер. (о птицах) шчабятаць @щекотка жен. козыт, -ту муж. @щекотливо нареч. казытліва @щекотливость перен. далікатнасць, -ці жен. @щекотливый
1. разг. уст. казытлівы
2. перен. далікатны
щекотливый вопрос далікатнае пытанне
щекотлив в денежных делах далікатны ў грашовых справах
щекотливое обстоятельство далікатная акалічнасць
щекотливое положение далікатнае становішча @щекотно безл. в знач. сказ. разг. козытна @щелеватый шчылісты, шчылінаваты @щелевой
1. (относящийся к щели) шчылінны
2. лингв. шчылінны, фрыкатыўны @щелинный лингв. см. щелевой 2 @щелистый шчылісты, шчылінаваты @щёлк
1. межд. пстрык; шчоўк; лясь; цмок; луск; цёх; см. щёлкать
2. (действие) разг. см. щёлканье @щёлка шчылінка, -кі жен. @щёлканье
1. пстрыканне, -ння ср.
2. пстрыканне, -ння ср.; лясканне, -ння ср.; шчоўканне, -ння ср.; цоканне, -ння ср.
3. лусканне, -ння ср., лузанне, -ння ср.
4. шчоўканне, -ння ср., цёхканне, -ння ср.; см. щёлкать @щёлкать несовер.
1. (давать щелчки) пстрыкаць
2. (производить звук - пальцами) пстрыкаць; (кнутом, зубами) ляскаць; (пружиной, замком, о пружине, о замке) шчоўкаць; (языком) цмокаць; (шпорами, каблуками) цокаць
3. (грызть орехи и т.п.) лузаць
4. (петь - о птицах) шчоўкаць, обл. цёхкаць @щелкать несовер. лускаць, лузаць @щёлкнуть совер. однокр.
1. (дать щелчок) пстрыкнуць
2. (произвести звук) пстрыкнуць; ляснуць; шчоўкнуць; цмокнуць; цокнуць
3. (орех и т.п.) луснуць
4. шчоўкнуць, цёхнуць; см. щёлкать @щелкопёр муж. уст. пренебр. пісака, -кі муж., жен. @щелкун
1. зоол. шчаўкун, -на муж.
2. перен. (о человеке) разг. пстрыкун, -на муж. @щелкунчик шчаўкунчык, -ка муж. @щёлок шчолак, -ку муж., луг, род. лугу муж. @щелочение (щёлочью) шчалачэнне, -ння ср.; (щёлоком) лугаванне, -ння ср. @щелочить несовер. (щёлочью) шчалачыць; (щёлоком) лугаваць @щелочиться страд. шчалачыцца; лугавацца @щелочной (относящийся к щёлочи) шчолачны; (относящийся к щёлоку) лугавы
щелочная реакция шчолачная рэакцыя
щелочная вода лугавая вада, шчолак, луг @щёлочность хим. шчолачнасць, -ці жен., мн. нет @щёлочь хим. шчолач, -чы жен. @щелчок муж. прям., перен. пстрычка, -кі жен.
щелчок выключателя пстрычка выключацеля
щелчок по самолюбию пстрычка па самалюбству @щель шчыліна, -ны жен.
голосовая щель анат. галасавая шчыліна @щемить несовер.
1. (сжимать) шчаміць
2. перен. сціскаць
эта песня щемит сердце гэта песня сціскае сэрца
3. безл. шчымець; (болеть) балець; (ныть) ныць
щемит грудь шчыміць у грудзях, грудзі ныюць (баляць) @щемящий
1. прич. які (што) шчэміць; які (што) сціскае; які (што) шчыміць; які (што) баліць; які (што) ные; см. щемить
2. прил. шчымлівы @щениться несовер. шчаніцца @щённая сущ. шчэнная, -ннай жен. @щенок муж. прям., перен. шчаня и шчанё, -няці ср., шчанюк, -ка муж. @щенячий шчанячы @щепа
1. см. щепка 1
2. см. щепка 2
3. собир. (щепяные изделия) дранка, -кі жен.
разбить в щепы разбіць на друзачкі @щепальный спец. шчапальны @щепать несовер. шчапаць @щепаться страд. шчапацца @щепетильно нареч.
1. патрабавальна, вытанчана; модна
2. педантычна, дробязна
3. прынцыпова, карэктна
4. далікатна; см. щепетильный 2-5 @щепетильность
1. патрабавальнасць, -ці жен., вытанчанасць, -ці жен.; моднасць, -ці жен.
2. педантычнасць, -ці жен., дробязнасць, -ці жен.
3. прынцыповасць, -ці жен., карэктнасць, -ці жен.
4. далікатнасць, -ці жен.; см. щепетильный 2-5 @щепетильный
1. уст. (галантерейный) галантарэйны; (парфюмерный) парфумны
2. уст. (изысканный) патрабавальны, вытанчаны; (модный) модны
3. уст. (придирчиво-педантичный) педантычны, дробязны
4. (принципиальный, корректный) прынцыповы, карэктны
5. (деликатный) далікатны @щепка
1. трэска, -кі жен., шчэпка, -кі жен.
2. собир. трэскі, -сак, шчэпкі, -пак мн.
худой как щепка худы як шчэпка
лес рубят - щепки летят погов. лес сякуць - трэскі ляцяць @щепной драўляны
щепная посуда драўляная пасуда
щепные изделия драўляныя вырабы @щепотка жен. см. щепоть @щепоть жен.
1. тры пальцы
2. (крупинка) дробка, -кі жен.; (чуток) каліва, -ва ср. @щепяной уст. драўляны
щепяной товар драўляны тавар @щербатый
1. (со щербиной) шчарбаты
2. (рябой) разг. рабы, васпаваты @щербина
1. (зазубрина) шчарбіна, -ны жен.
2. (рябинка на лице) разг. рабацінка, -кі жен., воспінка, -кі жен. @щерить несовер. разг.
1. (оскаливать) шчэрыць, вышчараць, вышчэрваць, скаліць, выскаляць, выскальваць
2. (топорщить) тапырыць
щерить шерсть тапырыць шэрсць @щериться разг.
1. (оскаливаться) шчэрыцца, вышчарацца, вышчэрвацца, скаліцца, выскаляцца, выскальвацца
2. (топорщиться) тапырыцца @щетина жен. прям., перен. шчацінне, -ння ср., шчэць, род. шчэці жен.
свиная щетина свіное шчацінне, свіная шчэць
волосы щетиной валасы шчаціннем @щетинистый шчаціністы @щетинить несовер. шчацініць, тапырыць @щетиниться прям., перен. шчацініцца, тапырыцца @щетинка
1. уменьш. шчацінка, -кі жен.
2. мн. зоол., бот. вусікі, -каў, ед. вусік, -ка муж.; (бот. - ещё) шчацінкі, -нак, ед. шчацінка, -кі жен. @щетинник бот. мяшэй, -шэю муж. @щетинный шчацінны @щетинолистный шчаціналісты @щетинообразный шчацінападобны @щётка в разн. знач. шчотка, -кі жен.
половая щётка шчотка для падлогі
платяная щётка адзежная шчотка
сапожная щётка шчотка для абутку
аметистовая щётка мин. аметыставая шчотка @щетковидный шчоткападобны @щёткодержатель эл. шчоткатрымальнік, -ка муж. @щёткообразный шчоткападобны @щёточка уменьш. шчотачка, -кі жен. @щёточный шчотачны @Щецин г. Шчэцін, -на муж. @щецинский шчэцінскі @щёчка уменьш.-ласк. шчочка, -кі жен. @щёчный анат. шчочны @щи ед. нет (из капусты) (вараная) капуста; (из зелени) бацвінне, -ння ср.
зелёные щи бацвінне
свежие (ленивые) щи свежая капуста
кислые щи кіслая капуста @щиколка прост. шчыкалатка, -кі жен. @щиколотка шчыкалатка, -кі жен. @щипальный шчыпальны @щипание
1. шчыпанне, -ння ср., шчыканне, -ння ср.
2. (выдёргивание) шчыпанне, -ння ср.; скубанне, -ння ср.
3. скубанне, -ння ср.; см. щипать 1,3,4 @щипанный
1. шчыпаны
2. скубены; см. щипать @щипать несовер.
1. (кожу тела) шчыпаць, разг. шчыкаць
2. (о морозе, о горчице и т.п.) шчыпаць; пячы
3. (обрывать, отрывать) шчыпаць; (траву - ещё) скубці
лошадь щиплет траву конь шчыпле (скубе) траву
4. (раздёргивать, выдёргивать) скубці
щипать курицу скубці курыцу @щипаться
1. шчыпацца
2. страд. шчыпацца; скубціся; см. щипать 3,4 @щипец муж.
1. (верхняя часть стены треугольной формы) архит. шчыт, род. шчыта муж.
2. (верхняя грань в соединении двух скатов крыши) архит., обл. вільчык, -ка муж.
3. охот. морда, -ды жен., пыса, -сы жен. @щипка жен. разг. шчыпанне, -ння ср.; скубанне, -ння ср.; см. щипать 3 @щипковый муз. шчыпковы
щипковые инструменты шчыпковыя інструменты @щипнуть совер. однокр.
1. (кожу тела) шчыпнуць, ушчыпнуць
2. (о морозе, о горчице и т.п.) шчыпнуць, ушчыпнуць; пекануць
3. шчыпнуць; скубануць, скубнуць; см. щипать 1-3 @щипок в разн. знач. шчыпок, -пка муж. @щипцовый архит., обл. вільчыкавы; двухсхільны @щипцы
1. шчыпцы, -цаў ед. нет
2. (технические) абцугі, -гоў ед. нет @щипчики уменьш.
1. шчыпчыкі, -каў ед. нет
2. (технические) абцужкі, -коў ед. нет @щит в разн. знач. шчыт, род. шчыта муж.
воин со щитом воін са шчытам
щит для снегозадержания шчыт для снегазатрымання
щит плотины шчыт плаціны
распределительный щит размеркавальны шчыт
стрельба по щитам стральба па шчытах
поднять на щит падняць на шчыт
(вернуться) со щитом или на щите (вярнуцца) са шчытом ці на шчыце @щитковый спец. шчытковы @щитовидный анат. шчытападобны
щитовидная железа шчытападобная залоза @щитовка зоол. шчытоўка, -кі жен. @щитовник муж. бот. папараць, -ці жен. @щитовой в разн. знач. шчытавы @щиток в разн. знач. шчыток, -тка муж. @щитолистник бот. шчыталіснік, -ка муж. @щитомордник зоол. шчытаморднік, -ка муж. @щитоносец
I ист. шчытаносец, -сца муж.
II зоол. шчытаносец, -сца муж. @щитоноска зоол. шчытаноска, -кі жен. @щитообразный шчытападобны @щитохвостый зоол. шчытахвосты
щитохвостые змеи шчытахвостыя змеі @щука жен. шчупак, -ка муж.
на то и щука в море, чтоб карась не дремал посл. на тое і шчупак у моры, каб карась не драмаў @щуковые мн. сущ. зоол. шчупаковыя, -вых @щукообразные мн. сущ. зоол. шчупакападобныя, -ных @щуп тех. шчуп, род. шчупа муж. @щупальце зоол. перен. шчупальца, -ца ср. @щупанье
1. мацанне, -ння ср.
2. шчупанне, -ння ср., мацанне, -ння ср., абмацванне, -ння ср.; праслухоўванне, -ння ср.
3. шчупанне, -ння ср., прашчупванне, -ння ср.; см. щупать @щупать несовер.
1. (прикасаться, трогать с целью осмотра) мацаць
щупать пульс мацаць пульс
2. (исследовать щупом) шчупаць, мацаць, абмацваць; (прослушивать) праслухоўваць
щупать поле миноискателем праслухоўваць поле мінашукальнікам
3. перен. (присматриваться, изучать) разг. шчупаць, прашчупваць @щупик зоол. шчупік, -ка муж. @щуплый в разн. знач. шчуплы @щур
I муж. зоол. шчур, род. шчура муж.
II этногр. шчур, род. шчура муж. @щурёнок зоол. шчупачок, -чка муж. @щурить несовер. жмурыць @щуриться жмурыцца @щучий шчупаковы, шчупачыны
по щучьему веленью па шчупаковай волі, на шчупакова казанне @Щучин г. Шчучын, -на муж. @щучинский шчучынскі @Щучинский район Шчучынскі раён @щучка
I жен. уменьш. шчупачок, -чка муж.
II бот. вострыца, -цы жен. @э межд. разг.
1. (при возражении) э
э, позвольте, я расскажу э, дазвольце, я раскажу
2. (при выражении изумления, недоверия и т.п.) ого, эге
э, куда хватили! ого (эге), куды хапілі
3. (при выражении решимости) ат, э
э, была не была ат (э), хай будзе, што будзе (было не было) @эбеновые мн. сущ. бот. эбенавыя, -вых @эбеновый эбенавы
эбеновое дерево бот. эбенавае дрэва @эбонит тех. эбаніт, -ту муж. @эбонитовый эбанітавы @Эбро р. Эбра нескл., жен. @эбулиоскоп хим. эбуліяскоп, -па муж. @эбулиоскопический эбуліяскапічны @эбулиоскопия хим. эбуліяскапія, -піі жен. @эвакопункт (эвакуационный пункт) эвакапункт, -та муж. (эвакуацыйны пункт) @эвакуатор эвакуатар, -ра муж. @эвакуационный эвакуацыйны @эвакуация эвакуацыя, -цыі жен. @эвакуированный
1. прич., прил. эвакуіраваны
2. сущ. эвакуіраваны, -нага муж. @эвакуировать совер., несовер. эвакуіраваць @эвакуироваться
1. совер., несовер. эвакуіравацца
2. страд. эвакуіравацца @эвальвация фин. эвальвацыя, -цыі жен. @эвапоратор гидр. эвапаратар, -ра муж. @эвапорация гидр. эвапарацыя, -цыі жен. @эвапорометр гидр. эвапарометр, -ра муж. @эвдемонизм филос. эўдэманізм, -му муж. @эвдемонист филос. эўдэманіст, -та муж. @эвдемонистический эўдэманістычны @эвдиалит мин. эўдыяліт, -ту муж. @эвдиометр физ. эўдыёметр, -ра муж. @эвекция астр. эвекцыя, -цыі жен. @эвен эвен, -на муж. @эвенк эвенк, -ка муж. @эвенка эвенка, -кі жен. @эвенкийка эвенкійка, -кі жен. @эвенкийский эвенкійскі @Эвенкийский автономный округ Эвенкійская аўтаномная акруга @эвенский эвенскі @эвентуальный эвентуальны @Эверест (гора) Эверэст, -та муж. @эвкалипт бот. эўкаліпт, род. эўкаліпта и (о древесине и собир.) эўкаліпту муж. @эвкалиптовый бот. эўкаліптавы
эвкалиптовое масло эўкаліптавы алей @эвклаз мин. эўклаз, -зу муж. @эвклазовый эўклазавы @ЭВМ (электронная вычислительная машина) ЭВМ (электронная вылічальная машына) @эвольвента мат. эвальвента, -ты жен., разгортвальная крывая @эволюта мат. эвалюта, -ты жен. @эволюционизм эвалюцыянізм, -му муж. @эволюционирование эвалюцыяніраванне, -ння ср. @эволюционировать совер., несовер. эвалюцыяніраваць @эволюционист эвалюцыяніст, -та муж. @эволюционистический эвалюцыяністычны @эволюционистский эвалюцыянісцкі @эволюционный эвалюцыйны
эволюционная теория эвалюцыйная тэорыя @эволюция в разн. знач. эвалюцыя, -цыі жен.
эволюция вида эвалюцыя віду
эволюция искусства эвалюцыя мастацтва
эволюция и революция - два необходимых элемента диалектического развития филос. эвалюцыя і рэвалюцыя - два неабходныя элементы дыялектычнага развіцця @эврика межд. эўрыка @эвристика книжн. эўрыстыка, -кі жен. @эвристический эўрыстычны @эвристичность эўрыстычнасць, -ці жен. @эвристичный эўрыстычны @эвритмия мед. и пр. эўрытмія, -міі жен. @эвстатический геол. эўстатычны @эвтектика хим. эўтэктыка, -кі жен. @эвтектический эўтэктычны @эвфемизм лингв. эўфемізм, -му муж. @эвфемистический эўфемістычны @эвфоника лит. эўфоніка, -кі жен. @эвфонический эўфанічны @эвфония лит. эўфанія, -ніі жен. @эвфуизм лит., ист. эўфуізм, -му муж. @эвфуистический эўфуістычны @эгалитаризм полит. эгалітарызм, -му муж. @эгалитарист полит. эгалітарыст, -та муж. @эгалитарный эгалітарны @эге межд. разг. эге @эге-ге межд. разг. эге-ге @Эгейское море Эгейскае мора @эгида миф., перен. эгіда, -ды жен.
под эгидой пад эгідай @эгоизм эгаізм, -му муж. @эгоист эгаіст, -та муж. @эгоистически нареч. эгаістычна @эгоистический эгаістычны @эгоистично нареч. эгаістычна @эгоистичность эгаістычнасць, -ці жен. @эгоистичный эгаістычны @эгоистка эгаістка, -кі жен. @эголитаризм эгалітарызм, -му муж. @эголитаристический эгалітарыстычны @эготизм эгатызм, -му муж. @эгофутуризм лит. ист. эгафутурызм, -му муж. @эгофутурист эгафутурыст, -та муж. @эгоцентризм эгацэнтрызм, -му муж. @эгоцентрист эгацэнтрыст, -та муж. @эгоцентристка эгацэнтрыстка, -кі жен. @эгоцентрический эгацэнтрычны @эгрет эгрэт, -та муж. @эгретка эгрэтка, -кі жен. @эдак уст., прост. см. этак @эдакий уст., прост. см. этакий @эдельвейс бот. эдэльвейс, -су муж. @эдем книжн. эдэм, -му муж. @эдемский эдэмскі @эдикт ист. эдыкт, -та муж. @эдил ист. эдыл, -ла муж. @Эдинбург г. Эдынбург, -га муж. @эдинбургский эдынбургскі @эдиционный спец. эдыцыйны @эдиция уст. эдыцыя, -цыі жен. @эжектор в разн. знач. эжэктар, -ра муж. @эжекция в разн. знач. эжэкцыя, -цыі жен. @Эзель о-в Эзель, -ля муж.; см. Сааремаа @эзоповский эзопаўскі
эзоповский язык эзопаўская мова @эзотерический эзатэрычны @эзотермизм эзатэрмізм, -му муж. @эзотермический эзатэрмічны @эзофагоскоп мед. эзафагаскоп, -па муж. @эзофагоскопия мед. эзафагаскапія, -піі жен. @эзофаготомия мед. эзафагатамія, -міі жен. @эй межд. гэй @эйнштейний хим. эйнштэйній, -нію муж. @эйфория психол. эйфарыя, -рыі жен. @эк прост.
1. частица бач, вось
эк куда хватили бач (вось) куды хапілі
2. нареч. ах, як; вось як
эк я умаялась ах, як (вось як) я стамілася @Эквадор Эквадор, -ра муж. @эквадорец эквадорац, -рца муж. @эквадорка эквадорка, -кі жен. @Эквадорский Эквадорскі @экватор геогр., астр. экватар, -ра муж.
небесный экватор астр. нябесны экватар @экваториал астр. экватарыял, -ла муж. @Экваториальная Гвинея Экватарыяльная Гвінея @экваториальный экватарыяльны @эквивалент в разн. знач. эквівалент, -ту муж.
деньги являются всеобщим эквивалентом эк. грошы з'яўляюцца ўсеагульным эквівалентам
механический эквивалент тепла физ. механічны эквівалент цяпла @эквивалентность эквівалентнасць, -ці жен. @эквивалентный эквівалентны
эквивалентная стоимость эквівалентная вартасць @эквилибр эквілібр, -ра муж. @эквилибрирование эквілібраванне, -ння ср. @эквилибрировать несовер. эквілібраваць @эквилибрист эквілібрыст, -та муж. @эквилибристика прям., перен. эквілібрыстыка, -кі жен.
эквилибристика на канате эквілібрыстыка на канаце
умственная эквилибристика разумовая эквілібрыстыка @эквилибристический эквілібрыстычны @эквилибристка эквілібрыстка, -кі жен. @эквипотенциальный физ. эквіпатэнцыяльны @экводин муз. эквадзін, -на муж. @экер геод. экер, -ра муж. @экзальтация экзальтацыя, -цыі жен. @экзальтированность экзальтаванасць, -ці жен. @экзальтированный экзальтаваны @экзамен экзамен, -ну муж.
держать экзамен трымаць экзамен
вступительный экзамен уступны экзамен
выпускной экзамен выпускны экзамен @экзаменатор экзаменатар, -ра муж. @экзаменаторский экзаменатарскі @экзаменационный экзаменацыйны @экзаменованный экзаменаваны @экзаменовать несовер. экзаменаваць @экзаменоваться возвр., страд. экзаменавацца @экзаменующийся
1. прич. які (што) экзаменуецца
2. сущ. экзаменацыйнік, -ка муж. @экзарх ист., церк. экзарх, -ха муж. @экзархат ист., церк. экзархат, -ту муж. @экзекватура дипл. экзекватура, -ры жен. @экзекутор уст. экзекутар, -ра муж. @экзекуторский экзекутарскі @экзекуция уст. экзекуцыя, -цыі жен. @экзема мед. экзэма, -мы жен. @экзематозный экзэматозны @экземпляр в разн. знач. экзэмпляр, -ра муж.
в трёх экземплярах у трох экзэмплярах
редкий экземпляр цветка рэдкі экзэмпляр кветкі @экзерсис спец. экзэрсіс, -су муж. @экзистенциализм филос. экзістэнцыялізм, -му муж. @экзистенциалист филос. экзістэнцыяліст, -та муж. @экзистенциалистка экзістэнцыялістка, -кі жен. @экзистенциалистский экзістэнцыялісцкі @экзистенциальный экзістэнцыяльны @экзобиология экзабіялогія, -гіі жен. @экзогамический этнол. экзагамічны @экзогамия этнол. экзагамія, -міі жен. @экзогамный экзагамны @экзогенный геол. экзагенны @экзодерма биол. экзадэрма, -мы жен. @экзокринный физиол. экзакрынны
экзокринные железы экзакрынныя залозы @экзосмос биол. экзосмас, -су муж. @экзот спец. экзот, -та муж. @экзотерический экзатэрычны @экзотермический экзатэрмічны @экзотизм экзатызм, -му муж. @экзотика экзотыка, -кі жен. @экзотический прям., перен. экзатычны
экзотические растения экзатычныя расліны
экзотический костюм экзатычны касцюм @экзотичность экзатычнасць, -ці жен. @экзотичный экзатычны @экзотрофный биол. экзатрофны @экивок эківок, -ку муж.; (намёк) намёк, -ку муж. @экий разг. ах, які; вось (які); такі
экий шалун! ах, які дураслівец!, вось (які) дураслівец!
эко диво! вось (якое) дзіва!
экая (эка) важность! ах, якая вялікая важнасць!, такая важнасць! @экипаж
I (коляска) экіпаж, -жа муж.
ездить в экипаже ездзіць у экіпажы
II (личный состав) экіпаж, -жа муж.
экипаж танка воен. экіпаж танка
флотский экипаж воен., мор. флоцкі экіпаж @экипажный
I экипаж I) экіпажны
экипажный мастер экіпажны майстар
II экипаж II) экіпажны
экипажный командир экіпажны камандзір @экипированный экіпіраваны @экипировать совер., несовер. экіпіраваць @экипироваться
1. совер., несовер. экіпіравацца
2. страд. экіпіравацца @экипировка жен.
1. (действие) экіпіроўка, -кі жен., экіпіраванне, -ння ср.
2. (снаряжение, оборудование) экіпіроўка, -кі жен. @экипировочный экіпіровачны @эклампсический эклампсічны @эклампсия мед. эклампсія, -сіі жен. @экламптический мед. экламптычны @эклектизм филос. эклектызм, -му муж. @эклектик эклектык, -ка муж. @эклектика эклектыка, -кі жен. @эклектицизм см. эклектизм @эклектически нареч. эклектычна @эклектический эклектычны @эклектично нареч. эклектычна @эклектичность эклектычнасць, -ці жен. @эклектичный эклектычны @эклер кул. эклер, -ра муж. @эклиметр геод. экліметр, -ра муж. @эклиптика астр. экліптыка, -кі жен. @эклиптический экліптычны @эклога лит. эклога, -гі жен. @экогенез биол. экагенез, -зу муж. @эколог эколаг, -га муж. @экологически нареч. экалагічна
экологически чистые источники энергии экалагічна чыстыя крыніцы энергіі @экологический биол. экалагічны @экология биол. экалогія, -гіі жен. @эконом уст.
1. эканом, -ма муж.
2. (заведующий хозяйством) аканом, -ма муж. @экономайзер тех. эканамайзер, -ра муж. @экономайзерный эканамайзерны @экономгеография (экономическая география) эканомгеаграфія, -фіі жен. (эканамічная геаграфія) @экономизация книжн. уст. эканамізацыя, -цыі жен. @экономизм полит., ист. эканамізм, -му муж. @экономика в разн. знач. эканоміка, -кі жен.
экономика страны эканоміка краіны
экономика сельского хозяйства эканоміка сельскай гаспадаркі
теневая экономика ценявая эканоміка @экономико-географический эканоміка-геаграфічны @экономико-математический эканоміка-матэматычны @экономико-статистический эканоміка-статыстычны @экономист
1. (специалист в области экономики) эканаміст, -та муж.
2. полит. ист. эканаміст, -та муж. @экономить несовер. в разн. знач. эканоміць
экономить горючее эканоміць гаручае
экономить на материалах эканоміць на матэрыялах @экономиться возвр., страд. эканоміць @экономический в разн. знач. эканамічны
экономическая политика эканамічная палітыка
экономическая география эканамічная геаграфія
экономическое стимулирование эканамічнае стымуляванне @экономичность эканамічнасць, -ці жен. @экономичный эканамічны @экономия в разн. знач. эканомія, -міі жен.
экономия государственных средств эканомія дзяржаўных сродкаў
экономия сырья и материалов эканомія сыравіны і матэрыялаў
политическая экономия палітычная эканомія @экономка уст. аканомка, -кі жен., ахмістрыня, -ні жен. @экономничать несовер. разг. эканомнічаць @экономно нареч. эканомна @экономность эканомнасць, -ці жен. @экономный в разн. знач. эканомны
экономный человек эканомны чалавек
экономный способ уборки урожая эканомны спосаб уборкі ўраджаю @экосистема (экологическая система) экасістэма, -мы жен. (экалагічная сістэма) @экран в разн. знач. экран, -на муж.
экран перед камином экран перад камінам
показывать что-либо на экране паказваць што-небудзь на экране
голубой экран блакітны экран
фильм идёт первым экраном фільм ідзе першым экранам @экранизация кино экранізацыя, -цыі жен. @экранизирование кино экранізаванне, -ння ср. @экранизированный экранізаваны @экранизировать совер., несовер. кино экранізаваць @экранизироваться несовер. страд. экранізавацца @экранирование спец. экраніраванне, -ння ср., экранаванне, -ння ср. @экранированный экраніраваны, экранаваны @экранировать совер., несовер. спец. экраніраваць, экранаваць @экранироваться несовер. страд. экраніравацца, экранавацца @экранировка жен. (действие) экраніроўка, -кі жен., экраніраванне, -ння ср., экранаванне, -ння ср. @экранный экранны @экраноплан ав. экранаплан, -на муж. @эксгаустер тех. эксгаўстар, -ра муж. @эксгумация юр. эксгумацыя, -цыі жен. @эксгумированный эксгумаваны @эксгумировать совер., несовер. юр. эксгумаваць @эксикатор тех. эксікатар, -ра муж. @эксикация тех. эксікацыя, -цыі жен. @экскаватор экскаватар, -ра муж.
гусеничный экскаватор гусенічны экскаватар
шагающий экскаватор шагаючы экскаватар
сверхмощный экскаватор звышмагутны экскаватар @экскаваторный экскаватарны @экскаваторщик экскаватаршчык, -ка муж. @экскаваторщица экскаватаршчыца, -цы жен. @экскавация тех., мед. экскавацыя, -цыі жен. @эксклюзивный эксклюзіўны @экскременты спец. экскрэменты, -таў ед. нет @экскрет физиол. экскрэт, -ту муж. @экскреторный экскрэторны @экскреция физиол. экскрэцыя, -цыі жен. @экскурс экскурс, -су муж. @экскурсант экскурсант, -та муж. @экскурсантка экскурсантка, -кі жен. @экскурсантский экскурсанцкі @экскурсбаза (экскурсионная база) экскурсбаза, -зы жен. (экскурсійная база) @экскурсионный экскурсійны
экскурсионное бюро экскурсійнае бюро
экскурсионный маршрут экскурсійны маршрут @экскурсия в разн. знач. экскурсія, -сіі жен.
экскурсия в музей Ленина экскурсія ў музей Леніна
в музей пришла большая экскурсия у музей прыйшла вялікая экскурсія
экскурсия в далёкое прошлое экскурсія ў далёкае мінулае @экскурсовод экскурсавод, -да муж. @экскурсоводческий экскурсаводчы @экслибрис экслібрыс, -са муж. @экслибрисист экслібрысіст, -та муж. @экслибрисный экслібрысны @экс-министр экс-міністр, -ра муж. @экспансивно нареч. экспансіўна @экспансивность экспансіўнасць, -ці жен. @экспансивный экспансіўны @экспансионизм полит. экспансіянізм, -му муж. @экспансионист полит. экспансіяніст, -та муж. @экспансионистский экспансіянісцкі
экспансионистская политика экспансіянісцкая палітыка @экспансировать совер., несовер. экспансаваць @экспансия в разн. знач. экспансія, -сіі жен. @экспатриант экспатрыянт, -та муж. @экспатриантка экспатрыянтка, -кі жен. @экспатриация экспатрыяцыя, -цыі жен. @экспатриированный экспатрыяваны @экспатриировать совер., несовер. экспатрыяваць @экспатриироваться
1. совер., несовер. экспатрыявацца
2. страд. экспатрыявацца @экспедирование спец. экспедзіраванне, -ння ср. @экспедированный экспедзіраваны @экспедировать совер., несовер. спец. экспедзіраваць @экспедироваться несовер. страд. экспедзіравацца @экспедитор экспедытар, -ра муж. @экспедиторский экспедытарскі @экспедиторша разг. экспедытарка, -кі жен. @экспедиционный в разн. знач. экспедыцыйны
экспедиционный корпус экспедыцыйны корпус
экспедиционные войска экспедыцыйныя войскі
экспедиционная поездка экспедыцыйная паездка
обследовать экспедиционным путём абследаваць экспедыцыйным шляхам @экспедиция жен.
1. (действие) экспедыцыя, -цыі жен., экспедзіраванне, -ння ср.
2. в др. знач. экспедыцыя, -цыі жен.
археологическая экспедиция археалагічная экспедыцыя
газетная экспедиция почтамта газетная экспедыцыя паштамта
спасательная экспедиция выратавальная экспедыцыя
карательная экспедиция карная экспедыцыя @эксперимент прям., перен. эксперымент, -ту муж.
результаты эксперимента рэзультаты (вынікі) эксперыменту @экспериментальный в разн. знач. эксперыментальны
экспериментальные мастерские эксперыментальныя майстэрні
экспериментальный метод эксперыментальны метад
экспериментальная медицина эксперыментальная медыцына
экспериментальный образец эксперыментальны ўзор @экспериментатор эксперыментатар, -ра муж. @экспериментаторский эксперыментатарскі @экспериментаторство эксперыментатарства, -ва ср. @экспериментирование эксперыментаванне, -ння ср. @экспериментировать несовер. эксперыментаваць @эксперт эксперт, -та муж.
судебный эксперт судовы эксперт @экспертиза экспертыза, -зы жен.
медицинская экспертиза медыцынская экспертыза
бухгалтерская экспертиза бухгалтарская экспертыза
производить экспертизу праводзіць экспертызу @экспертный экспертны
экспертная комиссия экспертная камісія @экспираторный лингв. экспіраторны @экспирация спец. экспірацыя, -цыі жен. @эксплантат биол. эксплантат, -та муж. @эксплантационный эксплантацыйны @эксплантация биол. эксплантацыя, -цыі жен. @экспликация спец. эксплікацыя, -цыі жен. @эксплицированный эксплікаваны @эксплицировать совер., несовер. спец. эксплікаваць @эксплицироваться несовер. страд. эксплікавацца @эксплозивный лингв. эксплазіўны @эксплуататор эксплуататар, -ра муж. @эксплуататорский эксплуататарскі @эксплуататорша разг. эксплуататарка, -кі жен. @эксплуатационник спец. эксплуатацыйнік, -ка муж. @эксплуатационный эксплуатацыйны
эксплуатационные расходы эксплуатацыйныя выдаткі @эксплуатация в разн. знач. эксплуатацыя, -цыі жен. @эксплуатирование эксплуатаванне, -ння ср. @эксплуатированный эксплуатаваны @эксплуатировать несовер. в разн. знач. эксплуатаваць
эксплуатировать чужой труд эксплуатаваць чужую працу
эксплуатировать машины эксплуатаваць машыны @эксплуатироваться страд. эксплуатавацца @эксплуатируемый прил. эксплуатуемы @экспозе экспазе нескл., ср. @экспозиметр фото экспазіметр, -ра муж. @экспозитура полит. экспазітура, -ры жен. @экспозиционный в разн. знач. экспазіцыйны @экспозиция в разн. знач. экспазіцыя, -цыі жен. @экспонат экспанат, -та муж.
музейные экспонаты музейныя экспанаты @экспонатный экспанатны @экспонент экспанент, -та муж. @экспонентный экспанентны @экспонирование экспанаванне, -ння ср. @экспонированный экспанаваны @экспонировать совер., несовер. в разн. знач. экспанаваць @экспонироваться несовер. страд. экспанавацца @экспонометр фото экспанометр, -ра муж. @экспонометрический экспанаметрычны @экспорт экспарт, -ту муж. @экспортёр экспарцёр, -ра муж. @экспортирование экспартаванне, -ння ср. @экспортированный экспартаваны @экспортировать совер., несовер. экспартаваць @экспортироваться несовер. страд. экспартавацца @экспортный экспартны
экспортные товары экспартныя тавары @экс-премьер экс-прэм'ер, -ра муж. @экспресс экспрэс, -са муж. @экспресс-диагностика экспрэс-дыягностыка, -кі жен. @экспрессивность экспрэсіўнасць, -ці жен. @экспрессивный экспрэсіўны @экспресс-информация экспрэс-інфармацыя, -цыі жен. @экспрессионизм лит., иск. экспрэсіянізм, -му муж. @экспрессионист лит., иск. экспрэсіяніст, -та муж. @экспрессионистический экспрэсіяністычны @экспрессионистка экспрэсіяністка, -кі жен. @экспрессионистский экспрэсіянісцкі @экспрессия экспрэсія, -сіі жен.
говорить с экспрессией гаварыць з экспрэсіяй @экспрессный экспрэсны; см. экспресс @экспромт экспромт, -та муж. @экспромтом нареч. экспромтам
говорить экспромтом гаварыць экспромтам @экспроприатор экспрапрыятар, -ра муж. @экспроприаторский экспрапрыятарскі @экспроприаторство экспрапрыятарства, -ва ср. @экспроприация экспрапрыяцыя, -цыі жен. @экспроприированный экспрапрыіраваны @экспроприировать совер., несовер. экспрапрыіраваць @экспроприироваться несовер. экспрапрыіравацца @экссудат мед. эксудат, -ту муж. @экссудативный эксудатыўны @экссудация мед. эксудацыя, -цыі жен. @экстаз экстаз, -зу муж.
приводить в экстаз прыводзіць у экстаз
впадать в экстаз упадаць у экстаз @экстатический экстатычны @экстатично нареч. экстатычна @экстатичность экстатычнасць, -ці жен. @экстатичный экстатычны @экстензор анат. экстэнзар, -ра муж. @экстенсивно нареч. экстэнсіўна @экстенсивность экстэнсіўнасць, -ці жен. @экстенсивный экстэнсіўны @экстерн в разн. знач. экстэрн, -на муж. @экстернат экстэрнат, -ту муж. @экстерном нареч. экстэрнам
сдавать экзамены экстерном здаваць экзамены экстэрнам @экстерриториальность юр. экстэрытарыяльнасць, -ці жен.
право экстерриториальности права экстэрытарыяльнасці @экстерриториальный юр. экстэрытарыяльны @экстерьер спец. экстэр'ер, -ру муж. @экстерьерный экстэр'ерны @экстирпатор с.-х. мед. экстырпатар, -ра муж. @экстирпационный экстырпацыйны @экстирпация мед. экстырпацыя, -цыі жен. @экстирпировать совер., несовер. мед. экстырпіраваць @экстра прил. экстра неизм. @экстравагантно нареч. экстравагантна @экстравагантность экстравагантнасць, -ці жен. @экстравагантный экстравагантны @экстрагирование в разн. знач. экстрагаванне, -ння ср. @экстрагированный экстрагаваны @экстрагировать совер., несовер. в разн. знач. экстрагаваць @экстрагироваться
1. совер., несовер. экстрагавацца
2. страд. экстрагавацца @экстрадиция юр. экстрадыцыя, -цыі жен. @экстра-класс экстра-клас, род. экстра-класа муж. @экстракт в разн. знач. экстракт, -ту муж. @экстрактация спец. экстрактацыя, -цыі жен. @экстрактивный экстрактыўны @экстрактный экстрактны @экстрактор тех. и пр. экстрактар, -ра муж. @экстракция спец. экстракцыя, -цыі жен. @экстралингвистический экстралінгвістычны @экстрамодный экстрамодны @экстраординарность экстраардынарнасць, -ці жен. @экстраординарный экстраардынарны @экстраполирование экстрапаліраванне, -ння ср. @экстраполированный экстрапаліраваны @экстраполировать совер., несовер. в разн. знач. экстрапаліраваць @экстраполироваться несовер. страд. экстрапаліравацца @экстраполяция в разн. знач. экстрапаляцыя, -цыі жен. @экстрасенс экстрасэнс, -са муж. @экстрасенсорика экстрасэнсорыка, -кі жен. @экстрасенсорный экстрасэнсорны @экстремальный экстрэмальны
экстремальные условия экстрэмальныя ўмовы
экстремальные воздействия экстрэмальныя ўздзеянні @экстремизм экстрэмізм, -му муж. @экстремист экстрэміст, -та муж. @экстремистский экстрэмісцкі @экстремум мат. экстрэмум, -му муж. @экстренно нареч. в разн. знач. экстранна
экстренно выехать в командировку экстранна выехаць у камандзіроўку @экстренность в разн. знач. экстраннасць, -ці жен.
что за экстренность? што за экстраннасць? @экстренный в разн. знач. экстранны
экстренный поезд экстранны поезд
экстренный выпуск газеты экстранны выпуск газеты @эксудат см. экссудат @эксудативный см. экссудативный @эксудация см. экссудация @эксцентриада театр. эксцэнтрыяда, -ды жен. @эксцентризм театр. эксцэнтрызм, -му муж. @эксцентрик
I театр. эксцэнтрык, -ка муж.
II тех. эксцэнтрык, -ка муж. @эксцентрика см. эксцентриада @эксцентриковый тех. эксцэнтрыкавы
эксцентриковый диск эксцэнтрыкавы дыск @эксцентрический
I
1. театр. эксцэнтрычны
2. (необычный, странный) эксцэнтрычны
эксцентрический поступок эксцэнтрычны ўчынак
II мат. эксцэнтрычны @эксцентрично нареч. эксцэнтрычна; см. эксцентричный I @эксцентричность
I эксцэнтрычнасць, -ці жен.; см. эксцентричный I
II эксцэнтрычнасць, -ці жен.; см. эксцентричный II @эксцентричный
I (необычный) эксцэнтрычны
II тех. эксцэнтрычны @эксцесс эксцэс, -су муж.
предотвратить всякие эксцессы папярэдзіць усякія эксцэсы @экс-чемпион экс-чэмпіён, -на муж. @экс-чемпионка экс-чэмпіёнка, -кі жен. @эктогенез эктагенез, -зу муж. @эктодерма биол. эктадэрма, -мы жен. @экю (монета) экю нескл., муж., ср. @эластик эластык, -ку муж. @эластиковый эластыкавы @эластин биол. эласцін, -ну муж. @эластиновый эласцінавы @эластический эластычны @эластично нареч. эластычна @эластичность прям., перен. эластычнасць, -ці жен.
эластичность движения эластычнасць руху @эластичный прям., перен. эластычны @эластомер тех. эластамер, -ра муж. @элеватор в разн. знач. элеватар, -ра муж. @элеваторный элеватарны @элеваторщик элеватаршчык, -ка муж. @элегантно нареч. элегантна @элегантность элегантнасць, -ці жен. @элегантный элегантны @элегист элегіст, -та муж. @элегически нареч. элегічна @элегический элегічны @элегично нареч. элегічна @элегичность элегічнасць, -ці жен. @элегичный элегічны @элегия лит., муз. элегія, -гіі жен. @элективный спец. электыўны @электризация электрызацыя, -цыі жен. @электризованный электрызаваны @электризовать совер., несовер. в разн. знач. электрызаваць @электризоваться
1. совер., несовер. электрызавацца
2. страд. электрызавацца @электрик
I (электрик) сущ. в разн. знач. электрык, -ка муж.
инженер-электрик інжынер-электрык
рабочий-электрик рабочы-электрык
II (электрик) прил. (цвет) электрык неизм. @электринный электрынны @электрино физ. электрына нескл., ср. @электрификатор электрыфікатар, -ра муж. @электрификация электрыфікацыя, -цыі жен. @электрифицирование электрыфікаванне, -ння ср. @электрифицированный электрыфікаваны @электрифицировать совер., несовер. электрыфікаваць @электрифицироваться
1. совер., несовер. электрыфікавацца
2. страд. электрыфікавацца @электрический в разн. знач. электрычны @электричество ср. электрычнасць, -ці жен. @электричка разг. электрычка, -кі жен. @электроакустика электраакустыка, -кі жен. @электроакустический электраакустычны @электроаппаратура электраапаратура, -ры жен. @электроаэрозоль электрааэразоль, -ля муж. @электроаэрозольный электрааэразольны @электробалалайка электрабалалайка, -кі жен. @электробигуди электрабігудзі нескл., мн. @электробритва электрабрытва, -вы жен. @электробур электрабур, -ра муж. @электробытовой электрабытавы
электробытовые приборы электрабытавыя прыборы (прылады) @электровакуумный электравакуумны @электровалентный электравалентны @электровибратор электравібратар, -ра муж. @электровоз электравоз, -за муж. @электровоздухораспределитель электрапаветраразмеркавальнік, -ка муж. @электровозный электравозны @электровозостроение электравозабудаванне, -ння ср. @электровозостроительный электравозабудаўнічы @электровооружённость электраўзброенасць, -ці жен. @электровосстановление электрааднаўленне, -ння ср. @электровычислительный электравылічальны @электрогазоочистка электрагазаачыстка, -кі жен. @электрогастрография мед. электрагастраграфія, -фіі жен. @электрогенератор электрагенератар, -ра муж. @электрогидравлический тех. электрагідраўлічны @электрогитара электрагітара, -ры жен. @электроглянцеватель фото электраглянцавальнік, -ка муж. @электрографический электраграфічны @электрография спец. электраграфія, -фіі жен. @электрогрелка электрагрэлка, -кі жен. @электрод электрод, -да муж. @электродвигатель электрарухавік, -ка муж. @электродвижущий прил. физ. электрарухаючы, электрарухальны @электродетонатор воен. электрадэтанатар, -ра муж. @электродиагностика мед. электрадыягностыка, -кі жен. @электродинамика физ. электрадынаміка, -кі жен. @электродинамический электрадынамічны @электродинамометр эл. электрадынамометр, -ра муж. @электродный электродны @электродоение электрадаенне, -ння ср. @электродоилка электрадаілка, -кі жен. @электродоильный электрадаільны @электродойка жен. электрадаенне, -ння ср. @электродрель жен. тех. электрадрыль, -ля муж. @электродренаж тех. электрадрэнаж, -жу муж. @электродуга физ. электрадуга, -гі жен. @электродуговой тех. электрадугавы @электроёмкий физ. и пр. электраёмісты @электроёмкость физ. электраёмістасць, -ці жен. @электрозавод электразавод, -да муж. @электрозакалка жен. электрагартаванне, -ння ср., электразагартоўка, -кі жен. @электроизгородь электразагарадзь, -дзі жен. @электроизмерительный электравымяральны @электроизолирующий прил. электраізаляцыйны @электроизоляционный электраізаляцыйны @электроизоляция электраізаляцыя, -цыі жен. @электроимпульсный электраімпульсны @электроинструмент электраінструмент, -та муж. @электроискровой электраіскравы @электрокабель электракабель, -лю муж. @электрокамин электракамін, -на муж. @электрокапиллярность физ. электракапілярнасць, -ці жен. @электрокапиллярный электракапілярны @электрокар муж. тех. электракары, -раў ед. нет @электрокара жен. тех. электракары, -раў ед. нет @электрокардиограмма мед. электракардыяграма, -мы жен. @электрокардиограф мед. электракардыёграф, -фа муж. @электрокардиографический электракардыяграфічны @электрокардиография мед. электракардыяграфія, -фіі жен. @электрокардиоскоп мед. электракардыяскоп, -па муж. @электрокардиостимулятор электракардыястымулятар, -ра муж. @электрокинетический физ. электракінетычны @электрокипятильник электракіпяцільнік, -ка муж. @электрокоагуляция электракаагуляцыя, -цыі жен. @электроконтактный электракантактны @электрокопировальный электракапіравальны
электрокопировальный станок электракапіравальны станок @электрокорунд электракарунд, -ду муж. @электрокофеварка электракафяварка, -кі жен., электракававарка, -кі жен. @электрокофеварочный электракафяварачны, электракававарачны
электрокофеварочная машина электракафяварачная (электракававарачная) машына @электрокофейник электракафейнік, -ка муж. @электрокофемолка электракавамолка, -кі жен., электракафямолка, -кі жен. @электрокран электракран, -на муж. @электрокраскораспылитель электрафарбараспыляльнік, -ка муж. @электролампа электралямпа, -пы жен. @электроламповый электралямпавы
электроламповый завод электралямпавы завод @электролебёдка тех. электралябёдка, -кі жен. @электролечебница электралячэбніца, -цы жен. @электролечебный электралячэбны @электролечение электралячэнне, -ння ср. @электролиз хим. электроліз, -зу муж. @электролизёр хим. электралізёр, -ра муж. @электролизёрный электралізёрны @электролизник спец. электролізнік, -ка муж. @электролизный хим. электролізны @электролиния электралінія, -ніі жен. @электролит хим. электраліт, -ту муж. @электролитический электралітычны
электролитическая ванна электралітычная ванна @электролитный электралітны @электролюминесцентный электралюмінесцэнтны @электролюминесценция физ. электралюмінесцэнцыя, -цыі жен. @электромагистраль электрамагістраль, -лі жен. @электромагнетизм физ. электрамагнетызм, -му муж. @электромагнетический электрамагнетычны @электромагнит электрамагніт, -та муж. @электромагнитный электрамагнітны @электромашина электрамашына, -ны @электромашинный электрамашынны @электромашиностроение электрамашынабудаванне, -ння ср. @электромашиностроительный электрамашынабудаўнічы @электрометаллургический электраметалургічны @электрометаллургия электраметалургія, -гіі жен. @электрометр физ. электрометр, -ра муж. @электрометрический электраметрычны @электрометрия физ. электраметрыя, -рыі жен. @электромеханик электрамеханік, -ка муж. @электромеханика электрамеханіка, -кі жен. @электромеханический электрамеханічны @электромиксер электраміксер, -ра муж. @электромобиль тех. электрамабіль, -ля муж. @электромолотилка с.-х. электрамалатарня, -ні жен. @электромолоток электрамалаток, -тка муж. @электромолотьба с.-х. электрамалацьба, -бы жен. @электромонтаж электрамантаж, -жу муж. @электромонтажник спец. электрамантажнік, -ка муж. @электромонтажница электрамантажніца, -цы жен. @электромонтажный электрамантажны @электромонтёр электраманцёр, -ра муж. @электромотор электраматор, -ра муж. @электромоторный электраматорны @электромузыкальный электрамузычны
электромузыкальный инструмент электрамузычны інструмент @электрон
1. физ. электрон, -на муж.
2. (сплав) мет. электрон, -ну муж. @электронагревательный электранагравальны
электронагревательный прибор электранагравальны прыбор @электронаркоз мед. электранаркоз, -зу муж. @электронасос муж. тех. электрапомпа, -пы жен. @электрон-вольт физ. электрон-вольт, род. электрон-вольта муж. @электроника физ. электроніка, -кі жен. @электронно-вычислительный электронна-вылічальны @электронно-измерительный электронна-вымяральны @электронно-ионный физ., хим. электронна-іонны @электронно-лучевой физ. электронна-прамянёвы @электронно-микроскопический электронна-мікраскапічны @электронно-оптический электронна-аптычны @электронно-счётный физ. электронна-лічыльны @электронно-ядерный электронна-ядзерны @электронный в разн. знач. электронны @электронограмма электронаграма, -мы жен. @электронографический электронаграфічны @электронография электронаграфія, -фіі жен. @электронож мед. электранож, -нажа муж. @электронщик разг. электроншчык, -ка муж. @электрообменник электраабменнік, -ка муж. @электрообмотка электраабмотка, -кі жен. @электрообогреваемый прил. электраабагравальны
электрообогреваемый костюм электраабагравальны касцюм @электрообогревающий прил. см. электрообогреваемый @электрообогреватель электраабагравальнік, -ка муж. @электрооборудование электраабсталяванне, -ння ср. @электрооптика физ. электраоптыка, -кі жен. @электрооптический электрааптычны @электроорган муз. электраарган, -на муж. @электроосветительный электраасвятляльны @электроосвещение электраасвятленне, -ння ср. @электроотрицательный физ. электраадмоўны @электропатрон электрапатрон, -на муж. @электропаяльник электрапаяльнік, -ка муж. @электропередача в разн. знач. электроперадача, -чы жен. @электропечь мет. электрапеч, -чы жен. @электропила электрапіла, -лы жен. @электропильщик электрапільшчык, -ка муж. @электропитание электрасілкаванне, -ння ср. @электроплавильный электраплавільны @электроплавильщик спец. электраплавільшчык, -ка муж. @электроплавка мет электраплаўка, -кі жен. @электроплита электрапліта, -ты жен. @электроплитка электраплітка, -кі жен. @электропневматический физ., тех. электрапнеўматычны @электропогрузчик электрапагрузчык, -ка муж. @электроподогрев электрападагрэў, -рэву муж. @электроподогреватель электрападагравальнік, -ка муж. @электроподстанция электрападстанцыя, -цыі жен. @электроподъёмный электрапад'ёмны @электропоезд электрапоезд, -да муж., электрацягнік, -ка муж. @электроположительный физ. электрададатны @электрополотенце ср. электраручнік, -ка муж. @электрополотёр электрапалацёр, -ра муж. @электропредохранитель электразасцерагальнік, -ка муж. @электроприбор электрапрыбор, -ра муж. @электропривод электрапрывод, -да муж. @электропровод электрапровад, -ду муж. @электропроводимость физ. электраправоднасць, -ці жен. @электропроводка электраправодка, -кі жен. @электропроводность физ. электраправоднасць, -ці жен. @электропроводный электраправодны @электропроводящий прил. физ. электраправодны, электраправодзячы @электропрогрев электрапрагрэў, -рэву муж. @электропроигрыватель электрапрайгравальнік, -ка муж. @электропромышленность электрапрамысловасць, -ці жен. @электропрофилирование тех. электрапрафіляванне, -ння ср. @электропылесос электрапыласос, -са муж. @электроразведка геол. электраразведка, -кі жен. @электроразведочный электраразведачны @электроразрядный тех. электраразрадны @электрораспределительный электраразмеркавальны @электрореактивный тех. электрарэактыўны @электрорезка мет. электрарэзка, -кі жен. @электроремонтный электрарамонтны @электроретинограмма мед. электрарэтынаграма, -мы жен. @электроретинография электрарэтынаграфія, -фіі жен. @электрорубанок электрарубанак, -нка муж. @электросамовар электрасамавар, -ра муж. @электросварка электразварка, -кі жен. @электросварочный электразварачны @электросварщик электразваршчык, -ка муж. @электросверло ср. электрасвердзел, -дла муж. @электросвет муж. электрасвятло, -ла ср. @электросветильник муж. электрасвяцільня, -ні жен. @электросветоводолечение мед. электрасвятловодалячэнне, -ння ср. @электросвязь электрасувязь, -зі жен. @электросеть электрасетка, -кі жен. @электросила электрасіла, -лы жен. @электросиловой электрасілавы
электросиловая подстанция электрасілавая падстанцыя
электросиловое хозяйство электрасілавая гаспадарка
электросиловой оборот электрасілавы абарот @электросинтез хим. электрасінтэз, -зу муж. @электросистема электрасістэма, -мы жен. @электроскоп физ. электраскоп, -па муж. @электроскопический электраскапічны @электроснабжение электразабеспячэнне, -ння ср. @электросон мед. электрасон, -сну муж. @электросталеплавильный мет. электрасталеплавільны @электросталь мет. электрасталь, -лі жен. @электростанция электрастанцыя, -цыі жен. @электростатика физ. электрастатыка, -кі жен. @электростатический электрастатычны
электростатические явления электрастатычныя з'явы @электростимулятор мед. электрастымулятар, -ра муж. @электростимуляция мед. электрастымуляцыя, -цыі жен. @электрострижка электрастрыжка, -кі жен.
электрострижка овец электрастрыжка авечак @электрострикция физ. электрастрыкцыя, -цыі жен. @электросушилка электрасушылка, -кі жен. @электросчётный тех. электралічыльны
электросчётная машина электралічыльная машына @электросчётчик электралічыльнік, -ка муж. @электротабло электратабло, -ла ср. @электротерапевтический мед. электратэрапеўтычны @электротерапия мед. электратэрапія, -піі жен. @электротермист спец. электратэрміст, -та муж. @электротермический электратэрмічны @электротермия электратэрмія, -міі жен. @электротехник электратэхнік, -ка муж.
инженер-электротехник інжынер-электратэхнік @электротехника электратэхніка, -кі жен. @электротехнический электратэхнічны
электротехническая промышленность электратэхнічная прамысловасць @электротовары мн. электратавары, -раў @электроток электраток, -ку муж. @электротон физ. электратон, -ну муж. @электротрактор электратрактар, -ра муж. @электротранспорт электратранспарт, -та муж. @электротранспортный электратранспартны @электротяга электрацяга, -гі жен. @электротяговый электрацягавы @электроустановка электраўстаноўка, -кі жен. @электроутюг электрапрас, -са муж. @электрофизиолог электрафізіёлаг, -га муж. @электрофизиологический электрафізіялагічны @электрофизиология электрафізіялогія, -гіі жен. @электрофильтр электрафільтр, -ра муж. @электрофон муз. электрафон, -на муж. @электрофор физ. электрафор, -ра муж. @электрофорез мед. электрафарэз, -зу муж. @электрохимик электрахімік, -ка муж. @электрохимический электрахімічны @электрохимия электрахімія, -міі жен. @электрохирургия мед. электрахірургія, -гіі жен. @электроход электраход, -да муж. @электроходный электраходны @электрохозяйство ср. электрагаспадарка, -кі жен. @электрохолодильник электрахаладзільнік, -ка муж. @электрочасы мн. электрагадзіннік, -ка муж. @электрошкаф муж. электрашафа, -фы жен. @электрошлаковый мет. электрашлакавы @электрошок мед. электрашок, -ку муж. @электрошоковый электрашокавы
электрошоковая терапия электрашокавая тэрапія
электрошоковая дубинка электрашокавая дубінка @электроэнергетика электраэнергетыка, -кі жен. @электроэнергетический электраэнергетычны @электроэнергия электраэнергія, -гіі жен. @электроэнцефалограмма мед. электраэнцэфалаграма, -мы жен. @электроэнцефалография мед. электраэнцэфалаграфія, -фіі жен. @электроэрозионный геол., мед. электраэразійны @элемент
1. в разн. знач. элемент, -та муж.
2. (основные начала чего-либо) элементы, -таў ед. нет
элементы математики элементы матэматыкі @элементарно нареч. элементарна @элементарность элементарнасць, -ці жен. @элементарный прям., перен. элементарны @элементный хим. и пр. элементны @элениум фарм. эленіум, -му муж. @элеолит мин. элеаліт, -ту муж. @элерон ав. элерон, -на муж. @элеронный элеронны @элеутерококк фарм. элеўтэракок, -ку муж. @элефантиаз мед. элефантыяз, -зу муж. @элефантиазис мед. элефантыязіс, -су муж. @Элизиум миф., перен. Элізіум, -ма муж. @элизия лингв. элізія, -зіі жен. @эликсир в разн. знач. эліксір, -ру муж.
зубной эликсир фарм. зубны эліксір
жизненный эликсир уст. жыццёвы эліксір @элиминация в разн. знач. элімінацыя, -цыі жен. @элиминирование элімінаванне, -ння ср. @элиминированный элімінаваны @элиминировать совер., несовер. элімінаваць @элиминироваться несовер. страд. элімінавацца @Элиста Эліста, -ты жен. @элистинский элісцінскі @элита эліта, -ты жен. @элитарность элітарнасць, -ці жен. @элитарный элітарны @элитра зоол. элітра, -ры жен. @Эллада ист. Элада, -ды жен. @эллин ист. элін, -на муж. @эллинг мор., ав. элінг, -га муж. @эллинизм ист. и пр. элінізм, -му муж. @эллинист филол. и пр. элініст, -та муж. @эллинистический ист. и пр. эліністычны @эллинистка филол. и пр. эліністка, -кі жен. @эллинка ист. элінка, -кі жен. @эллинский элінскі @эллипс, эллипсис мат., лингв. и пр. эліпс, -са муж., эліпсіс, -са муж. @эллипсный эліпсны @эллипсовидный эліпсападобны @эллипсоид мат. эліпсоід, -да муж. @эллипсоидальный эліпсаідальны @эллипсоидный эліпсоідны @эллипсообразный эліпсападобны @эллиптический мат., лингв. и пр. эліптычны @эллиптичность эліптычнасць, -ці жен. @эллиптичный эліптычны @элодея бот. эладэя, -дэі жен. @элоквенция уст. элаквенцыя, -цыі жен. @элонгация астр. элангацыя, -цыі жен. @Эль-Аюн г. Эль-Аюн, -на муж. @эль-аюнский эль-аюнскі @Эльба р., о-в Эльба, -бы жен. @эльбинский эльбінскі @эльбор эльбор, -ру муж. @эльборовый эльборавы @Эльбрус (гора) Эльбрус, -са муж. @эльбрусский эльбрускі @эльдорадо эльдарада нескл., ср. @Эльзас Эльзас, -са муж. @эльзасец эльзасец, -сца муж. @эльзаска эльзаска, -кі жен. @Эльзас-Лотарингия Эльзас-Латарынгія, -гіі жен. @эльзас-лотарингский эльзас-латарынгскі @эльзасский эльзаскі @Эль-Кувейт г. Эль-Кувейт, -та муж. @эль-кувейтский эль-кувейцкі @Эльтон оз. Эльтон, -на муж. @эльтонский эльтонскі @эльф миф. эльф, род. эльфа муж. @элювиальный геол. элювіяльны @элювий геол. элювій, -вію муж. @эмалевый эмалевы
эмалевые краски эмалевыя фарбы @эмалирование эмаліраванне, -ння ср. @эмалированный прич., прил. эмаліраваны @эмалировать несовер. эмаліраваць @эмалироваться страд. эмаліравацца @эмалировка жен.
1. (действие) эмаліраванне, -ння ср., эмаліроўка, -кі жен.
2. (слой эмали) разг. эмаліроўка, -кі жен., эмаль, -лі жен. @эмалировочный эмаліровачны @эмалировщик спец. эмаліроўшчык, -ка муж. @эмаль в разн. знач. эмаль, -лі жен.
жетон с эмалью жэтон з эмаллю
коллекция эмалей калекцыя эмалей
зубная эмаль зубная эмаль @эманация в разн. знач. эманацыя, -цыі жен. @эмансипатор книжн. эмансіпатар, -ра муж. @эмансипация эмансіпацыя, -цыі жен.
эмансипация женщины эмансіпацыя жанчыны @эмансипированный прич., прил. эмансіпіраваны @эмансипировать совер., несовер. эмансіпіраваць @эмансипироваться
1. совер., несовер. эмансіпіравацца
2. страд. эмансіпіравацца @Эмба р. Эмба, -бы жен. @эмбарго юр. эмбарга нескл., ср. @эмбинский эмбінскі @эмблема эмблема, -мы жен. @эмблематический эмблематычны @эмболический мед. эмбалічны @эмболия мед. эмбалія, -ліі жен. @эмбриогенез биол. эмбрыягенез, -зу муж. @эмбриолог эмбрыёлаг, -га муж. @эмбриологический эмбрыялагічны @эмбриология эмбрыялогія, -гіі жен. @эмбрион биол., перен. эмбрыён, -на муж. @эмбриональный биол., перен. эмбрыянальны
эмбриональный период эмбрыянальны перыяд @эмбрионный уст. биол. см. эмбриональный @эмбриотомия мед. эмбрыятамія, -міі жен. @эмеритальный: эмеритальные кассы уст. эмерытальныя касы @эмеритура в разн. знач. эмерытура, -ры жен. @эмигрант эмігрант, -та муж. @эмигрантка эмігрантка, -кі жен. @эмигрантский эмігранцкі @эмиграционный эміграцыйны @эмиграция эміграцыя, -цыі жен. @эмигрировать совер., несовер. эмігрыраваць @эмир эмір, -ра муж. @эмират
1. (система государственного управления) эмірат, -ту муж.
2. (государство) эмірат, -та муж. @эмиритон муз. эмірытон, -на муж. @эмирский эмірскі @эмиссар дипл., полит. эмісар, -ра муж. @эмиссарский эмісарскі @эмиссарство эмісарства, -ва ср. @эмиссионный фин., физ. эмісійны @эмиссия фин., физ. эмісія, -сіі жен. @эмитент фин. эмітэнт, -та муж. @эмитированный эмітаваны @эмитировать совер., несовер. фин., физ. эмітаваць @эмка уст. разг. эмка, -кі жен. @эмоционально нареч. эмацыянальна @эмоциональность эмацыянальнасць, -ці жен. @эмоциональный эмацыянальны @эмоция эмоцыя, -цыі жен.
эмоция радости эмоцыя радасці @эмпиема мед. эмпіема, -мы жен. @эмпирей миф., перен. эмпірэй, -рэя муж.
витать в эмпиреях лунаць у эмпірэях @эмпиризм филос. и пр. эмпірызм, -му муж. @эмпирик филос. и пр. эмпірык, -ка муж. @эмпириокритик филос. эмпірыякрытык, -ка муж. @эмпириокритицизм филос. эмпірыякрытыцызм, -му муж. @эмпириомонизм филос. эмпірыяманізм, -му муж. @эмпириомонист филос. эмпірыяманіст, -та муж. @эмпириомонистический эмпірыяманістычны @эмпириосимволизм филос. эмпірыясімвалізм, -му муж. @эмпирически нареч. эмпірычна @эмпирический эмпірычны @эмпирично нареч. эмпірычна @эмпиричность эмпірычнасць, -ці жен. @эмпиричный эмпірычны @эмпирия филос. эмпірыя, -рыі жен. @эмтээсовец уст. разг. эмтээсавец, -саўца муж. @эмтээсовский эмтээсаўскі @эму зоол. эму нескл., муж. @эмульгатор хим. эмульгатар, -ру муж. @эмульгирование хим. эмульгаванне, -ння ср. @эмульгировать совер., несовер. хим. эмульгаваць @эмульгироваться
1. совер., несовер. эмульгавацца
2. страд. эмульгавацца @эмульсин хим. эмульсін, -ну муж. @эмульсионный эмульсійны @эмульсирование хим. эмульсаванне, -ння ср. @эмульсированный эмульсаваны @эмульсировать совер., несовер. хим. эмульсаваць @эмульсироваться
1. совер., несовер. эмульсавацца
2. страд. эмульсавацца @эмульсия хим., фото эмульсія, -сіі жен. @эмфаза лит., лингв. эмфаза, -зы жен. @эмфатический лит., лингв. эмфатычны @эмфизема мед. эмфізэма, -мы жен.
эмфизема лёгких эмфізэма лёгкіх @эмфизематик мед. разг. эмфізэматык, -ка муж. @эмфизематоз мед. эмфізэматоз, -зу муж. @эмфизематозный эмфізэматозны @энгармонизм муз. энгарманізм, -му муж. @энгармонический энгарманічны @Энгельс г. Энгельс, -са муж. @энгельсский энгельскі @эндартериит мед. эндартэрыіт, -ту муж. @эндем бот., зоол. эндэм, -ма муж. @эндемизм бот., зоол. эндэмізм, -му муж. @эндемический, эндемичный мед. и пр. эндэмічны @эндемия мед. эндэмія, -міі жен. @эндогамия этнол. эндагамія, -міі жен. @эндогамный эндагамны @эндогенный спец. эндагенны @эндодерма биол. эндадэрма, -мы жен. @эндокард анат. эндакард, -да муж. @эндокардий анат. эндакардый, -дыя муж. @эндокардит мед. эндакардыт, -ту муж. @эндокарпий бот. эндакарпій, -пію муж. @эндокринный физиол. эндакрынны
эндокринная система эндакрынная сістэма
эндокринные железы эндакрынныя залозы
эндокринный препарат эндакрынны прэпарат @эндокринолог мед. эндакрынолаг, -га муж. @эндокринологический физиол. эндакрыналагічны @эндокринология физиол. эндакрыналогія, -гіі жен. @эндометрит мед. эндаметрыт, -ту муж. @эндопаразит биол. эндапаразіт, -та муж. @эндоплазма биол. эндаплазма, -мы жен. @эндоскоп мед. эндаскоп, -па муж. @эндоскопический эндаскапічны @эндоскопия мед. эндаскапія, -піі жен. @эндосмос биол. и пр. эндосмас, -су муж. @эндосперм бот. эндасперм, -му муж. @эндотелий анат. эндатэлій, -лію муж. @эндотермический хим. эндатэрмічны @эндотоксин бакт. эндатаксін, -ну муж. @эндшпиль шахм. эндшпіль, -лю муж. @энеолит археол. энеаліт, -ту муж. @энергетизм филос. энергетызм, -му муж. @энергетик энергетык, -ка муж. @энергетика энергетыка, -кі жен. @энергетически нареч. энергетычна @энергетический энергетычны
энергетический баланс энергетычны баланс @энергично нареч. энергічна @энергичность энергічнасць, -ці жен. @энергичный энергічны @энергия в разн. знач. энергія, -гіі жен. @энергобаланс энергабаланс, -су муж. @энергоблок энергаблок, -ка муж. @энерговооружённость энергаўзброенасць, -ці жен.
энерговооружённость труда энергаўзброенасць працы @энергоёмкий энергаёмісты @энергоёмкость энергаёмістасць, -ці жен. @энергозатраты энергазатраты, -рат мн. @энергокомплекс энергакомплекс, -су муж. @энергонасыщенность энерганасычанасць, -ці жен. @энергонасыщенный энерганасычаны @энергоноситель энерганосьбіт, -та муж. @энергопоезд энергапоезд, -да муж., энергацягнік, -ка муж. @энергопредприятие энергапрадпрыемства, -ва ср. @энергопромышленный энергапрамысловы
энергопромышленный комплекс энергапрамысловы комплекс @энергоресурсы энергарэсурсы, -саў мн. @энергосберегающий прил. энергазберагальны
энергосберегающая технология энергазберагальная тэхналогія @энергосбережение энергазберажэнне, -ння ср. @энергосеть энергасетка, -кі жен. @энергосиловой энергасілавы @энергосистема энергасістэма, -мы жен. @энергоснабжение энергазабеспячэнне, -ння ср. @энергостроитель энергабудаўнік, -ка муж. @энергостроительный энергабудаўнічы @энерготехнологический энергатэхналагічны @энерготехнология энергатэхналогія, -гіі жен. @энергоустановка энергаўстаноўка, -кі жен. @энергохозяйство ср. энергагаспадарка, -кі жен. @энергоцентр энергацэнтр, -ра муж. @энзим биол., хим. энзім, -му муж. @энзоотия ветер. энзаотыя, -тыі жен. @энкаустика жив. энкаўстыка, -кі жен. @энкаустический энкаўстычны @энклав полит. энклаў, -лава муж. @энклитика лингв. энклітыка, -кі жен. @энклитический энклітычны @энный мат., перен. разг. энны @энский энскі @энтелехия филос. биол. энтэлехія, -хіі жен. @энтерит мед. энтэрыт, -ту муж. @энтероколит мед. энтэракаліт, -ту муж. @энтероптоз мед. энтэраптоз, -зу муж. @энтодерма анат., зоол. энтадэрма, -мы жен. @энтомолог энтамолаг, -га муж. @энтомологический энтамалагічны @энтомология энтамалогія, -гіі жен. @энтропия физ. энтрапія, -піі жен. @энтузиазм энтузіязм, -му муж. @энтузиаст энтузіяст, -та муж. @энтузиастка энтузіястка, -кі жен. @энцефалит мед. энцэфаліт, -ту муж. @энцефалограмма мед. энцэфалаграма, -мы жен. @энцефалограф мед. энцэфалограф, -фа муж. @энцефалопатия мед. энцэфалапатыя, -тыі жен. @энциклика церк. энцыкліка, -кі жен. @энциклопедизм энцыклапедызм, -му муж. @энциклопедист в разн. знач. энцыклапедыст, -та муж. @энциклопедистка энцыклапедыстка, -кі жен. @энциклопедический в разн. знач. энцыклапедычны
энциклопедический словарь энцыклапедычны слоўнік
энциклопедический ум энцыклапедычны розум
энциклопедические знания энцыклапедычныя веды @энциклопедичность энцыклапедычнасць, -ці жен. @энциклопедичный энцыклапедычны @энциклопедия энцыклапедыя, -дыі жен.
ходячая энциклопедия хадзячая энцыклапедыя @эозойский геол. эазойскі
эозойская эра эазойская эра @эолит археол. эаліт, -ту муж. @эолитовый эалітавы @эолов: Эолова арфа Эолава арфа @эоловый геол. эолавы @эоцен геол. эацэн, -ну муж. @эоценовый эацэнавы @эпатаж эпатаж, -жу муж. @эпатированный эпаціраваны @эпатировать совер., несовер. эпаціраваць @эпендима зоол., анат. эпендыма, -мы жен. @эпентеза лингв. эпентэза, -зы жен. @эпентетический эпентэтычны @эпигон эпігон, -на муж. @эпигонский эпігонскі @эпигонство эпігонства, -ва ср. @эпиграмма в разн. знач. эпіграма, -мы жен. @эпиграмматист эпіграматыст, -та муж. @эпиграмматический, эпиграмматичный лит. перен. эпіграматычны @эпиграф в разн. знач. эпіграф, -фа муж. @эпиграфика археол., лингв. эпіграфіка, -кі жен. @эпиграфист археол., лит. эпіграфіст, -та муж. @эпиграфический эпіграфічны @эпидемиолог эпідэміёлаг, -га муж. @эпидемиологический эпідэміялагічны @эпидемиология эпідэміялогія, -гіі жен. @эпидемический эпідэмічны @эпидемия прям., перен. эпідэмія, -міі жен.
эпидемия гриппа эпідэмія грыпу
эпидемия подражательства эпідэмія пераймальніцтва @эпидерма жен. бот., биол. эпідэрма, -мы жен., эпідэрміс, -су муж. @эпидермис муж. бот., биол. эпідэрма, -мы жен., эпідэрміс, -су муж. @эпидермофития мед. эпідэрмафіція, -ціі жен. @эпидиаскоп опт. эпідыяскоп, -па муж. @эпизод в разн. знач. эпізод, -ду муж.
доехать без всяких эпизодов даехаць без усякіх эпізодаў
вставной эпизод в пьесе устаўны эпізод у п'есе @эпизодически нареч. эпізадычна @эпизодический эпізадычны @эпизодично нареч. эпізадычна @эпизодичность эпізадычнасць, -ці жен. @эпизодичный эпізадычны @эпизоотический эпізаатычны @эпизоотия ветер. эпізаотыя, -тыі жен. @эпизоотология ветер. эпізааталогія, -гіі жен. @эпик лит. эпік, -ка муж. @эпика лит. эпіка, -кі жен. @эпикард анат. эпікард, -да муж. @эпикардий анат. эпікардый, -дыя муж. @эпикардит мед. эпікардыт, -ту муж. @эпикриз мед. эпікрыз, -зу муж. @эпикуреец филос. перен. эпікурэец, -рэйца муж. @эпикуреизм филос. перен. эпікурэізм, -му муж. @эпикурейский филос. перен. эпікурэйскі @эпикурейство эпікурэйства, -ва ср. @эпилепсия мед. эпілепсія, -сіі жен. @эпилептик эпілептык, -ка муж. @эпилептический мед. эпілептычны @эпилептичка эпілептычка, -кі жен. @эпилог эпілог, -га муж. @эпиляция мед. эпіляцыя, -цыі жен. @эпиорнис зоол. эпіёрніс, -са муж. @Эпир Эпір, -ра муж. @эпирский эпірскі @эпископ опт. эпіскоп, -па муж. @эписома биол. эпісома, -мы жен. @эпистола в разн. знач. эпістала, -лы жен. @эпистолярный в разн. знач. эпісталярны @эпистрофа поэт., муз. эпістрафа, -фы жен. @эпиталама лит., уст. эпіталама, -мы жен. @эпитафия лит. и пр. эпітафія, -фіі жен. @эпителиальный анат., бот. эпітэліяльны
эпителиальная ткань анат. эпітэліяльная тканка @эпителий анат., бот. эпітэлій, -лію муж. @эпитет поэт., перен. эпітэт, -та муж. @эпифиз анат. эпіфіз, -за муж. @эпифиты бот. эпіфіты, -таў мн.
эпифит ед. эпіфіт, -ту муж. @эпицентр геол., перен. эпіцэнтр, -ра муж. @эпицентрический эпіцэнтрычны @эпицикл мат., астр. эпіцыкл, -ла муж. @эпически нареч. лит., перен. эпічна @эпический эпічны @эпичность лит., перен. эпічнасць, -ці жен. @эпоксидный эпаксідны
эпоксидная смола эпаксідная смала @эполет муж. эпалет, -та муж. @эполета жен. эпалет, -та муж. @эпопея лит., перен. эпапея, -пеі жен. @эпос лит. эпас, -су муж. @эпослан спец. эпаслан, -ну муж. @эпоха в разн. знач. эпоха, -хі жен. @эпохальность эпахальнасць, -ці жен. @эпохальный эпахальны @Эпрон (экспедиция подводных работ особого назначения) ист. Эпрон, -на муж. (экспедыцыя падводных работ асобага прызначэння) @эпроновец эпронавец, -наўца муж.; см. Эпрон @эпулис мед. эпуліс, -су муж. @эра в разн. знач. эра, род. эры жен.
в третьем веке до нашей эры у трэцім стагоддзі да нашай эры
новая эра новая эра
палеозойская эра палеазойская эра @эрбиевый эрбіевы @эрбий хим. эрбій, -бію муж. @эрг физ. эрг, род. эрга муж. @эргограф физиол. эргограф, -фа муж. @эргометр спец. эргометр, -ра муж. @эргономика эрганоміка, -кі жен. @эргономист эрганаміст, -та муж. @эргономический эрганамічны @эргономия эрганомія, -міі жен. @эрготизм мед. эргатызм, -му муж. @эрдельтерьер эрдэльтэр'ер, -ра муж. @эре (монета) эрэ нескл., ср. @Эребус (гора) Эрэбус, -са муж. @эребусский эрэбускі @эрегировать несовер. эрагаваць @эректор тех. эрэктар, -ра муж. @эрекция физиол. эрэкцыя, -цыі жен. @эретизм физиол. эрэтызм, -му муж. @эретический эрэтычны @эрзац эрзац, -ца муж. @эрзац-продукт эрзац-прадукт, -та муж. @эрзац-товары эрзац-тавары, -раў мн. @Эрзурум г. Эрзурум, -ма муж. @эрзурумский эрзурумскі @эрзя этногр. эрзя нескл., муж., жен. и мн. @эрзянин эрзянін, -на муж. @эрзянка эрзянка, -кі жен. @эрзянский эрзянскі @Эри оз. Эры нескл., ср. @эрийский эрыйскі @эристика спец. эрыстыка, -кі жен. @эритема мед. эрытэма, -мы жен. @эритемный эрытэмны @эритрейский эрытрэйскі @Эритрея Эрытрэя, -рэі жен. @эритрит хим. эрытрыт, -ту муж. @эритромицин фарм. эрытраміцын, -ну муж. @эритроциты физиол. эрытрацыты, -таў мн.
эритроцит ед. эрытрацыт, -та муж. @эркер архит. эркер, -ра муж. @эрлифт спец. эрліфт, -та муж. @эродированный геол. эрадзіраваны @эродировать совер., несовер. геол. эрадзіраваць @эродироваться несовер. страд. эрадзіравацца @эрозивный геол. и пр. эразіўны @эрозийный, эрозионный геол. и пр. эразійны @эрозия геол. и пр. эрозія, -зіі жен.
эрозия почвы эрозія глебы @эрос (страсть, любовь) эрас, -су муж. @эротизм эратызм, -му муж. @эротика в разн. знач. эротыка, -кі жен. @эротически нареч. эратычна @эротический эратычны @эротично нареч. эратычна @эротичность эратычнасць, -ці жен. @эротичный эратычны @эротоман эратаман, -на муж. @эротомания эратаманія, -ніі жен. @эротоманка эратаманка, -кі жен. @эрратический геол. эратычны @Эр-Рияд г. Эр-Рыяд, -да муж. @эр-риядский эр-рыядскі @эрстед физ. эрстэд, -да муж. @эрудированность эрудзіраванасць, -ці жен. @эрудированный эрудзіраваны @эрудит эрудыт, -та муж. @эрудитка разг. эрудытка, -кі жен. @эрудиция эрудыцыя, -цыі жен. @эруптивный геол. эруптыўны @эрцгерцог ист. эрцгерцаг, -га муж. @эрцгерцогиня эрцгерцагіня, -ні жен. @эрцгерцогство ист. эрцгерцагства, -ва ср. @эсдек (социал-демократ) полит., ист. эсдэк, -ка муж. (сацыял-дэмакрат) @эсдековский полит. эсдэкаўскі @эсер (социалист-революционер) полит., ист. эсэр, -ра муж. (сацыяліст-рэвалюцыянер) @эсерка разг. эсэрка, -кі жен. @эсеровский полит., ист. эсэраўскі @эсеровщина презр. эсэраўшчына, -ны жен. @эсеро-меньшевистский эсэра-меншавіцкі @эскадра воен., мор. эскадра, -ры жен. @эскадренный воен., мор. эскадраны
эскадренный миноносец эскадраны мінаносец @эскадрилья ав. эскадрылля, -ллі жен. @эскадрон воен. эскадрон, -на муж. @эскадронный эскадронны @эскалатор эскалатар, -ра муж. @эскалаторный эскалатарны @эскалация эскалацыя, -цыі жен. @эскалоп кул. эскалоп, -па муж. @эскапада жен. книжн. см. выходка 1 @эскарп воен. эскарп, -па муж. @эскарпированный эскарпаваны @эскарпировать совер., несовер. воен. эскарпаваць @эскарповый эскарпавы @эсквайр эсквайр, -ра муж. @эскиз в разн. знач. эскіз, -за муж.
эскизы Репина эскізы Рэпіна
эскиз к проекту эскіз да праекта @эскизность эскізнасць, -ці жен. @эскизный эскізны @эскимо эскімо нескл., ср. @эскимос эскімос, -са муж. @эскимоска эскімоска, -кі жен. @эскимосский эскімоскі @эскорт эскорт, -ту муж. @эскортирование эскартаванне, -ння ср. @эскортированный эскартаваны @эскортировать несовер. эскартаваць @эскортироваться страд. эскартавацца @эскортный эскортны @эскудо (монета) эскуда нескл., муж. @эскулап ирон., шутл. эскулап, -па муж. @эсминец (эскадренный миноносец) воен., мор. эсмінец, -нца муж. (эскадраны мінаносец) @эспада эспада, -ды муж. @эспадрон спорт. эспадрон, -на муж. @эспадронист эспадраніст, -та муж. @эспадронный эспадронны @эспандер эспандэр, -ра муж. @эспаньолка эспаньёлка, -кі жен. @эспарцет бот. эспарцэт, -ту муж. @эспарцетный, эспарцетовый эспарцэтны, эспарцэтавы @эсперантист эсперантыст, -та муж. @эсперантистка эсперантыстка, -кі жен. @эсперанто эсперанта нескл., ср. @эсперантский эсперанцкі @эспланада воен. и пр. эспланада, -ды жен. @эссе лит. эсэ нескл., ср. @эссеист эсэіст, -та муж. @эссеистка эсэістка, -кі жен. @эссенция эсенцыя, -цыі жен. @эстакада в разн. знач. эстакада, -ды жен. @эстакадный эстакадны @эстамп иск. эстамп, -па муж. @эстампный эстампны @эстафета в разн. знач. эстафета, -ты жен. @эстафетный в разн. знач. эстафетны
эстафетный бег эстафетны бег
эстафетные состязания эстафетныя спаборніцтвы
эстафетная палочка эстафетная палачка @эстезиологический эстэзіялагічны @эстезиология анат., физиол. эстэзіялогія, -гіі жен. @эстезиометр психол. эстэзіёметр, -ра муж. @эстет эстэт, -та муж. @эстетизация книжн. эстэтызацыя, -цыі жен. @эстетизм эстэтызм, -му муж. @эстетик
1. уст. см. эстет
2. (теоретик искусства) разг. эстэтык, -ка муж. @эстетика в разн. знач. эстэтыка, -кі жен.
эстетика Пушкина эстэтыка Пушкіна
эстетика поведения эстэтыка паводзін
производственная эстет вытворчая эстэтыка @эстетический эстэтычны @эстетичность эстэтычнасць, -ці жен. @эстетичный эстэтычны @эстетка разг. эстэтка, -кі жен. @эстетский эстэцкі @эстетство эстэцтва, -ва ср. @эстетствовать несовер. книжн. эстэцтваваць @эстокада спорт. эстакада, -ды жен. @эстонец эстонец, -нца муж. @Эстония Эстонія, -ніі жен. @эстонка эстонка, -кі жен. @Эстонская Республика Эстонская Рэспубліка @эстонский эстонскі @эстрагон бот. эстрагон, -ну муж. @эстрагонный эстрагонны, эстрагонавы @эстрада в разн. знач. эстрада, -ды жен.
выйти на эстраду выйсці на эстраду
артисты эстрады артысты эстрады
высокая эстрада высокая эстрада @эстрадник разг. эстраднік, -ка муж. @эстрадница разг. эстрадніца, -цы жен. @эстрадность эстраднасць, -ці жен. @эстрадный в разн. знач. эстрадны @эстуарий геогр. эстуарый, -рыя муж. @эсхатологический эсхаталагічны @эсхатология рел. эсхаталогія, -гіі жен. @эсэнговский разг. эсэнгоўскі; см. СНГ @эсэсовец эсэсавец, -саўца муж. @эсэсовский эсэсаўскі @эта см. этот @этаж паверх, -ха муж. @этажерка этажэрка, -кі жен. @этажность паверхавасць, -ці жен. @этажный паверхавы @этазол фарм. этазол, -лу муж. @этак разг.
1. нареч. гэтак, так
этак всё можно сделать гэтак (так) усё можна зрабіць
и так и этак і так і гэтак, і так і сяк
2. вводн. сл. так
лет, этак, двадцать назад гадоў, так, дваццаць назад @этакий мест. разг. такі, гэтакі @эталон эталон, -на муж. @эталонирование эталаніраванне, -ння ср. @эталонировать несовер. эталаніраваць @эталонироваться возвр., страд. эталаніравацца @эталонный эталонны @этан хим. этан, -ну муж. @этап в разн. знач. этап, -па муж.
этапы развития народного хозяйства этапы развіцця народнай гаспадаркі
по этапу, этапом ист. па этапу @этапность этапнасць @этапный в разн. знач. этапны @этатизм полит. этатызм, -му муж. @этеризм мед. этэрызм, -му муж. @этернит стр. этэрніт, -ту муж. @этернитовый этэрнітавы @эти мест. см. этот @этика этыка, -кі жен. @этикет этыкет, -ту муж. @этикетаж этыкетаж, -жу муж. @этикетка этыкетка, -кі жен. @этикетный в разн. знач. этыкетны
этикетная улыбка этыкетная ўсмешка
этикетная надпись этыкетны надпіс @этикетчик спец. этыкетчык, -ка муж. @этикетчица этыкетчыца, -цы жен. @этико-психологический этыка-псіхалагічны @этил хим. этыл, -лу муж. @этилацетат хим. этылацэтат, -ту муж. @этилен хим. этылен, -ну муж. @этиленгликоль хим. этыленгліколь, -лю муж. @этиленовый хим. этыленавы @этилированный этыліраваны @этилировать несовер. этыліраваць @этиловый хим. этылавы @этилцеллюлоза хим. этылцэлюлоза, -зы жен. @этимолог лингв. этымолаг, -га муж. @этимологизация лингв. этымалагізацыя, -цыі жен. @этимологизирование этымалагізаванне, -ння ср. @этимологизированный этымалагізаваны @этимологизировать несовер. лингв. этымалагізаваць @этимологизироваться возвр., страд. этымалагізавацца @этимологически нареч. лингв. этымалагічна @этимологический этымалагічны @этимология лингв. этымалогія, -гіі жен. @этимон лингв. этымон, -на муж. @этиологический мед. этыялагічны @этиология мед. этыялогія, -гіі жен. @этиоляция бот. этыяляцыя, -цыі жен. @этический этычны @этично нареч. этычна @этичность этычнасць, -ці жен. @этичный этычны @Этна (вулкан) Этна, -ны жен. @этнический этнічны @этничность этнічнасць, -ці жен. @этногенез этнагенез, -зу муж. @этнограф этнограф, -фа муж. @этнографизм этнаграфізм, -му муж. @этнографический этнаграфічны @этнография этнаграфія, -фіі жен.
этнография края, области этнаграфія края, вобласці @этнокосмологический этнакасмалагічны @этнокосмология этнакасмалогія, -гіі жен. @этнократический этнакратычны @этнокультурный этнакультурны @этнолингвистика этналінгвістыка, -кі жен. @этнолог этнолаг, -га муж. @этнологический этналагічны @этнология этналогія, -гіі жен. @этноним лингв. этнонім, -ма муж. @этнонимика лингв. этнаніміка, -кі жен. @этнопсихология этнапсіхалогія, -гіі жен. @этнос этнас, -су муж. @этноцентризм этнацэнтрызм, -му муж. @это
I частица гэта
кто это пришёл? хто гэта прыйшоў?
где это вы пропадали? дзе гэта вы прападалі?
как это так? як гэта так?
что это ты так? што гэта ты так?
куда бы это пойти? куды б гэта пайсці?
II мест. см. этот @этолог этолаг, -га муж. @этологический эталагічны @этология эталогія, -гіі жен. @этот мест. гэты (род. гэтага, жен. гэта, род. гэтай, ср. гэта, род. гэтага); мн. гэтыя, род. гэтых
на этом берегу на гэтым беразе
ничего с этим делом не выйдет нічога з гэтай справай не выйдзе
уж эти мне капризы от (вось) ужо мне гэтыя капрызы
не в этом дело не ў гэтым справа
при этом пры гэтым
на этих днях гэтымі днямі
этот свет гэты свет @Этрурия ист. Этрурыя, -рыі жен. @этруски мн. ист. этрускі, -каў @этрусский этрускі @этюд в разн. знач. эцюд, -да муж.
этюд к картине жив. эцюд да карціны
этюд для флейты муз. эцюд для флейты
критический этюд лит. крытычны эцюд
шахматный этюд шахматны эцюд @этюдник жив. эцюднік, -ка муж. @этюдный в разн. знач. эцюдны @эфа зоол. эфа, род. эфа жен. @эфедра бот. эфедра, -ры жен. @эфедрин фарм. эфедрын, -ну муж. @эфемерида жен.
1. зоол. уст. эфемерыда, -ды жен.; аўсянік, -ка муж.
2. перен. эфемерыда, -ды жен. @эфемеридный астр. эфемерыдны @эфемериды астр. эфемерыды, -даў ед. нет @эфемерно нареч. эфемерна @эфемерность эфемернасць, -ці жен. @эфемерный книжн. эфемерны @эфемероид бот. эфемероід, -ду муж. @эфемероидный эфемероідны @эфенди (в Турции - господин) эфендзі нескл., муж. @эфес эфес, -са муж. @эфесный эфесны @эфиоп эфіоп, -па муж. @Эфиопия Эфіопія, -піі жен. @эфиопка эфіопка, -кі жен. @эфиопский эфіопскі @эфир в разн. знач. эфір, -ру муж.
передавать в эфир радио перадаваць у эфір
этиловый эфир этылавы эфір @эфирномасличный см. эфиромасличный @эфирность эфірнасць, -ці жен. @эфирный в разн. знач. эфірны
эфирное масло эфірны алей
эфирное пирожное эфірнае пірожнае
эфирные волны эфірныя хвалі @эфироман эфіраман, -на муж. @эфиромания мед. эфіраманія, -ніі жен. @эфироманка эфіраманка, -кі жен. @эфиромасличный эфіраалейны
эфиромасличные культуры эфіраалейныя культуры @эфиронос бот. эфіранос, -са муж. @эфироносный эфіраносны @эффект в разн. знач. эфект, -ту муж.
рассчитанный на эффект разлічаны на эфект
лекарство не дало никакого эффекта лякарства не дало ніякага эфекту
световые эффекты светлавыя эфекты @эффективно нареч. эфектыўна @эффективность эфектыўнасць, -ці жен. @эффективный эфектыўны
эффективный метод эфектыўны метад
эффективная мощность эфектыўная магутнасць @эффектно нареч. эфектна @эффектность эфектнасць, -ці жен. @эффектный эфектны @эффузивный геол. эфузіўны @эффузия геол., физ. эфузія, -зіі жен. @эх межд. эх
эх, ты, разиня! эх, ты, разявака! @э-хе-хе межд. разг. э-хе-хе @эхинацея бот. эхінацыя, -цыі жен. @эхинокактус бот. эхінакактус, -су муж. @эхинококк зоол., мед. эхінакок, -ка муж. @эхинококковый эхінакокавы @эхинококкоз мед. эхінакакоз, -зу муж. @эхма межд. разг. эх
эхма, кабы денег тьма погов. эх, каб грошай мех. @эхо рэха, -ха ср. @эхолокатор рэхалакатар, -ра муж. @эхолокационный рэхалакацыйны @эхолокация рэхалакацыя, -цыі жен. @эхолот тех. рэхалот, -та муж. @эшафот эшафот, -та муж. @эшелон воен., ж.-д. эшалон, -на муж. @эшелонирование эшаланіраванне, -ння ср. @эшелонированный эшаланіраваны
эшелонированная оборона эшаланіраваная абарона @эшелонировать совер., несовер. воен. эшаланіраваць @эшелонироваться несовер. страд. эшаланіравацца @эшелонный воен., ж.-д. эшалонны @эшинит мин. эшыніт, -ту муж. @эякуляция физиол., бот. эякуляцыя, -цыі жен. @юань (денежная единица) юань, -ня муж. @юбилей юбілей, -лею муж. @юбилейный юбілейны @юбиляр юбіляр, -ра муж. @юбилярша разг. юбілярка, -кі жен. @юбка
1. спадніца, -цы жен.
2. тех. юбка, -кі жен.
юбка поршня юбка поршня
держаться за юбку трымацца за спадніцу @юбочка уменьш. спаднічка, -кі жен. @юбочник
1. портн. разг. спаднічнік, -ка муж.
2. (женолюб) прост. бабнік, -ка муж. @юбочница портн. разг. спаднічніца, -цы жен. @юбочный
1. спаднічны
2. тех. юбачны @ювелир ювелір, -ра муж. @ювелирно-часовой ювелірна-гадзіннікавы @ювелирный прям., перен. ювелірны @юг поўдзень, род. поўдня муж.
к югу от... на поўдзень ад... @юго-восток паўднёвы ўсход
к юго-востоку от... на паўднёвы ўсход ад... @юго-восточнее на паўднёвы ўсход ад...; больш на паўднёвы ўсход ад... @юго-восточный паўднёва-ўсходні @юго-запад паўднёвы захад
к юго-западу от... на паўднёвы захад ад... @юго-западнее на паўднёвы захад ад...; больш на паўднёвы захад ад... @юго-западный паўднёва-заходні @Юго-Осетинская автономная область Паўднёва-Асецінская аўтаномная вобласць @Югославия Югаславія, -віі жен.
Союзная Республика Югославия Саюзная Рэспубліка Югаславія @югославский югаслаўскі @юдоль жен. уст. месца пакуты; (участь) доля, -лі жен.
земная юдоль зямныя пакуты @юдофил юдафіл, -ла муж. @юдофильский юдафільскі @юдофильство юдафільства, -ва ср. @юдофоб юдафоб, -ба муж. @юдофобский юдафобскі @юдофобство юдафобства, -ва ср. @южанин муж. жыхар поўдня @южанка жен. жыхарка поўдня @Южная Америка Паўднёвая Амерыка @Южная Корея Паўднёвая Карэя @Южная Осетия Паўднёвая Асеція @южнее сравнит. ст. нареч. на поўдзень ад...; больш на поўдзень ад..., больш на поўдзень
южнее Москвы на поўдзень ад Масквы
нет, эта река южнее не, гэта рака больш на поўдзень @южноамериканец паўднёваамерыканец, -нца муж. @южноамериканка паўднёваамерыканка, -кі жен. @южноамериканский паўднёваамерыканскі @Южно-Африканская Республика Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка @южноафриканский паўднёваафрыканскі @Южно-Африканский Союз ист. Паўднёва-Афрыканскі Саюз @Южно-Казахстанская область Паўднёва-Казахстанская вобласць @Южно-Китайское море Паўднёва-Кітайскае мора @южнокорейский паўднёвакарэйскі @южнорусский паўднёварускі @южнославянский паўднёваславянскі @южный паўднёвы
Южный полюс геогр. Паўднёвы полюс
Южное полушарие геогр. Паўднёвае паўшар'е @юз телегр. разг. юз, род. юза муж. @юзист телегр. юзіст, -та муж. @юзистка юзістка, -кі жен. @юзом нареч. спец. юзам @юкагир юкагір, -ра муж. @юкагирка юкагірка, -кі жен. @юкагирский юкагірскі @Юкатан п-ов Юкатан, -на муж. @Юкатанский пролив Юкатанскі праліў @юкка бот. юка, род. юкі жен., мн. нет @юкола (вяленая рыба) юкала, -лы жен. @Юкон р. Юкан, -на муж. @юконский юканскі @юла жен.
1. (игрушка) ваўчок, -чка муж.
2. перен. (непоседа) непаседа, -ды муж., жен., круцёлка, -кі муж., жен.
3. зоол. лясны жаваранак @юлианский: юлианский календарь юліянскі каляндар;
юлианское летосчисление юліянскае летазлічэнне @юлить несовер. разг.
1. (вертеться) круціцца
2. перен. (лебезить) выдыгаць @юмор в разн. знач. гумар, -ру муж. @юмореска гумарэска, -кі жен. @юморист в разн. знач. гумарыст, -та муж. @юмористика в разн. знач. гумарыстыка, -кі жен. @юмористически нареч. гумарыстычна @юмористический в разн. знач. гумарыстычны @юмористичный гумарыстычны @юмористка в разн. знач. гумарыстка, -кі жен. @юнга мор. юнга, -гі муж. @ЮНЕСКО (Комиссия Организации Объединённых Наций по вопросам просвещения, науки и культуры) ЮНЕСКА нескл., жен. (Камісія Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па пытаннях асветы, навукі і культуры) @юнец разг. маладзён, -на муж.; юнак, род. юнака муж. @юниор спорт. юніёр, -ра муж. @юниорка юніёрка, -кі жен. @юниорский юніёрскі @юнкер
1. (крупный немецкий помещик) юнкер, -ра муж.
2. воен. ист. юнкер, -ра муж. @юнкерский юнкерскі @юнкерство в разн. знач. юнкерства, -ва ср. @юнкор (юный корреспондент) юнкор, -ра муж. (юны карэспандэнт) @юнкоровский юнкораўскі @ЮНКТАД (Конференция Организации Объединённых Наций по торговле и развитию) ЮНКТАД нескл., жен. (Канферэнцыя Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па гандлі і развіцці) @юннат (юный натуралист) юннат, -та муж. (юны натураліст) @юннатовский юннатаўскі @Юнона астр. Юнона, -ны жен. @юность жен.
1. (период жизни) юнацтва, -ва ср.
2. (свойство) юнацкасць, -ці жен.
3. собир. юнацтва, -ва ср. @юноша юнак, -ка муж. @юношеский юнацкі @юношество в разн. знач. юнацтва, -ва ср.
белорусское юношество беларускае юнацтва
годы юношества гады юнацтва @юный
1. (молодой) юны, малады
2. (юношеский) юнацкі
юные мечты юнацкія мары @юпитер кино и пр. юпітэр, -ра муж. @Юпитер астр. Юпітэр, -ра муж. @юпитерианский юпітэрыянскі @юр: на юру на зыры @Юра (горы) Юра, род. Юры жен. @Юратишки гп. Юрацішкі, -шак мн. @юратишковский юрацішкаўскі @юридически нареч. юрыдычна @юридический в разн. знач. юрыдычны
юридическая консультация юрыдычная кансультацыя
юридический факультет юрыдычны факультэт
юридическое лицо юрыдычная асоба @юрисдикция юрысдыкцыя, -цыі жен. @юрисконсульт юрысконсульт, -та муж. @юрисконсультский юрысконсульцкі @юрисконсультство юрысконсульства, -ва ср. @юриспруденция юрыспрудэнцыя, -цыі жен. @юрист юрыст, -та муж. @юристка разг. юрыстка, -кі жен. @юрк межд. разг. шмыг @юркий вёрткі, жвавы @юркнуть совер. шмыгнуць, шмыгануць @юрко нареч. вёртка, жвава @юркость вёрткасць, -ці жен., жвавасць, -ці жен. @юродивость юродзівасць, -ці жен. @юродивый
1. прил. юродзівы
2. сущ. юродзівы, -вага муж. @юродство юродства, -ва ср. @юродствовать несовер. юродстваваць @юрок зоол. юрок, род. юрка муж. @юрский геол. юрскі
юрский период юрскі перыяд @юрта юрта, -ты жен. @юртовый юртавы @юрьев: Юрьев день ист. Юр'еў дзень
вот тебе, бабушка, и Юрьев день погов. вось табе, бабка, і Юр'еў дзень @юс филол. юс, род. юса муж.
юс большой юс вялікі
юс малый юс малы @юсовый филол. юсавы @юстирный, юстировальный юсціравальны @юстирование юсціраванне, -ння ср. @юстированный юсціраваны @юстировать совер., несовер. тех. юсціраваць @юстироваться несовер. страд. юсціравацца @юстировка жен. юсціраванне, -ння ср., юсціроўка, -кі жен. @юстировочный юсціровачны @юстировщик тех. юсціроўшчык, -ка муж. @юстиция в разн. знач. юстыцыя, -цыі жен. @ют мор. ют, род. юта муж. @ютиться несовер.
1. (иметь пристанище) мець прытулак, туліцца
2. (помещаться на небольшом пространстве) туліцца, мясціцца @Ютландия п-ов Ютландыя, -дыі жен. @ютландский ютландскі @ютовый мор. ютавы @юфтевый юхтовы @юфть жен. юхт, род. юхту муж. @юфтяной юхтовы @юха обл. см. юшка @юшка обл.
1. (похлёбка) юшка, -кі жен.
2. (кровь) юха, -хі жен. @я
1. мест. я (род., вин. мяне, дат., пред. мне, твор. мной, мною)
2. сущ. я нескл., ср.
моё второе «я» маё другое «я»
не я буду, если... не я буду, калі...
я не я, и лошадь не моя погов. я не я, і кабыла не мая @ябеда разг.
1. жен. уст. (донос, клевета) данос, -су муж., паклёп, -пу муж., нагавор, -ру муж.
2. муж., жен. см. ябедник, ябедница @ябедник даносчык, -ка муж., паклёпнік, -ка муж., нагаворшчык, -ка муж. @ябедница даносчыца, -цы жен., паклёпніца, -цы жен., нагаворшчыца, -цы жен. @ябедничать несовер. разг. даносіць, паклёпнічаць, намаўляць, нагаворваць @ябеднический паклёпніцкі @ябедничество разг. паклёпніцтва, -ва ср. @яблоко ср. в разн. знач. яблык, -ка муж.
адамово яблоко анат. адамаў яблык (кадык)
глазное яблоко анат. вочны яблык
в яблоках (о масти) у яблыкі
яблоко от яблони недалеко падает погов. яблык ад яблыні недалёка коціцца, якая матка, такое й дзіцятка, якое дрэва, такі клін, які бацька, такі сын
яблоко раздора яблык разладу
яблоку негде упасть яблыку няма дзе ўпасці @яблоневые мн. сущ. бот. яблыневыя, -вых @яблоневый, яблонный яблыневы @Яблоновый хребет Ябланавы хрыбет @яблонька уменьш.-ласк. яблынька, -кі жен. @яблоня яблыня, -ні жен. @яблочко ср. в разн. знач. яблычак, -чка муж.
попасть в яблочко папасці (пацэліць, трапіць) у яблычак @яблочный яблычны
яблочная кислота яблычная кіслата @Ява о-в Ява, род. Явы жен. @яванец яванец, -нца муж. @яванка яванка, -кі жен. @яванский яванскі @явить совер. книжн. (показать) паказаць; (обнаружить) выявіць; (проявить) праявіць; (оказать) выказаць; зрабіць; (иметь) мець
явить пример паказаць прыклад
явите милость зрабіце ласку @явиться совер.
1. (появиться) з'явіцца, паявіцца; (прибыть) прыбыць; (приехать) прыехаць; (прийти) прыйсці
2. (возникнуть) з'явіцца, паявіцца, узнікнуць
явилась новая мысль з'явілася (паявілася, узнікла) новая думка
3. (оказаться) з'явіцца
это явилось неожиданностью для всех гэта з'явілася нечаканасцю для ўсіх
4. (случиться, представиться) трапіцца
если явится возможность... калі трапіцца магчымасць... @явка в разн. знач. яўка, род. яўкі жен.
явка на собрание обязательна яўка на сход абавязковая
знать явку ведаць яўку @явление ср.
1. (действие) з'яўленне, -ння ср., паяўленне, -ння ср.
2. лит., театр. з'ява, -вы жен.
3. филос. з'ява, -вы жен.
явления природы з'явы прыроды
4. (событие, случай) з'ява, -вы жен., з'явішча, -шча ср.
обычные явления звычайныя з'явы (з'явішчы) @явленный паказаны; выяўлены; праяўлены; выказаны; зроблены; см. явить @являть несовер. книжн. (показывать) паказваць; (обнаруживать) выяўляць; (проявлять) праяўляць; (оказывать) выказваць; рабіць; (иметь) мець
лицо его являло следы усталости твар яго выяўляў (меў) сляды стомленасці @являться несовер.
1. (появляться) з'яўляцца, паяўляцца; (прибывать) прыбываць; (приезжать) прыязджаць; (приходить) прыходзіць
2. (возникать) з'яўляцца, паяўляцца, узнікаць
3. (оказываться) з'яўляцца
4. (случаться, представляться) трапляцца; см. явиться
5. (быть, служить чем-либо) з'яўляцца
6. страд. паказвацца; выяўляцца; праяўляцца; выказвацца; рабіцца; см. являть @явно нареч. в знач. сказ.
1. (открыто) яўна
2. (очевидно) відавочна, яўна; см. явный @явнобрачные мн. сущ. бот. уст. кветкавыя, -вых @явнополюсный эл., тех. яўнаполюсны @явность
1. яўнасць, -ці жен.
2. відавочнасць, -ці жен., яўнасць, -ці жен.; см. явный @явный
1. (не скрываемый, открытый) яўны
явная симпатия яўная сімпатыя
2. (очевидный) відавочны, яўны
явная ложь відавочная (яўная) мана @явор бот. явар, род. явара и (о древесине и собир.) явару муж. @яворовый бот. яваравы @явочный в разн. знач. явачны
явочная квартира явачная кватэра
явочный порядок юр. явачны парадак @явственно нареч. выразна @явственность выразнасць, -ці жен. @явственный выразны @явствовать несовер. книжн. (быть видным) відаць; (следовать) вынікаць, выяўляцца
из этого явствует з гэтага відаць (з гэтага вынікае) @явь ява, род. явы жен. @яга
1. фольк. яга, род. ягі жен.
баба-яга миф., перен. баба-яга
2. перен. ведзьма, -мы жен. @ягдташ охот. ягдташ, -ша муж. @ягель бот. ягель, -лю муж. @ягнение ср. с.-х. акот, -ту муж., ягненне, -ння ср. @ягнёнок муж. ягня и ягнё, род. ягняці ср.
казаться невинным ягнёнком прыкідвацца (выглядаць) нявінным ягнём @ягнёночек муж. уменьш.-ласк. ягнятка, -ка ср. @ягниться несовер. каціцца, ягніцца @ягнятина ягняціна, -ны жен. @ягнятник зоол. ягнятнік, -ка муж. @ягнячий ягнячы @ягода ягада, -ды жен.
винные ягоды вінныя ягады, інжыр
одного поля ягода аднаго поля ягада @ягодица анат. ягадзіца, -цы жен. @ягодичный ягадзічны @ягодка в разн. знач. ягадка, -кі жен.
это цветочки, а ягодки впереди посл. гэта яшчэ толькі кветачкі, а ягадкі будуць @ягодковые мн. сущ. бот. ягадкавыя, -вых @ягодник
1. ягаднік, -ку муж.
2. (любитель ягод) разг. ягаднік, -ка муж. @ягодниковый ягаднікавы @ягодница разг. ягадніца, -цы жен.; см. ягодник 2 @ягодный ягадны @ягодоводство сад. ягадаводства, -ва ср. @ягуар зоол. ягуар, -ра муж. @ягуаровый ягуаравы @яд муж.
1. яд, род. яду муж.; (отрава) атрута, -ты жен.
2. перен. атрута, -ты жен.
яд сомнений атрута сумненняў @ядерно-активный ядзерна-актыўны @ядерно-реактивный ядзерна-рэактыўны @ядерно-резонансный ядзерна-рэзанансны @ядерно-энергетический ядзерна-энергетычны @ядерный в разн. знач. ядзерны
ядерная физика ядзерная фізіка
ядерное оружие ядзерная зброя
ядерный потенциал ядзерны патэнцыял
ядерный взрыв ядзерны выбух (узрыў)
ядерный реактор ядзерны рэактар @ядерщик разг. ядзершчык, -ка муж. @ядовито нареч. перен. з'едліва @ядовито-зеленый ядавіта-зялёны @ядовитость
1. ядавітасць, -ці жен.; атрутнасць, -ці жен.
2. з'едлівасць, -ці жен.; см. ядовитый @ядовитый
1. ядавіты; атрутны
2. перен. з'едлівы @ядозуб зоол. ядазуб, -ба муж. @ядоносный яданосны @ядохимикат ядахімікат, -ту муж. @ядренеть несовер. прост. ядранець @ядрёность ядранасць, -ці жен. @ядрёный в разн. знач. ядраны; (крупный - ещё) буйны @ядрица жен. собир. (крупа) ядрыца, -цы жен., цэлыя крупы @ядро в разн. знач. ядро, -ра ср.
ядро ореха ядро арэха
ядро Земли ядро Зямлі
пушечное ядро гарматнае ядро
ядро семяпочки ядро семязавязі
ядро атома ядро атама
ядро проблемы, вопроса ядро праблемы, пытання
ядро организации ядро арганізацыі
толкать ядро спорт. штурхаць ядро @ядровый ядровы @ядрышко уменьш. ядзерка, -ка ср., ядзерца, -ца ср. @язва жен.
1. мед. язва, -вы жен.
сибирская язва сібірская язва
язва желудка язва страўніка
2. (рана) болька, -кі жен.
тело, покрытое язвами цела, пакрытае болькамі
3. (моровое поветрие) уст. пошасць, -ці жен., паморак, -рку муж.
моровая язва маравая пошасць, паморак
4. перен. (зло, вред) балячка, -кі жен., болька, -кі жен.
5. перен. (язвительный человек) разг. язва, -вы муж., жен.; з'едлівец, -ліўца муж., з'едлівы чалавек @язвенник
1. бот. пералёт, -ту муж.
2. (больной язвой желудка) разг. язвенік, -ка муж. @язвенный язвавы @язвина разг.
1. (щербина) шчарбіна, -ны жен.
2. (на коже) болька, -кі жен. @язвительно нареч. з'едліва @язвительность з'едлівасць, -ці жен. @язвительный з'едлівы @язвить несовер. (говорить язвительно) гаварыць з'едліва, уядаць, падколваць @язёвый язь) язёвы @язык
I муж.
1. анат. язык, -ка муж.
2. (удлинённая, подвижная часть чего-либо) язык, -ка муж.; (колокола - ещё) сэрца, -ца ср.
языки пламени языкі полымя
3. кул. язык, -ка муж.
быть, вертеться на языке быць (трымацца) на языку
высунув (высуня) язык высунуўшы (высалапіўшы) язык
дёргать (тянуть) за язык цягнуць за язык
держать язык за зубами трымаць язык за зубамі
длинный язык (у кого) доўгі язык (у каго)
закусить (придержать, прикусить) язык прыкусіць (прытрымаць) язык
злые языки злыя языкі
проглотить язык праглынуць язык
развязать язык развязаць язык
сорвалось с языка сарвалася з языка
хорошо подвешенный (привешенный) язык добра падвешаны (прывешаны) язык
что у трезвого на уме, то у пьяного на языке посл. што ў цвярозага ў галаве, тое ў п'янага на языку
язык без костей язык без касці (без касцей)
язык мой - враг мой посл. язык мой - вораг мой
язык не лопатка, знает, что сладко погов. язык не калодка, ведае, што салодка
язык не поворачивается сказать язык не паварочваецца сказаць
языком трепать, язык чесать языком мянціць (малоць)
язык чешется (сказать что-либо) язык свярбіць
острый на язык востры на язык
бойкий на язык бойкі на язык
язык заплетается язык заплятаецца
мозолить язык мазоліць язык
дёрнуло за язык пацягнула за язык
с языка просится з языка просіцца
типун тебе на язык ціпун табе на язык
язык проглотил язык праглынуў, цяляты язык аджавалі
II муж. (средство общения) в разн. знач. мова, -вы жен.
белорусский язык беларуская мова
древний язык старажытная мова
искусственный язык штучная мова
разговорный язык размоўная мова
устный язык вусная мова
письменный язык пісьмовая мова
живой язык жывая мова
мёртвый язык мёртвая мова
звуковой язык гукавая мова
литературный язык літаратурная мова
национальный язык нацыянальная мова
родной язык родная мова
родственный язык роднасная мова
найти общий язык знайсці агульную мову
язык до Киева доведёт посл. язык да Кіева давядзе
эзопов язык эзопава мова
III (пленный) язык, -ка муж.
IV (народ) уст. народ, -ду муж. @языкастый разг. языкасты, языкаты @языкатый прост. языкасты, языкаты @язык-источник жен. мова-крыніца, род. мовы-крыніцы жен. @языковед мовазнавец, -знаўца муж., мовазнаўца, -цы муж. @языковедение мовазнаўства, -ва ср. @языковедческий мовазнаўчы @языковой язык II) моўны
языковая практика моўная практыка @языковый язык I) языковы
языковая колбаса языковая каўбаса @языкознание мовазнаўства, -ва ср. @языкотворец лингв. моватворац, -рца муж. @языкотворческий лингв. моватворчы @языкотворчество ср. лингв. моватворчасць, -ці жен. @язык-посредник мова пасрэднік, род. мовы-пасрэдніка муж. @языческий язычніцкі @язычество язычніцтва, -ва ср. @язычковые мн. сущ. зоол. язычковыя, -вых @язычковый в разн. знач. язычковы
язычковые музыкальные инструменты язычковыя музычныя інструменты
язычковые согласные язычковыя зычныя @язычник язычнік, -ка муж. @язычница язычніца, -цы жен. @язычно-нёбный лингв. язычна-паднябенны @язычный анат., лингв. язычны
язычные мышцы анат. язычныя мышцы
язычные согласные лингв. язычныя зычныя @язычок в разн. знач. язычок, -чка муж.
злой у него язычок! злы ў яго язычок!
язычок колокольчика язычок званка (званочка)
язычок замка язычок замка @язь зоол. язь, род. язя муж. @яичко
1. уменьш. яечка, -ка ср.
2. анат. яйцо, -ца ср. @яичник анат. яечнік, -ка муж. @яичниковый яечнікавы @яичница яечня, ні жен. @яичный яечны @яйла геогр. яйла, род. яйлы жен. @Яйла (гора) Яйла, -лы жен. @яйцевидность яйцападобнасць, -ці жен. @яйцевидный яйцападобны @яйцевод анат. яйцавод, -да муж. @яйцевой биол. яйцавы @яйцеед зоол. яйцаед, -да муж. @яйцезаготовительный яйцанарыхтоўчы @яйцезаготовка яйцанарыхтоўка, -кі жен. @яйцеклад зоол. яйцаклад, -да муж. @яйцекладущие мн., сущ. зоол. яйцародныя, -ных @яйцекладущий зоол. яйцародны @яйцеклетка биол. яйцаклетка, -кі жен. @яйцеклеточный яйцаклетачны @яйце-мясной с.-х. яйца-мясны @яйценоский с.-х. яйцаноскі @яйценоскость с.-х. яйцаноскасць, -ці жен. @яйцеобразный яйцападобны @яйцеобразование физиол. яйцаўтварэнне, -ння ср. @яйцепровод анат. яйцаправод, -да муж. @яйцеродный, яйцеродящий зоол. яйцародны @яйцерождение яйцараджэнне, -ння ср. @яйцо в разн. знач. яйцо, -ца ср., яйка, -ка ср.
нести, класть яйца несці яйцы (яйкі)
яйцо всмятку, вкрутую яйцо ўсмятку, укрутую
куриное яйцо курынае яйцо
хрустальное яйцо хрустальнае яйцо
шоколадное яйцо шакаладнае яйцо
выеденного яйца не стоит выедзенага яйца не варты, тры грошы не варты
яйца курицу не учат посл. яйцы курыцу не вучаць
как курица с яйцом носиться с кем-чем як курыца з яйцом насіцца з кім-чым @як зоол. як, род. яка муж. @яканье
1. яканне, -ння ср.
2. яканне, -ння ср.; см. якать @якать несовер.
1. лингв. якаць
2. (часто, хвастливо упоминать себя в речи, произнося «я») разг. якаць @якобинец ист. якабінец, -нца муж. @якобинский якабінскі @якобинство ист. якабінства, -ва ср. @якобы союз, частица як быццам, нібы, нібыта, быццам @якорный мор., тех. якарны
якорная обмотка эл. якарная абмотка
якорная цепь якарны ланцуг @якорцы бот. якарцы, -цаў
якорец ед. якарац, -рца муж. @якорь в разн. знач. якар, -ра муж.
бросить, отдать якорь кінуць, аддаць якар
стоять на якоре стаяць на якары
выбирать якорь выбіраць якар
сняться с якоря зняцца з якара
якорь электрической машины якар электрычнай машыны
якорь спасения якар ратунку @якут якут, -та муж. @Якутия Якуція, -ціі жен.
Республика Саха (Якутия) Рэспубліка Саха (Якуція) @якутка якутка, -кі жен. @Якутск г. Якуцк, -ка муж. @якутский якуцкі @якшаться несовер. прост. вадзіцца, знацца @ял мор. ял, род. яла муж. @ялик ялік, -ка муж. @яличник ялічнік, -ка муж. @яличный ялікавы, ялічны @яловеть несовер. с.-х. ялавець @яловица с.-х. ялавіца, -цы жен. @яловичный ялавічны @яловка ялаўка, -кі жен.; ялавіца, -цы жен. @яловость с.-х. ялавасць, -ці жен. @яловочный см. яловичный @яловый в разн. знач. ялавы
яловая корова ялавая карова, ялавіца
яловые сапоги ялавыя боты @Ялта г. Ялта, -ты жен. @ялтинский ялцінскі @ям ист. ям, род. яму муж. @яма жен.
1. яма, род. ямы жен.
волчья яма охот., воен. воўчая яма
воздушная яма ав. паветраная яма
2. (тюрьма) уст. турма, -мы жен.; астрог, -га муж.
рыть яму кому-либо капаць яму каму-небудзь
не рой другому ямы, сам в неё попадёшь посл. не капай другому ямы, сам увалішся ў яе @Ямайка о-в Ямайка, -кі жен. @Ямал п-ов Ямал, -ла муж. @Ямало-Ненецкий автономный округ Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга @ямальский ямальскі @ямб лит. ямб, род. ямба муж. @ямбический ямбічны @ямбохорей ямбахарэй, -рэя муж. @ямина прост. яміна, -ны жен. @ямистый разг. ямісты @ямка уменьш., анат. ямка, -кі жен.
обонятельная ямка анат. нюхальная ямка
слуховая ямка анат. слыхавая ямка @ямокопатель тех. ямакапальнік, -ка муж. @ямочка уменьш.-ласк. ямачка, -кі жен.
ямочки на щеках ямачкі на шчоках @ямс бот. ямс, род. ямсу муж. @ямской ист. ямскі @ямщик
1. ист. ямшчык, -ка муж.
2. (возница, кучер) фурман, -на муж. @ямщицкий
1. ямшчыцкі
2. фурманскі; см. ямщик @ямщичий
1. ямшчыковы
2. фурмановы; см. ямщик @январский студзеньскі @январь студзень, -ня муж. @Янгон г. Янгон, -на муж. @янгонский янгонскі @янки янкі нескл., муж. @Яновичи гп. Янавічы, -віч мн. @яновичский янавіцкі @янсенизм рел. янсенізм, -му муж. @янсенист янсеніст, -та муж. @янсенистский янсенісцкі @янтарный янтарны, бурштынавы
янтарный мундштук янтарны (бурштынавы) муштук
янтарный мёд янтарны мёд @янтарь янтар, -ру муж., бурштын, -ну муж. @Янус миф. Янус, -са муж.
двуликий (двуличный) Янус миф., перен. двухаблічны (двудушны) Янус @Янцзы р. Янцзы нескл., жен. @янычар ист., перен. янычар, -ра муж. @янычарский янычарскі @японец японец, -нца муж. @японист япаніст, -та муж. @японистика япаністыка, -кі жен. @Япония Японія, -ніі жен. @японка японка, -кі жен. @японовед японазнавец, -наўца муж. @японоведение японазнаўства, -ва ср. @японский японскі @Японское море Японскае мора @яр муж. обл.
1. (обрыв) круча, -чы жен., абрыў, -рыву муж., строма, -мы жен.
2. (овраг) яр, род. яра муж. @яранга яранга, -гі жен. @ярд ярд, род. ярда муж. @ярее сравнит. ст.
1. нареч. больш заўзята; больш люта; больш разлютавана, больш раз'юшана; больш шалёна; больш злосна; больш зацята; см. яро
2. прил. больш заўзяты; больш люты; больш разлютаваны, больш раз'юшаны; больш шалёны; больш злосны; больш зацяты; см. ярый 1-3 @ярем муж. уст. прям., перен. ярмо, -ма ср. @яремный
1. уст. ярэмны
2. анат. ярэмны
яремные вены анат. ярэмныя вены @яриться несовер.
1. (приходить в ярость) прост. раз'юшвацца, злавацца
2. перен. бушаваць @ярка с.-х. ярка, род. яркі жен. @яркий
1. яркі; (о пламени - ещё) зыркі
яркий свет яркае святло
яркие краски яркія фарбы
яркое пламя яркае (зыркае) полымя
2. перен. яркі, яскравы
яркий талант яркі талент
яркий пример яркі (яскравы) прыклад @ярко нареч.
1. ярка; (о пламени - ещё) зырка
2. перен. ярка, яскрава; см. яркий @ярко-жёлтый ярка-жоўты @ярко-зелёный ярка-зялёны @ярко-красный ярка-чырвоны @ярко-синий ярка-сіні @яркость
1. (света, цвета) яркасць, -ці жен.; (о пламени - ещё) зыркасць, -ці жен.
2. перен. яркасць, -ці жен., яскравасць, -ці жен.; см. яркий @ярлык в разн. знач. ярлык, -ка муж.
навешивать ярлыки прычэпліваць ярлыкі @ярлычный ярлыковы @ярлычок уменьш.-ласк. ярлычок, -чка муж. @ярмарка жен. кірмаш, -шу муж. @ярмарочный кірмашовы @ярмо в разн. знач. ярмо, род. ярма ср. @яро нареч.
1. (рьяно, ревностно) заўзята
2. (яростно) люта; (разъярённо) разлютавана; раз'юшана
3. (неистово) шалёна; (ожесточённо) злосна; (упорно) зацята @яровизатор с.-х. яравізатар, -ра муж. @яровизация с.-х. яравізацыя, -цыі жен. @яровизированный с.-х. яравізаваны @яровизировать совер., несовер. с.-х. яравізаваць @яровизироваться
1. совер., несовер. яравізавацца
2. страд. яравізавацца @яровой с.-х. яравы
яровой клин яравы палетак @яровые сущ., ед. нет с.-х. ярына, -ны жен., мн. нет
уборка, яровых уборка ярыны @ярозит мин. яразіт, -ту муж. @Ярославль г. Яраслаўль, -ля муж. @Ярославская область Яраслаўская вобласць @ярославский яраслаўскі @яростно нареч.
1. люта, разлютавана, раз'юшана, злосна
2. шалёна; см. яростный @яростный
1. (полный гнева, разъярённый) люты, разлютаваны, раз'юшаны, злосны
яростное мщение лютая помста
яростный взгляд разлютаваны (злосны) погляд
2. (неистовый) шалёны
яростная атака шалёная атака
яростный ветер шалёны вецер @ярость жен.
1. (гнев, разъярённость) лютасць, -ці жен., разлютаванасць, -ці жен., раз'юшанасць, -ці жен., злоснасць, -ці жен., злосць, род. злосці жен.
привести в ярость прывесці ў лютасць, разлютаваць, раззлаваць
2. (неистовство) шаленства, -ва ср.
ярость ветра шаленства ветру
ярость гнева шаленства гневу @ярунок стол. вінкель, -ля муж., вугольнік, -ка муж. @ярус в разн. знач. ярус, -са муж.
расположить в два яруса размясціць у два ярусы
ложа третьего яруса ложа трэцяга яруса
ловить рыбу ярусом лавіць рыбу ярусам @ярусность яруснасць, -ці жен. @ярусный ярусны @ярутка жен. бот. торбачнік, -ку муж., ярутка, -кі жен. @ярчайший превосх. ст.
1. найярчэйшы; найзырчэйшы; найяскравейшы; см. яркий
2. (чрезвычайно, чересчур яркий) надзвычай (занадта) яркі; (кричащий) крыклівы; кідкі @ярче сравнит. ст.
1. нареч. ярчэй; (о пламени - ещё) зырчэй
2. нареч. перен. ярчэй, яскравей
3. прил. ярчэйшы; зырчэйшы
4. прил. перен. ярчэйшы, яскравейшы; см. ярко, яркий @ярый
1. (рьяный, ревностный) заўзяты
ярый поклонник музыки заўзяты паклоннік музыкі
2. (яростный) люты; (разъярённый) разлютаваны; раз'юшаны
ярый гнев люты гнеў
3. (неистовый) шалёны; (ожесточённый) злосны; (упорный) зацяты
ярые волны шалёныя хвалі
4. (о воске и т.п.) уст. чысты; (хрупкий) крохкі
ярый воск чысты воск
ярый чугун крохкі чыгун @ярь
I с.-х. прост. ярына, -ны жен.
II хим. яр-мядзянка, -кі жен., мядзянка, -кі жен. @ярь-медянка хим. яр-мядзянка, -кі жен., мядзянка, -кі жен. @ясак ист. ясак, -ку муж. @ясачный ясачны @ясельничий ист. ясельнічы, -чага муж. @ясельный ясельны @ясеневый ясянёвы @ясенец бот. ясянец, -нцу муж. @ясень бот. ясень, род. ясеня и (о древесине и собир.) ясеню муж. @ясколка бот. ясколка, -кі жен. @ясли в разн. знач. яслі, род. ясляў ед. нет
детские ясли дзіцячыя яслі
положить сено в ясли палажыць сена ў яслі @ясли-сад яслі-сад, род. ясляў-сада ед. нет @яснее сравнит. ст.
1. нареч. ясней; выразней, больш зразумела; см. ясно 1-4
2. прил. яснейшы; выразнейшы; больш зразумелы; см. ясный @яснеть несовер.
1. (становиться ярче, светлее) яснець
2. (становиться отчётливее) яснець, рабіцца выразнейшым (больш выразным) @ясно
1. нареч. (ярко) ясна
ясно светит солнце ясна свеціць сонца
2. нареч. (отчётливо) выразна, ясна
ясно слышать, видеть выразна (ясна) чуць, бачыць
ясно говорить выразна (ясна) гаварыць
коротко и ясно коратка і ясна
3. безл. в знач. сказ. (понятно) зразумела, ясна
ясно без слов зразумела (ясна) без слоў
ясно, куда он метит зразумела (ясна), куды ён цаляе
4. безл. в знач. сказ. (о хорошей, ясной погоде) ясна
если будет ясно, пойдём гулять калі будзе ясна, пойдзем гуляць
5. утвердительная частица (в смысле «конечно») разг. вядома, зразумела, безумоўна, бясспрэчна
ты напишешь мне? - ясно, напишу ты напішаш мне? - вядома (зразумела, безумоўна, бясспрэчна), напішу @ясновидение ср. яснабачанне, -ння ср., празорлівасць, -ці жен. @ясновидец празорлівы, -вага муж., празорца, -цы муж. @ясновидица, ясновидящая сущ. празорлівая, -вай жен., празорца, -цы жен. @ясновидящий
1. прил. празорлівы
2. сущ. празорлівы, -вага муж., празорца, -цы муж. @ясноглазый яснавокі @ясноокий фольк. яснавокі @ясность
1. (яркость) яснасць, -ці жен.
2. (отчётливость) выразнасць, -ці жен., яснасць, -ці жен.
3. (понятность) зразумеласць, -ці жен., яснасць, -ці жен.
ясность передачи мысли зразумеласць (яснасць) перадачы думкі
внести ясность унесці яснасць @яснотка жен. бот. яснотка, -кі жен., глухая крапіва @ясный
1. (яркий, светлый) ясны
2. (отчётливый, хорошо видимый, слышимый) выразны, ясны
ясные звуки выразныя гукі
3. (понятный) зразумелы, ясны
ясное дело зразумелая рэч @ясочка ласк. разг. уст. мілачка, -кі жен., любачка, -кі жен., обл. ясачка, -кі жен. @ясский яскі @Яссы г. Ясы, род. Ясаў @яство ср., чаще мн. уст. ежа, род. ежы жен., страва, -вы жен. @ястреб ястраб, -ба муж.
променять кукушку на ястреба погов. прамяняць быка на індыка @ястребёнок муж. ястрабяня и ястрабянё, -няці ср. @ястребинка жен. бот. ястрабок, -бку муж. @ястребиный ястрабіны @ястребок уменьш.-ласк., ав. разг. ястрабок, -бка муж. @ястребятник ястрабятнік, -ка муж. @ястык рыб. ястык, -ка муж. @ястычный ястычны @ясырь уст. ясыр, -ра муж. @ятаган ятаган, -на муж. @ятвяги ист. яцвягі, -гаў мн. @ятвяжский яцвяжскі @ятка уст. ятка, -кі жен. @ятовь жен. рыб. ятоўе, -ўя ср. @ятовье ср. рыб. ятоўе, -ўя ср. @ятрышник бот. ятрышнік, -ку муж. @ятрышниковые мн. сущ. бот. ятрышнікавыя, -вых @ять лингв. яць, род. яця муж.
на ять на яць @Яунде г. Яундэ нескл., муж. @яундский яундскі @яфетид этногр. яфетыд, -да муж.
яфетиды мн. яфетыды, -даў @яфетидолог лингв. яфетыдолаг, -га муж. @яфетидологический яфетыдалагічны @яфетидология лингв. яфетыдалогія, -гіі жен. @яфетический этногр. яфетычны @яхонт уст. яхант, -ту муж. @яхонтовый яхантавы @яхта мор. яхта, -ты жен. @яхтенный яхтавы @яхт-клуб спорт. яхт-клуб, -ба муж. @яхтклубовец разг. яхтклубавец, -баўца муж. @яхт-клубский разг. яхт-клубаўскі @яхтный, яхтовый см. яхтенный @яхтсмен спорт. яхтсмен, -на муж. @ячеечный ячэйкавы @ячеистый ячэісты @ячейка жен.
1. в разн. знач. ячэйка, -кі жен.
сотовая ячейка сотавая ячэйка
партийная ячейка партыйная ячэйка
ячейка для стрельбы ячэйка для стральбы
ячейка памяти тех. ячэйка памяці
2. (в сети) вочка, -ка ср. @ячейковый ячэйкавы @ячество книжн. ячаства, -ва ср. @ячея жен.
1. (в сотах) ячэя, род. ячэі жен.
2. (в сети) вочка, -чка ср. @ячий зоол. якавы @ячменный ячны @ячмень
I (хлебный злак) ячмень, -ню муж.
II мед. ячмень, -ню муж. @ячневый ячны @яшма мин. яшма, -мы жен. @яшмовый яшмавы @ящер зоол. яшчар, -ра муж. @ящерица яшчарка, -кі жен., яшчарыца, -цы жен. @ящеричные мн. сущ. зоол. яшчаркавыя, -вых @ящеричный яшчаркавы, яшчарычны @ящерный яшчарны @ящик муж.
1. скрынка, -кі жен.; (больших размеров) скрыня, -ні жен.
денежный ящик грашовая скрынка
зарядный ящик зарадная скрынка
почтовый ящик паштовая скрынка
2. (выдвижной в столе, в комоде и т.п.) шуфляда, -ды жен.; шуфлядка, -кі жен.
откладывать в долгий ящик адкладаць (адкладваць) да святога ніколі (нігды); адкладаць (адкладваць) на доўгі час @ящичек муж. уменьш.
1. скрыначка, -кі жен.
2. шуфлядка, -кі жен., шуфлядачка, -кі жен.; см. ящик @ящичный
1. скрыначны, скрынкавы
2. шуфлядны; см. ящик @ящур ветер. яшчур, -ру муж. @ящурка зоол. яшчурка, -кі жен. @ящурный ветер. яшчурны @ж см. же I-II @жаба
1. зоол. жаба, -бы жен.; (полевая жаба) рапуха, -хі жен.
2. мед. уст. жаба, -бы жен.
грудная жаба грудная жаба @жабернодышащие см. жабродышащие @жаберный жабравы, жаберны, шчэлепны @жабий (свойственный жабе) жабіны; (принадлежащий жабе) жабін @Жабинка г. Жабінка, -кі жен. @жабинковский жабінкаўскі @Жабинковский район Жабінкаўскі раён @жабник муж. бот. калматка, -кі жен. @жабо жабо нескл., ср. @жабовидный жабападобны @жабрей бот. зябер, -бру муж. @жабродышащие мн. сущ. зоол. жабрадыхаючыя, -чых @жабры мн. жабры, -раў, шчэлепы, -паў
взять за жабры узяць за жабры @жавелев: жавелевая вода хим. жавелевая вада @жавель муж. хим. жавель, -вялю муж., хлёрка, -кі жен. @жаворонок жаваранак, -нка муж., поэт. жаўрук, -ка муж. @жавороночий жаваранкаў @жадеит мин. жадэіт, -ту муж. @жадина муж., жен. прост. скнара, -ры муж., жен., прагавіты, -тага муж., прагавітая, -тай жен., прагны, -нага муж., прагная, -най жен., хцівы, -вага муж., хцівая, -вай жен. @жадничать несовер. разг. гнацца (за чым), квапіцца (на што); (скупиться) скнарнічаць @жадно нареч. прагна, прагавіта, хціва @жадность прагнасць, -ці жен., прагавітасць, -ці жен., хцівасць, -ці жен. @жадный прям., перен. прагны, прагавіты, хцівы @жадюга см. жадина @жажда
1. смага, -гі жен.
2. перен. прага, -гі жен.
жажда знаний прага ведаў @жаждать несовер.
1. книжн. уст. смагнуць, хацець піць
2. перен. книжн. прагнуць, жадаць @жаждущий
1. прич. які (што) смагне, які (што) хоча піць; які (што) прагне, які (што) жадае; см. жаждать
2. прил. сасмаглы; (страстно желающий) прагны (да чаго, на што, чаго)
жаждущий славы прагны да славы @жакан охот. жакан, -на муж. @жакерия ист. жакерыя, -рыі жен. @жакет жакет, -та муж. @жакетка жакетка, -кі жен. @жаккардовый текст. жакардавы @жако зоол. жако нескл., муж. @жакоб спец. жакоб нескл., муж. @жакт (жилищно-арендное кооперативное товарищество) ист. жакт, род. жакта муж. (жыллёва-арэнднае кааператыўнае таварыства) @жактовский ист. жактаўскі @жалейка муз. жалейка, -кі жен. @жалеть несовер. в разн. знач. шкадаваць
жалеть о потерянном времени шкадаваць страчанага часу
(работать) не жалея сил (працаваць) не шкадуючы сіл @жалить несовер. (ранить) кусаць; (жалом - ещё) джаліць; (колющим) калоць @жалкий
1. (достойный жалости) варты жалю; (вызывающий жалость) жаласны; (несчастный) няшчасны; (беспомощный) бездапаможны
жалок тот, в ком совесть нечиста варты жалю той, у каго нячыстае сумленне
2. (ничтожный, убогий) мізэрны, убогі; (с оттенком презрения) нікчэмны, няшчасны
какое жалкое зрелище! якое убогае (нікчэмнае) відовішча!
жалкий трус нікчэмны баязлівец
жалкая роль нікчэмная роля
иметь жалкий вид мець мізэрны (убогі) выгляд @жалко
1. нареч. жаласна; няшчасна; бездапаможна; убога; нікчэмна; см. жалкий
2. безл. в знач. сказ. шкада
жалко денег шкада грошай @жало
1. (у насекомых) джала, -ла ср.
2. перен. книжн. джала, -ла ср.
жало сатиры джала сатыры
3. (остриё) тех. лязо, род. ляза ср., вастрыё, -рыя ср. @жалоба
1. скарга, -гі жен.
бюро жалоб бюро скаргаў
2. (выражение чувства скорби) скарга, -гі жен., жальба, -бы жен. @жалобно нареч. жаласна @жалобный
1. (выражающий скорбь) жаласны
2. (относящийся к жалобе, заявлению) скаргавы
жалобная книга кніга скаргаў @жалобщик юр. скаржнік, -ка муж. @жалобщица скаржніца, -цы жен. @жалование дараванне, -ння ср. @жалованный
1. (подаренный) уст. дараваны; (о правах и т.п.) наданы
2. жалованная грамота даравальная грамата @жалованье уст.
1. жалаванне, -ння ср.
2. (действие) дараванне, -ння ср. @жаловать несовер. уст.
1. (награждать, дарить) дараваць, узнагароджваць; (о правах и т.п.) надаваць
2. уст. (посещать) наведваць (каго-што)
он часто жалует к нам ён часта наведвае нас
3. (оказывать внимание) мілаваць, любіць @жаловаться несовер.
1. скардзіцца
2. (ябедничать) ябеднічаць @жалоносный зоол. джаланосны @жалостливо нареч. жаласліва @жалостливость жаласлівасць, -ці жен. @жалостливый разг. жаласлівы @жалостно нареч. жаласна @жалостный жаласны @жалость жен. (сострадание, соболезнование) жаль, род. жалю муж., літасць, -ці жен.
какая жалость які жаль! @жаль безл. в знач. сказ., в знач. вводн. сл. шкада
жаль уезжать шкада ад'язджаць
почитать, жаль, нечего пачытаць, шкада, няма чаго @жальце уменьш. джальца, -ца ср. @жалюзи жалюзі нескл., ср. @жандарм жандар, -ра муж. @жандармерия жандармерыя, -рыі жен. @жандармский жандарскі @жанр жанр, род. жанру муж. @жанрист жив. жанрыст, -та муж. @жанровый жанравы @жантильный разг. уст. манерны, какетлівы @жар муж.
1. гарачыня, -ні жен.; (зной) спёка, -кі жен., спякота, -ты жен.
2. (угли) жар, род. жару муж.
3. мед. гарачка, -кі жен.
лежать в жару ляжаць у гарачцы
4. (пыл, рвение) запал, -лу муж.
задать жару задаць дыхту
поддать жару паддаць пары
чужими руками жар загребать погов. чужымі рукамі жар заграбаць @жара гарачыня, -ні жен.; (зной) спёка, -кі жен., спякота, -ты жен. @жаргон жаргон, -ну муж. @жаргонный жаргонны @жардиньерка жардыньерка, -кі жен. @жареное ср. сущ. смажанае, -нага ср., смажаніна, -ны жен. @жаренный, жареный
1. (готовленный для еды) печаны; (о мясе) смажаны; (о сале) сквараны; (о кофе, семечках и т.п.) пражаны, прэжаны
2. (жжённый, жжёный) палены, печаны @жаренье (приготовление для еды) пячэнне, -ння ср.; (мяса) смажанне, -ння ср.; (сала) скваранне, -ння ср.; (кофе, семечек и т.п.) пражанне, -ння ср. @жарить несовер.
1. (готовить для еды) пячы; (мясо) смажыць; (сало) скварыць; (кофе, семечки и т.п.) пражыць, прэгчы
2. (жечь, палить) паліць, пячы
3. (азартно что-либо делать) прост. жарыць; смаліць @жариться
1. (подвергаться действию жара) пячыся; смажыцца; скварыцца; пражыцца, прэгчыся
2. (находясь в жарком месте) разг. пячыся
3. страд. пячыся; смажыцца; скварыцца; пражыцца, прэгчыся; паліцца; см. жарить 1,2 @жарища разг. гарачыня, -ні жен.; спёка, -кі жен. @жаркий в разн. знач. гарачы
жаркие страны гарачыя краіны
жаркий поцелуй гарачы пацалунак
жаркий спор гарачая спрэчка
жаркий бой гарачы бой
жаркий климат гарачы клімат @жарко нареч., безл. в знач. сказ. горача
солнце жарко грело сонца горача грэла
мне стало жарко мне стала горача
небу жарко станет небу горача будзе @жарковатый разг. гарачаваты @жаркое ср. смажаніна, -ны жен., смажонка, -кі жен. @жаровня жароўня, -ні жен. @жаровой (нагреваемый углями) жаравы
жаровой утюг жаравы прас @жаропонижающее сущ. мед. гарачкапаніжальнае, -нага ср. @жаропонижающий прил. гарачкапаніжальны @жаропрочность тех. гарачатрываласць, -ці жен. @жаропрочный гарачатрывалы @жаростойкий тех. гарачаўстойлівы @жаростойкость гарачаўстойлівасць, -ці жен. @жаротрубный: жаротрубный котёл тех. жаратрубны кацёл @жароупорность тех. гарачатрываласць, -ці жен. @жароупорный гарачатрывалы
жароупорная сталь гарачатрывалая сталь @жароустойчивость гарачаўстойлівасць, -ці жен. @жароустойчивый гарачаўстойлівы @жар-птица нар.-поэт. жар-птушка, -кі жен. @жарынь прост. см. жарища @жасмин язмін, -ну муж. @жасминный, жасминовый язмінавы @жатва жен. в разн. знач. жніво, -ва ср., мн. нет @жатвенный
1. жніўны
2. (об инструменте, машине и т.п.) жатны
жатвенная машина жняярка @жатка с.-х. жняярка, -кі жен. @жать
I несовер. (давить) ціснуць, ціскаць
жать руку ціснуць руку
жать сок из лимона ціснуць сок з лімона
II несовер. (рожь и т.п.) жаць @жаться
I несовер.
1. (тесниться) ціснуцца
2. (ёжиться) курчыцца, сціскацца
3. (прижиматься, льнуть) туліцца, прыціскацца, хінуцца
4. (мяться, стесняться) разг. муляцца
жался, не зная, что ответить муляўся, не ведаючы, што адказаць
5. перен. (скупиться) разг. скупіцца, ціснуцца, гнуцца
жмётся, точно скряга ціснецца (гнецца), як скнара
6. страд. ціснуцца, ціскацца; см. жать I
II несовер. страд. (о ржи и т.п.) жацца @жахать несовер. прост. жахаць @жахнуть совер., однокр. жахнуць @жбан збан, род. збана муж. @жвало зоол. жавала, -ла ср. @жвачка в разн. знач. жвачка, -кі жен., мн. нет; (пережёванная масса - ещё) жованка, -кі жен.
жевать жвачку жаваць жвачку @жвачные мн. сущ. зоол. жвачныя, -ных @жвачный жвачны @жгут жгут, род. жгута муж., скрутак, -тка муж. @жгутик жгуцік, -ка муж. @жгутиковые мн. сущ. зоол. жгуцікавыя, -вых @жгутоногие мн. сущ. зоол. жгутаногія, -гіх @жгучесть пякучасць, -ці жен. @жгучий пякучы; (горячий) гарачы
жгучий брюнет яркі брунет
жгучий вопрос пільнае (вострае) пытанне
жгучие слёзы пякучыя слёзы @жданный чаканы @Ждановичи гп. Ждановічы, -віч @ждановичский ждановіцкі @ждать несовер. в разн. знач. чакаць
ждёт не дождётся чакае не дачакаецца
того и жди так і чакай @же
I союз (после гласных) ж, (после согласных) жа
мне говорит одно, сама же делает другое мне гаворыць адно, сама ж робіць другое
он же остаётся здесь ён жа застаецца тут
II частица (после гласных) ж, (после согласных) жа; (при указании тождества - обычно) самы
когда же мы пойдём? калі ж мы пойдзем?
тот же той самы, той жа
тогда же тады ж
смотри же! глядзі ж! @жевание жаванне, -ння ср. @жёванный, жёваный жаваны, жованы @жевательный жавальны @жевать несовер. прям., перен. жаваць
жевать губами жаваць губамі @жеваться страд. жавацца @жезл муж. жазло, -ла ср., мн. жэзлы, -лаў @жезловой жазловы @желаемое сущ. жаданае, -нага ср. @желание жаданне, -ння ср. @желанный жаданы @желательно безл. в знач. сказ. пажадана @желательность пажаданасць, -ці жен. @желательный пажаданы @желатин жэлацін, -ну муж. @желатина жэлаціна, -ны жен. @желатинный, желатиновый жэлацінавы @желатинообразный жэлацінападобны @желать несовер. жадаць, хацець; (выражать пожелание - ещё) зычыць
оставляет желать лучшего вымушае жадаць лепшага
какого только можно желать якога толькі можна жадаць (зычыць) @желаться безл. жадацца, хацецца @желающий
1. прич. які (што) жадае, які (што) хоча; см. желать
2. сущ. жадаючы, -чага муж.; ахвотнік, -ка муж.
желающих посмотреть новую выставку было много жадаючых паглядзець новую выстаўку было многа @желвак жаўлак, -ка муж. @желе жэле нескл., ср. @железа анат. залоза, -зы жен.
миндалевидная железа міндалепадобная залоза
поджелудочная железа падстраўнікавая залоза
щитовидная железа шчытападобная залоза @железина прост. жалязяка, -кі жен. @железистый
I мин., хим., фарм. жалезісты
II анат. залозісты
железистая ткань залозістая тканка @железка жен.
1. (кусочек железа) жалязяка, -кі жен.
2. карт. жалезка, -кі жен. @желёзка уменьш. анат. залозка, -кі жен. @железко тех. жалязка, -ка ср. @Железноводск г. Жалезнаводск, -ка муж. @железноводский жалезнаводскі @железнодорожник чыгуначнік, -ка муж. @железнодорожница чыгуначніца, -цы жен. @железнодорожный чыгуначны @железный прям., перен. жалезны
железный блеск мин. жалезны блішчак
железный век археол. жалезны век
железная дорога чыгунка, -кі жен.
железный колчедан мин. жалезны калчадан
железный купорос хим. жалезны купарвас
железный шпат мин. жалезны шпат @железняк мин. жалязняк, род. жалезняку муж.
магнитный железняк магнітны жалязняк @железо в разн. знач. жалеза, -за ср.
кровельное железо (дахавая) бляха
принимать железо мед. прымаць жалеза
изделия из железа вырабы з жалеза
куй железо, пока горячо посл. куй жалеза, пакуль гарачае @железобактерия жалезабактэрыя, -рыі жен. @железобетон стр. жалезабетон, -ну муж. @железобетонный жалезабетонны @железоделательный уст. жалезаапрацоўчы @железокерамика жалезакераміка, -кі жен. @железокерамический жалезакерамічны @железоплавильный жалезаплавільны @железопрокатный жалезапракатны @железопрокатчик жалезапракатчык, -ка муж. @железорезный жалезарэзны @железорудный мин. жалезарудны @железоскобяной жалезны @железосодержащий прил. мин. жалезазмяшчальны @железоуглеродистый жалезавугляродзісты @железяка прост. жалязяка, -кі жен. @желейный жэлейны @желна зоол. жаўна, -ны жен. @жёлоб жолаб, -ба муж.; латак, -ка муж.
вода течёт по жёлобу вада цячэ па жолабу (латаку) @желобобрюхие мн. сущ. зоол. жалабабрухія, -хіх @желобок уменьш. жалабок, -бка муж., латачок, -чка муж. @желобчатый жалабаты @желонка тех. жалонка, -кі жен. @желоночный жалоначны @желонщик жалоншчык, -ка муж. @желтеть несовер.
1. (становиться жёлтым) жаўцець, жоўкнуць
2. (выделяться своим жёлтым цветом) жаўцець @желтеться жаўцець, жаўцецца @желтизна жаўцізна, -ны жен. @желтинка разг. жаўцінка, -кі жен. @желтить несовер. жаўціць @желтковый жаўтковы @желтобрюх зоол. жаўтабрух, -ха муж. @желтоватость жаўтаватасць, -ці жен. @желтоватый жаўтаваты @желтоглазка зоол. жаўтавочка, -кі жен. @желтоголовый жоўтагаловы @желтогрудый жаўтагруды @Жёлтое море Жоўтае мора @жёлто-зелёный жоўта-зялёны @желток жаўток, -тка муж. @желтокожий жаўтаскуры @желтокорень бот. жаўтакорань, -ню муж. @жёлто-красный жоўта-чырвоны @желтокрылка зоол. жаўтакрылка, -кі жен. @желтокрылый жаўтакрылы @желтолицый жаўтатвары @желтопёрый жаўтапёры @желтопузик зоол. жаўтапузік, -ка муж. @желторотый жаўтароты @желтофиоль бот. жоўтафіёль, -лі жен. @желтоцвет бот. жаўтацвет, -ту муж. @желточный жаўтковы @желтуха мед. жаўтуха, -хі жен. @желтушка зоол. жаўтушка, -кі жен. @желтушник бот. жаўтушнік, -ку муж. @желтушный жаўтушны @жёлтый в разн. знач. жоўты
жёлтая краска жоўтая фарба
жёлтая вода мед. жоўтая вада
жёлтая лихорадка мед. жоўтая ліхаманка @желть хим. жаўцянка, -кі жен. @желтяк прост. жаўтляк, -ка муж. @желудёвый жалудовы @желудковый: желудковый кофе жалудковая кава @желудок
1. страўнік, -ка муж.
2. уст. (живот) жывот, -вата муж.
расстройство желудка расстройства жывата
несварение желудка нястраўнасць @Желудок гп. Жалудок, -дка муж. @желудокский жалудоцкі @желудочек анат. жалудачак, -чка муж. @желудочно-кишечный страўнікава-кішачны @желудочный страўнікавы
желудочный сок страўнікавы сок
желудочные болезни страўнікавыя хваробы @жёлудь жолуд, -да муж. @желчегонный мед. жаўцягонны @желчнокаменный: желчнокаменная болезнь жоўцекамянёвая хвароба @желчеотделение физиол. жоўцевыдзяленне, -ння ср. @жёлчно нареч. злосна @жёлчность зласлівасць, -ці жен. @жёлчный
1. жоўцевы
жёлчный пузырь жоўцевы пузыр
2. (злобный) зласлівы, злосны
жёлчные слова злосныя словы @жёлчь
1. жоўць, род. жоўці жен.
2. перен. злосць, род. злосці жен. @жеманиться несовер. разг. манернічаць, манерыцца, крыўляцца @жеманница манерніца, -цы жен., крыўляка, -кі жен. @жеманничанье разг. манернічанне, -ння ср., крыўлянне, -ння ср. @жеманничать несовер. манернічаць, крыўляцца @жеманно нареч. манерна @жеманность манернасць, -ці жен. @жеманный манерны @жеманство ср. манернасць, -ці жен. @жемчуг жэмчуг, -гу муж. @жемчужина прям., перен. жамчужына, -ны жен. @жемчужница зоол. жамчужніца, -цы жен. @жемчужный жамчужны @жена
1. жонка, -кі жен.
2. (женщина) уст. жанчына, -ны жен. @женатый жанаты
женатый на ком-либо жанаты з кім-небудзь @Женева г. Жэнева, -вы жен. @женевский жэнеўскі @Женевское озеро Жэнеўскае возера @женин жончын @женить
1. совер. ажаніць (з кім)
2. несовер. жаніць (з кім)
без меня меня женили без мяне мяне ажанілі @женитьба жаніцьба, -бы жен. @жениться
1. совер. ажаніцца (з кім)
2. несовер. жаніцца (з кім) @жених жаніх, -ха муж.
жених и невеста жаніх і нявеста @женихаться несовер. прост. жаніхацца @женихов жаніхоў @жениховский жаніхоўскі @жениховство разг. жаніхоўства, -ва ср. @женолюб, женолюбец жанчыналюб, -ба муж. @женолюбивый книжн. жанчыналюбны, жанчыналюбівы @женолюбие жанчыналюбства, -ва ср. @женоненавистник книжн. жанчынаненавіснік, -ка муж. @женоненавистнический жанчынаненавісніцкі @женоненавистничество жанчынаненавісніцтва, -ва ср. @женоподобный жанчынападобны @женотдел (женский отдел) жанаддзел, -ла муж. (жаночы аддзел) @женоубийство ср. забойства жонкі @женоубийца муж. забойца жонкі @женский жаночы
женская рифма лит. жаночая рыфма
женский род грам. жаночы род @женсовет (женский совет) жансавет, -та муж. (жаночы савет) @женственность жаноцкасць, -ці жен. @женственный жаноцкі @жёнушка ласк. жоначка, -кі жен. @женщина жанчына, -ны жен. @женьшень бот. жэньшэнь, -ню муж. @жердевой жардзяны @жердина разг. см. жердь @жердинник см. жердняк @жердняк муж. собир. жардняк, -ку муж., жэрдзе, -дзя ср. @жёрдочка уменьш. жэрдачка, -кі жен. @жердь жэрдка, -кі жен., жардзіна, -ны жен. @жердяной см. жердевой @жерёбая жарэбная @жеребёнок муж. жарабя и жарабё, -бяці ср. @жеребец жарабец, -бца муж., жарабок, -бка муж. @жеребиться несовер. жарабіцца @жеребок (шкурка жеребёнка-недоноска) жарабок, -бка муж. @жерёбость жарэбнасць, -ці жен. @жеребцовый жарабцовы @жеребчик уменьш. жарэбчык, -ка муж.
мышиный жеребчик мышыны жарэбчык @жеребьёвка жен. жараб'ёўка, -кі жен., лёсаванне, -ння ср. @жеребьёвщик жараб'ёўшчык, -ка муж. @жеребятина жарабяціна, -ны жен. @жеребячий жарабячы @жерех зоол. жэрах, -ха муж. @жерлица рыб. жарліца, -цы жен. @жерло жарало, -ла ср., мн. жаролы, -лаў @жерлянка зоол. жарлянка, -кі жен. @жерминаль ист. жэрміналь, -ля муж. @жёрнов муж. жарон, -рна муж., мн. жорны, -наў; млынавы камень, мн. млынавыя камяні @жерновой жорнавы @жертва в разн. знач. ахвяра, -ры жен.
принести в жертву прынесці ў ахвяру (ахвяраваць кім-чым)
пасть жертвой чего пасці ахвярай чаго @жертвенник ахвярнік, -ка муж. @жертвенность ахвярнасць, -ці жен. @жертвенный ахвярны @жертвователь уст. ахвяравальнік, -ка муж. @жертвовательница уст. ахвяравальніца, -цы жен. @жертвовать несовер. ахвяроўваць @жертвоваться страд. ахвяроўвацца @жертвоприношение ахвярапрынашэнне, -ння ср. @жеруха жен. бот. кустоўнік, -ку муж. @жест прям., перен. жэст, род. жэста муж.
объясняться жестами размаўляць жэстамі (на мігі) @жестикулирование жэстыкуляванне, -ння ср. @жестикулировать несовер. жэстыкуляваць @жестикуляция жэстыкуляцыя, -цыі жен. @жёсткий
1. цвёрды, каляны, мулкі; (о волосах, ткани и т.п.) шорсткі
жёсткий вагон цвёрды вагон
2. перен. жорсткі
жёсткие условия жорсткія ўмовы @жёстко нареч.
1. цвёрда, каляна, мулка
2. перен. жорстка
мягко стелет, да жёстко спать погов. мякка сцеле, ды мулка спаць @жёстковатый разг.
1. цвердаваты
2. перен. жарсткаваты @жесткокрылые мн. сущ. зоол. цвердакрылыя, -лых @жесткокрылый цвердакрылы @жёсткость
1. цвёрдасць, -ці жен., калянасць, -ці жен., мулкасць, -ці жен.; шорсткасць, -ці жен.
2. перен. жорсткасць, -ці жен.; см. жёсткий @жесткошёрстный, жесткошёрстый шарсткашэрсны, шорсткі @жестокий
1. (безжалостный, беспощадный) бязлітасны, люты, жорсткі
2. (очень сильный) страшэнны, люты, жорсткі
жестокая ошибка страшэнная памылка
жестокие морозы лютыя (страшэнныя) маразы
жестокая битва лютая (жорсткая) бітва @жестоко нареч.
1. бязлітасна, люта, жорстка
2. страшэнна, люта, жорстка; см. жестокий @жестокосердие ср. (жестокость) бязлітаснасць, -ці жен.; (бессердечие) бессардэчнасць, -ці жен.; жорсткасць, -ці жен. @жестокосердный бязлітасны; бессардэчны, люты, неміласэрны; жорсткі @жестокость в разн. знач. бязлітаснасць, -ці жен., лютасць, -ці жен., жорсткасць, -ці жен. @жесточайший превосх. ст. самы бязлітасны, надзвычай люты, страшэнны @жёстче сравнит. ст.
1. нареч. цвярдзей, больш мулка; больш жорстка; см. жёстко
2. прил. цвярдзейшы, больш каляны, больш мулкі; больш шорсткі; больш жорсткі; см. жёсткий @жесть бляха, -хі жен. @жестяник бляхар, -ра муж. @жестянка бляшанка, -кі жен. @жестяной бляшаны @жестянщик бляхар, -ра муж. @жетон жэтон, -на муж. @жетонный жэтонавы @жечь несовер.
1. (подвергать действию огня) паліць
жечь бумагу паліць паперу
2. (сильно припекать) пячы
солнце жжёт лицо сонца пячэ твар @жечься
1. пячыся
крапива жжётся крапіва пячэцца
2. страд. паліцца; см. жечь 1 @жжение ср. (жар в теле) смыленне, -ння ср., пякота, -ты жен.
жжение в груди смыленне (пякота) у грудзях @жжёнка (напиток) жжонка, -кі жен. @жжённый, жжёный палены
жжёная пробка палены корак
жжёный кофе пражаная (прэжаная) кава @живее сравнит. ст.
1. нареч. жвавей, хутчэй
живее!, живей! (как побуждение) хутчэй!
2. прил. жвавейшы, рухавейшы @живёхонек разг. жывы, жывенькі @живец рыб. жывец, род. жыўца муж. @живинка разг. жывінка, -кі жен. @живительно нареч. жыватворна @живительность жыватворнасць, -ці жен. @живительный жыватворны
живительная влага жыватворная вільгаць @живить несовер. ажыўляць, жывіць @живиться уст. жывіцца @живица жывіца, -цы жен. @живность собир. разг. жыўнасць, -ці жен. @живо нареч.
1. (очень) вельмі
она мне живо напоминает свою мать яна мне вельмі нагадвае сваю маці
2. (оживлённо) жвава, ажыўлена
пьесу играли очень живо п'есу ігралі вельмі жвава, ажыўлена
3. (быстро) разг. хутка
он живо сбегал за доктором ён хутка збегаў па доктара
4. (отчётливо) ярка, выразна
он живо помнил все события ён ярка (выразна) помніў усе падзеі @живоглот прост. жываглот, -та муж. @живодёр прост.
1. скуралуп, -па муж.
2. перен. скуралуп, -па муж., жывадзёр, -ра муж. @живодёрка прост. жывадзёрка, -кі жен. @живодёрня прост. скуралупня, -ні жен. @живодёрство прост. жывадзёрства, -ва ср. @живой
1. в разн. знач. жывы
живые цветы жывыя кветкі
живой вес жывая вага
живой язык жывая мова
2. (проворный, быстрый) жвавы, рухавы
очень живой ребёнок вельмі жвавае (рухавае) дзіця
3. (деятельный) дзейны
принимать живое участие в работе прымаць дзейны ўдзел у рабоце
4. (оживлённый) жвавы, бойкі
живая беседа жвавая (бойкая) гутарка
5. (выразительный) выразны, яркі
живое изложение яркі пераказ (выклад)
живая вода фольк. жывая вада
ни жив ни мёртв ні жывы ні мёртвы
на живую нитку на жывую нітку
задеть за живое крануць за жывое
ни одной живой души ні адной жывой душы
живого места нет жывога месца няма @живокость жен. бот. рагулькі, -лек, ед. рагулька, -кі жен.
живокость садовая рагулькі садовыя @живописание уст. маляванне, -ння ср.; апісванне, -ння ср. @живописать несовер. уст. книжн.
1. совер. намаляваць, апісаць
2. несовер. маляваць, апісваць @живописец жывапісец, -сца муж. @живописно нареч. маляўніча @живописность маляўнічасць, -ці жен. @живописный
1. (красивый) маляўнічы
живописная местность маляўнічая мясцовасць
2. (относящийся к живописи) жывапісны
живописная техника жывапісная тэхніка @живопись жен. жывапіс, -су муж. @живорез прост. жыварэз, -за муж. @живородка зоол. жывародка, -кі жен. @живородящие мн. сущ. зоол. жывародзячыя, -чых @живородящий прил. жывародзячы
живородящие рыбы жывародзячыя рыбы @живорождённый жыванароджаны @живость
1. жывасць, -ці жен.
2. (подвижность) жвавасць, -ці жен.; рухавасць, -ці жен.
3. (выразительность) выразнасць, -ці жен., яркасць, -ці жен.; см. живой @живот
I жывот, -вата муж.
II муж. (жизнь) уст. жыццё, -цця ср.
не на живот, а на смерть не на жыццё, а на смерць @животворно нареч. жыватворна @животворность жыватворнасць, -ці жен. @животворный жыватворны @животворящий прил. книжн. уст. жыватворчы @животина прост. жывёліна, -ны жен., жывёла, -лы жен. @животновод жывёлавод, -да муж., жывёлагадовец, -доўца муж. @животноводство ср. жывёлагадоўля, -лі жен. @животноводческий жывёлагадоўчы @животное ср. прям., перен. жывёла, -лы жен., жывёліна, -ны жен.
позвоночное животное пазваночная жывёліна @животный в разн. знач. жывёльны
животный мир жывёльны свет
животный эпос лит. жывёльны эпас
животное масло масла
животные жиры жывёльныя тлушчы @животрепещущий прил. актуальны
животрепещущий вопрос актуальнае пытанне @живучесть прям., перен. жывучасць, -ці жен. @живучий жывучы @живучка бот. гарлянка, -кі жен. @живчик в разн. знач. жыўчык, -ка муж. @живьём нареч. прост. жыўцом
живьём съесть жыўцом з'есці @жига муз. жыга, -гі жен. @жигалка зоол. жыгалка, -кі жен. @жигануть совер. прост. жыгануць @жигулёвский жыгулёўскі @Жигули
1. (горы) Жыгулі, -лёў ед. нет
2. (автомашина) жыгулі, -лёў ед. нет @жиденький
1. рэдзенькі
2. кволенькі, слабенькі; см. жидкий 2,3 @жидкий
1. вадкі
жидкий газ физ. вадкі газ
жидкое топливо вадкае паліва
жидкий кристалл вадкі крышталь
2. (не густой) рэдкі
жидкая грязь рэдкая гразь
3. перен. (чахлый, хилый) кволы
жидкие берёзки кволыя бярозкі
4. (не сильный) слабы
жидкие аргументы слабыя аргументы @жидко нареч.
1. вадка
2. рэдка; см. жидкий 1,2 @жидковатый разг.
1. радкаваты
2. слабаваты; см. жидкий 2,4 @жидкокристаллический вадкакрышталічны @жидкометаллический вадкаметалічны @жидкостный вадкасны @жидкость
1. (вещество) вадкасць, -ці жен.
2. (свойство) рэдкасць, -ці жен. @жидкофазный вадкафазны @жижа жыжка, -кі жен. @жиже сравнит. ст.
1. нареч. радзей, радчэй
2. прил. радзейшы, радчэйшы; слабейшы; см. жидкий 2,4 @жижеразбрасыватель спец. жыжкараспырсквальнік, -ка муж. @жижесборник спец. жыжказбіральнік, -ка муж. @жижица жыжачка, -кі жен. @жизнедеятельность прям., перен. жыццядзейнасць, -ці жен. @жизнедеятельный жыццядзейны @жизнелюб, жизнелюбец жыццялюб, -ба муж. @жизнелюбивый жыццелюбівы @жизнелюбие жыццялюбства, -ва ср. @жизненно нареч. жыццёва @жизненность жыццёвасць, -ці жен. @жизненный жыццёвы @жизнеобеспечение жыццезабеспячэнне, -ння ср.
система жизнеобеспечения сістэма жыццезабеспячэння @жизнеописание ср. жыццяпіс, -су муж. @жизнеощущение жыццеадчуванне, -ння ср. @жизнепонимание жыццеразуменне, -ння ср. @жизнерадостно нареч. жыццярадасна @жизнерадостность жыццярадаснасць, -ці жен. @жизнерадостный жыццярадасны @жизнеспособность жыццяздольнасць, -ці жен. @жизнеспособный жыццяздольны @жизнестойкий жыццеўстойлівы @жизнестойкость жыццеўстойлівасць, -ці жен. @жизнеустойчивость жыццеўстойлівасць, -ці жен. @жизнеутверждающий прил. жыццесцвярджальны @жизнь жен. в разн. знач. жыццё, -цця ср.
между жизнью и смертью паміж жыццём і смерцю
ни в жизнь ні за што, ніколі
не на жизнь, а на смерть не на жыццё, а на смерць
жизнь бьёт ключом жыццё кіпіць (крынічыць, віруе)
по гроб жизни да магілы (да смерці) @жиклёр тех. жыклёр, -ра муж. @жила в разн. знач. жыла, -лы жен.
тянуть жилы из кого-либо цягнуць жылы з каго-небудзь @жилет муж. камізэлька, -кі жен. @жилетка камізэлька, -кі жен. @жилетник портн. камізэльшчык, -ка муж. @жилетный камізэлечны @жилец жылец, род. жыльца муж., жыхар, -ра муж.; (квартирант) кватарант, -та муж. @жилистый жылісты, жылаваты @жилиться несовер. прост.
1. пяцца, напружвацца, натужвацца
2. (скряжничать) скупіцца, скнарнічаць @жилица уст. жыліца, -цы жен., жыхарка, -кі жен.; кватарантка, -кі жен. @жиличка разг. см. жилица @жилище жыллё, -лля ср., мн. нет @жилищно-бытовой жыллёва-бытавы @жилищно-коммунальный жыллёва-камунальны @жилищно-кооперативный жыллёва-кааператыўны @жилищно-строительный жыллёва-будаўнічы @жилищный жыллёвы @жилка в разн. знач. жылка, -кі жен. @жилкование спец. жылкаванне, -ння ср. @жилкооператив (жилищный кооператив) жылкааператыў, -тыву муж. (жыллёвы кааператыў) @жилкооперация (жилищная кооперация) жылкааперацыя, -цыі жен. (жыллёвая кааперацыя) @жиловатый прост. жылаваты @жилой жылы @жилотдел (жилищный отдел) жыладдзел, -ла муж. (жыллёвы аддзел) @жилплощадь (жилая площадь) жылплошча, -чы жен. (жылая плошча) @жилуправление (жилищное управление) жылкіраўніцтва, -ва ср. (жыллёвае кіраўніцтва) @жилфонд (жилой фонд) жылфонд, -ду муж. (жыллёвы фонд) @жильё в разн. знач. жыллё, -лля ср. @жильный в разн. знач. жыльны @жим спорт. жым, род. жыму муж. @жимолостные мн. сущ. бот. бружмелевыя, -вых @жимолость жен. бружмель, -лю муж. @жир тлушч, род. тлушчу муж.
рыбий жир рыбін тлушч
говяжий жир лой
свиной (нутряной) жир здор
гусиный жир шмалец
нагулять жиру разг. нагуляць тлушчу (сала)
с жиру беситься з раскошы шалець
от жиру лопается (яго) аж распірае @жирандоль уст. жырандоль, -лі жен. @жираф муж. зоол. жырафа, -фы жен. @жирафа зоол. жырафа, -фы жен. @жиреть несовер. тлусцець, сыцець @жирнее сравнит. ст.
1. нареч. тлусцей; см. жирно
2. прил. тлусцейшы; таўсцейшы; сыцейшы; см. жирный @жирно нареч. тлуста
жирно будет фам. залішне будзе @жирноватый разг. тлуставаты; сытаваты @жирномолочность спец. тлушчамалочнасць, -ці жен. @жирномолочный тлушчамалочны @жирность тлустасць, -ці жен.; (тучность) сытасць, -ці жен. @жирный тлусты; (о шрифте - ещё) тоўсты; (тучный) сыты
жирный кусок добры кавалак @жиро фин. жыра нескл., ср. @жирование
I тех. тлушчаванне, -ння ср., тлушчэнне, -ння ср.; см. жировать I
II
1. охот. жыраванне, -ння ср.
2. сад. буянне, -ння ср.; см. жировать II @жировать
I несовер. тех. тлусціць
жировать кожу тлусціць скуру
II несовер.
1. охот. жыраваць
зверь жировал звер жыраваў
2. (тянуться вверх - о растениях) буяць @жировик мед. тлушчак, -ка муж. @жировка
I жен. тех. тлушчэнне, -ння ср.
II жен. охот. жыраванне, -ння ср.
III жен. см. жироприказ @жировой тлушчавы
жировая промышленность тлушчавая прамысловасць
жировая железа тлушчавая залоза
жировое яйцо (без зародыша) баўтун
жировое яйцо (без скорлупы) вылівак @жирозаменитель тлушчазаменнік, -ка муж. @жирок уменьш.-ласк. тлушчык, -ку муж. @жирокомпас жыракомпас, -са муж. @жироловка тех. тлушчалоўка, -кі жен. @жиронда ист. жыронда, -ды жен. @жирондист жырандыст, -та муж. @жирондистский жырандысцкі @жирооборот фин. жыраабарот, -ту муж. @жирообразование физиол. тлушчаўтварэнне, -ння ср. @жироотложение физиол. тлушчаадкладанне, -ння ср. @жиропот спец. тлушчапот, -ту муж. @жироприказ фин. жыразагад, -ду муж. @жирорасчёт фин. жыраразлік, -ку муж. @жироскоп тех. жыраскоп, -па муж. @жироскопический жыраскапічны @жиротоп спец. салатоп, -па муж. @жиротопление салатапленне, -ння ср. @жиротопный салатопны @жиротопня салатопка, -кі жен. @житейский
1. жыццёвы
2. (обыденный) штодзённы; звычайны @житель жыхар, -ра муж. @жительница жыхарка, -кі жен. @жительство жыхарства, -ва ср.
место жительства месца жыхарства @жительствовать несовер. уст. жыць, пражываць @житие в разн. знач. жыціе, -ція ср. @житийный жыційны @Житковичи г. Жыткавічы, -віч @житковичский жыткавіцкі @Житковичский район Жыткавіцкі раён @житник (хлеб) обл. жытнік, -ка муж., аржаны хлеб @житница бот. жытніца, -цы жен. @житный обл. жытні; (ржаной) аржаны @житняк обл. жытняк, -ку муж. @жито ср. обл. жыта, -та ср.; (ячмень) ячмень, -ню муж.; (рожь) жыта, -та ср. @Житомир г. Жытомір, -ра муж. @Житомирская область Жытомірская вобласць @житомирский жытомірскі @жить несовер. в разн. знач. жыць
жить до глубокой старости жыць да глыбокай старасці
они жили вместе яны жылі разам
за здорово живёшь за нішто, ні з таго, ні з сяго
жить в своё удовольствие жыць для сваёй асалоды
жить душа в душу жыць душа ў душу
приказать долго жить сканаць @житьё разг. жыццё, род. жыцця ср. @житьё-бытьё разг. жыццё-быццё, род. жыцця-быцця ср. @житься несовер. безл. жыцца
ему весело живётся яму весела жывецца @Жлобин г. Жлобін, -на муж. @жлобинский жлобінскі @Жлобинский район Жлобінскі раён @жмот муж. прост. скнара, -ры муж., жен., скупянда, -ды муж., жен., жмінда, -ды муж., жен. @жмудский жмудскі @жмудь ист. жмудзь, род. жмудзі жен. @жмурить несовер. жмурыць @жмуриться жмурыцца @жмурки жмуркі, -рак ед. нет @жмых муж. с.-х. макуха, -хі жен. @жмыхи (жмыхи и жмыхи) с.-х. см. жмых @жмыховый (жмыховый и жмыховый) с.-х. макухавы @жмыходробилка с.-х. макухадрабілка, -кі жен. @жнейка разг. жняярка, -кі жен. @жнец жнец, род. жняца муж. @жнея уст., обл. жняя, род. жняі жен. @жнивьё обл.
1. іржышча, -шча ср., (после гласных) ржышча, -шча ср., іржэўнік, -ку муж., (после гласных) ржэўнік, -ку муж.
2. обл. (жатва) жніво, -ва ср. @жнива, жниво
1. іржышча, -шча ср., (после гласных) ржышча, -шча ср., іржэўнік, -ку муж., (после гласных) ржэўнік, -ку муж.
2. обл. (жатва) жніво, -ва ср. @жнитво ср. обл.
1. (жатва) жніво, -ва ср.
2. собир. (хлеб на корню) збажына, -ны жен. @жница жняя, род. жняі жен. @жок (танец) жок, род. жока муж. @жокей жакей, -кея муж. @жокейский жакейскі @жолкнуть несовер. жоўкнуць @жом муж.
1. тех. прэс, род. прэса муж.
маслобойный жом маслабойны прэс
2. (выжимка) жамерыны, -наў ед. нет @жонглёр жанглёр, -ра муж. @жонглёрка жанглёрка, -кі жен. @жонглёрский жанглёрскі @жонглёрство жанглёрства, -ва ср. @жонглирование жангліраванне, -ння ср. @жонглировать несовер. прям., перен. жангліраваць @жор рыб. жор, род. жору муж. @жох прост. (плут) махляр, -ра муж.; (пройдоха) прайдзісвет, -та муж.; (ловкач) зух, род. зуха муж. @жратва вульг. в разн. знач. жратва, -вы жен. @жрать несовер. груб. прост. жраць, жэрці @жребий муж.
1. жэрабя, -бя ср.
кинуть жребий кінуць жэрабя
досталось по жребию дасталася па жэрабю
2. (судьба, участь) перен. поэт. уст. лёс, род. лёсу муж., доля, -лі жен.
жребий брошен выбар зроблены, рашэнне прынята @жрец прям., перен. жрэц, род. жраца муж., мн. жрацы, -цоў @жреческий прям., перен. жрэцкі @жречество жрэцтва, -ва ср. @жрица рел., ирон. жрыца, -цы жен. @жужелица жен. зоол. жужаль, -ля муж. @жужжальца, жужжальцы анат. жужальцы, -цаў ед. нет @жужжание гудзенне, -ння ср. @жужжать несовер. прям., перен. гусці, гудзець @жуир уст. жуір, -ра муж. @жуировать несовер. жуіраваць @жук
1. зоол. жук, род. жука муж.
навозный жук жук-гнаявік
майский жук хрушч, -ча муж.
2. перен. прост. жук, род. жука муж. @жук-носорог зоол. жук-насарог, род. жука-насарога муж. @жук-олень зоол. жук-алень, род. жука-аленя муж. @жук-плавунец зоол. жук-плывунец, род. жука-плывунца муж. @жулан зоол. жулан, -на муж. @жулик жулік, -ка муж. @жуликовато нареч. жулікавата @жуликоватый разг. жулікаваты @жульё собир. разг. жуллё, -лля ср. @жульничание разг. жульнічанне, -ння ср. @жульничать несовер. жульнічаць @жульнический жульніцкі @жульничество жульніцтва, -ва ср. @жупан ист. жупан, -на муж. @жупел жупел, -ла муж. @журавель обл. см. журавль @журавлёнок муж. жураўляня и жураўлянё, -няці ср. @журавлик уменьш.-ласк. жураўлік, -ка муж. @журавлиный прям., перен. жураўліны @журавлиха жураўліха, -хі жен. @журавль муж.
1. (птица) журавель, -раўля муж., жораў, -рава муж.
2. (у колодца) журавель, -раўля муж.
3. тех. вінда, -ды жен. @журавушка ласк. фольк. жураўлік, -ка муж. @журить несовер. разг. сварыцца (на каго); дакараць (каго) @журиться обл. журыцца, маркоціцца @журка прост. см. журавушка @журнал
1. (повременное издание) часопіс, -са муж.
2. в др. знач. журнал, -ла муж. @журналист журналіст, -та муж. @журналистика журналістыка, -кі жен. @журналистка журналістка, -кі жен. @журналистский журналісцкі @журнально-газетный часопісна-газетны @журнальный
1. часопісны
журнальная статья часопісны артыкул
2. журнальны
журнальная запись журнальны запіс @журфикс уст. журфікс, -са муж. @журчание журчанне, -ння ср. @журчать несовер. журчаць @журьба жен. разг. лёгкая вымова; дакор, -ру муж. @жуткий жудасны, страшэнны
жуткое зрелище жудаснае відовішча @жутко нареч., безл. в знач. сказ. жудасна, страшна, вусцішна @жутковатый разг. страшнаваты @жуть
1. жуда, -ды жен.; жудасць, -сці жен.; страх, род. страху муж.
жуть берёт жуда бярэ, страх агортвае
2. безл. в знач. сказ. прост. страх
людей было - жуть людзей было - страх колькі @жухлость жухласць, -ці жен.; блякласць, -ці жен.; зліняласць, -ці жен. @жухлый жухлы; бляклы; (линялый) лінялы @жухнуть несовер. жухнуць; блякнуць; ліняць @жучить несовер. (кого) разг. прабіраць (каго); лаяць (каго); сварыцца (на каго) @жучок
1. уменьш. жучок, -чка муж.
2. зоол. разг. шашаль, -лю муж.
3. (в электросети) разг. жучок, -чка муж. @жюри в разн. знач. журы нескл., ср. @ха межд. разг. ха @хабанера муз. хабанэра, -ры жен. @хабар прост. хабар, -ру муж. @хабарник прост. хабарнік, -ка муж. @Хабаровск г. Хабараўск, -ка муж. @хабаровский хабараўскі @Хабаровский край Хабараўскі край @хавбек спорт. уст. хаўбек, -ка муж. @хавронья разг. шутл. дзёдзя, -дзі жен. @хавтайм спорт. уст. хаўтайм, -ма муж. @хаджи рел. хаджы нескл., муж. @хаживать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) хадзіць @хаз спец. хаз, род. хазу муж. @хай груб. прост. гармідар, -ру муж. @Хайдерабад г. Хайдэрабад, -да муж. @хайдерабадский хайдэрабадскі @хайло ср.
1. (устье печи) чалеснікі, -каў, ед. чалеснік, -ка муж.
2. перен. бран. ляпа, -пы жен., зяпа, -пы жен. @Хайнань о-в Хайнань, -ня муж. @хайнаньский хайнаньскі @хакас хакас, -са муж. @хакаска хакаска, -кі жен. @Хакассия Хакасія, -сіі жен.
Республика Хакассия Рэспубліка Хакасія @хакасский хакаскі @хаки
1. прил. хакі неизм.
2. сущ. хакі нескл., ср. @хала хала, -лы жен. @халат халат, -та муж. @халатничать несовер. разг. нядбайнічаць @халатно нареч. халатна, нядбайна, нядбала @халатность халатнасць, -ці жен., нядбайнасць, -ці жен., нядбаласць, -ці жен. @халатный
1. халатны
2. перен. (небрежный) халатны, нядбайны, нядбалы @халва халва, -вы жен., мн. нет @халвичный см. халвовый @халвовый спец. халвовы @халдей
1. ист. халдзей, -дзея муж.
халдеи мн. халдзеі, -дзеяў
2. (шут) прост. блазан, -на муж. @халдейский халдзейскі; см. халдей 1 @Халдея ист. Халдзея, -дзеі жен. @хали-гали (танец) халі-галі нескл., ср. @халиф ист. халіф, -фа муж.
халиф на час ирон. халіф на гадзіну @халифат ист. халіфат, -та муж. @халифатский халіфацкі @халифский халіфскі @халифство ист. халіфства, -ва ср. @халтура разг. пренебр. халтура, -ры жен. @халтурить несовер. разг. пренебр. халтурыць @халтурный халтурны @халтурщик разг. пренебр. халтуршчык, -ка муж. @халтурщина разг. пренебр. халтуршчына, -ны жен. @халтурщица халтуршчыца, -цы жен. @халупа разг. халупа, -пы жен. @халцедон мин. халцэдон, -ну муж. @халцедоновый халцэдонавы @халькозин мин. хальказін, -ну муж. @халькопирит мин. халькапірыт, -ту муж. @хам бран. хам, род. хама муж. @хамелеон
1. зоол., перен. хамелеон, -на муж.
2. мин. хамелеон, -ну муж. @хамелеоновые мн. сущ. зоол. хамелеонавыя, -вых @хамелеонский разг. хамелеонскі @хамелеонство разг. хамелеонства, -ва ср. @хаметь несовер. прост. хамець @хамить несовер. разг. презр. хаміць @хамка бран. хамка, -кі жен. @хамоватый разг. презр. хамаваты @хамса см. камса @хамсин метеор. хамсін, -ну муж. @хамский разг. презр. хамскі
хамский поступок хамскі ўчынак @хамство презр. хамства, -ва ср., мн. нет @хамьё собир. презр. хам'ё, -м'я ср., хамы, -маў мн. @хан хан, род. хана муж. @хандра хандра, -ры жен., мн. нет @хандрить несовер. хандрыць @ханжа ханжа, -жы муж., жен. @ханжески нареч. па-ханжаску @ханжеский ханжаскі
ханжеское поведение ханжаскія паводзіны @ханжество ханжаства, -ва ср., мн. нет @Ханка оз. Ханка нескл., ср. @ханкайский ханкайскі @Ханкенди г. Ханкенды нескл., муж. @ханкендинский ханкендынскі @Ханой г. Ханой, -ноя муж. @ханойский ханойскі @ханский ханскі @ханство ханства, -ва ср. @ханты ханты нескл., мн. муж., жен. @хантыйский хантыйскі @Ханты-Мансийск г. Ханты-Мансійск, -ка муж. @ханты-мансийский ханты-мансійскі @Ханты-Мансийский автономный округ Ханты-Мансійская аўтаномная акруга @Ханчжоу г. Ханчжоў нескл., муж. @ханчжоуский ханчжоўскі @ханша ханіха, -хі жен. @Ханькоу г. Ханькоў нескл., муж. @ханькоуский ханькоўскі @хаосаос и хаос) хаос, -су муж. @хаотически нареч. хаатычна @хаотический хаатычны @хаотично нареч. хаатычна @хаотичность хаатычнасць, -ці жен. @хаотичный хаатычны @хапание прост. хапанне, -ння ср., хапанне, -ння ср. @хапать несовер. прост. хапаць, хапаць @хапнуть совер. однокр. прост. презр. хапнуць @хапуга прост. презр. хапуга, -гі муж., жен. @хапун прост. презр. хапун, -на муж., хапуга, -гі муж. @хапунья хапуха, -хі жен. @харакири харакіры нескл., ср. @характер муж.
1. (нрав) характар, -ру муж., натура, -ры жен.
сильный характер моцны характар
мягкий характер мяккі характар (мяккая натура)
2. в др. знач. характар, -ру муж.
замечания критического характера заўвагі крытычнага характару
характер почвы, местности характар глебы, мясцовасці
выдержать характер вытрымаць характар
в чьём-либо характере у чыім-небудзь характары @характеризование характарызаванне, -ння ср. @характеризованный характарызаваны @характеризовать совер., несовер. характарызаваць
это хорошо характеризует его гэта добра характарызуе яго @характеризоваться несовер. возвр., страд. характарызавацца @характеристика в разн. знач. характарыстыка, -кі жен.
характеристика эпохи характарыстыка эпохі
дать положительную характеристику даць станоўчую характарыстыку @характеристический характарыстычны @характерно нареч., безл. в знач. сказ. характэрна @характерность характэрнасць, -ці жен.; адметнасць, -ці жен. @характерный
I (характерный) разг. з характарам; характарны
человек он характерный чалавек ён з характарам
II (характерный) характэрны
характерное лицо характэрны твар
характерный факт характэрны факт
характерная черта характэрная рыса
характерный для севера климат характэрны для поўначы клімат
характерные танцы, роли характэрныя танцы, ролі @характерологический характаралагічны @характерология психол., лингв. характаралогія, -гіі жен. @характрон тех. характрон, -на муж. @Хараре г. Харарэ нескл., муж. @харарский харарскі @Харбин г. Харбін, -на муж. @харбинский харбінскі @хариус зоол. харыус, -са муж. @харканье харканне, -ння ср. @харкать несовер. харкаць
харкать кровью харкаць крывёй @харкнуть совер. однокр. харкнуць @харкота харкота, -ты жен. @харкотина жен. прост. харкавінне, -ння ср., харкі, -каў мн., ед. нет @харовый бот. харавы @хартия ист., полит. хартыя, -тыі жен. @Хартум г. Хартум, -ма муж. @хартумский хартумскі @харчевня уст. харчэўня, -ні жен. @харчевой уст. прост. харчовы @харчи мн. (ед. харч муж.) разг. харчы, -чоў, ед. харч, род. харчу муж. @харчиться несовер. прост. харчавацца @харчо харчо нескл., ср. @Харьков г. Харкаў, -кава муж. @Харьковская область Харкаўская вобласць @харьковский харкаўскі @харя жен. прост. бран. хара, -ры жен., рыла, -ла ср. @Хасан оз. Хасан, -на муж. @хасанский хасанскі @хата хата, род. хаты жен.
моя хата с краю мая хата з краю @хата-лаборатория хата-лабараторыя, род. хаты-лабараторыі жен. @Хатлон г. Хатлон, -на муж. @Хатлонская область Хатлонская вобласць @хатлонский хатлонскі @хатьма бот. сабачая рожа, хацьма, -мы жен. @ха-ха межд. ха-ха @хахаль груб. прост. хахаль, -ля муж. @хахоньки разг. хаханькі, -нек муж. @хаять несовер. прост. ганіць; абгаворваць; (ругать) лаяць @хвала хвала, -лы жен.
хвала и честь хвала і пашана
воздавать хвалу усхваляць, хваліць @хвалебно нареч. хвалебна @хвалебность хвалебнасць, -ці жен. @хвалебный хвалебны
хвалебные речи хвалебныя словы, усхваленне
хвалебная песнь хвалебная песня
хвалебный отзыв хвалебны водзыў @хвалёный ирон. хвалёны @хвалить несовер. хваліць @хвалиться несовер.
1. разг. хваліцца
2. страд. хваліцца @хвастанье выхвалянне, -ння ср. @хвастать, хвастаться несовер. хваліцца, выхваляцца @хвастливо нареч. выхваляючыся, з выхваляннем @хвастливость жен. выхвальства, -ва ср., самахвальства, -ва ср.; (хвастовство) выхвалянне, -ння ср. @хвастливый выхвальны @хвастнуть совер. однокр. разг. пахваліцца @хвастовство ср. хвальба, -бы жен., выхвалянне, -ння ср., самахвальства, -ва ср. @хвастун разг. хвалько, -ка муж., самахвал, -ла муж., выхваляка, -кі муж. @хвастунья жен. разг. хвалько, -ка муж., самахвалка, -кі жен., выхваляка, -кі жен. @хват
I разг. зух, род. зуха муж., хват, род. хвата муж.
II (схватывание, хватка) спорт. хват, род. хвата муж. @хватательный хапальны, хватальны
хватательные органы насекомых хапальныя (хватальныя) органы насякомых
хватательные движения хапальныя (хватальныя) рухі @хватать
I несовер. (схватывать) хапаць, хватаць
звёзд с неба не хватает зорак з неба не хапае
хватать на лету хапаць на ляту
хватать за душу, за сердце браць за душу, за сэрца
II несовер. безл. (быть достаточным) хапаць; (доставать) ставаць
этого ему хватало на месяц гэтага яму хапала (ставала) на месяц
этого хватает на всех гэтага хапае (стае) на ўсіх
этого ещё не хватало! разг. гэтага яшчэ не хапала! @хвататься несовер. прям., перен. хапацца, хватацца
хвататься за голову (за волосы) хапацца за галаву
утопающий и за соломинку хватается посл. тапелец і за саломінку хапаецца; калі топішся, за брытву ўхопішся @хватит нареч. разг. хопіць; (достаточно, довольно) досыць, даволі, будзе, годзе
хватит с вас и этого хопіць (будзе) з вас і гэтага
хватит вам дурачиться годзе вам дурыцца
с меня хватит з мяне хопіць (даволі)
хватит! хопіць! (даволі!, досыць!, годзе!); см. хватить II @хватить
I совер.
1. (схватить) разг. хапіць, хваціць; ухапіць, ухваціць
хватить за рукав хапіць за рукаў; см. хватать I
2. (испытать) разг. набрацца, зазнаць
хватить горя, страху набрацца гора, страху
3. (ударить) разг. стукнуць, ударыць; (бросить) бразнуць, ляснуць
хватить кулаком по столу стукнуць (ударыць) кулаком па стале
хватить об пол бразнуць (ляснуць) аб падлогу
4. (поразить) хапіць; (повредить) пабіць; (прихватить) прыхапіць
его хватил удар яго спаралізавала, яго хапіў удар
морозом хватило посевы марозам пабіла (прыхапіла) пасевы
5. (выпить) прост. хапіць; цяпнуць
хватить рюмку хапіць (цяпнуць) чарку
6. (сделать что-либо) прост. урэзаць, адпаліць
хватить плясовую пусціцца ў скокі
хватить через край перабраць меру (мерку) (далёка хапіць)
хватить лишнее хапіць лішняе (перабраць меру, перабраць мерку)
II совер. безл. (быть достаточным) хапіць; стаць; см. хватать II @хватиться совер. разг.
1. (схватиться) хапіцца, хваціцца; ухапіцца; ухваціцца; см. хвататься
2. (обнаружить исчезновение чего-либо) хапіцца; (начать искать) пачаць шукаць; (заметить пропажу) заўважыць; (оглядеться) агледзецца; (спохватиться) схамянуцца; (броситься искать) кінуцца
ты, смотри, проворнее, чтобы не хватились ты, глядзі, хутчэй, каб не хапіліся (не заўважылі, не агледзеліся, не схамянуліся)
она хватилась сумки яна пачала шукаць сумку @хватка
1. хватка, -кі жен.
2. (клюв) спец. дзюба, -бы жен.
мёртвая хватка мёртвая хватка @хваткий разг. хваткі @хвать межд. в знач. сказ. разг.
1. (схватил) хоп; (уварил) стук, лясь
2. (хватился) хоп; (оглянулся) зірк; (начал искать) пачаў шукаць; см. хватить I, хватиться @хвойные мн. сущ. бот. хвойныя @хвойный
1. (о лесе) хвойны, хваёвы
хвойный лес хвойны (хваёвы) лес, хвойнік
2. (прил. к хвоя) шыпулькавы; іглічны @хворать несовер. разг. хварэць @хворост муж.
1. сухое галлё; (сырые берёзовые ветви) вецце, -цця ср.
2. кул. хрушчы, -шчоў, ед. хрушч, род. хрушча муж. @хворостина жен. дубец, -бца муж. @хворостинник обл. хмызняк, -ку муж. @хворый прост. хворы @хворь прост. хворасць, -ці жен., хвароба, -бы жен., немач, -чы жен. @хвост муж. в разн. знач. хвост, род. хваста муж.; (очередь - ещё) разг. чарга, -гі жен.
конский хвост конскі хвост
хвост самолёта хвост самалёта
хвост платья хвост плацця
хвост колонны хвост калоны
студенты сдают хвосты разг. фам. студэнты здаюць хвасты
вилять хвостом віляць (круціць) хвастом
поджать хвост падкурчыць (падціснуць) хвост
прищемить хвост прышчаміць хвост
плестись в хвосте цягнуцца ў хвасце
пришей кобыле хвост прышый кабыле хвост
хвост пистолетом хвост абаранкам
и в хвост и в гриву і ў хвост і ў грыву
сорока на хвосте принесла погов. сарока на хвасце прынесла
накрутить хвост накруціць хвост
укоротить хвост прыціснуць хвост
вертеть хвостом круціць хвастом
быть (сидеть) на хвосте сядзець на хвасце, наступаць на пяты
насыпать соли на хвост насыпаць солі на хвост @хвостатый хвастаты @хвостец анат. хвасцец, род. хвастца муж. @хвостизм полит. хвасцізм, -му муж. @хвостик уменьш. в разн. знач. хвосцік, -ка муж.
с хвостиком з хвосцікам, з гакам @хвостист полит. хвасціст, -та муж. @хвостистка хвасцістка, -кі жен. @хвостистский хвасціцкі @хвостовой в разн. знач. хваставы @хвостцовый анат. хвастцовы @хвощ бот. хвошч, род. хвашчу муж. @хвощевидный хвошчападобны @хвощовые мн. сущ. бот. хвашчовыя, -вых @хвощовый хвашчовы @хвоя
1. шыпулькі, -лек, ед. шыпулька, -кі жен.; ігліца, -цы жен.
2. (ветки) (хваёвыя, яловыя) лапкі, -пак, ед. лапка, -кі жен. @хевсур хеўсур, -ра муж. @хевсурка хеўсурка, -кі жен. @хевсурский хеўсурскі @хедер
I рел. хедар, -ра муж.
II с.-х. хедар, -ра муж. @хедив (титул) хедыў, род. хедыва муж. @хек зоол. хек, род. хека муж. @Хельсинки г. Хельсінкі нескл., муж. @хельсинкский хельсінкскі @хемилюминесценция физ. хемілюмінесцэнцыя, -цыі жен. @хемогенный геол. хемагенны @хеморецептор анат. хемарэцэптар, -ра муж. @хемосинтез биол. хемасінтэз, -зу муж. @хемосорбция хим. хемасорбцыя, -цыі жен. @хемотаксис биол. хематаксіс, -су муж. @хемотроника тех. хематроніка, -кі жен. @хемотропизм бот. хематрапізм, -му муж. @херес (вино) херас, -су муж. @Херсон г. Херсон, -на муж. @Херсонская область Херсонская вобласць @херсонский херсонскі @херувим рел., разг. херувім, -ма муж. @херувимский херувімскі @хетт ист. хет, род. хета муж. @хеттский хецкі @хе-хе межд. хе-хе @хиазм
1. лингв. хіязм, -му муж.
2. анат. хіязм, -му муж. @хиазма жен. см. хиазм @хибара разг. халупа, -пы жен., хаціна, -ны жен. @хибарка прост. халупка, -кі жен., хацінка, -кі жен. @хибинский хібінскі @Хибины (горы) Хібіны, род. Хібін @Хива г. Хіва, род. Хівы жен. @хивинский хівінскі @Хиджаз (область в Саудовской Аравии) Хіджаз, -за муж. @хиджазский хіджазскі @хижина хаціна, -ны жен. @хилеть несовер. разг. слабець, станавіцца кволым @хилиазм рел. хіліязм, -му муж. @хилость слабасць, -ці жен., кволасць, -ці жен. @хилый слабы, кволы @химволокно хімвалакно, -на ср. @химера в разн. знач. хімера, -ры жен. @химерический хімерычны
химерические надежды хімерычныя надзеі @химеричность хімерычнасць, -ці жен. @химеричный хімерычны @химзащита хімахова, -вы жен. @химизатор спец. хімізатар, -ра муж. @химизаторский спец. хімізатарскі @химизация хімізацыя, -цыі жен. @химизированный хімізаваны @химизировать совер., несовер. хімізаваць @химизироваться несовер. страд. хімізавацца @химизм хімізм, -му муж. @химик хімік, -ка муж. @химикалии хим. хімікаліі, -ліяў ед. нет @химикаты хим. хімікаты, -таў мн.
химикат ед. хімікат, -ту муж. @химиопрепарат хіміяпрэпарат, -ту муж. @химиопрофилактика хіміяпрафілактыка, -кі жен. @химиотерапевтический мед. хіміятэрапеўтычны @химиотерапия мед. хіміятэрапія, -піі жен. @химически нареч. хімічна @химический в разн. знач. хімічны
химический анализ хімічны аналіз
химическое соединение хімічнае злучэнне
химическая промышленность хімічная прамысловасць @химичка разг. хімічка, -кі жен. @химия в разн. знач. хімія, -міі жен.
органическая химия арганічная хімія
неорганическая химия неарганічная хімія
физическая химия фізічная хімія
бытовая химия бытавая хімія
химия крови хімія крыві @химкомбинат (химический комбинат) хімкамбінат, -та муж. (хімічны камбінат) @химозин хим. хімазін, -ну муж. @химчистка (химическая чистка) хімчыстка, -кі жен. (хімічная чыстка) @хина фарм. хіна, -ны жен. @Хинган (горы) Хінган, -на муж. @хинганский хінганскі @хинди лингв. хіндзі нескл., муж. @Хиндустан Хіндустан, -на муж. @хиндустанец хіндустанец, -нца муж. @хиндустани
1. (население Индии) хіндустані нескл., мн., ед., муж., жен.
2. (язык) хіндустані нескл., муж. @хиндустанка хіндустанка, -кі жен. @хиндустанский хіндустанскі @хинин муж. фарм. хінін, -ну муж.; хіна, -ны жен. @хинный хінны
хинное дерево бот. хіннае дрэва @хинозол фарм. хіназол, -лу муж. @хинолин хим. хіналін, -ну муж. @хинон хим. хінон, -ну муж. @хиппи хіпі нескл., мн. @хиреть несовер. разг.
1. марнець, чахнуць, чаўрэць
2. перен. занепадаць @хиромант хірамант, -та муж. @хиромантия хірамантыя, -тыі жен. @хиромантка хірамантка, -кі жен. @Хиросима г. Хірасіма, -мы жен. @хиросимский хірасімскі @хирург хірург, -га муж. @хирургически нареч. хірургічна @хирургический хірургічны
хирургическое вмешательство хірургічнае ўмяшанне @хирургия хірургія, -гіі жен. @хитин биол. хіцін, -ну муж. @хитинный, хитиновый биол. хіцінавы @хитон хітон, -на муж. @хит-парад иск. хіт-парад, -да муж. @хитрец хітрун, -на муж. @хитреца, хитринка разг. хітрынка, -кі жен., хітраватасць, -ці жен.
с хитрецой (посмотреть, сказать) хітравата (паглядзець, сказаць)
он с хитрецой ён хітраваты (з хітрынкай) @хитрить несовер.
1. (проявлять хитрость) хітрыць, хітраваць
что тут хитрить? што тут хітрыць (хітраваць)?
2. (мудрить) разг. хітрыць, хітраваць, мудраваць, мудрагеліць @хитро нареч.
1. хітра
2. (мудрёно) хітра, мудрагеліста; см. хитрый @хитросплетение хітраспляценне, -ння ср., хітрыкі, -каў ед. нет
распутать хитросплетения врагов разблытаць хітраспляценні (хітрыкі) ворага @хитросплетённый хітрасплецены, хітры @хитрость
1. хітрасць, -ці жен.
военная хитрость ваенная хітрасць
взять хитростью узяць хітрасцю
2. (мудрёность) хітрасць, -ці жен., мудрагелістасць, -ці жен. @хитроумие ср. хітрасць, -ці жен.; хітрамудрасць, -ці жен. @хитроумный хітры; хітрамудры
хитроумный человек хітры чалавек
хитроумные замыслы хітрыя (хітрамудрыя) задумы @хитрущий разг. хітрэнны, вельмі хітры @хитрый
1. хітры
2. (мудрёный) хітры, мудрагелісты @хитрюга разг. хітруга, -гі муж., жен.; хітрун, -на муж. @хитрющий см. хитрущий @хи-хи межд. хі-хі @хихиканье хіхіканне, -ння ср. @хихикать несовер. хіхікаць @хихикнуть совер. однокр. хіхікнуць @хи-хи-хи межд. хі-хі-хі @хищение ср. книжн. крадзеж, -дзяжу муж.; раскраданне, -ння ср., раскрадванне, -ння ср. @хищник прям., перен. драпежнік, -ка муж.
империалистические хищники імперыялістычныя драпежнікі @хищница прям., перен. драпежніца, -цы жен. @хищничать несовер. драпежнічаць @хищнически нареч. па-драпежніцку @хищнический драпежніцкі
хищнический характер империализма драпежніцкі характар імперыялізму @хищничество драпежніцтва, -ва ср. @хищно нареч. драпежна; (жадно) прагна, хціва @хищность драпежнасць, -ці жен.; прагнасць, -ці жен., хцівасць, -ці жен.; см. хищный @хищный драпежны; (жадный) прагны, хцівы
хищные животные драпежныя жывёлы
хищный взгляд прагны (хцівы) позірк @хлад поэт. уст. холад, -ду муж. @хладагент тех. холадагент, -ту муж. @хладнокровие ср. (спокойствие) спакой, -кою муж., спакойнасць, -ці жен.; (сдержанность) стрыманасць, -ці жен.; (выдержка) вытрымка, -кі жен.; (безразличие, равнодушие) абыякавасць, -ці жен.
сохранить хладнокровие не спакойна трымацца @хладнокровно нареч. спакойна; стрымана; вытрымана; абыякава; см. хладнокровие @хладнокровный
1. (о человеке - спокойный) спакойны; (сдержанный) стрыманы; (выдержанный) вытрыманы; (безразличный, равнодушный) абыякавы
2. (о животном) халаднакроўны @хладноломкость халадналомкасць, -ці жен. @хладный поэт. уст. халодны @хладобойня халадабойня, -ні жен. @хладокомбинат холадакамбінат, -та муж. @хладостойкий спец. холадаўстойлівы @хладостойкость холадаўстойлівасць, -ці жен. @хладотранспорт ж.-д. и пр. халадатранспарт, -ту муж. @хлам хлам, род. хламу муж. @хламида хламіда, -ды жен. @хламидомонада бот. хламідаманада, -ды жен. @хламьё собир. прост. хлам'ё, -м'я ср. @хлеб муж.
1. хлеб, род. хлеба муж.
2. (зерно) збожжа, -жжа ср.
3. (хлебные злаки) збожжа, -жжа ср., збажына, -ны жен.
4. (каравай) булка, -кі жен. (хлеба); бохан, -на муж., буханка, -кі жен.
5. перен. (пропитание) хлеб, род, хлеба муж.
жить на чужих хлебах жыць на чужым хлебе
насущный хлеб надзённы хлеб
перебиваться с хлеба на квас перабівацца з хлеба на квас
хлеб-соль хлеб-соль
это его хлеб гэта яго хлеб
хлебом не корми хлебам не кармі
хлеб да соль хлеб ды соль
иметь кусок хлеба мець кусок хлеба
и то хлеб і гэта хлеб
сухим хлебом питаться аб сухім (аб адным) хлебе жыць
без хлеба сидеть без хлеба сядзець
искать лёгкого хлеба шукаць лёгкага хлеба @хлебать несовер. разг. сёрбаць; хлёбаць; (лакать) хлябтаць
несолоно хлебавши ні з чым @хлебец муж. булачка, -кі жен. (хлеба); баханачка, -кі жен.; буханачка, -кі жен. @хлебница хлебніца, -цы жен. @хлебнуть совер. однокр. разг.
1. сербануць; хлёбнуць
2. перен. хапіць, паспытаць, набрацца, зазнаць
хлебнуть горя хапіць (зазнаць, паспытаць) гора
хлебнуть лишнего хапіць лішняга @хлебный
1. (относящийся к печёному хлебу) хлебны
хлебный магазин хлебны магазін
хлебный квас хлебны квас
хлебная лопата хлебная лапата
2. (относящийся к зерну) збожжавы
хлебный экспорт экспарт збожжа
хлебные злаки збожжавыя злакі
3. (обильный хлебом) хлебны; (урожайный) ураджайны
хлебный год хлебны (ураджайны) год
4. перен. разг. хлебны
хлебная должность хлебная пасада @хлебобулочный хлебабулачны @хлебовоз хлебавоз, -за муж. @хлебозавод хлебазавод, -да муж. @хлебозаготовитель збожжанарыхтоўшчык, -ка муж. @хлебозаготовительный збожжанарыхтоўчы @хлебозаготовки мн. збожжанарыхтоўкі, -товак, ед. збожжанарыхтоўка, -кі жен. @хлебозакупки мн. збожжазакупкі, -пак, ед. збожжазакупка, -кі жен. @хлебок уст. прост. глыток, -тка муж. @хлебокопнитель с.-х. збожжаскладальнік, -ка муж., капаклад, -да муж. @хлебопашеский хлебаробчы @хлебопашество хлебаробства, -ва ср. @хлебопашец хлебароб, -ба муж. @хлебопашный хлебаробны @хлебопёк хлебапёк, -ка муж., пекар, -ра муж. @хлебопекарный хлебапякарны, пякарны @хлебопекарня хлебапякарня, -ні жен., пякарня, -ні жен. @хлебопечение хлебапячэнне, -ння ср. @хлебопоставки мн. збожжапастаўкі, -тавак, ед. збожжапастаўка, -кі жен. @хлебоприёмный збожжапрыёмны
хлебоприёмный пункт збожжапрыёмны пункт @хлебопродукты мн. хлебапрадукты, -таў, ед. хлебапрадукт, -ту муж. @хлебопроизводящий прил. збожжавытворчы @хлеборез хлебарэз, -за муж. @хлеборезка хлебарэзка, -кі жен. @хлеборезный хлебарэзны @хлебороб хлебароб, -ба муж. @хлеборобный хлебаробны @хлеборобство хлебаробства, -ва ср. @хлеборобствовать несовер. хлебаробнічаць, займацца хлебаробствам @хлебородие ср. урадлівасць, -ці жен., ураджайнасць, -ці жен. @хлебородность урадлівасць, -ці жен., ураджайнасць, -ці жен. @хлебородный урадлівы, ураджайны @хлебосдаточный збожжаздатачны @хлебосдатчик збожжаздатчык, -ка муж. @хлебосдача збожжаздача, -чы жен. @хлебосол хлебасол, -ла муж., гасцінны чалавек @хлебосолка хлебасолка, -кі жен., гасцінная жанчына @хлебосольный хлебасольны, гасцінны
хлебосольный хозяин хлебасольны (гасцінны) гаспадар @хлебосольство ср. хлебасольства, -ва ср., гасціннасць, -ці жен. @хлебостой с.-х. збожжастой, -тою муж. @хлеботорговец муж. гандляр збожжам @хлеботорговля жен. (зерном) гандаль збожжам; (печёным хлебом) гандаль хлебам @хлеботорговый, хлеботоргующий прил. збожжагандлёвы; хлебагандлёвы @хлебоуборка збожжаўборка, -кі жен. @хлебоуборочный збожжаўборачны @хлебофураж збожжафураж, -жу муж. @хлебофуражный збожжафуражны @хлев прям., перен. хлеў, род. хлява муж. @хлестаковщина пренебр. хлестакоўшчына, -ны жен. @хлестание хвастанне, -ння ср.; сцёбанне, -ння ср., сцябанне, -ння ср.; плясканне, -ння ср.; лясканне, -ння ср.; см. хлестать 1 @хлёстанный
1. хвастаны; сцёбаны, сцябаны; плясканы, лясканы
2. хвастаны; біты; плёсканы; см. хлестать 1,2 @хлестануть совер. однокр. прост. хвастануць; сцёбнуць, сцебануць; пляснуць, ляснуць; см. хлестать 1 @хлестать несовер.
1. (бить) хвастаць; (стегать) сцёбаць, сцябаць; (ладонью) пляскаць, ляскаць
хлестать лошадь кнутом хвастаць (сцёбаць, сцябаць) каня пугай
2. (о волнах, струях) хвастаць; (бить) біць; (плескать) плёскаць; (о ветре, дожде) хвастаць
3. (литься) ліцца; (бить струёй) біць, свістаць
кровь хлещет из раны кроў льецца (б'е, свішча) з раны
4. (пить) прост. фам. жлукціць @хлёсткий
1. (больно бьющий) хвосткі
хлёсткий кнут хвосткая пуга
хлёсткий ветер хвосткі вецер
2. перен. (шустрый) разг. дасціпны, бойкі, спрытны, зухаваты
хлёсткий парень спрытны хлопец
3. перен. (о речи) востры, з'едлівы
хлёсткие слова вострыя (з'едлівыя) словы @хлёстко нареч. востра, з'едліва @хлёсткость вострасць, -ці жен., з'едлівасць, -ці жен. @хлестнуть совер. однокр.
1. (ударить) хвоснуць, хвастануць, хвасянуць; (стегнуть) сцёбнуць, сцебануць; (ладонью) пляснуць, ляснуць
2. (о волнах, струях - ударить) ударыць; (плеснуть) плёснуць
3. (политься) лінуцца, лінуць, свіснуць @хлесть межд. в знач. сказ. прост. хвось, плясь, лясь @хлипать несовер. прост. хліпаць @хлипкий
1. (непрочный, некрепкий) прост. хісткі; (дряхлый) драхлы
2. (слабый, хилый) перен. прост. слабы, кволы; (о человеке - ещё) недалужны @хлипкость
1. хісткасць, -ці жен.; драхласць, -ці жен.
2. слабасць, -ці жен., кволасць, -ці жен.; недалужнасць, -ці жен.; см. хлипкий @хлоп межд. в знач. сказ. (хлопнул) ляп, бразь, грук; лясь, плясь, лоп, ляп; бах; (глазами) лып; (хлопнулся) бразь, грук, лясь
хлоп по плечу лоп (ляп) па плячы; см. хлопнуть, хлопнуться @хлопанье
1. ляпанне, -ння ср., бразганне, -ння ср., груканне, -ння ср.
2. ляпанне, -ння ср.; лясканне, -ння ср., плясканне, -ння ср.; лопанне, -ння ср.
3. хлопанне, -ння ср., бахканне, -ння ср.
4. лыпанне, -ння ср.; см. хлопать @хлопать несовер.
1. (твёрдым по твёрдому) ляпаць, бразгаць, грукаць
хлопать дверью, крышкой ляпаць (бразгаць, грукаць) дзвярамі, векам
хлопать рукой по столу ляпаць (грукаць) рукой па стале
ставни хлопают аканіцы ляпаюць (бразгаюць)
2. (чем-либо мягким или по мягкому) ляпаць; ляскаць; (преимущественно в ладоши, по воде и т.п.) пляскаць; (преимущественно крыльями, по плечу и т.п.) лопаць; (по плечу - ещё) ляпаць
3. (о пробках, выстрелах и т.п.) хлопаць, бахкаць
4. (глазами) разг. лыпаць
хлопать глазами лыпаць вачамі
хлопать ушами развесіць (развешваць) вушы @хлопаться грукацца, ляскацца, бразгацца @хлопец разг. хлопец, -пца муж. @хлопковод баваўнавод, -да муж. @хлопководство баваўнаводства, -ва ср. @хлопководческий баваўнаводчы @хлопковый бавоўнавы, баваўняны @хлопкозавод бавоўназавод, -да муж. @хлопкозаготовки мн. бавоўнанарыхтоўкі, -товак, ед. бавоўнанарыхтоўка, -кі жен. @хлопкозаготовительный бавоўнанарыхтоўчы @хлопкокомбайн бавоўнакамбайн, -на муж. @хлопкоочистительный бавоўнаачышчальны @хлопкопрядение бавоўнапрадзенне, -ння ср. @хлопкопрядильный бавоўнапрадзільны @хлопкороб баваўнароб, -ба муж. @хлопкосдача баваўназдача, -чы жен. @хлопкосеющий прил. баваўнасейны @хлопкосеяние баваўнасеянне, -ння ср. @хлопкосушилка бавоўнасушылка, -кі жен. @хлопкоуборка бавоўнаўборка, -кі жен. @хлопкоуборочный бавоўнаўборачны @хлопнуть совер. однокр.
1. (твёрдым по твёрдому) ляпнуць, бразнуць, грукнуць
2. (чем-либо мягким или по мягкому) ляпнуць; (преимущественно кнутом и т.п.) ляснуць; (преимущественно в ладоши, по воде и т.п.) пляснуць; (преимущественно крыльями, по плечу и т.п.) лопнуць; (по плечу - ещё) ляпнуць
3. (о пробках, выстрелах и т.п.) хлопнуць, бахнуць; см. хлопать @хлопнуться однокр. грукнуцца, ляснуцца, бразнуцца @хлопок
I (хлопок) муж. бавоўна, -ны жен.
II (хлопок) воплеск, -ка муж.; (удар) пляскач, род. плескача муж. @хлопотать несовер.
1. (быть в хлопотах) быць у клопаце, мець клопат; (стараться) старацца, увіхацца; (суетиться) мітусіцца, бегаць, круціцца
он целый день всё хлопочет ён цэлы дзень усё ў клопаце
она хлопотала на кухне яна ўвіхалася на кухні
пчела хлопочет вокруг цветка пчала ўвіхаецца (круціцца) каля кветкі
2. (заботиться) клапаціцца
3. (ходатайствовать) прасіць, хадайнічаць @хлопотливо нареч.
1. клапотна, клапатліва
2. клапатліва, мітусліва; заклапочана; см. хлопотливый @хлопотливость
1. клапотнасць, -ці жен., клапатлівасць, -ці жен.
2. клапатлівасць, -ці жен., мітуслівасць, -ці жен.; заклапочанасць, -ці жен.; см. хлопотливый @хлопотливый
1. (затруднительный) клапотны, клапатлівы
2. (суетливый) клапатлівы, мітуслівы; (озабоченный) заклапочаны @хлопотность клапотнасць, -ці жен. @хлопотный клапотны @хлопотун разг. клапатун, -на муж. @хлопотунья клапатуха, -хі жен. @хлопоты ед. нет клопат, -ту муж., мн. клопаты, -таў
хлопот полон рот клопату па вушы @хлопушка в разн. знач. хлапушка, -кі жен. @хлопчатник бот. бавоўнік, -ку муж. @хлопчатниковый бавоўнікавы @хлопчатобумажный баваўняны @хлопчатый: хлопчатая бумага уст. (волокна хлопка) бавоўна, -ны жен. @хлопьевидный камякаваты @хлопья ед. нет камякі, -коў, ед. камяк, -ка муж.; (о кулинарных изделиях - ещё) камячкі, -чкоў мн., ед. камячок, -чка муж.; шматкі, -коў мн., ед. шматок, -тка муж.
хлопья снега камякі снегу
овсяные хлопья аўсяныя камякі (камячкі)
кукурузные хлопья кукурузныя шматкі @хлор хим. хлор, род. хлору муж. @хлоразид хим. хлоразід, -ду муж. @хлоралгидрат хим. хлоралгідрат, -ту муж. @хлорамин хим. хлорамін, -ну муж. @хлорат хим. хларат, -ту муж. @хлоратор спец. хларатар, -ра муж. @хлорацетофенон хим. хлорацэтафенон, -ну муж. @хлорбензол хим. хлорбензол, -лу муж. @хлорвинил хим. хлорвініл, -лу муж. @хлорвиниловый хлорвінілавы @хлорелла бот. хларэла, -лы жен. @хлорид хим. хларыд, -ду муж. @хлорирование хлараванне, -ння ср. @хлорированный прич., прил. хлараваны @хлорировать совер., несовер. хлараваць @хлорироваться
1. совер., несовер. хларавацца
2. страд. хларавацца @хлористоводородный хим. хлорыставадародны @хлористый хим. хлорысты @хлорит мин., хим. хларыт, -ту муж. @хлоритовый мин., хим. хларытавы @хлорка прост. хлёрка, -кі жен. @хлорноватистый хим. хларнавацісты @хлорноватый хларнаваты @хлорный хим. хлорны
хлорная кислота хлорная кіслата
хлорная известь хлорная вапна, разг. хлёрка @хлоробактерии мн. бот. хлорабактэрыі, -рыяў @хлороз бот., мед. хлароз, -зу муж. @хлорозный бот., мед. хларозны @хлоропласт бот. хларапласт, -ту муж. @хлорофилл хларафіл, -лу муж. @хлорофилловый хларафілавы @хлорофилльный хларафільны @хлороформ фарм. хлараформ, -му муж. @хлороформирование мед. хлорафармаванне, -ння ср. @хлороформированный хлорафармаваны @хлороформировать совер., несовер. мед. хлорафармаваць @хлороформироваться несовер. страд. хлорафармавацца @хлорофос хим. хларафос, -су муж. @хлорпикрин хим. хлорпікрын, -ну муж. @хлорсодержащий прил. хим. хлоразмяшчальны @хлоруксусный хим. хлорвоцатны
хлоруксусные кислоты хлорвоцатныя кіслоты @хлынуть совер. в разн. знач. хлынуць; (о дожде - ещё) лінуць; (о жидкости) лінуцца, паліцца; (двинуться большой массой - ещё) рынуць, рынуцца, паваліць
толпа хлынула на площадь натоўп рынуў (рынуўся, паваліў) на плошчу @хлыст
I муж.
1. (прут) дубец, -бца муж., прут, род. прута муж.
2. (плётка) плётка, -кі жен.
3. спец. (ствол срубленного дерева) хлыст, род. хлыста муж.
II (сектант) хлыст, род. хлыста муж. @хлыстовка рел. хлыстоўка, -кі жен. @хлыстовский хлыстоўскі @хлыстовство рел. хлыстоўства, -ва ср. @хлыстовщина рел. хлыстоўшчына, -ны жен. @хлюп межд. прост. хлюп @хлюпать несовер. разг. хлюпаць @хлюпаться хлюпацца @хлюпик пренебр. хлюпік, -ка муж. @хлюпкий
1. (жидкий, вязкий) хлюпкі
2. см. хлипкий 1
3. см. хлипкий 2 @хлюпнуть совер. разг. хлюпнуць @хлюпнуться хлюпнуцца @хлюст презр. хлюст, род. хлюста муж. @хлябать несовер. прост. хлябаць @хляби мн. уст. поэт. бездань, -ні жен., прорва, -вы жен.
хляби небесные разверзлись шутл. бездань нябесная раскрылася @хлябь уст. поэт. бездань, -ні жен., прорва, -вы жен.
хляби небесные разверзлись шутл. бездань нябесная раскрылася @хлястик портн. хлясцік, -ка муж. @хм межд. хм @хмелёвка с.-х. хмялёўка, -кі жен. @хмелевод с.-х. хмелявод, -да муж. @хмелеводство с.-х. хмеляводства, -ва ср. @хмелеводческий хмеляводчы @хмелевой хмелевы @хмелеграб бот. хмеляграб, -ба и (о древесине и собир.) -бу муж. @хмелёк: быть под хмельком разг. быць пад чаркай, быць падвыпіўшы @хмелеть несовер. п'янець @хмелеуборочный хмеляўборачны @хмелить несовер. разг. п'яніць @хмель
I бот. хмель, род. хмелю муж.
II муж. (состояние опьянения) ап'яненне, -ння ср., п'янасць, -ці жен.; хмель, род. хмелю муж.
под хмелем пад чаркай, падвыпіўшы @хмельник хмяльнік, род. хмельніка муж. @Хмельницкая область Хмяльніцкая вобласць @хмельницкий хмяльніцкі @Хмельницкий г. Хмяльніцкі, -кага муж. @хмельное ср. сущ. разг. моцны напітак @хмельной
1. (пьяный) п'яны, ап'янелы
хмельные речи п'яная гаворка
2. (опьяняющий) хмельны
хмельные напитки хмельныя напіткі @хмурить несовер. хмурыць; насупліваць @хмуриться
1. (о человеке) хмурыцца; насуплівацца
2. (о погоде) хмарыцца @хмуро нареч., безл. в знач. сказ. хмурна, пахмурна; панура @хмурость хмурнасць, -ці жен., пахмурнасць, -ці жен.; панурасць, -ці жен. @хмурый
1. (о человеке) хмурны, пахмурны; пануры
2. (о погоде) хмарны, пахмурны @хмурь прост. см. хмурость @хна хна, род. хны жен. @хны: хоть бы хны прост. хоць бы хны, хоць бы што @хныканье разг. хныканне, -ння ср. @хныкать несовер. разг. хныкаць @хоана анат. хаана, -ны жен. @хобби хобі нескл., ср. @хобот хобат, -та муж. @хоботной хобатны @хоботные мн. сущ. зоол. хобатныя, -ных @хоботный хобатны @хоботок уменьш. хабаток, -тка муж. @хованщина ист. хаваншчына, -ны жен. @ход муж. в разн. знач. ход, род. ходу муж.; (шаг, аллюр, ходьба) хада, -ды жен.; (течение событий - ещё) хада, -ды жен.
ход поезда ход поезда (цягніка)
полным ходом поўным ходам
два часа ходу дзве гадзіны хады (ходу)
ход руля ав. ход руля
по ходу часовой стрелки па ходу гадзіннікавай стрэлкі
тихий ход ціхі ход
ход экономического развития ход эканамічнага развіцця
ход поршня тех. ход поршня
в ходе борьбы у ходзе барацьбы
ход мыслей ход думак
ход событий ход (хада) падзей
чёрный ход чорны ход
сделать ход конём шахм. зрабіць ход канём
ловкий дипломатический ход спрытны дыпламатычны ход
телега на железном ходу калёсы на жалезным хаду
гусеничный ход гусенічны ход
весенний ход рыбы вясенні ход рыбы
знать все ходы и выходы ведаць усе хады і выхады
быть в большом ходу быць у вялікім хаду
на полном ходу на поўным хаду
пустить в ход пусціць у ход
дать ход делу даць ход справе
дела идут полным ходом справы ідуць поўным ходам
с чёрного хода з чорнага ходу
на холостом ходу на халастым хаду
на полный ход на поўны ход
не давать ходу кому-либо не даваць ходу каму-небудзь
с ходу з ходу (з разбегу, не спыняючыся) @хода спорт. и пр. хада, -ды жен. @ходатай хадайнік, -ка муж. @ходатайница уст. хадайніца, -цы жен. @ходатайство хадайніцтва, -ва ср. @ходатайствовать несовер. хадайнічаць @ходжа рел. хаджа, -джы жен. @ходики разг. ходзікі, -каў ед. нет @ходимость спец. хадзімасць, -ці жен.; (прочность) трываласць, -ці жен. @ходить несовер.
1. в разн. знач. хадзіць
ходить по комнате хадзіць па пакоі
ходить лесом хадзіць лесам
ходить в разведку хадзіць у разведку
ходить в театр хадзіць у тэатр
ходить в сапогах хадзіць у ботах
часы ходят хорошо гадзіннік ходзіць добра
эти деньги ходят всюду гэтыя грошы ходзяць усюды
ходить по грибы хадзіць у грыбы
ходить с короля (в игре) хадзіць каралём
ходить на медведя хадзіць на мядзведзя
2. (ездить) хадзіць, ездзіць
тут часто ходят машины тут часта ходзяць (ездзяць) машыны
3. (плавать) хадзіць, плаваць
ходить на вёслах хадзіць (плаваць) на вёслах
4. (ухаживать) даглядаць (каго-што)
ходить за больным даглядаць хворага
5. (шататься, колебаться) хадзіць, хістацца
пол ходит под ногами падлога ходзіць (хістаецца) пад нагамі
6. (работать) разг. хадзіць, працаваць, быць; (плавать) плаваць
ходить в плотниках працаваць (быць) цесляром
ходить на пароходе штурманом хадзіць (плаваць, працаваць) на параходзе штурманам
ходят слухи ходзяць чуткі
ходить вокруг да около хадзіць кругом ды навокала
ходить на голове хадзіць на галаве
ходить по миру хадзіць з торбамі, жабраваць
ходить ходуном хадзіць ходырам
ходить гоголем хадзіць гогалем
ходить по струнке хадзіць па струнцы
ходить на задних лапках хадзіць на задніх лапках @ходкий в разн. знач. ходкі @ходко нареч. ходка @ходкость ходкасць, -ці жен. @ходовой в разн. знач. хадавы
ходовой товар ходкі (хадавы) тавар
ходовой винт хадавы вінт
ходовая система автомобиля хадавая сістэма аўтамабіля
ходовое выражение хадавы выраз @ходок
1. в разн. знач. хадок, -дака муж.
2. горн. хаднік, -ка муж. @ходомер тех. хадамер, -ра муж. @ходули мн.
1. хадулі, -ляў, ед. хадуля, -лі жен.; дыбы, род. дыбаў, ед. дыба, род. дыбы жен.
2. перен. хадулі, -ляў, ед. хадуля, -лі жен. @ходульность хадульнасць, -ці жен. @ходульный хадульны @ходуля хадуля, -лі жен.; дыба, род. дыбы жен. @ходун разг. хадун, -на муж., хадок, -дака муж.
ходуном ходить ходырам хадзіць @ходьба хада, -ды жен., хадзьба, -бы жен. @ходячий в разн. знач. хадзячы
ходячий больной хадзячы хворы
ходячее выражение хадзячы выраз
ходячая истина хадзячая ісціна
ходячее мнение хадзячая думка
ходячая монета хадзячая манета
ходячая энциклопедия хадзячая энцыклапедыя
ходячая честность хадзячае сумленне
ходячая газета хадзячая газета
ходячий анекдот хадзячы анекдот @хождение ср. хаджэнне, -ння ср., хада, -ды жен., хадня, -ні жен.
иметь хождение хадзіць, ужывацца, быць у абарачэнні @хоженый разг. ходжаны @хозар ист. хазар, -ра муж.
хозары мн. хазары, -раў @хозарский хазарскі @хозвзвод (хозяйственный взвод) воен. гасузвод, -да муж. (гаспадарчы ўзвод) @хоздоговор (хозяйственный договор) гасдагавор, -ру муж., гаспадарчы дагавор @хоздоговорной (хозяйственно-договорной) гаспадарча-дагаворны @хозкоманда (хозяйственная команда) воен. гаскаманда, -ды жен. (гаспадарчая каманда) @хозрасчёт муж. (хозяйственный расчёт) гасразлік, -ку муж., гаспадарчы разлік @хозрасчётный гаспадарчаразліковы, гасразліковы @хозспособ (хозяйственный способ) гасспосаб, -бу муж. (гаспадарчы спосаб)
строительство хозспособом будаўніцтва гасспосабам @хозчасть (хозяйственная часть) гасчастка, -кі жен. (гаспадарчая частка) @хозяин в разн. знач. гаспадар, -ра муж.
хозяин книги гаспадар кнігі
хозяин квартиры гаспадар кватэры
расчётливый хозяин ашчадны гаспадар
стать хозяином положения стаць гаспадаром становішча
я сам себе хозяин я сам сабе гаспадар
хозяин своей судьбы гаспадар свайго лёсу @хозяйка в разн. знач. гаспадыня, -ні жен.
домашняя хозяйка хатняя гаспадыня
сестра-хозяйка сястра-гаспадыня
расчётливая хозяйка ашчадная гаспадыня @хозяйничанье
1. гаспадаранне, -ння ср.; уходжванне, -ння ср.
2. перен. гаспадарнічанне, -ння ср.; гаспадаранне, -ння ср., распараджэнне, -ння ср. @хозяйничать несовер.
1. (вести хозяйство) гаспадарыць; уходжвацца (каля чаго)
дочь хозяйничала по дому вместо матери дачка гаспадарыла дома (уходжвалася каля дому) замест маці
2. перен. (распоряжаться) гаспадарнічаць, гаспадарыць, распараджацца
хозяйничать в чужом доме, как в своём гаспадарнічаць (гаспадарыць, распараджацца) у чужой хаце, як у сваёй (у чужым доме, як у сваім)
империалисты хозяйничали в колониях імперыялісты гаспадарнічалі (гаспадарылі, распараджаліся) у калоніях @хозяйский
1. гаспадарскі
2. (хозяйственный, заботливый) гаспадарлівы; гаспадарскі
хозяйское отношение к делу гаспадарлівыя (гаспадарскія) адносіны да справы
хозяйский глаз гаспадарскае вока
дело хозяйское разг. справа ваша (твая, яго, яе) @хозяйственник гаспадарнік, -ка муж. @хозяйственно нареч. гаспадарліва, гаспадарна; па-гаспадарску @хозяйственно-организационный гаспадарча-арганізацыйны @хозяйственно-политический гаспадарча-палітычны @хозяйственно-производственный гаспадарча-вытворчы @хозяйственность гаспадарлівасць, -ці жен., гаспадарнасць, -ці жен. @хозяйственный
1. (экономический) гаспадарчы
хозяйственная жизнь страны гаспадарчае жыццё краіны
хозяйственные задачи гаспадарчыя задачы
хозяйственный способ ремонта гаспадарчы спосаб рамонту
2. (заботящийся о хозяйстве) гаспадарлівы, гаспадарны
хозяйственный человек гаспадарлівы (гаспадарны) чалавек
3. (служащий для хозяйства) гаспадарчы
хозяйственный отдел магазина гаспадарчы аддзел магазіна
хозяйственное мыло гаспадарчае мыла @хозяйство ср. в разн. знач. гаспадарка, -кі жен.
социалистическое хозяйство сацыялістычная гаспадарка
сельское хозяйство сельская гаспадарка
коллективное хозяйство калектыўная гаспадарка
плановое хозяйство планавая гаспадарка
большое заводское хозяйство вялікая заводская гаспадарка
заниматься хозяйством займацца гаспадаркай @хозяйствование гаспадаранне, -ння ср. @хозяйствовать несовер. гаспадарыць @хозяйчик разг. презр. гаспадарык, -ка муж., гаспадарок, -рка муж. @хозяюшка ласк. гаспадынька, -кі жен. @Хойники г. Хойнікі, -каў @хойникский хойніцкі @Хойникский район Хойніцкі раён @Хоккайдо о-в Хакайда нескл., муж. @хоккеист спорт. хакеіст, -та муж. @хоккей спорт. хакей, -кея муж.
хоккей с шайбой хакей з шайбай
хоккей с мячом хакей з мячом
травяной хоккей травяны хакей @хоккейный хакейны @холангит мед. халангіт, -ту муж. @холенный прич. пешчаны, пялегаваны, дагляданы @холеный прил. пешчаны, пялегаваны, выпешчаны, выпелегаваны, дагледжаны
холеные руки выпешчаныя (выпелегаваныя) рукі
холеная лошадь дагледжаны (выпелегаваны) конь @холера мед. халера, -ры жен. @холерик халерык, -ка муж. @холерина мед. уст. халерына, -ны жен. @холерически нареч. халерычна @холерический халерычны
холерический темперамент халерычны тэмперамент @холерный мед.
1. прил. халерны
2. сущ. халерны, -нага муж. @холестерин хим. халестэрын, -ну муж. @холестериновый халестэрынавы @холецистит мед. халецыстыт, -ту муж. @холецистография мед. халецыстаграфія, -фіі жен. @холецистэктомия мед. халецыстэктамія, -міі жен. @холизм филос. халізм, -му муж. @холить несовер. пялегаваць, песціць, даглядаць @холиться страд. пялегавацца, песціцца, даглядацца @холка жен. (часть шеи) карак, -рка муж., обл. гагавіца, -цы жен.
лошадь набила холку конь намуляў карак
намылить (намять) холку даць дыхту @холл хол, род. хола муж. @холм узгорак, -рка муж., пагорак, -рка муж.; (среди низин) груд, род. груда муж.; (насыпанный) капец, -пца муж. @холмик уменьш. узгорачак, -чка муж., пагорачак, -чка муж.; грудок, -дка муж.; (насыпанный) капец, -пца муж. @холмистость узгоркаватасць, -ці жен. @холмистый узоркаваты, узгорысты @холмиться погов. падымацца ўзгоркамі @холмогорский халмагорскі
холмогорская порода скота халмагорская парода жывёлы @холмообразный узгоркападобны @холмообразование узгоркаўтварэнне, -ння ср. @холод в разн. знач. холад, -ду муж.
дрожать от холода дрыжаць ад холаду
пахнуло холодом павеяла холадам
прийти с холода прыйсці з холаду
бросает в жар и холод робіцца то горача, то холадна
от него веет холодом ад яго павявае холадам @холодать несовер.
1. (становиться холоднее) халаднець
2. (страдать от холода) разг. халадаць @холодеть несовер.
1. (испытывать ощущение холода) стынуць, халадзець
сердце холодеет сэрца стыне (халадзее)
2. (становиться более холодным) халаднець
с каждым днём вода холодеет з кожным днём вада халаднее @холодец муж.
1. (студень) разг. студзіна, -ны жен., халоднае, -нага ср., квашаніна, -ны жен., халадзец, -дцу муж.
2. (окрошка) обл. халаднік, -ку муж. @холодильник в разн. знач. халадзільнік, -ка муж.
масляный холодильник маслены халадзільнік
вагон-холодильник вагон-халадзільнік @холодильный халадзільны
холодильная установка халадзільная ўстаноўка @холодить несовер. халадзіць @холодище муж. увелич. разг. халадэча, -чы жен., халадзішча, -шча муж. @холодная сущ. разг. уст. халодная, -най жен. @холоднеть несовер. безл. разг. халаднець @холодник кул. уст. халаднік, -ку муж. @холодно нареч. безл. в знач. сказ. холадна
холодно встретить кого-либо холадна сустрэць каго-небудзь
мне холодно мне холадна
сегодня холодно сёння холадна @холодноватый разг. прям., перен. халаднаваты @холодное ср. кул. студзіна, -ны жен., квашаніна, -ны жен., халадзец, -дцу муж., халоднае, -нага ср. @холоднокровие зоол. халаднакроўе, -роўя ср. @холоднокровные мн. сущ. зоол. халаднакроўныя, -ных @холоднокровный халаднакроўны @холоднопрокатный мет. халоднапракатны @холодность халоднасць, -ці жен. @холодный в разн. знач. халодны
холодная погода халоднае надвор'е (халодная пагода)
холодный пояс геогр. халодны пояс
холодное блюдо халодная страва
поставить в холодное место паставіць у халоднае месца
холодный пот халодны пот
холодное пальто халоднае паліто
холодное солнце халоднае сонца
холодные краски халодныя фарбы
холодные отношения халодныя адносіны
оказать кому-либо холодный приём аказаць каму-небудзь халодны прыём
холодная клёпка, прокатка тех. халодная клёпка, пракатка
холодное оружие халодная зброя
холодная война халодная вайна
холодный сапожник халодны шавец
холодное сердце халоднае сэрца
покрыться холодным потом пакрыцца халодным потам @холодовый халадовы
холодовая травма мед. халадовая траўма @холодок прям., перен. халадок, -дку муж. @холодолюбивый холадалюбівы, халадалюбны @холодостойкий холадаўстойлівы @холодостойкость холадаўстойлівасць, -ці жен. @холодоустойчивость холадаўстойлівасць, -ці жен. @холодоустойчивый холадаўстойлівы @холоп ист., перен. халоп, -па муж. @Холопеничи гп. Халопенічы, -ніч @холопеничский халопеніцкі @холопий ист. халопскі @холопка ист., перен. халопка, -кі жен. @холопский ист., перен. халопскі @холопство ист., перен. халопства, -ва ср. @холопствовать несовер. презр. халопнічаць @холостить несовер. пакладаць, лягчаць @холостой в разн. знач. халасты
холостой выстрел халасты стрэл
холостой человек халасты чалавек
холостая жизнь халастое жыццё
холостой ход машины тех. халасты ход машыны
холостой шкив тех. халасты шкіў
холостой патрон воен. халасты патрон @холостяк халасцяк, -ка муж. @холостяцкий халасцяцкі @холощение пакладанне, -ння ср., лягчанне, -ння ср. @холощённый выпакладаны, пакладаны, спакладаны, вылегчаны @холст муж.
1. (ткань) палатно, -на ср.
2. (картина) жив. палатно, -на ср.
3. (прядильный материал) тех. часаны лён, кудзеля, -лі жен. @холстина жен.
1. палатно, -на ср.
2. (свёрток, рулон холщовой ткани) сувой, род. сувоя муж.; трубка, -кі жен. @холстинка палаценка, -кі жен. @холстинковый палаценкавы @холстинный палатняны @холстяной палатняны @холуй презр. халуй, род. халуя муж. @холуйский презр. халуйскі @холуйство презр. халуйства, -ва ср. @холуйствовать несовер. презр. халуйстваваць @холщовый палатняны @холя жен. разг. пяшчота, -ты жен.; догляд, -ду муж.
жить в холе жыць у пяшчоце (у доглядзе) @холява в разн. знач. халява, -вы жен. @хоминг спец. хомінг, -гу муж.
инстинкт хомингга інстынкт хомінгу @хомут в разн. знач. хамут, -та муж. @хомутать несовер. прост. адзяваць хамут (на каго) @хомутик
1. уменьш. хамуцік, -ка муж.
2. тех. хамуцік, -ка муж.
3. воен. хамуцік, -ка муж. @хомутина хамуціна, -ны жен. @хомутный хамутны @хомяк зоол. хамяк, -ка муж. @хомячий хамячы @хондра астр. хондра, -ры жен. @хондрилла бот. хандрыла, -лы жен. @хондриосома биол. хандрыясома, -мы жен. @хондрит
I (воспаление хряща) мед. хандрыт, -ту муж.
II (тип каменных метеоритов) хандрыт, -та муж. @хондрология анат. хандралогія, -гіі жен. @хондрома мед. хандрома, -мы жен. @хонинговальный тех. ханінгавальны
хонинговальный станок ханінгавальны станок @хонингование ханінгаванне, -ння ср. @хонинговать совер., несовер. тех. ханінгаваць @хонинговаться несовер. страд. ханінгавацца @Хонсю г. Хонсю нескл., муж. @хор в разн. знач. хор, род. хору муж. @хорал муз. харал, -ла муж. @хоральный харальны @хорват харват, -та муж. @Хорватия Харватыя, -тыі жен.
Республика Хорватия Рэспубліка Харватыя @хорватка харватка, -кі жен. @хорватский харвацкі @хорда мат., биол. хорда, -ды жен. @хордовые мн. сущ. зоол. хордавыя, -вых @хордовый биол. хордавы @хордометр муз. хардометр, -ра муж. @хордоугломер воен. хордавугламер, -ра муж. @хорёвый зоол. тхаровы, тхарыны, шашковы @Хорезм г. Харэзм, -ма муж. @Хорезмская область Харэзмская вобласць @хорезмский харэзмскі @хореический лит. харэічны @хорей
I лит. харэй, род. харэя муж.
II муж. (шест) обл. харэй, род. харэй муж. @хорёк зоол. тхор, род. тхара муж., шашок, род. шашка муж. @хореограф харэограф, -фа муж. @хореографический харэаграфічны @хореография харэаграфія, -фіі жен. @хорея мед. харэя, -рэі жен. @хориный зоол. тхарыны, тхаровы, шашковы @хорист харыст, -та муж. @хористка харыстка, -кі жен. @хориямб лит. харыямб, -ба муж. @хорканье хорканне, -ння ср. @хоркать несовер. охот. хоркаць @хормейстер хормайстар, -тра муж. @хормейстерский хормайстарскі @хороведение хоразнаўства, -ва ср. @хоровод карагод, -да муж. @хороводиться несовер. разг. (возиться) важдацца; (водиться) вадзіцца @хороводный карагодны @хоровой харавы @Хорог г. Харог, -га муж. @хорогский харогскі @хорологический харалагічны @хорология биол. харалогія, -гіі жен. @хором нареч. хорам @хоромы уст. палацы, -цаў, ед. палац, -на муж. @хоронить
I несовер. (погребать) хаваць
II несовер. уст., прост.
1. (беречь) берагчы, хаваць
2. (прятать) хаваць
хоронить концы хаваць канцы @хорониться
I несовер. страд. (погребаться) хавацца
II несовер.
1. (прятаться) прост. хавацца
2. страд. берагчыся, хавацца; см. хоронить II @хорохориться несовер. разг. казырыцца; (храбриться) храбрыцца; (задираться) задзірацца; (заноситься) задавацца @хорошее сущ. добрае, -рага ср.
всего хорошего! усяго добрага!
по-хорошему па-добраму @хорошенький разг.
1. (миловидный) прыгожанькі, харошанькі
2. ирон. добры, добранькі
хорошенькая история ирон. добрая (добранькая) гісторыя
хорошенького понемножку добрага патрошку @хорошенько нареч. разг. добра; (как следует) як мае быць @хорошеть несовер. прыгажэць, харашэць @хороший
1. добры
хорошее настроение добры настрой
хорошие вести добрыя весткі
хороший знакомый добры знаёмы
2. (красивый) прыгожы, харошы
жить по-хорошему жыць у згодзе (добра)
хорошее дело! ирон. добрая справа!
хорош, нечего сказать! ну і ну, няма чаго казаць!
хорош гусь! добрая цаца! @хорошо
1. нареч. добра; (как следует) як мае быць
всякое дело надо делать хорошо усякую справу трэба рабіць добра (як мае быць)
он хорошо работает ён добра працуе
больной хорошо себя чувствует хворы добра сябе адчувае
2. безл. в знач. сказ. добра
хорошо жить на свете добра жыць на свеце
хорошо тебе советовать добра табе раіць
хорошо, что он придёт сегодня добра, што ён прыйдзе сёння
3. частица добра
приходи вечером - Хорошо, приду прыходзь вечарам - Добра, прыйду
я приду через час, хорошо? я прыйду праз гадзіну, добра?
хорошо! я этого не забуду! добра! я гэтага не забуду! @хорт охот. хорт, род. харта муж. @хоругвь
1. ист. харугва, -вы жен.
2. церк. пратэса, -сы жен., харугва, -вы жен. @хорунжий воен. уст. харунжы, -жага муж. @хоры хоры, род. хораў ед. нет @хорь тхор, род. тхара муж., шашок, род. шашка муж. @хорьковый тхаровы, тхарыны, шашковы @хотение разг. хаценне, -ння ср.; (желание) жаданне, -ння ср.
на всякое хотенье есть терпенье посл. на ўсякае хаценне ёсць цярпенне @хотеть несовер. хацець; (желать) жадаць
как хотите як хочаце
хочешь не хочешь хочаш не хочаш
сколько хочешь и чего хочешь колькі хочаш і чаго хочаш @хотеться безл. хацецца @Хотимск гп. Хоцімск, -ка муж. @хотимский хоцімскі @Хотимский район Хоцімскі раён @хоть
1. союз хоць, хаця
он хоть и стар, но бодр ён хоць (хаця) і стары, але бадзёры
2. частица хоць; (при выражении опасения и пожелания) хаця
пойду хоть сейчас пайду хоць зараз
скажите хоть одно слово скажыце хоць адно слова
взять хоть этот случай за образец узяць хоць гэты выпадак за прыклад
хоть кто хоць хто
хоть какой-нибудь хоць які-небудзь
хоть что-нибудь хоць што-небудзь
ты хоть в яму не упади ты хаця ў яму не ўваліся
ты хоть туда не ходи ты хаця туды не хадзі
хоть глаз выколи хоць вока выкалі
хоть пруд пруди хоць гаць гаці
хоть караул кричи хоць гвалт крычы
хоть верёвки вей из него хоць вяроўкі ві з яго
хоть убей хоць забі
хоть бы хоць бы (хаця б)
хоть бы и так хоць бы і так
хоть куда хоць куды
хоть бы что хоць бы што @хотя
1. союз хоць, хаця
он хотя и согласился, но не со всем ён хоць (хаця) і згадзіўся, але не з усім
я сделаю эту работу сегодня, хотя бы она и заняла у меня весь вечер я зраблю гэту работу сёння, хоць бы яна і заняла ў мяне ўвесь вечар
он учился хорошо, хотя часто болел ён вучыўся добра, хоць часта хварэў
2. частица хоць; (при выражении опасения и пожелания) хаця
это видно хотя бы из таких фактов гэта відаць хоць бы з такіх фактаў
хотя бы ты скорее приехал хаця б ты хутчэй прыехаў
ты хотя не заболей ты хаця не захварэй @хохлатка
I (о птице) чубатка, -кі жен.
II бот. чубатка, -кі жен. @хохлатый
1. чубаты
2. (лохматый) разг. кудлаты, кашлаты @хохлач
1. (с хохлом) разг. чубаты
2. зоол. хахлач, -ча муж. @хохлить несовер. надзімаць, натапырваць @хохлиться
1. (о птицах) надзімацца, натапырвацца
2. перен. (принимать мрачный, унылый вид) разг. надзімацца @хохлушка разг. см. хохлатка I @хохол муж. чуб, род. чуба муж.; (о волосах - ещё) чупрына, -ны жен. @хохолок муж. уменьш. чубок, -бка муж. @хохот рогат, -ту муж. @хохотать несовер. рагатаць
хохотать до упаду рагатаць да упаду
хохотать до слёз рагатаць да слёз
хохотать во всё горло рагатаць на ўсё горла @хохотня жен. разг. рогат, -ту муж. @хохоток разг. рагаток, -тку муж. @хохотун разг. рагатун, -на муж. @хохотунья в разн. знач. рагатуха, -хі жен. @хохотушка рагатушка, -кі жен. @хохриться несовер. прост. см. хохлиться 2 @храбреть несовер. разг. храбрэць @храбрец храбрэц, -раца муж. @храбриться несовер. разг. храбрыцца @храбро нареч. храбра @храбрость храбрасць, -ці жен.
набраться храбрости набрацца храбрасці @храбрый храбры @храм церк., перен. храм, род. храма муж. @храмина уст. будыніна, -ны жен. @храмовник ист. храмоўнік, -ка муж. @храмовой церк. храмавы
храмовой праздник фэст, храмавое свята @хранение захаванне, -ння ср., хаванне, -ння ср., захоўванне, -ння ср.; трыманне, -ння ср.
камера для хранения багажа камера для хавання багажу; см. хранить 1 @хранилище сховішча, -шча ср. @хранитель
1. захавальнік, -ка муж.
2. (должностное лицо) хавальнік, -ка муж.
хранитель печати хавальнік пячаткі @хранительница
1. захавальніца, -цы жен.
2. хавальніца, -цы жен.; см. хранитель @хранить несовер.
1. (сохранять, беречь) захоўваць, хаваць; (держать) трымаць
хранить в прохладном месте захоўваць (хаваць, трымаць) у халаднаватым (халодным) месцы
хранить деньги в сберегательном банке захоўваць (трымаць) грошы ў ашчадным банку
2. (соблюдать) захоўваць; трымацца (чаго)
хранить обычай захоўваць звычай, трымацца звычаю
3. (оберегать, охранять) ахоўваць, засцерагаць
хранить от болезни ахоўваць (засцерагаць) ад хваробы
4. перен. (в душе, памяти, сердце) захоўваць @храниться
1. (находиться на сохранении) захоўвацца, хавацца
2. (оставаться в неприкосновенности) захоўвацца
3. (оберегаться, сохраняться) ахоўвацца; засцерагацца
4. страд. захоўвацца, хавацца; трымацца; ахоўвацца, засцерагацца; см. хранить @храп
I
1. (храпение) храп, род. храпу муж., храпенне, -ння ср.
2. (часть переносья у животного) храпа, -пы жен.
II тех. храп, род. храпа муж. @храпак: задавать храпака разг. задаваць храпака @храпануть совер. прост. храпануць @храпение храпенне, -ння ср. @храпеть несовер. храпці @храповик мех. храпавік, -ка муж. @храповой мех. храпавы
храповое колесо храпавое кола @храпун разг. храпун, -на муж. @храпунья разг. храпуха, -хі жен. @хребет в разн. знач. хрыбет, -бта муж. @хребетный хрыбетны @хребтовый в разн. знач. хрыбтовы @хрен хрэн, род. хрэну муж.
старый хрен пренебр. стары хрэн
хрен редьки не слаще погов. хрэн за рэдзьку не саладзейшы, як там не смятана, так тут не сыроватка @хреновый хрэнавы @хрестоматийный хрэстаматыйны @хрестоматия хрэстаматыя, -тыі жен. @хризантема бот. хрызантэма, -мы жен. @хризаробин хим., фарм. хрызарабін, -ну муж. @хризоберилл мин. хрызаберыл, -лу муж. @хризоберилловый мин. хрызаберылавы @хризоколла мин. хрызакола, -лы жен. @хризолит мин. хрызаліт, -ту муж. @хризолитовый хрызалітавы @хризопал мин. хрызапал, -лу муж. @хризопраз мин. хрызапраз, -зу муж. @хризопразовый хрызапразавы @хризотил мин. хрызатыл, -лу муж. @хрип хрып, род. хрыпу муж. @хрипение хрыпенне, -ння ср. @хрипло нареч. хрыпла @хрипловатый хрыплаваты @хриплость хрыпласць, -ці жен., хрыпата, -ты жен. @хриплый хрыплы @хрипнуть несовер. хрыпнуць @хрипота хрыпата, -ты жен.; хрыпка, -кі жен. @хрипун разг. хрыпун, -на муж. @хрипунья хрыпуха, -хі жен. @хрипы мн. мед. хрыпы, -паў @хрипящий
1. прич. які (што) хрыпіць, які (што) хрыпае
2. прил. хрыпкі @христарадник уст. жабрак, -ка муж. @христарадница жабрачка, -кі жен. @христарадничать несовер. уст. жабраваць, хадзіць па міласці @христианизация книжн. хрысціянізацыя, -цыі жен. @христианизированный хрысціянізаваны @христианизировать совер., несовер. книжн. хрысціянізаваць @христианизироваться
1. совер., несовер. хрысціянізавацца
2. страд. хрысціянізавацца @христианин хрысціянін, -на муж. @христианка хрысціянка, -кі жен. @христианский хрысціянскі @христианство хрысціянства, -ва ср. @христов: христов день вялікдзень
христов человек божы чалавек
христова невеста божая нявеста @христолюбивый уст. хрысталюбівы @христопродавец бран. уст. хрыстапрадавец, -даўца муж. @Христос рел. Хрыстос, род. Хрыста
христа ради богам прашу
просить христа ради жабраваць, хадзіць па міласці
христос с ним (ними) уст. бог з ім (імі)
христос с тобой уст. бог з табой @христосование рел. хрыстосаванне, -ння ср. @христосоваться несовер. хрыстосавацца @хром
I хим. хром, род. хрому муж.
II (кожа) хром, род. хрому муж. @хромание прям., перен. кульганне, -ння ср. @хроматизм физ., муз. храматызм, -му муж. @хроматин биол. храмацін, -ну муж. @хроматический физ., муз. храматычны @хроматограф спец. храматограф, -фа муж. @хроматография физ., хим. храматаграфія, -фіі жен. @хроматолиз физиол. храматоліз, -зу муж. @хроматоскоп спец. храматаскоп, -па муж. @хромать несовер. прям., перен. кульгаць
дело хромает справа кульгае
хромать на обе ноги кульгаць на абедзве нагі @хромая сущ. кульгавая, -вай жен., крывая, -вой жен. @хрометь несовер. разг. кульгавець @хромирование храміраванне, -ння ср. @хромированный прич. прил. храміраваны @хромировать совер., несовер. храміраваць @хромироваться несовер. страд. храміравацца @хромировка храміроўка, -кі жен. @хромировочный храміровачны @хромистый хромісты @хромит мин. храміт, -ту муж. @хромитовый храмітавы @хромовокислый хим. хромавакіслы @хромовый
I хим. хромавы
II (о коже) хромавы @хромоген хим. храмаген, -ну муж. @хромогенный храмагенны @хромогравюра типогр. хромагравюра, -ры жен. @хромой
1. прил. кульгавы, крывы
2. сущ. кульгавы, -вага муж., крывы, -вога муж. @хромолитограф типогр. хромалітаграф, -фа муж. @хромолитографический хромалітаграфічны @хромолитография типогр. хромалітаграфія, -фіі жен. @хромолитографский хромалітаграфскі @хромомагнезитовый тех. хромамагнезітавы @хромометрия хим. храмаметрыя, -рыі жен. @хромоногий
1. кульгавы, крываногі
2. (о мебели) разг. крываногі @хромоногость кульгавасць, -ці жен., крываногасць, -ці жен. @хромоножка жен. разг. (о женщине) крываножка, -кі жен., кульгавенькая, -кай жен.; (о ребёнке) кульгавенькае, -кага ср. @хромосома биол. храмасома, -мы жен. @хромосомный храмасомны @хромосфера астр. храмасфера, -ры жен. @хромосферный храмасферны @хромота кульгавасць, -ці жен. @хромотипический хроматыпічны @хромотипия типогр. храматыпія, -піі жен. @хромофор физ. храмафор, -ру муж. @хромофорный храмафорны @хромофотографический хромафатаграфічны @хромофотография хромафатаграфія, -фіі жен. @хромоцинкография типогр. хромацынкаграфія, -фіі жен. @хромоцистоскопия мед. хромацыстаскапія, -піі жен. @хромпик хим. хромпік, -ку муж. @хромуша разг. кульгавы, -вага муж., кульгавая, -вай жен., крывы, -вога муж., крывая, -вой жен. @хроник мед. разг. хронік, -ка муж. @хроника в разн. знач. хроніка, -кі жен.
семейная хроника сямейная хроніка
вести отдел хроники весці аддзел хронікі @хроникальность хранікальнасць, -ці жен. @хроникальный хранікальны
хроникальный фильм хранікальны фільм @хроникёр хранікёр, -ра муж. @хроникёрский хранікёрскі @хронически нареч. хранічна @хронический хранічны @хронобиолог хронабіёлаг, -га муж. @хронобиологический хронабіялагічны @хронобиология хронабіялогія, -гіі жен. @хронограмма лит. хранаграма, -мы жен. @хронограф в разн. знач. хранограф, -фа муж. @хронографический хранаграфічны @хронолог хранолаг, -га муж. @хронологизация храналагізацыя, -цыі жен. @хронологически нареч. храналагічна @хронологический храналагічны @хронология храналогія, -гіі жен. @хронометр хранометр, -ра муж. @хронометраж хронаметраж, -жу муж. @хронометражист хронаметражыст, -та муж. @хронометражистка хронаметражыстка, -кі жен. @хронометражный хронаметражны @хронометрированный хронаметраваны @хронометрировать несовер. хронаметраваць @хронометрироваться страд. хронаметравацца @хронометрист хронаметрыст, -та муж. @хронометрический хронаметрычны @хроноскоп хранаскоп, -па муж. @хроноскопический хронаскапічны @хруп
I муж. разг. хруст, род. хрусту муж., хрустанне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
II межд. разг. трэсь, хрусь, хрумсь @хрупанье
1. хрусценне, -ння ср., хрустанне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
2. хрумстанне, -ння ср. @хрупать несовер. разг.
1. (издавать хруп) хрусцець, хрустаць, храбусцець
2. (есть с хрустом) хрумстаць @хрупкий
1. (ломкий) ломкі; крохкі
2. перен. кволы @хрупкость
1. ломкасць, -ці жен.; крохкасць, -ці жен.
2. кволасць, -ці жен.; см. хрупкий @хрупнуть совер. однокр. разг.
1. хруснуць, храбуснуць
2. хрумстануць; см. хрупать @хруст муж.
1. хруст, род. хрусту муж.; (производимый кем-либо) хрусценне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
2. храбустанне, -ння ср., хрустанне, -ння ср.
3. хрумстанне, -ння ср.; см. хрустеть @хрусталик анат., разг. хрусталік, -ка муж. @хрусталь хрусталь, -лю муж.
горный хрусталь горны хрусталь @хрустальный хрустальны @хрустеть несовер.
1. (издавать хруст) хрусцець, храбусцець
2. (ломать с хрустом) храбустаць, хрустаць
3. (жевать с хрустом) хрумстаць @хрустнуть совер. однокр. хруснуць @хрустящий
1. прич. які (што) хрусціць, які (што) храбусціць; які (што) храбустае, які (што) хрустае, які (што) хрумстае; см. хрустеть 1
2. прил. хрусткі, храбусткі @хрущ зоол. хрушч, род. хрушча муж. @хрущак зоол. хрушчак, -ка муж. @хрыч: старый хрыч бран. стары хрэн (грыб) @хрычовка: старая хрычовка старая порхаўка @хрю межд. рох
хрю-хрю рох-рох @хрюканье рохканне, -ння ср. @хрюкать несовер. рохкаць @хрюкнуть совер. однокр. рохнуць @хрюшка разг. свіння, -нні жен., свінка, -кі жен. @хряк с.-х. кныр, род. кныра муж., кнораз, -за муж. @хрястнуть совер.
1. (сломаться) обл. храснуць, трэснуць
2. прост. см. хрястнуться
3. (сильно ударить) груб. прост. трэснуць @хрястнуться (упасть, удариться) прост. трэснуцца @хрясть, хрясь межд. прост. хрась, хрусь, трэсь @хрящ
I анат. храсток, -тка муж.
II муж. геол. жарства, -вы жен.; жвір, род. жвіру муж. @хрящеватость
I анат. храсткаватасць, -ці жен.
II геол. жарсцвянасць, -ці жен.; жвірыстасць, -ці жен. @хрящеватый
I анат. храсткаваты
II геол. жарсцвяны, жарсцвяністы; жвірысты @хрящевидный храсткападобны @хрящевина храсткавіна, -ны жен. @хрящевинный храсткавінны @хрящевой
I храстковы
II геол. жарсцвяны; жвіравы @хрящеподобный храсткападобны @хтонический хтанічны @Хуанхэ р. Хуанхэ нескл., жен. @худее
I сравнит. ст.
1. нареч. худзей
2. прил. худзейшы; см. худой I
II сравнит. ст.
1. нареч. горш
2. прил. горшы; см. худой II @худеть несовер. худзець @худо
I сущ. ліха, род. ліха ср., мн. нет, зло, род. зла ср., мн. нет
нет худа без добра посл. няма ліха без дабра
II нареч., безл. в знач. сказ. блага, кепска, дрэнна
худо слышит дрэнна чуе
ему худо яму дрэнна (блага, кепска) @худоба худзізна, -ны жен. @худое сущ. благое, -гога ср., кепскае, -кага ср., дрэннае, -ннага ср. @художественно нареч. па-мастацку @художественность мастацкасць, -ці жен. @художественный в разн. знач. мастацкі
художественный совет мастацкі савет
художественный руководитель мастацкі кіраўнік
художественное произведение мастацкі твор
художественная литература мастацкая літаратура
художественное исполнение мастацкае выкананне
художественная вышивка мастацкая вышыўка @художество ср.
1. (искусство) уст. мастацтва, -ва ср.
2. (искусность) уст. майстэрства, -ва ср.
3. (проделка) разг. выбрык, -ка муж., штукі, род. штук, ед. штука, -кі жен.
это всё его художества гэта ўсё яго выбрыкі (штукі) @художник
1. мастак, -ка муж.
художник слова мастак слова
свободный художник уст. вольны мастак
2. перен. мастак, -ка муж., майстар, -тра муж.
художник своего дела мастак (майстар) сваёй справы @художница мастачка, -кі жен. @художнический
1. (относящийся к художнику) мастакоўскі
2. (художественный) мастацкі
3. (мастерски выполненный) майстэрскі @худой
I (тощий) худы
II разг.
1. (плохой, дурной) благі, кепскі, дрэнны
2. в др. знач. (дряхлый, ветхий) лядачы, лядашчы; (дырявый) дзіравы; (испорченный) сапсаваны
худой мир лучше доброй ссоры посл. лепш благі мір, як добрая сварка
на худой конец на благі канец
не говоря худого слова нічога не кажучы @худородный
I (неродовитый) уст. нерадавіты, нязнатны
II (неплодородный) разг. неўрадлівы, няплодны @худородство ср. (незнатное происхождения) уст. нерадавітасць, -ці жен., нязнатнасць, -ці жен. @худосочие ср. разг. худасочнасць, -ці жен. @худосочный худасочны @худощавость хударлявасць, -ці жен. @худощавый хударлявы @худрук (художественный руководитель) разг. мастацкі кіраўнік @худсовет (художественный совет) разг. мастацкі савет @худший
1. сравнит. ст. горшы
2. превосх. ст. найгоршы
в худшем случае у (най)горшым выпадку @хуже сравнит. ст.
1. нареч. горш, горай
ему стало хуже яму стала горш (горай)
хуже всего то, что... горш (горай) за ўсё тое, што...
как нельзя хуже як найгорш (як найгорай)
2. прил. горшы (за каго-што, як хто-што, чым хто-што)
нет ничего хуже, чем... няма нічога горшага, як...
он не хуже других ён не горшы за іншых @хужеть несовер. прост., обл. горшаць @хула жен. ганенне, -ння ср., знеслаўленне, -ння ср., ганьба, -бы жен. @хулахуп хулахуп, -па муж. @хуление ганенне, -ння ср., ганьбаванне, -ння ср., знеслаўленне, -ння ср., зняслаўліванне, -ння ср. @хулиган хуліган, -на муж. @хулиганистый хуліганісты @хулиганить несовер. хуліганіць @хулиганка хуліганка, -кі жен. @хулиганский хуліганскі @хулиганство хуліганства, -ва ср. @хулиганствовать несовер. хуліганіць @хулиганствующий: хулиганствующие молодчики малойчыкі-хуліганы, хуліганы @хулиганьё собир. разг. хуліганнё, -ння ср., мн. нет @хулитель уст. абгаворшчык, -ка муж., ганьбавальнік, -ка муж. @хулительный уст. ганьбавальны @хулить несовер. уст. ганіць; (поносить) ганьбіць, знеслаўляць @хунвейбин полит. хунвейбін, -на муж. @хунта полит. хунта, -ты жен. @хунтуз хунтуз, -за муж. @хунтузский хунтузскі @хурал полит. хурал, -ла муж. @хурма бот. хурма, -мы жен. @хурулдан полит. хурулдан, -на муж. @хутор хутар, -ра муж. @хуторизация ист. хутарызацыя, -цыі жен. @хуторной, хуторный разг. хутарны @хуторок уменьш. хутарок, -рка муж. @хуторской хутарскі @хуторянин хутаранін, -на муж. @хуторянка хутаранка, -кі жен. @цадик церк. цадзік, -ка муж. @цанга тех. цанга, -гі жен. @цанговый цангавы @цап межд. разг. цап, хап @цапать несовер. разг.
1. (царапать) цапаць; драпаць, драць
2. (хватать) цапаць, хапаць, хватаць @цапаться прост.
1. (царапаться) цапацца; драцца, драпацца
2. перен. (ссориться) сварыцца; гыркацца @цапка с.-х. матыка, -кі жен. @цапкование с.-х. матычанне, -ння ср. @цапковать несовер. матычыць @цапля зоол. чапля, -лі жен. @цапнуть совер., однокр. разг.
1. (царапнуть) цапнуць; драпнуць
2. (хватить) цапнуць, хапнуць, схапіць @цапонлак спец. цапанлак, -ку муж. @цапфа тех., воен. цапфа, -фы жен. @цапфенный цапфавы @цап-царап межд. разг. цап-лап @царап межд. разг. цап; драп @царапанье ср.
1. драпанне, -ння ср.; абдзіранне, -ння ср.; см. царапать 1
2. драпанне, -ння ср.; см. царапаться 3 @царапать несовер.
1. драпаць, драць; (оцарапывать) абдзіраць
2. перен. (плохо писать) разг. крэмзаць @царапаться
1. драпацца, драцца
2. перен. (ссориться) разг. сварыцца; гыркацца
3. (скрестись) скрэбціся, драпацца
кошка царапается в дверь кошка скрабецца ў дзверы @царапина драпіна, -ны жен. @царапинка уменьш. драпінка, -кі жен. @царапка жен. (инструмент) драпачка, -кі жен., драчок, -чка муж. @царапнутый
1. драпнуты, абдзёрты
2. драпнуты; зачэплены; см. царапнуть @царапнуть совер.
1. однокр. драпнуць, дзерануць
2. прост. (легко ранить) драпнуць; (задеть) зачапіць @царёв разг. цароў
царёв кабак ист. цароў шынок @царевич царэвіч, -ча муж. @царевна царэўна, -ны жен. @царедворец ист. царадворац, -рца муж. @царёк пренебр. царок, -рка муж. @царение уст. цараванне, -ння ср. @цареубийство царазабойства, -ва ср. @цареубийца царазабойца, -цы муж. @царизм царызм, -му муж. @царистский царысцкі @царить несовер.
1. уст. цараваць
2. перен. панаваць
в лесу царит тишина у лесе пануе цішыня @царица прям., перен. царыца, -цы жен. @царский в разн. знач. царскі
царский режим царскі рэжым
царское правительство царскі ўрад
царские почести царскія ўшанаванні
царская водка хим. царская гарэлка @царственность перен. царственнасць, -ці жен.; велічнасць, -ці жен., вялікаснасць, -ці жен.; ганарлівасць, -ці жен. @царственный
1. (царский) уст. царскі
2. перен. книжн. царственны; (величный) велічны, вялікасны; (горделивый) ганарлівы
царственная осанка царственны (велічны, вялікасны) выгляд @царствие уст. царства, -ва ср.
царствие небесное царства нябеснае @царство в разн. знач. царства, -ва ср.
растительное царство расліннае царства
животное царство жывёльнае царства
сонное царство соннае царства @царствование царстваванне, -ння ср., цараванне, -ння ср.
в царствование Петра Первого у цараванне Пятра Першага @царствовать несовер.
1. (быть царём) царстваваць, цараваць
2. перен. (господствовать) панаваць
глубокое молчание царствовало кругом глыбокая цішыня панавала навокал @царствующий
1. прич. які (што) царствуе, які (што) царуе; які (што) пануе; см. царствовать
2. прил. царствуючы, царуючы @царь в разн. знач. цар, род. цара муж.
царь зверей перен. цар звяроў
царь царей цар цароў
царь-девица фольк. цар-дзяўчына
царь-птица фольк. цар-птушка
без царя в голове без цара ў галаве
при царе Горохе за царом Гарохам @цахур цахур, -ра муж. @цахурка цахурка, -кі жен. @цахурский цахурскі @цаца разг. пренебр. цаца, -цы жен.
ишь, цаца какая бач, цаца якая @цацка прост., обл. цацка, -кі жен. @цацкаться несовер. прост. цацкацца @цвель обл. цвіль, род. цвілі жен., плесня, -ні жен. @цвести несовер.
1. цвісці; (о хлебах) красаваць
яблоня цветёт яблыня цвіце
рожь цветёт жыта красуе
2. перен. (процветать) квітнець, красаваць
жизнь цветёт жыццё квітнее
3. перен. (иметь цветущий вид) цвісці, квітнець, красаваць
цвести здоровьем цвісці (квітнець) здароўем
4. (плесневеть) цвісці; (о жидкостях) броснець
пруд цветёт сажалка цвіце (броснее) @цвет муж.
1. (окраска) колер, -ру муж.
красный цвет чырвоны колер
основные цвета асноўныя колеры
хороший цвет лица добры колер твару
2. (цветок) обл. кветка, -кі жен.
3. (цветки) собир. цвет, род. цвету муж., мн. нет
липовый цвет ліпавы цвет
быть в цвету цвісці
4. перен. (отборочная, лучшая часть) цвет, род. цвету муж.; краса, -сы жен.
цвет науки цвет (краса) навукі
5. перен. (расцвет) росквіт, -ту муж.
во цвете лет у росквіце гадоў @цветастый прост. квяцісты @цветение
1. бот. цвіценне, -ння ср.; (о хлебах) красаванне, -ння ср.
2. (плесневение) цвіценне, -ння ср.; (о жидкостях) бросненне, -ння ср. @цветень муж. бот. прост. квецень, -ні жен. @цветик муж. фольк. уменьш.-ласк. кветачка, -кі жен., красачка, -кі жен. @цветистость прям., перен. квяцістасць, -ці жен. @цветистый прям., перен. квяцісты
цветистый ковёр квяцісты дыван
цветистый слог перен. квяцісты стыль @цветки мн. уменьш.
1. кветкі, -так, ед. кветка, -кі жен., краскі, -сак, ед. краска, -кі жен.
2. см. цвет 3 @цветковый бот. кветкавы @цветневой бот. квеценны @цветник прям., перен. кветнік, -ка муж. @цветниковый кветнікавы @цветной
1. каляровы
цветное кино каляровае кіно
цветные металлы каляровыя металы
2. квяцісты
цветная капуста квяцістая капуста @цветнокожий каляроваскуры @цветность спец. колернасць, -ці жен. @цветоведение спец. колеразнаўства, -ва ср. @цветовод кветавод, -да муж. @цветоводство кветаводства, -ва ср. @цветоводческий кветаводчы @цветовой колеравы
цветовая слепота мед. колеравая слепата @цветоед зоол. кветаед, -да муж. @цветок муж. кветка, -кі жен., мн. кветкі, -так, краска, -кі жен., мн. краскі, -сак
собирать цветы збіраць кветкі (краскі)
полевые цветы палявыя кветкі (краскі)
живые цветы жывыя кветкі
комнатные цветы вазоны (хатнія кветкі)
искусственные цветы штучныя кветкі
цветы в петлице кветкі ў пятліцы
цветы красноречия перен. краскі красамоўства @цветокорректор спец. колеракарэктар, -ра муж. @цветолистик бот. кветалісцік, -ка муж. @цветоложе бот. кветаложа, -жа ср. @цветолюб зоол. кветалюб, -ба муж. @цветомузыка колерамузыка, -кі жен. @цветомузыкальный колерамузычны @цветоножка бот. кветаножка, -кі жен. @цветоносный бот. кветаносны @цветорасположение кветаразмяшчэнне, -ння ср. @цветочек муж. уменьш.-ласк. кветачка, -кі жен., красачка, -кі жен.
это всё цветочки, а ягодки впереди погов. гэта (усё) яшчэ толькі кветачкі, а ягадкі будуць @цветочница
I кветачніца, -цы жен.
II зоол. квяточніца, -цы жен. @цветочный в разн. знач. кветкавы, кветачны
цветочная почка кветкавая пупышка
цветочный горшок вазон
цветочный киоск кветкавы кіёск
цветочная выставка кветкавая выстаўка
цветочный магазин кветкавы магазін
цветочный одеколон кветачны адэкалон
цветочный чай кветачны чай @цветочувствительность спец. колераадчувальнасць, -ці жен. @цветуха бот. цвітуха, -хі жен. @цветущий
1. прич. які (што) цвіце
2. прил. квітнеючы; квітучы
цветущий край квітнеючы (квітучы) край
у него цветущий вид у яго квітнеючы выгляд
цветущее здоровье квітнеючае здароўе @цветы мн. кветкі, -так, ед. кветка, -кі жен., краскі, -сак, ед. краска, -скі жен.
цветы жизни кветкі жыцця @цвинглианство филос. цвінгліянства, -ва ср. @цевка в разн. знач. цэўка, -кі жен. @цевница уст. жалейка, -кі жен. @цевочный в разн. знач. цэўкавы @цевьё воен., тех. цаўё, род. цаўя ср.
цевьё якоря тех. цаўё якара @цедилка разг. цадзілка, -кі жен. @цедильный цадзільны @цедить несовер. прям., перен. цадзіць
цедить слова цадзіць словы
цедить сквозь зубы цадзіць праз зубы @цедиться страд. цадзіцца @цедра цэдра, -ры жен.
лимонная цедра лімонная цэдра @цеж спец. цэд, род. цэду муж. @цежение цаджэнне, -ння ср. @цеженный прич. цэджаны @цежёный прил. разг. цэджаны, працэджаны @цезальпиниевые мн. сущ. бот. цэзальпініевыя, -вых @цезаризм полит. ист. цэзарызм, -му муж. @цезаристский цэзарысцкі @цезарь ист. цэзар, -ра муж. @цезиевый хим. цэзіевы @цезий хим. цэзій, -зію муж. @цезура лит., муз. цэзура, -ры жен. @цезурный цэзурны @Цейлон о-в уст. Цэйлон, -на муж. @цейлонский уст. цэйлонскі @цейс спец. цэйс, род. цэйса муж. @цейсовский цэйсаўскі @цейтграфер кино цэйтграфер, -ра муж. @цейтлупа кино цэйтлупа, -пы жен. @цейтнот шахм. цэйтнот, -ту муж. @цейтнотный цэйтнотны @цейхгауз воен. уст. цэйхгауз, -за муж. @цейхгаузный цэйхгаузны @Целебес о-в Цэлебес, -са муж. @целебесский цэлебескі @целебность гаючасць, -ці жен.; карыснасць для здароўя
целебность воздуха карыснасць паветра для здароўя @целебный гаючы; (лекарственный) лекавы; (полезный для здоровья) здаровы
целебное средство гаючы (лекавы) сродак
целебные травы лекавыя травы
целебный источник лекавая крыніца @целевой в разн. знач. мэтавы
целевая установка мэтавая ўстаноўка
целевая аспирантура мэтавая аспірантура
целевое назначение мэтавае назначэнне @целенаправленно нареч. мэтанакіравана @целенаправленность мэтанакіраванасць, -ці жен. @целенаправленный мэтанакіраваны @целесообразно нареч. мэтазгодна @целесообразность мэтазгоднасць, -ці жен.
целесообразность действий мэтазгоднасць дзеянняў @целесообразный мэтазгодны @целестин мин. цэлестын, -ну муж. @целеуказание воен. цэлеўказанне, -ння ср. @целеуказчик воен. цэлеўказчык, -ка муж. @целеустремление ср. см. целеустремлённость @целеустремлённость мэтанакіраванасць, -ці жен. @целеустремлённый мэтанакіраваны
целеустремлённый труд мэтанакіраваная праца
целеустремлённый человек мэтанакіраваны чалавек @целёхонький разг. цалюткі @целибат церк. цэлібат, -ту муж. @целик
Iелик) воен. цэлік, -ка муж.
II (целик)
1. уст., прост. (место без дорог) цалік, -ку муж.
2. горн. цалік, -ку муж. @целиком нареч. цалкам
весь целиком увесь цалкам
целиком и полностью цалкам і поўнасцю @целина в разн. знач. цаліна, -ны жен.
поднятая целина узараная цаліна
снежная целина снежная цаліна
по целине па цаліне @целинник цаліннік, -ка муж. @целинный цалінны
целинная земля цалінная зямля @Целинный край Цалінны край @Целиноград г. Цалінаград, -да муж. @Целиноградская область Цалінаградская вобласць @целиноградский цалінаградскі @целитель лекар, -ра муж. @целительница лекарка, -кі жен. @целительно нареч. гаюча @целительность гаючасць, -ці жен. @целительный гаючы; (полезный для здоровья) здаровы
целительный воздух здаровае паветра @целить
Iелить) несовер.
1. (целиться) цэліць
2. перен. меціць, меціцца, мерыцца, намервацца
II (целить) несовер. книжн. уст. гаіць, лячыць @целиться несовер.
1. цэліцца
2. перен. меціць, меціцца, мерыцца, намервацца @целковик прост. уст. рубель, -бля муж. @целковый разг. рубель, -бля муж. @целлит хим. цэліт, -ту муж. @целлобиоза бот. цэлабіёза, -зы жен. @целлоидин хим. цэлаідын, -ну муж. @целлофан цэлафан, -ну муж. @целлофановый цэлафанавы @целлулоид цэлулоід, -ду муж. @целлулоидный цэлулоідны @целлулоидовый цэлулоідавы @целлюлоза цэлюлоза, -зы жен. @целлюлозно-бумажный цэлюлозна-папяровы @целлюлозный цэлюлозны @целобластула зоол. цэлабластула, -лы жен. @целовальник
1. (продавец вина) уст. шынкар, -ра муж.; карчмар, -ра муж.
2. (сборщик податей) ист. цалавальнік, -ка муж. @целовальный: целовальная запись ист. цалавальны запіс @целование цалаванне, -ння ср. @целованный цалаваны @целовать несовер. цалаваць @целоваться цалавацца @целое сущ. в разн. знач. цэлае, -лага ср.
наша многонациональная страна есть единое целое наша шматнацыянальная краіна ёсць адзінае цэлае
архитектурное целое архітэктурнае цэлае
в целом у цэлым
в общем и целом увогуле, наогул @целомудренно нареч. цнатліва, цнотна, нявінна @целомудренность цнатлівасць, -ці жен., цнотнасць, -ці жен., нявіннасць, -ці жен.
целомудренность поведения нявіннасць паводзін @целомудренный цнатлівы, цнотны, нявінны @целомудрие ср. цнота, -ты жен.; нявіннасць, -ці жен. @целостат астр. цэластат, -та муж. @целостность цэласнасць, -ці жен. @целостный цэласны @целость цэласць, -ці жен.
сохранить в целости захаваць у цэласці
в целости и сохранности у цэласці і захаванасці, цэлым і спраўным @целочисленный: целочисленная решётка мат. цэлалікавая рашотка @целый в разн. знач. цэлы
целый день цэлы дзень
целый ряд вопросов цэлы рад пытанняў
уходи, пока цел! разг. ідзі (уцякай), пакуль цэлы!
целое число мат. цэлы лік @цель
1. (мишень) цэль, род. цэлі жен., мн. цэлі, -ляў
стрельба по закрытым целям стральба па закрытых цэлях
2. перен. мэта, -ты жен.
иметь целью мець на мэце
ставить себе (задаваться) целью ставіць сабе за мэту
с целью з мэтай
в целях у мэтах (для таго, каб)
в целях выполнения плана у мэтах выканання плана, для таго, каб выканаць план @цельноголовые мн. сущ. зоол. суцэльнагаловыя, -вых @цельнокорпусный суцэльнакорпусны @цельнолитой суцэльналіты, суцэльнаадліваны @цельнометаллический суцэльнаметалічны @цельномолочный натуральнамалочны @цельносварной суцэльназварны @цельность жен. цэльнасць, -ці жен., цэласнасць, -ці жен., цэласць, -ці жен.; адзінства, -ва ср.; см. цельный 2 @цельнотянутый суцэльнацягнуты @цельный
1. (не составной) суцэльны
цельный кусок суцэльны кавалак
2. (обладающий единством) цэльны, цэласны, цэлы; (единый) адзіны
цельный характер цэльны характар
3. (неразбавленный) неразведзены; (натуральный) натуральны
цельное молоко неразведзенае малако
цельное вино неразведзенае (натуральнае) віно @Цельсий: термометр Цельсия тэрмометр Цэльсія
десять, двадцать градусов по Цельсию дзесяць, дваццаць градусаў па Цэльсію @цемент цэмент, -ту муж. @цементационный тех. цэментацыйны @цементация тех. цэментацыя, -цыі жен. @цементирование тех. цэментаванне, -ння ср. @цементированный прич., прил. тех. цэментаваны @цементировать совер., несовер. цэментаваць @цементироваться
1. совер., несовер. цэментавацца
2. страд. цэментавацца @цементировка жен. тех. цэментаванне, -ння ср. @цементировочный тех. цэментавальны @цементит мет. цэментыт, -ту муж. @цементник спец. цэментнік, -ка муж. @цементный цэментавы, цэментны @цементованный тех. цэментаваны @цементовать см. цементировать @цементоваться см. цементироваться @цементовка жен. тех. цэментаванне, -ння ср. @цементовоз цэментавоз, -за муж. @цена
1. цана, -ны жен.
цена производства цана вытворчасці
оптовая цена аптовая цана
государственная розничная цена дзяржаўная рознічная цана
фабричная цена фабрычная цана
твёрдая цена цвёрдая цана
заготовительная цена нарыхтоўчая цана
продажная цена прадажная цана
крайняя (низшая) цена апошняя (ніжэйшая) цана
быть в цене быць у цане
повышаться в цене павышацца у цане
падать в цене зніжацца у цане
повышение (рост) цен павышэнне (рост) цэн
снижение цен зніжэнне цэн
назначить цену вызначыць цану
колебание цен хістанне цэн
взвинчивать цены наганяць (узнімаць) цэны
2. перен. цана, -ны жен., каштоўнасць, -ці жен., вартасць, -ці жен.
цена дружбы цана (каштоўнасць) дружбы
в цене у цане
красная цена найбольшая цана, уся цана
грош цена грош цана
дорогой ценой дарагой цаной
знать цену кому, чему-либо ведаць цану кому, чаму-небудзь
любой ценой любой цаной
ценой жизни цаной жыцця
цены нет цаны няма @ценз в разн. знач. цэнз, род. цэнзу муж.
избирательный ценз выбарчы цэнз
возрастной ценз узроставы цэнз
имущественный ценз маёмасны цэнз @цензовый цэнзавы @цензор цэнзар, -ра муж. @цензорский цэнзарскі @цензура цэнзура, -ры жен. @цензурный прям., перен. цэнзурны
цензурные правила цэнзурныя правілы
цензурные рогатки цэнзурныя рагаткі (перашкоды) @цензурованный цэнзураваны @цензуровать несовер. разг. цэнзураваць @цензуроваться страд. цэнзуравацца @ценитель (знаток) знаток, -така муж.
ценитель искусств знаток мастацтва @ценительница жен. знаток, -така муж. @ценить несовер.
1. (определять стоимость) цаніць, ацэньваць
во что вы цените эту картину? колькі вы цэніце гэту карціну?
ценить в сто рублей цаніць у сто рублёў
2. перен. цаніць; шанаваць
ценить по заслугам цаніць па заслугах
ни во что не ценить зусім не цаніць
дорого ценить свою свободу дорага цаніць сваю свабоду
я очень ценю ваше общество я вельмі цаню (шаную) вашу кампанію @цениться
1. прям., перен. цаніцца
деловые люди ценятся в обществе дзелавыя людзі цэняцца ў грамадстве
цениться на вес золота цаніцца на вагу золата
2. страд. цаніцца, ацэньвацца; шанавацца; см. ценить @ценник цэннік, -ка муж. @ценностный эк. цэнасны
в ценностном выражении у цэнасным выражэнні @ценность в разн. знач. каштоўнасць, -ці жен., цэннасць, -ці жен.
вещь высокой ценности рэч высокай каштоўнасці
посылка с объявленной ценностью пасылка з аб'яўленай цэннасцю
хранение ценностей захаванне каштоўнасцей
его работа имеет большую ценность для науки яго работа мае вялікую каштоўнасць для навукі
материальные и духовные ценности матэрыяльныя і духоўныя каштоўнасці
культурные ценности культурныя каштоўнасці @ценный каштоўны, цэнны @ценообразование эк. цэнаўтварэнне, -ння ср. @ценообразующий прил. цэнаўтвараючы @цент (монета) цэнт, род. цэнта муж. @центавр
1. миф. цэнтаўр, -ра муж.
2. астр. Цэнтаўр, -ра муж. @центифолия бот. цэнтыфолія, -ліі жен. @центнер цэнтнер, -ра муж. @центр в разн. знач. цэнтр, род. цэнтра муж.
центр окружности (шара) мат. цэнтр акружнасці (шара)
центр эллипса мат. цэнтр эліпса
центр тяжести физ., перен. цэнтр цяжару
центр величины мор. цэнтр велічыні
в центре страны у цэнтры краіны
жить в центре города жыць у цэнтры горада
в центре внимания у цэнтры ўвагі
научный центр навуковы цэнтр
культурный центр культурны цэнтр
промышленные центры страны прамысловыя цэнтры краіны @централ уст. цэнтрал, -ла муж. @централизация в разн. знач. цэнтралізацыя, -цыі жен.
централизация капитала эк. цэнтралізацыя капіталу @централизм цэнтралізм, -му муж.
демократический централизм дэмакратычны цэнтралізм @централизованный прич., прил. цэнтралізаваны @централизовать совер., несовер. цэнтралізаваць @централизоваться
1. совер., несовер. цэнтралізавацца
2. страд. цэнтралізавацца @централь цэнтраль, -лі жен. @центральность цэнтральнасць, -ці жен. @центрально-чернозёмный цэнтральна-чарназёмны @центральный в разн. знач. цэнтральны
Центральный Комитет Коммунистической партии Советского Союза уст. Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
Центральный Комитет Коммунистической партии Белоруссии уст. Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Беларусі
центральная улица цэнтральная вуліца
центральный угол мат. цэнтральны вугал
центральная нервная система цэнтральная нервовая сістэма
центральное отопление цэнтральнае ацяпленне
центральный орган партии цэнтральны орган партыі
центральный вопрос цэнтральнае пытанне @центратор спец. цэнтратар, -ра муж. @центризм полит. цэнтрызм, -му муж. @центрирование тех. цэнтраванне, -ння ср. @центрированный цэнтраваны @центрировать совер., несовер. спец. цэнтраваць @центрироваться несовер. страд. цэнтравацца @центрировка жен. тех. цэнтроўка, -кі жен., цэнтраванне, -ння ср. @центрист полит. цэнтрыст, -та муж. @центристский цэнтрысцкі @центрифуга тех. цэнтрыфуга, -гі жен. @центрифугальный цэнтрыфугальны @центрифугирование тех. цэнтрыфугаванне, -ння ср. @центрифугировать несовер. тех. цэнтрыфугаваць @центрифугироваться страд. цэнтрыфугавацца @центрифужный спец. цэнтрыфужны @центрический спец. цэнтрычны @центричность спец. цэнтрычнасць, -ці жен. @центробежный в разн. знач. цэнтрабежны
центробежная сила цэнтрабежная сіла
центробежный аппарат цэнтрабежны апарат
центробежные нервы физиол. цэнтрабежныя нервы @центровальный тех. цэнтравальны @центрованный см. центрированный @центровать см. центрировать @центроваться см. центрироваться @центровка жен.
1. см. центрировка
2. в др. знач. цэнтроўка, -кі жен. @центровой в разн. знач. цэнтравы
центровые игроки цэнтравыя ігракі (гульцы)
центровое сверло цэнтравы свердзел @центровочный тех. цэнтровачны @центровывоз цэнтравываз, -зу муж. @центроплан ав. цэнтраплан, -на муж. @центросома биол. цэнтрасома, -мы жен. @центростремительный цэнтраімклівы @центросфера биол., геол. цэнтрасфера, -ры жен. @центурион ист. цэнтурыён, -на муж. @центурия ист. цэнтурыя, -рыі жен. @цеолит мин. цэаліт, -ту муж. @цеп
1. с.-х. цэп, род. цэпа муж.
2. текст. ніт, род. ніта муж. @цепенеть несовер.
1. (затекать) дранцвець, нямець, шэрхнуць
2. (от ужаса) мярцвець, нямець
3. (от холода) дубець @цепень зоол. цэпень, -пеня муж. @цепи; см. цепь 2 @цепка жен. прост. ланцужок, -жка муж. @цепкий прям., перен. учэпісты
цепкие пальцы учэпістыя пальцы
цепкий человек перен. учэпісты чалавек @цепко нареч. прям., перен. учэпіста
цепко держаться учэпіста трымацца @цепкость прям., перен. учэпістасць, -ці жен. @цепкохвостые мн. сущ. зоол. учэпістахвостыя, -тых @цепляние
1. чаплянне, -ння ср.
2. чаплянне, -ння ср., зачэпліванне, -ння ср.
3. чаплянне, -ння ср., зачэпліванне, -ння ср.
4. чаплянне, -ння ср., начэпліванне, -ння ср.; см. цеплять, цепляться 1,2
5. чаплянне, -ння ср., прычэпліванне, -ння ср.; см. цепляться 3 @цеплять несовер.
1. (задевать) разг. чапляць, чапляцца
2. (захватывать) прост. чапляць, зачэпліваць
3. (прикреплять) прост. чапляць, зачэпліваць
4. (надевать на себя что-либо ненужное) чапляць, начэпліваць @цепляться
1. (задевать, зацепляться) чапляцца
2. (стремиться сохранить что-либо) разг. чапляцца (за што)
цепляться за жизнь чапляцца за жыццё
3. перен. (привязываться, придираться) чапляцца, прычэплівацца (да каго); (находить предлог) чапляцца
цепляться за мелочи чапляцца за дробязі @цепной
I цепь)
1. в разн. знач. ланцуговы
цепная передача тех. ланцуговая перадача
цепная шестерня ланцуговая шасцярня
цепное колесо ланцуговае кола
цепной мост ланцуговы мост
цепные кораллы зоол. ланцуговыя каралы
цепная линия мат. ланцуговая лінія
цепная реакция физ., перен. ланцуговая рэакцыя
2. (привязанный на цепь) ланцужны
цепная собака ланцужны сабака
3. цепное правило мат. складанае трайное правіла
II (прил. к цеп) цэпавы @цепочечный ланцужковы @цепочка жен. в разн. знач. ланцужок, -жка муж.
цепочка для часов ланцужок для гадзінніка
цепочка связных воен. ланцужок сувязных @цепочкой см. цепью @цепочный см. цепочечный @цеппелин ав. цэпелін, -на муж. @цепь жен.
1. в разн. знач. ланцуг, -га муж.
железная цепь жалезны ланцуг
якорная цепь якарны ланцуг
спустить собаку с цепи спусціць сабаку з ланцуга
посадить на цепь пасадзіць на ланцуг
цепь событий перен. ланцуг падзей
цепь доказательств перен. ланцуг доказаў
прорыв империалистической цепи в слабом звене перен. прарыў імперыялістычнага ланцуга ў слабым звяне
цепь управления ж.-д. ланцуг кіравання
электрическая цепь физ. электрычны ланцуг
стрелковая цепь воен. стралковы ланцуг
цепь гор ланцуг гор
2. (оковы) ланцугі, -гоў ед. нет, кайданы, -ноў ед. нет
заковать в цепи закаваць у ланцугі (кайданы)
цепи рабства перен. ланцугі (кайданы) рабства
разорвать цепи перен. разарваць ланцугі (скінуць кайданы)
как с цепи сорвался як з ланцуга сарваўся @цепью нареч. ланцугом, ланцужком @цербер миф., перен. цэрбер, -ра муж. @церебральный анат., лингв. цэрэбральны
церебральный паралич цэрэбральны параліч (паралюш)
церебральный согласный лингв. цэрэбральны зычны @цереброспинальный анат. цэрэбраспінальны @церезин спец. цэрэзін, -ну муж. @церезит стр. цэрэзіт, -ту муж. @церемониал цырыманіял, -лу муж. @церемониальный цырыманіяльны @церемониймейстер уст. цырымоніймайстар, -тра муж. @церемониться несовер. цырымоніцца @церемония прям., перен. цырымонія, -ніі жен.
свадебная церемония вясельная цырымонія
без церемоний перен. без цырымоній @церемонничать несовер. разг. цырымоніцца @церемонно нареч. цырымонна @церемонность цырымоннасць, -ці жен. @церемонный в разн. знач. цырымонны @цериевый хим. цэрыевы @церий хим. цэрый, -рыю муж. @церквушка уменьш.-ласк. цэркаўка, -кі жен. @церковник уст. разг. царкоўнік, -ка муж. @церковница царкоўніца, -цы жен. @церковноприходский уст. царкоўнапрыходскі @церковнославянизм филол. царкоўнаславянізм, -ма муж. @церковнославянский царкоўнаславянскі
церковнославянский язык царкоўнаславянская мова @церковнослужитель царкоўны служка @церковный в разн. знач. царкоўны @церковь в разн. знач. царква, -вы жен. @церопластика иск. цэрапластыка, -кі жен. @церусит мин. цэрусіт, -ту муж. @цесаревич уст. цэсарэвіч, -ча муж. @цесаревна цэсарэўна, -ны жен. @цесарка зоол. цацарка, -кі жен. @цесарь ист. цэсар, -ра муж. @цестода зоол. цэстода, -ды жен. @цефалометр спец. цэфалометр, -ра муж. @цефалоподы мн. зоол. цэфалаподы, -даў @цех
I (на заводе, на фабрике) цэх, род. цэха муж.
литейный цех ліцейны цэх
прокатный цех пракатны цэх
сборочный цех зборачны цэх
начальник цеха начальнік цэха
II ист. цэх, род. цэха муж. @цех-автомат цэх-аўтамат, род. цэха-аўтамата муж. @цехком (цеховой комитет) цэхком, -ма муж. (цэхавы камітэт) @цеховой
I (на заводе) цэхавы
II ист. цэхавы @цеховщина неодобр. цэхаўшчына, -ны жен. @цехштейн горн. цэхштэйн, -ну муж. @цеце зоол. цэцэ нескл., жен. @циакрин хим. цыякрын, -ну муж. @циан хим. цыян, -ну муж. @цианамид хим. цыянамід, -ду муж. @цианизация спец. цыянізацыя, -цыі жен. @цианин спец. цыянін, -ну муж. @цианирование спец. цыяніраванне, -ння ср. @цианированный прич., прил. цыяніраваны @цианировать несовер. спец. цыяніраваць @цианироваться страд. цыяніравацца @цианистоводородный хим. цыяніставадародны @цианистый хим. цыяністы
цианистый калий цыяністы калій @циановый хим. цыянавы @цианоз мед. цыяноз, -зу муж. @цианометр спец. цыянометр, -ра муж. @цианотичный мед. цыянатычны @цибик уст. цыбік, -ка муж. @цивилизатор цывілізатар, -ра муж. @цивилизаторский цывілізатарскі @цивилизация в разн. знач. цывілізацыя, -цыі жен. @цивилизованность цывілізаванасць, -ці жен. @цивилизованный цывілізаваны @цивилизовать совер., несовер. цывілізаваць @цивилизоваться
1. совер., несовер. цывілізавацца
2. страд. цывілізавацца @цивилист цывіліст, -та муж. @цивилистика цывілістыка, -кі жен. @цивильный уст. цывільны
цивильный лист полит. цывільны ліст @цигайский: цигайская порода овец цыгайская парода авечак @цигарка разг. цыгарка, -кі жен. @цигарочный разг. цыгаркавы @цигейка цыгейка, -кі жен. @цигейковый цыгейкавы @цидула уст. разг. цыдула, -лы жен. @цидулка разг. цыдулка, -кі жен. @цизальпинский геогр. цызальпінскі @ЦИК (Центральный Исполнительный Комитет) ист. ЦВК (Цэнтральны Выканаўчы Камітэт) @цикада зоол. цыкада, -ды жен. @цикл в разн. знач. цыкл, род. цыкла муж. @цикламен бот. цыкламен, -ну муж. @циклевальный цыклявальны @циклевание спец. цыкляванне, -ння ср. @циклёванный цыкляваны @циклёвка жен. спец. цыкляванне, -ння ср., цыклёўка, -кі жен. @циклёвщик спец. цыклявальнік, -ка муж., цыклёўшчык, -ка муж. @циклизация цыклізацыя, -цыі жен. @циклически нареч. цыклічна @циклический цыклічны @циклично нареч. цыклічна @цикличность цыклічнасць, -ці жен.
цикличность в производстве цыклічнасць у вытворчасці
график цикличности графік цыклічнасці @цикличный цыклічны
цикличная работа цыклічная работа @циклобутан хим. цыклабутан, -ну муж. @циклование спец. цыклаванне, -ння ср. @циклованный цыклаваны @цикловать несовер. спец. цыклаваць @цикловой цыклавы @циклогексан хим. цыклагексан, -ну муж. @циклогенез метеор. цыклагенез, -зу муж. @циклограмма спец. цыклаграма, -мы жен. @циклографический цыклаграфічны @циклография спец. цыклаграфія, -фіі жен. @циклодром цыкладром, -ма муж.; веладром, -ма муж. @циклоида мат. цыклоіда, -ды жен. @циклоидальный цыклаідальны @циклоидный цыклоідны @циклон метеор. цыклон, -ну муж. @циклонический цыкланічны
циклонический вихрь цыкланічны віхор @циклоп миф., зоол. цыклоп, -па муж. @циклопический книжн. цыклапічны @циклотрон физ. цыклатрон, -на муж. @циклотронный цыклатронны @циклофазатрон физ. цыклафазатрон, -на муж. @цикля стол. цыкля, -лі жен. @цикорий муж. цыкорыя, -рыі жен., разг. цукора, -ры жен. @цикорный цыкорны, разг. цукорны @цикута бот. цыкута, -ты жен. @цилиндр в разн. знач. цыліндр, -ра муж. @цилиндрический цыліндрычны @цилиндровый цыліндравы @цилиндроподобный цыліндрападобны @цимбалист муз. цымбаліст, -та муж. @цимбалы муз. цымбалы, -лаў ед. нет @цимлянское (вино) сущ. цымлянскае, -кага ср. @Цимлянское море Цымлянскае мора @циммервальдский цымервальдскі
Циммервальдская конференция ист. Цымервальдская канферэнцыя @цинандали (вино) цынандалі нескл., ср. @цинга мед. цынга, -гі жен. @цинготный цынготны @цинерария бот. цынерарыя, -рыі жен. @цинизм цынізм, -му муж. @циник цынік, -ка муж. @цинически нареч. цынічна @цинический цынічны @цинично нареч. цынічна @циничность цынічнасць, -ці жен. @циничный цынічны @цинк цынк, род. цынку муж. @цинкит мин. цынкіт, -ту муж. @цинкование спец. цынкаванне, -ння ср. @цинкованный цынкаваны @цинковать несовер. спец. цынкаваць @цинковаться страд. цынкавацца @цинковый цынкавы
цинковая обманка мин. цынкавая падманка @цинкограф цынкограф, -фа муж. @цинкографический цынкаграфічны @цинкография цынкаграфія, -фіі жен. @цинкографский цынкаграфскі @цинния бот. цынія, -ніі жен. @циновка цыноўка, -кі жен. @циновочный цыновачны @цинубель стол. цынубель, -ля муж. @цирик (монгольский солдат) цырык, -ка муж. @цирк в разн. знач. цырк, род. цырка муж. @циркач разг. цыркач, -ча муж. @циркаческий цыркацкі @циркачество разг. цыркацтва, -ва ср. @циркачка цыркачка, -кі жен. @цирковой цыркавы @циркон мин. цыркон, -ну муж. @циркониевый хим. цырконіевы @цирконий хим. цырконій, -нію муж. @циркорама кино цыркарама, -мы жен. @циркорамный цыркарамны @циркулировать несовер. в разн. знач. цыркуляваць @циркуль цыркуль, -ля муж. @циркульный цыркульны @циркуляр офиц. цыркуляр, -ра муж. @циркулярно нареч. цыркулярна @циркулярный цыркулярны @циркуляционный цыркуляцыйны @циркуляция цыркуляцыя, -цыі жен. @циркумполярный зоол., бот. цыркумпалярны @циркумтропический зоол., бот. цыркумтрапічны @циркумфлекс лингв. цыркумфлекс, -са муж. @циркумфлексный цыркумфлексны @циркумфлексовый цыркумфлексавы @цирроз мед. цыроз, -зу муж. @цирюльник уст. цырульнік, -ка муж. @цирюльня уст. цырульня, -ні жен. @циста биол. цыста, -ты жен. @цистерна в разн. знач. цыстэрна, -ны жен.
вагон-цистерна вагон-цыстэрна @цистит мед. цыстыт, -ту муж. @цистицеркоз мед. цыстыцэркоз, -зу муж. @цистоскоп мед. цыстаскоп, -па муж. @цистоскопия мед. цыстаскапія, -піі жен. @цитадель прям., перен. цытадэль, -лі жен. @цитата цытата, -ты жен. @цитатничество разг. цытатніцтва, -ва ср. @цитатный цытатны @цитация цытацыя, -цыі жен. @цитварный: цитварное семя цытвора
цитварная полынь бот. цытварны палын @цитирование цытаванне, -ння ср. @цитированный цытаваны @цитировать несовер. цытаваць @цитироваться страд. цытавацца @цитогенетика цытагенетыка, -кі жен. @цитодиагностика спец. цытадыягностыка, -кі жен. @цитолиз биол. цытоліз, -зу муж. @цитолизин биол. цыталізін, -ну муж. @цитолог цытолаг, -га муж. @цитологический биол. цыталагічны @цитология цыталогія, -гіі жен. @цитоморфоз биол. цытамарфоз, -зу муж. @цитоплазма биол. цытаплазма, -мы жен. @цитоплазматический цытаплазматычны @цитотаксис биол. цытатаксіс, -су муж. @цитотоксический мед. цытатаксічны @цитотропизм биол. цытатрапізм, -му муж. @цитохимик цытахімік, -ка муж. @цитохимический цытахімічны @цитохимия биол. цытахімія, -міі жен. @цитохром биол. цытахром, -му муж. @цитоэколог биол. цытаэколаг, -га муж. @цитоэкология цытаэкалогія, -гіі жен. @цитра муз. цытра, -ры жен. @цитраль хим. цытраль, -лю жен. @цитрамон фарм. цытрамон, -ну муж. @цитрат хим. цытрат, -ту муж. @цитрин мин. цытрын, -ну муж. @цитрованилин фарм. цытраванілін, -ну муж. @цитрованиль цытраваніль, -лі жен. @цитрон бот. цытрон, -ну муж. @цитрус бот. цытрус, -су муж., мн. цытрусы, -саў @цитрусовод с.-х. цытрусавод, -да муж. @цитрусоводство с.-х. цытрусаводства, -ва ср. @цитрусоводческий цытрусаводчы @цитрусовые мн. сущ. бот. цытрусавыя, -вых @цитрусовый цытрусавы @цитрусы см. цитрус @циферблат цыферблат, -та муж. @цифирь жен. уст.
1. собир. (цифры) лічбы, -баў, ед. лічба, -бы жен.
2. (счисление) лічэнне, -ння ср.
3. (наука) арыфметыка, -кі жен. @цифра лічба, -бы жен. @цифрация жен. лічбаванне, -ння ср. @цифрованный лічбаваны @цифровать несовер. лічбаваць @цифроваться страд. лічбавацца @цифровой лічбавы
цифровая вычислительная машина лічбавая вылічальная машына @цицеро ср. типогр. цыцэр, -ру муж. @цицероновский цыцэронаўскі @ЦК (Центральный Комитет) ЦК (Цэнтральны Камітэт) @Цк Кпб (Центральный Комитет Коммунистической партии Белоруссии) уст. ЦК КПБ (Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Беларусі) @Цк Кпсс (Центральный Комитет Коммунистической партии Советского Союза) уст. ЦК КПСС (Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Савецкага Саюза) @цок межд. цок @цоканье
I цоканне, -ння ср.; (языком) цмоканне, -ння ср.
II лингв. цоканне, -ння ср. @цокать
I несовер. цокаць; (языком) цмокаць
цокать подковами цокаць падковамі
II несовер. лингв. цокаць @цоколь в разн. знач. цокаль, -ля муж. @цокольный в разн. знач. цокальны @цокот цокат, -ту муж. @цуг цуг, род. цуга муж. @цуговой цугавы @цугом нареч. цугам, наўсцяж @цугундер: на цугундер разг. на цугундар @цугцванг шахм. цугцванг, -гу муж. @цукат цукат, -ту муж.
цукаты мн. цукаты, -таў @цукатный цукатны @цунами цунамі нескл., ср. @цунамиопасный цунамінебяспечны @Цусима о-ва Цусіма, -мы жен. @Цусимский пролив Цусімскі праліў @цыбик уст. цыбік, -ка муж. @цыган цыган, -на муж. @цыганить несовер. прост. цыганіць @цыганка цыганка, -кі жен. @цыганский цыганскі @цыганщина пренебр. цыганшчына, -ны жен. @цыкать несовер. разг. цыкаць @цыкнуть совер., однокр. разг. цыкнуць @цыпка разг. цыпка, -кі жен. @цыплёнок муж. кураня и куранё, -няці ср.
цыплят по осени считают куранят увосень лічаць; не хваліся сеўшы, а хваліся з'еўшы; не той хлеб, што на полі, а той, што ў гумне; не лічы кветачкі ўвесну, а палічы ягадкі ўвосень @цыплёночек муж. уменьш. ласк. куранятка, -ка ср. @цыплятина кураняціна, -ны жен. @цыплятник в разн. знач. куранятнік, -ка муж. @цыплячий куранячы @цыпочка разг. цыпачка, -кі жен. @цыпочки:
ходить на цыпочках хадзіць на пальчыках (на дыбачках)
встать на цыпочки стаць на пальчыкі (на дыбачкі) @цып-цып межд. ціп-ціп @цыц межд. разг. цыц, ціха @Цюрих г. Цюрых, -ха муж. @цюрихский цюрыхскі @чабан чабан, -на муж., пастух, -ха муж. @чабаний чабаноў, пастухоў @чабанить несовер. чабаніць, пасвіць, пастушыць @чабанка чабанка, -кі жен., пастушка, -кі жен. @чавканье чмяканне, -ння ср., чвяканне, -ння ср. @чавкать несовер. чмякаць, чвякаць @чавкнуть совер. однокр. чмякнуць, чвякнуць @чавыча зоол. чавыча, -чы жен. @чага (нарост на дереве) чага, -гі жен. @чагатайский чагатайскі @чад муж.
1. чад, род. чаду муж.
2. перен. чад, род. чаду муж.; ачмурэнне, -ння ср.
он как в чаду ён як ачмурэлы @Чад (озеро и государство) Чад, род. Чада муж. @чадить несовер. чадзіць @чадно
1. нареч. чадна
2. безл. в знач. сказ. чадна, чад
в избе было чадно у хаце было чадна @чадный прям., перен. чадны @чадо уст. дзіця, -цяці ср.
со всеми чадами и домочадцами з усім кодлам (з усёй сям'ёй) @чадолюбивый уст. дзеталюбівы, дзеталюбны @чадолюбие уст. дзеталюбства, -ва ср. @чадра чадра, -ры жен. @чаёвник разг. ахвотнік да чаю; чаёўнік, -ка муж. @чаёвница ахвотніца да чаю; чаёўніца, -цы жен. @чаёвничать несовер. разг. піць чай, чаяваць @чаевод с.-х. чаявод, -да муж. @чаеводство с.-х. чаяводства, -ва ср. @чаеводческий чаяводчы @чаевые мн. гасцінец, -нца муж., чаявыя, -вых ед. нет @чаедробилка чаедрабілка, -кі жен. @чаезавялочный чаезавялачны @чаепроизводящий прил. чаевырабляючы @чаёк разг. чаёк, род. чайку муж. @чаемый уст. чаканы, жаданы
чаемые перемены чаканыя (жаданыя) перамены @чаеобработка чаеапрацоўка, -кі жен. @чаепитие чаяпіцце, -цця ср., чаяванне, -ння ср.
заниматься чаепитием піць чай, чаяваць @чаепрессовочный чаепрасовачны @чаеразвесочный чаеразважачны @чаесборочный см. чаеуборочный @чаесушильный чаесушыльны @чаеторговля жен. гандаль чаем @чаеуборочный чаеўборачны @чаеупаковочный чаеўпаковачны @чаеформовочный чаефармовачны @чаинка разг. чаінка, -кі жен. @чай
I сущ. в разн. знач. чай, род. чаю муж.; гарбата, -ты жен.
чай луговой бот. падбярэжнік, лугавы чай, лазаніца, лазоўка, сцялуха
цветочный чай кветкавы чай (кветкавая гарбата)
зелёный чай зялёны чай (зялёная гарбата)
крепкий, слабый чай моцны, слабы чай (моцная, слабая гарбата)
во время чая у час чаю (гарбаты)
вечерний чай вячэрні чай (вячэрняя гарбата)
пригласить к чаю запрасіць на чай (гарбату)
давать, брать на чай даваць, браць гасцінца (на чай)
на чашку чая на кубак чаю (гарбаты)
чай да сахар чай ды цукар
II вводн. сл. прост. бадай, мусіць, мабыць, пэўна, напэўна
ты, чай, замёрз? ты, бадай (мусіць, мабыць, пэўна, напэўна), змёрз? @чайка зоол. чайка, -кі жен. @чайная сущ. чайная, -ной жен. @чайник чайнік, -ка муж., уст. імбрычак, -чка муж. @чайница чайніца, -цы жен. @чайничать см. чаёвничать @чайно-кофейный чайна-кафейны @чайные мн. сущ. бот. чайныя, -ных @чайный чайны
чайное дерево бот. чайнае дрэва
чайная роза бот. чайная ружа
через час по чайной ложке праз гадзіну па чайнай лыжцы @чайнворд чайнворд, -да муж. @чайхана чайхана, -ны жен. @чайханщик чайханшчык, -ка муж. @чакона муз. чакона, -ны жен. @чал мор., ав. чал, род. чала муж. @чалдон обл. чалдон, -на муж. @чалдонский чалдонскі @чалить несовер. мор., ав. чаліць @чалка жен. мор., ав.
1. (действие) чаленне, -ння ср.
2. (канат) чал, род. чала муж. @чалма чалма, -мы жен. @чалый разг.
1. прил. дэраш, дарашаваты
2. сущ. дэраш, -ша муж. @чан чан, род. чана муж.; чоп, род. чопа муж. @чановой, чановщик спец. чанавы, -вога муж. @чаполоть, чаполочь бот. зуброўка духмяная, цяпалоць, -ці жен. @чапыга жен. обл. хмызняк, -ку муж. @чапыжник обл. хмызняк, -ку муж. @чара уст., нар.-поэт., книжн. чара, -ры жен. @чардаш (танец) чардаш, -ша муж. @Чарджоу г. Чарджоў нескл., муж. @Чарджоуская область Чарджоўская вобласць @чарджоуский чарджоўскі @чарка уст. чарка, -кі жен. @чаровать несовер.
1. (колдовать) уст. чараваць; вядзьмарыць
2. перен. чараваць
чаровать своим голосом чараваць сваім голасам @чаровник уст.
1. чараўнік, -ка муж.; (колдун) вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж.
2. перен. чараўнік, -ка муж. @чаровница уст.
1. чараўніца, -цы жен.; вядзьмарка, -кі жен.
2. перен. чараўніца, -цы жен. @чародей
1. (волшебник) чарадзей, -дзея муж., чараўнік, -ка муж.; (колдун) вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж.
2. перен. чарадзей, -дзея муж., чараўнік, -ка муж. @чародейка
1. чарадзейка, -кі жен., чараўніца, -цы жен.; вядзьмарка, -кі жен.
2. перен. чарадзейка, -кі жен., чараўніца, -цы жен. @чародейный уст. чарадзейны, чараўнічы @чародейский книжн. чарадзейскі, чараўніцкі; (колдовской) вядзьмарскі @чародейственный книжн. чарадзейны, чараўнічы @чародейство
1. чараўніцтва, -ва ср.; (колдовство) вядзьмарства, -ва ср.
2. перен. чары, -раў ед. нет @чародействовать несовер. уст. чараваць; (колдовать) вядзьмарыць @чарочка уменьш.-ласк. чарачка, -кі жен. @чарочный уст. чарачны @чартер мор., ав. чартэр, -ру муж. @чартерный чартэрны
чартерный рейс чартэрны рэйс
чартерные перевозки чартэрныя перавозкі @чартизм ист. чартызм, -му муж. @чартист ист. чартыст, -та муж. @чартистский чартысцкі @чарующий
1. прич. які (што) чаруе; які (што) вядзьмарыць; см. чаровать 1
2. прил. (очаровательный) чароўны @чары
1. уст. (волшебство) чары, -раў ед. нет; (колдовство) вядзьмарства, -ва ср.
2. перен. чары, -раў ед. нет @час муж.
1. (единица времени) гадзіна, -ны жен.
в час, в два часа у гадзіну, у дзве гадзіны, а першай, а другой гадзіне
опоздать на час спазніцца на гадзіну
2. (время вообще) час, род. часу муж.; пара, род. пары жен.
в часы отдыха у час адпачынку
вечерний час вячэрняя пара
битый час цэлая (добрая) гадзіна
в добрый час у добры час
тихий час ціхая гадзіна
не по дням, а по часам не па днях, а па гадзінах
не ровён час чаго добрага, чаго не бывае, хто яго ведае
стоять на часах стаяць на варце
с часу на час з гадзіны на гадзіну
час от часу з кожнай гадзінай
час от часу не легче чым далей, тым цяжэй
через час по столовой ложке праз гадзіну па сталовай лыжцы
счастливые часов не наблюдают погов. шчаслівыя на час не зважаюць
калиф на час каліф на гадзіну @часовенный каплічны @часовня церк. капліца, -цы жен. @часовой
I прил.
1. часы) гадзіннікавы
часовой механизм гадзіннікавы механізм
часовая стрелка гадзіннікавая стрэлка
часовых дел мастер майстар гадзіннікаў, гадзіннікавы майстар
2. (о времени) гадзінны, пагадзінны
часовая лекция гадзінная лекцыя
часовой график гадзінны (пагадзінны) графік
часовая оплата пагадзінная аплата, аплата ад гадзіны
уехать с часовым поездом паехаць з поездам у гадзіну
часовой пояс часавы пояс
II сущ. воен. вартавы, -вога муж.
смена часовых змена вартавых @часовщик гадзіншчык, -ка муж., майстар гадзіннікаў @часок муж. уменьш.-ласк. разг. гадзінка, -кі жен. @часом нареч. разг. часам, часамі @часослов церк. часаслоў, -лова муж. @частенько нареч. разг. часцяком, часта, нярэдка @частик рыб.
1. прост. густы невад
2. (рыба) часцік, -ку муж. @частиковый в разн. знач. часціковы
частиковая рыба часціковая рыба, часцік
частиковый невод густы невад @частить несовер.
1. разг. часціць
2. (слишком часто ходить) прост. учашчаць @частица
1. (небольшая часть) часцінка, -кі жен.
2. (крупица) перен. крупінка, -кі жен.
3. грам., физ. часціца, -цы жен. @частичка часцінка, -кі жен., частачка, -кі жен.; крупіначка, -кі жен., крупінка, -кі жен. @частично нареч. часткова @частичность частковасць, -ці жен. @частичный частковы
частичное затмение астр. частковае зацьменне @частник разг. прыватнік, -ка муж. @частница прыватніца, -цы жен. @частнический прыватніцкі @частнобанковский прыватнабанкаўскі @частновладельческий прыватнаўласніцкі @частное ср. мат. дзель, род. дзелі жен. @частноземлевладельческий прыватназемлеўладальніцкі @частнокапиталистический прыватнакапіталістычны @частномонополистический прыватнаманапалістычны @частноправовой спец. прыватнаправавы @частнопрактикующий прил. прыватнапрактыкуючы @частнопредпринимательский прыватнапрадпрыемніцкі @частнособственнический прыватнаўласніцкі @частность
1. асобнасць, -ці жен., выключнасць, -ці жен.; см. частный 1
2. (деталь) дэталь, -лі жен.; (подробность) падрабязнасць, -ці жен.
обращать внимание на частности звяртаць увагу на дэталі (падрабязнасці)
в частности у прыватнасці @частнохозяйственный прыватнагаспадарчы @частный
1. (личный, индивидуальный, не государственный, не общественный) прыватны
частная собственность прыватная ўласнасць
в частном пользовании у прыватным карыстанні
частное определение юр. прыватная пастанова
частное лицо прыватная асоба
частным образом прыватна
по частному делу па прыватнай справе
2. (отдельный, исключительный) асобны; выключны
заключение от частного к общему заключэнне ад асобнага да агульнага
частный случай асобны (выключны) выпадак
частное явление асобная (выпадковая) з'ява
частное лицо выключная асоба @часто нареч.
1. часта
часто встречаться с товарищем часта сустракацца з таварышам
часто перебирать струны балалайки часта перабіраць струны балалайкі
очень часто вельмі часта
2. (густо) густа; часта
деревья посажены часто дрэвы пасаджаны густа (часта) @частокол частакол, -лу муж. @частота в разн. знач. частата, -ты жен. @частотность спец. частотнасць, -ці жен. @частотный частотны @частотно-фазовый спец. частотна-фазавы @частотомер эл. частатамер, -ра муж. @частуха жен. бот. шальнік, -ку муж. @частуховые мн. сущ. бот. шальнікавыя, -вых @частушечник разг. частушачнік, -ка муж. @частушечница частушачніца, -цы жен. @частушечный частушачны @частушка частушка, -кі жен., прыпеўка, -кі жен. @частый
1. часты
частый ритм часты рытм
частый огонь воен. часты агонь
2. (густой) густы, часты
частый лес густы (часты) лес @часть
1. частка, -кі жен.
части света часткі свету
запасные части запасныя часткі
произведение в трёх частях твор у трох частках
2. воен. часць, род. часці жен.
части гарнизона часці гарнізона
3. (доля, пай) частка, -кі жен., часць, род. часці жен.
4. грам. часціна, -ны жен.
части речи часціны мовы
5. (область деятельности) галіна, -ны жен.
пойти по учёной части пайсці па навуковай галіне
6. (отдел учреждения, отрасль управления) частка, -кі жен., часць, род. часці жен.
хозяйственная, учебная часть гаспадарчая, навучальная частка (часць)
7. (отделение городской полиции) уст. часць, род. часці жен.
по большей части больш за ўсё, у большасці, часцей за ўсё
рвать на части рваць на часткі (на кускі) @частью нареч. часткова @часы ед. нет гадзіннік, -ка муж.
карманные часы кішэнны гадзіннік
стенные часы насценны гадзіннік
завести часы завесці гадзіннік
по моим часам полночь на маім гадзінніку поўнач @часы-кулон мн. гадзіннік-кулон, род. гадзінніка-кулона муж. @Чатырдаг (гора) Чатырдаг, -га муж. @чатырдагский чатырдагскі @чаусский чавускі @Чаусский район Чавускі раён @Чаусы г. Чавусы, род. Чавус @чауш (сорт винограда) чауш, род. чаушу муж. @чахло нареч. чахла, чэзла; змарнела @чахлость чахласць, -ці жен., чэзласць, -ці жен.; змарнеласць, -ці жен. @чахлый чахлы, чэзлы; змарнелы @чахнуть несовер. чахнуць, чэзнуць, сохнуць; марнець @чахотка мн. нет разг. сухоты, -таў ед. нет
скоротечная чахотка скарацечныя сухоты @чахоточная сущ. сухотніца, -цы жен., сухотная, -най жен. @чахоточность сухотнасць, -ці жен. @чахоточный разг.
1. прил. сухотны
2. сущ. сухотнік, -ка муж., сухотны, -нага муж. @чахохбили кул. чахахбілі нескл., ср. @ча-ча-ча (танец) ча-ча-ча нескл., ср. @чачван чачван, -на муж. @чаша жен.
1. чаша, -шы жен.; (бокал - ещё) келіх, -ха муж., чара, -ры жен.
2. церк. чаша, -шы жен.
3. перен. чаша, -шы жен.
испить горькую чашу зазнаць гора
дом - полная чаша дом - поўная чаша
бросить (положить) что-нибудь на чашу весов кінуць (пакласці) што-небудзь на шалі @чашевидный чашападобны @чашелистик бот. чашалісцік, -ка муж., падвяночкавы лісток @чашеобразный чашападобны @чашечка жен.
1. (для питья) кубачак, -чка муж.; (для еды) прост. місачка, -кі жен.
2. бот. чашачка, -кі жен., падвяночак, -чка муж.
3. анат. (надколенник) рэпка, -кі жен. @чашка жен.
1. (для питья) кубак, -бка муж.; (для еды) прост. міска, -кі жен.
2. анат. (надколенник) рэпка, -кі жен.
3. (весов) шаля, -лі жен.
4. плот. лёжка, -кі жен.
чашка чаю шклянка чаю @Чашники г. Чашнікі, -каў @чашникский чашніцкі @Чашникский район Чашніцкі раён @чаща жен. гушчар, -ру муж.; (дебри) нетры, -раў ед. нет @чаще сравнит. ст.
1. нареч. часцей
чаще заходите часцей заходзьце
2. нареч. (гуще) гусцей; часцей
сажай чаще саджай гусцей (часцей)
3. прил. часцейшы
его посещения стали чаще яго наведванні сталі часцейшымі
4. прил. (гуще) гусцейшы; часцейшы @чащоба жен. обл. гушчар, -ру муж.; (дебри) нетры, -раў ед. нет @чаяние ср. книжн. спадзяванне, -ння ср.; (надежда) надзея, -дзеі жен.; (ожидание) чаканне, -ння ср.
паче чаяния, сверх чаяния чаго добрага, раптам, неспадзеўкі, неспадзявана @чаять несовер. уст., прост. спадзявацца, чакаць; (думать) думаць
души не чаять душы не чуць @чваниться несовер., фанабэрыцца; задавацца @чванливость жен. фанабэрыстасць, -ці жен.; задаванне, -ння ср. @чванливый фанабэрысты @чванность жен. фанабэрыстасць, -ці жен.; задаванне, -ння ср. @чванный фанабэрысты @чванство ср. фанабэрыя, -рыі жен.; задаванне, -ння ср. @чебоксарский чэбаксарскі @Чебоксары г. Чэбаксары, -сар @чёботы обл. боты, род. ботаў мн.
чёбот ед. бот, род. бота муж. @чебрец бот. чабор, род. чабару муж. @чебурек кул. чабурэк, -ка муж. @чебуречная сущ. чабурэчная, -най жен. @чеглок зоол. сакол-каршачок, род. сакала-каршачка муж. @чего
I мест. род. см. что I
II
1. нареч. разг. чаго; (почему) чаму; (для чего) навошта, нашто
чего ты так долго ездил чаго (чаму) ты так доўга ездзіў
чего мне говорить неправду? навошта (нашто) мне гаварыць няпраўду?
2. межд. прост. чаго там; чаго лепшага @чей мест.
1. муж. чый, род. чыйго; жен. чыя, род. чыёй, чые; ср. чыё, род. чыйго; мн. чые, род. чыіх; (который) муж. чый, род. чыйго; жен. чыя, род. чыёй; ср. чые, род. чыйго; муж. які, род. якога; жен. якая, род. якой; ср. якое, род. якога
герой, чьё имя всем известно герой, чыё імя (імя якога) усім вядома @чей-либо, чей-нибудь мест. чый-небудзь @чей-то мест. нечы, чыйсьці @чек в разн. знач. чэк, род. чэка муж.
чек на деньги чэк на грошы
выписать чек на товар выпісаць чэк на тавар
выбить чек на муку выбіць чэк на муку
приватизационный чек прыватызацыйны чэк @чека
I загваздка, -кі жен.
II (ЧК - Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, саботажем и спекуляцией) ист. чэка нескл., жен. (ЧК - Надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй) @чекан муж.
1. (действие) чаканка, -кі жен., чаканне, -ння ср.
2. в др. знач. чакан, -на муж. @чеканенный чаканены @чеканить несовер.
1. в разн. знач. чаканіць
чеканить монету чаканіць манету
чеканить надписи на медалях чаканіць надпісы на медалях
чеканить слова чаканіць словы
2. с.-х. абразаць; (пасынковать) пасынкаваць
чеканить виноград абразаць вінаград @чеканиться страд.
1. чаканіцца
2. абразацца; пасынкавацца; см. чеканить @чеканка жен.
1. (действие) чаканка, -кі жен., чаканенне, -ння ср.
2. (действие) с.-х. абразанне, -ння ср.; пасынкаванне, -ння ср.
3. в др. знач. чаканка, -кі жен. @чеканность чаканнасць, -ці жен., выразнасць, -ці жен. @чеканный
1. в разн. знач. чаканны
2. (чёткий) чаканны, выразны @чеканочный чаканачны @чеканщик чаканшчык, -ка муж. @чекист чэкіст, -та муж. @чекистский чэкісцкі @чекмень чакмень, род. чакмяня муж. @чековый чэкавы @чекодатель чэкадавец, -даўца муж., чэкадаўца, -даўцы муж. @челеста муз. чэлеста, -ты жен. @чёлка жен.
1. (у лошади) грыўка, -кі жен.
2. (причёска) грыўка, -кі жен.; чубок, род. чубка муж. @чёлн човен, род. чоўна муж. @челнок
I (лодка) човен, род. чоўна муж., чоўнік, -ка муж.
II тех. чаўнок, род. чаўнака муж. @челнообразный чоўнападобны @челночник
I човеншчык, -ка муж.; см. челнок I
II тех. чаўночнік, -ка муж.; см. челнок II @челночный
I чоўнавы; см. челнок I
II чаўночны, чаўнаковы; см. челнок II
челночная дипломатия чаўночная дыпламатыя @чело
I ср. уст. поэт. чало, род. чала ср.; лоб, род. ілба и (после гласных) лба муж.
бить челом біць чалом
II ср. (отверстие печи) чалеснікі, -каў ед. нет @челобитная ист. чалабітная, -най жен. @челобитчик ист. чалабітчык, -ка муж. @челобитчица чалабітчыца, -цы жен. @челобитье ист. чалабіцце, -цця ср. @человек
1. чалавек, -ка муж.
молодой человек малады чалавек
деловой человек дзелавы чалавек
пять человек пяць чалавек
2. (официант) уст. афіцыянт, -та муж.; (слуга) слуга, -гі муж.; (дворовый) дваровы, -вага муж. @человековедение чалавеказнаўства, -ва ср. @человековедческий чалавеказнаўчы @человеко-год эк. чалавека-год, -да муж. @человеко-день эк. чалавека-дзень, -дня муж. @человеко-единица чалавека-адзінка, -кі жен. @человеколюбец книжн. чалавекалюбец, -бца муж. @человеколюбивый чалавекалюбівы, чалавекалюбны @человеколюбие чалавекалюбства, -ва ср. @человеконенавистник чалавеканенавіснік, -ка муж. @человеконенавистнический чалавеканенавісніцкі @человеконенавистничество чалавеканенавісніцтва, -ва ср. @человекообразный чалавекападобны
человекообразная обезьяна чалавекападобная малпа @человекоподобный чалавекападобны @человеко-смена эк. чалавека-змена, -ны жен. @человекоубийство книжн. уст. чалавеказабойства, -ва ср. @человекоубийца книжн. уст. чалавеказабойца, -цы муж., жен. @человеко-час муж. эк. чалавека-гадзіна, -ны жен. @человечек уменьш.-ласк. чалавечак, -чка муж. @человечески нареч. па-чалавечы; (по-людски) па-людску @человеческий
1. чалавечы; (людской) людскі
человеческий род чалавечы (людскі) род
человеческая природа чалавечая (людская) прырода
2. (человечный) чалавечы, чалавечны, людскі
человеческое обращение чалавечае (чалавечнае, людскае) абыходжанне @человечество чалавецтва, -ва ср.; людства, -ва ср.
передовое и прогрессивное человечество перадавое і прагрэсіўнае чалавецтва @человечий разг. чалавечы; (людской) людскі @человечно нареч. чалавечна; (по-людски) па-людску @человечность чалавечнасць, -ці жен. @человечный чалавечны
человечный поступок чалавечны ўчынак @Челюскин (мыс) Чэлюскін, -на муж. @челюскинец чэлюскінец, -нца муж. @челюстной анат. сківічны
челюстная операция мед. сківічная аперацыя @челюстно-лицевой сківічна-тварны @челюсть анат. сківіца, -цы жен.
вставная челюсть устаўная сківіца @Челябинск г. Чэлябінск, -ка муж. @Челябинская область Чэлябінская вобласць @челябинский чэлябінскі @челядин уст. чалядзін, -на муж. @челядинец уст. чалядзін, -на муж. @челядинка чалядзінка, -кі жен. @челядь уст. чэлядзь, -дзі жен., мн. нет @чем
I мест. твор. см. что I
II союз
1. (нежели) чым, як, ніж; (после сравнит. ст. передаётся ещё конструкциями с предлогом) за (каго, што)
лучше поздно, чем никогда посл. лепш позна, як (чым) ніколі
она сделала больше, чем он яна зрабіла больш за яго (чым ён)
2. (вместо того, чтобы) замест таго, каб (преимущественно в конструкциях с частицей «бы»); што (як) меў (мела, мелі); як, чым (преимущественно в конструкциях без частицы «бы»)
чем бы помочь, он ещё мешает замест таго, каб дапамагчы, ён яшчэ перашкаджае
чем торопиться, выйдем раньше што (як) мелі спяшацца, выйдзем лепш раней
3. (насколько, в какой степени) чым
чем больше, тем лучше чым больш, тым лепш @чембур чамбур, -ра муж. @чемер бот. чэмер, -ру муж. @чемерица жен. бот. чамярыца, -цы жен., чэмер, -ру муж. @чемеричный чамярычны, чэмерны @чемодан чамадан, -на муж. @чемоданный чамаданны
чемоданное настроение шутл. чамаданны настрой @чемоданщик чамаданшчык, -ка муж. @чемоданщица чамаданшчыца, -цы жен. @чемпион чэмпіён, -на муж. @чемпионат чэмпіянат, -ту муж. @чемпионка чэмпіёнка, -кі жен. @чемпионский чэмпіёнскі @чемпионство чэмпіёнства, -ва ср. @чему мест. дат. см. что I @чепе (чрезвычайное происшествие) разг. чэпэ (надзвычайная падзея) @чепец чапец, род. чапца муж.; каптур, -ра муж. @чепрак муж.
1. (подстилка под седло) гунька, -кі жен.
2. (кожа) чапрак, -ку муж. @чепуха жен. разг.
1. (глупости, вздор, чушь) бязглуздзіца, -цы жен.; лухта, -ты жен., глупства, -ва ср.
2. (пустяк) дробязь, -зі жен., глупства, -ва ср., пусцяковіна, -ны жен.
городить чепуху вярзці глупства @чепуховый разг.
1. бяссэнсавы, пусты
чепуховый роман пусты раман
2. (малый, пустячный) пусцяковы, мізэрны
чепуховая царапина пусцяковая (мізэрная) драпіна @чепчик чэпчык, -ка муж.; каптурык, -ка муж. @черва
Iерва) карт. разг. чырва, -вы жен.
IIерва и черва) с.-х. чарва, -вы собир., жен., мн. нет @червенский чэрвеньскі @Червенский район Чэрвеньскі раён @Червень г. Чэрвень, -ня муж. @червеобразные мн. сущ. зоол. уст. чэрвепадобныя, -ных @червеобразный чэрвепадобны
червеобразный отросток анат. чэрвепадобны адростак @червец зоол. чарвец, род. чарвяца муж. @червеязычные мн. сущ. зоол. чэрвеязычныя, -ных @черви мн. карт. чырвы, -ваў @червиветь несовер. чарвівець @червивость чарвівасць, -ці жен. @червивый чарвівы @червить несовер. чарвіць @червлёный уст. барвовы, барвяны, цёмначырвоны @червобоина жен. сад. чарвябоіна, -ны жен., чарвівыя ападкі @червобой чарвябой, -бою муж. @червовидный чэрвепадобны @червонец чырвонец, -нца муж. @червонный
I прил.
1. червонное золото чырвонае (чыстае) золата
2. (красный) уст. чырвоны
II прил. карт. чырвовы @червоточина чарвяточына, -ны жен. @червоточный чарвяточны @червы см. черви @червь чарвяк, -ка муж. @червяк чарвяк, -ка муж. @червяковый чарвяковы @червяной чарвяны @червячный мех. чарвячны
червячная передача чарвячная перадача @червячок уменьш.-ласк. чарвячок, -чка муж.
заморить червячка замарыць чарвячка @чердак муж.
1. (жилого помещения) гара, род. гары жен., обл. гарышча, -ча ср.; (нежилого помещения) вышкі, род. вышак ед. нет
2. (комната под самой кровлей) паддашак, -шка муж.
жить на чердаке жыць на паддашку @чердачный паддашкавы @черевики мн. чаравікі, -каў
черевик ед. чаравік, -ка муж. @черевички уменьш. мн. чаравічкі, -чак
черевичек ед. чаравічак, -чка муж. @черёд муж. разг.
1. в разн. знач. чарга, -гі жен.
стоять в череду стаяць у чарзе
теперь твой черёд цяпер твая чарга
2. (порядок) парадак, -дку муж.
всё идёт своим чередом усё ідзе сваім парадкам @череда
I жен. мн. нет
1. (вереница) чарада, -ды жен.; гуж, род. гужа муж.; (о птицах) ключ, род. ключа муж.
2. (порядок) уст. парадак, -дку муж.
3. (время) уст. пара, род. пары жен.
II жен. бот. ваўчкі, -коў ед. нет @чередование в разн. знач. чаргаванне, -ння ср.
чередование труда с отдыхом чаргаванне працы з адпачынкам
чередование звуков лингв. чаргаванне гукаў
чередование гласных лингв. чаргаванне галосных @чередовать несовер. чаргаваць, мяняць па чарзе (каго-што-небудзь) @чередоваться возвр., страд. чаргавацца, мяняцца па чарзе @через предлог с вин.
1. (поперёк чего-либо, с одной стороны на другую, поверх чего-либо) цераз (каго, што)
мост через реку мост цераз раку
перелез через забор пералез цераз плот
ремень через плечо рэмень цераз плячо
2. в др. знач. праз (каго, што)
луч солнца пробился через щель прамень сонца прабіўся праз шчыліну
пройти через лес прайсці праз лес
через час по столовой ложке прям., перен. праз гадзіну па сталовай лыжцы
оповестить о чём-либо через газеты абвясціць аб чым-небудзь праз газеты
готовить кадры через аспирантуру рыхтаваць кадры праз аспірантуру @череззерница с.-х. цераззерніца, -цы жен. @черемис уст. чараміс, -са муж. @черемиска ист. чараміска, -кі жен. @черемисский чараміскі @черёмуха бот. чаромха, -хі жен., чарэмшына, -ны жен. @черёмуховый, черёмушный разг. чаромхавы, чарэмшынавы @черемша жен. бот. мядзведжая цыбуля, чарамша, -шы жен. @черенкование сад. чаранкаванне, -ння ср. @черенковать несовер. сад. чаранкаваць @черенковый
1. дзяржанневы; тронкавы
2. бот., сад. чаранковы @черенок муж.
1. (рукоятка) дзяржанне, -ння ср.; ручка, -кі жен.; (ножа, вилки) тронкі, -каў ед. нет; (долота и т.п.) калодачка, -кі жен.; (косы) кассё, род. касся ср.
2. бот., сад. чаранок, -нка муж. @череп чэрап, -па муж. @черепаха
1. зоол. чарапаха, -хі жен.
2. (материал) чарапаха, -хі жен., мн. нет @черепаховый чарапахавы @черепаший чарапашы
черепашьим шагом чарапашым крокам @черепашка зоол. чарапашка, -кі жен. @черепитчатый чарапічны, даховачны @черепица чарапіца, -цы жен., дахоўка, -кі жен. @черепичный чарапічны, даховачны @черепковый чарапковы @черепной анат. чарапны
черепная коробка чарапная каробка
черепной покров чарапное покрыва @черепно-мозговой анат., физиол. и пр. чэрапна-мазгавы @черепные мн. сущ. зоол. чарапныя, -ных @Череповец г. Чарапавец, -паўца муж. @череповецкий чарапавецкі @черепок чарапок, -пка муж. @черепяной, черепяный (глиняный) гліняны @чересполосица цераспалосіца, -цы жен., мн. нет @чересполосный цераспалосны @чересседельник пасак, -ска муж.; церассядзёлак, -лка муж.
подтянуть чересседельник падпяць пасак @чересчур нареч. занадта, залішне, праз меру, празмерна @черешковый чаранковы, хвосцікавы @черешневый чарэшневы @черешня чарэшня, -ні жен. @черешок
1. (у листа) чаранок, -нка муж., хвосцік, -ка муж.
2. см. черенок @Чериков г. Чэрыкаў, -кава муж. @чериковский чэрыкаўскі @Чериковский район Чэрыкаўскі раён @Черкасская область Чаркаская вобласць @черкасский чаркаскі @Черкассы г. Чаркасы, -саў @черкать, чёркать несовер. разг.
1. (быстро писать) чыркаць
2. (зачёркивать) крэсліць, касаваць @черкаться, чёркаться несовер. страд. крэсліцца, касавацца; см. черкать, чёркать 2 @черкес чэркес, -са муж. @черкеска (одежда) чэркеска, -кі жен. @Черкесск г. Чэркеск, -ка муж. @черкесский чэркескі @черкешенка чэркешанка, -кі жен. @черкнуть совер. однокр. разг. чыркануць
черкнуть несколько слов чыркануць некалькі слоў @чернавка фольк. чарняўка, -кі жен. @чернение чарненне, -ння ср. @чернённый прич. чэрнены @чернёный прил. чэрнены @чёрненький уменьш.-ласк. разг. чорненькі @чернеть
Iернеть) зоол. чэрнець, -ці жен.
II (чернеть) несовер. в разн. знач. чарнець
серебро от времени чернеет серабро ад часу чарнее
вдали чернел лес удалечыні чарнеў лес @чернеться чарнець @чернёхонек нар.-поэт. разг. чарнюсенькі @чернёхонький нар.-поэт. разг. чарнюсенькі @чернёхонько нареч. чарнюсенька @чернец церк. уст. манах, -ха муж., чарнец, род. чарняца муж. @Чернигов г. Чарнігаў, -гава муж. @Черниговская область Чарнігаўская вобласць @черниговский чарнігаўскі @черника жен. мн. нет чарніцы, -ніц; (одна ягода) чарніца, -цы жен.; (о растении) чарнічнік, -ку муж. @чернила ед. нет чарніла, -ла ср., мн. нет @чернильница чарніліца, -цы жен. @чернильный чарнільны
чернильный мешок зоол. чарнільны мяшок
чернильный карандаш хімічны карандаш
чернильная душа чарнільная душа @чернить несовер.
1. (делать чёрным) чарніць
2. перен. чарніць, абгаворваць, няславіць, пляміць @черниться страд.
1. чарніцца
2. чарніцца; абгаворвацца, няславіцца, пляміцца; см. чернить @черница церк. уст. манашка, -кі жен., чарніца, -цы жен. @черничник бот. чарнічнік, -ку муж. @черничный чарнічны @чёрно-белый чорна-белы @чернобородый чорнабароды @чернобровый чарнабровы @чернобурка разг. чарнабурка, -кі жен. @чёрно-бурый чорна-буры @чернобыл разг. бот. чарнобыль, -лю муж. @чернобыль разг. бот. чарнобыль, -лю муж. @чернобыльник бот. чарнобыль, -лю муж. @черноватый чарнаваты @черновая жен. сущ. уст. чарнавік, -ка муж. @черновик чарнавік, -ка муж. @Черновицкая область Чарнавіцкая вобласць @черновицкий чарнавіцкі @черновой чарнавы @черноволосый чорнавалосы @Черновцы г. Чарнаўцы, -цоў @черноглазый чарнавокі @черноголовка жен. бот. чорнагаловік, -ка муж., чорнагалоў, -лову муж. @черноголовый чорнагаловы @черногорец чарнагорац, -рца муж. @Черногория Чарнагорыя, -рыі жен. @черногорка чарнагорка, -кі жен. @черногорский чарнагорскі @черногривый чарнагрывы @черногрудый чарнагруды @чёрное сущ. чорнае, -нага ср.
ходить в чёрном хадзіць у чорным @Чёрное море Чорнае мора @чернозём чарназём, -му муж. @чернозёмный чарназёмны @черноземье чарназем'е, -м'я ср. @чернозобик зоол. чорнаваллёвік, -ка муж. @черноклён бот. чарнаклён, -на и (о древесине и собир.) -ну муж. @чернокнижие уст. чарнакніжжа, -жжа ср. @чернокнижник уст. чарнакніжнік, -ка муж. @чернокожий
1. прил. чарнаскуры
2. сущ. чарнаскуры, -рага муж. @чернокорень бот. чарнакорань, -ню муж. @чернокрылый чарнакрылы @чернокудрый чарнакудры @чернолесье чарналессе, -сся ср. @чернолицый чарнатвары @чернолоз см. чернотал @черномазый разг. чарнамазы @черномордый чарнаморды @черноморец чарнаморац, -рца муж. @черноморский чарнаморскі @черноокий поэз. чарнавокі @черноплодный: черноплодная рябина чарнаплодная рабіна @чернорабочий сущ. чорнарабочы, -чага муж. @черноризец церк. уст. манах, -ха муж., чарнец, род. чарняца муж. @чернорубашечник полит. презр. чорнарубашачнік, -ка муж. @чернослив чарнасліў, -ліву муж. @черносмородинный, черносмородиновый чорнапарэчкавы @черносотенец ист. чарнасоценец, -нца муж. @черносотенный чарнасоценны @черносотенство ист. чарнасоценства, -ва ср. @черносошный ист. чарнасошны @чернота чарната, -ты жен. @чернотал бот. вербалоз, -зу муж. @чернотелка зоол. чарнацелка, -кі жен. @чернотроп охот.
1. (осенние холода) чарнатроп, -пу муж.
2. (дорога, путь) летнік, -ка муж. @черноусый чарнавусы @черношёрстый чарнашэрсны @чернушка жен.
1. (трава) бот. чарнушка, -кі жен.
2. (гриб) бот. падгруздак, -дка муж.
3. (смуглянка) разг. чарнушка, -кі жен. @чёрные мн. сущ.
1. (чернокожие) чорныя, -ных; чарнаскурыя, -рых
2. шахм. чорныя, -ных @чёрный
1. прил. в разн. знач. чорны
чёрная краска чорная фарба
чёрный хлеб чорны хлеб
чёрный шрифт чорны шрыфт
чёрная металлургия чорная металургія
чёрный пар с.-х. чорны папар
чёрное дерево чарнадрэва
чёрный лес чорны лес
чёрный ход чорны ход
чёрные силы реакции чорныя сілы рэакцыі
чёрные мысли чорныя думкі
чёрная работа чорная работа
чёрная биржа чорная біржа
2. (курной) курны; чорны
чёрная баня курная (чорная) лазня
3. сущ. (темнокожий) чорны, -нага муж.
чёрная доска чорная дошка
чёрные списки чорныя спісы
на чёрный день на чорны дзень
держать кого-либо в чёрном теле трымаць каго-небудзь у чорным целе
чёрная кошка пробежала между ними чорная кошка прабегла паміж імі
чёрным по белому чорным па белым
видеть всё в чёрном свете бачыць усё ў чорным святле
черным-черно а) (очень черно) чорна-чорна, чарнюсенька; б) (очень много) аж чорна @чернь
I уст. презр. чэрнь, род. чэрні жен.
II (на металле) чэрнь, род. чэрні жен. @чернявый прост. чарнявы @чернядь жен.
1. спец. цёмна-чырвоная вохра
2. прост. см. чернь I @черпак чарпак, -ка муж. @черпалка разг. чарпалка, -кі жен. @черпало обл. чарпала, -ла ср. @черпаловидный анат. чарпалападобны, чарпакаваты @черпальный чарпальны @черпальщик чарпальшчык, -ка муж. @черпальщица чарпальшчыца, -цы жен. @черпание чэрпанне, -ння ср. @черпать несовер. прям., перен. чэрпаць
черпать знания чэрпаць веды @черпаться страд. чэрпацца @черпнуть совер. однокр. чарпануць, зачэрпаць, зачэрпнуць @черствение чарсцвенне, -ння ср. @черстветь несовер. прям., перен. чарсцвець
хлеб черствеет хлеб чарсцвее
душа черствеет душа чарсцвее @чёрство нареч. чэрства; бяздушна; раўнадушна, абыякава @чёрствость
1. чэрствасць, -ці жен.
2. перен. чэрствасць, -ці жен.; бяздушнасць, -ці жен.; раўнадушнасць, -ці жен., абыякавасць, -ці жен.; см. чёрствый @чёрствый
1. чэрствы
2. перен. чэрствы; (бездушный) бяздушны; (холодный, равнодушный) раўнадушны, абыякавы @чёрт чорт, род. чорта муж.
до чёрта (очень много) да чорта, чорт колькі; (до крайней степени) чорт як
к чёрту, ко всем чертям к чорту
к чёрту на рога к чорту ў балота
ни к чёрту ні к чорту
ни черта нічога
чем чёрт не шутит чым чорт не жартуе, чаго добрага
чертям тошно чарцям моташна
чёрт принёс чорт прынёс
чёрт возьми (дери, побери, подери) каб яго (яе, іх) чорт узяў
чёрт дёрнул чорт падаткнуў (даў)
чёрт его знает чорт яго ведае, ліха яго ведае
чёрта с два дзе там
черти носят чэрці носяць
черти полосатые чэрці паласатыя
чёрт лысый чорт лысы (лазаты)
чёрт знает что чорт ведае што
что за чёрт што за чорт
чёрт не возьмёт чорт не возьме
чёрт бы его побрал каб яго чорт узяў
сам чёрт не разберёт сам чорт не разбярэ
сам чёрт ногу сломит сам чорт нагу зломіць
ни к чёрту не годится ні к чорту не варты
было бы болото, а черти будут балота без чорта не бывае
держаться как чёрт за душу трымацца як чорт за душу
поп своё, а чёрт своё погов. поп сваё, а чорт сваё
ты на гору, чёрт за ногу погов. ты на тару, чорт за нагу
в тихом омуте черти водятся посл. у ціхім балоце чэрці вядуцца
не так страшен чёрт, как его малюют посл. не такі страшны чорт, як яго малююць @черта
1. рыса, -сы жен.; лінія, -ніі жен.
провести черту правесці рысу (лінію)
2. (граница, предел) мяжа, -жы жен.; лінія, -ніі жен.
в черте города у межах горада
черта оседлости уст. мяжа аседласці
пограничная черта пагранічная лінія
3. перен. рыса, -сы жен.
черты характера рысы характару
в общих чертах у агульных рысах
подвести черту падвесці рыску (рысу), закончыць @чертёж чарцёж, -цяжа муж. @чертёжная сущ. чарцёжная, -най жен. @чертёжник чарцёжнік, -ка муж. @чертёжница чарцёжніца, -цы жен. @чертёжный чарцёжны @чертёнок муж. разг. чарцяня и чарцянё, -няці ср. @чёртик уменьш. чорцік, -ка муж.
чёртики в глазах чорцікі ў вачах
до чёртиков допиться да чорцікаў дапіцца @чертилка (инструмент) чарцілка, -кі жен. @чертить несовер.
1. чарціць
2. (по чему) праводзіць рысы, крэсліць; (писать) пісаць; (рукой в воздухе) вадзіць @чёртов чортаў
чёртова борода см. козлобородник
чёртова курица зоол. курачка вадзяная
чёртова рыба зоол. разг. сом
чёртово дерево бот. чортава дрэва
чёртов палец мин. чортаў палец
чёртовы орехи бот. вадзяныя арэхі
чёртова дюжина чортаў тузін @чертовка бран. чартоўка, -кі жен. @чертовски нареч. разг. чартоўскі; страшэнна @чертовский разг. чартоўскі; страшэнны @чертовщина разг. чартаўшчына, -ны жен. @чертог муж. поэт. палац, -ца муж.; пакоі, -кояў ед. нет @чертополох бот. чартапалох, -ху муж. @чертополоховый чартапалохавы @чёрточка рыска, -кі жен. @чертыхаться несовер. разг. чартыхацца, лаяцца @чертыхнуться совер. разг. чартыхнуцца, вылаяцца @черчение чарчэнне, -ння ср. @черченный прич.
1. чэрчаны
2. крэслены; см. чертить @чёс: задать чёсу прост. а) (наказать) даць дыхту; б) (удрать) даць драла @чесалка текст. часалка, -кі жен. @чесальный текст. часальны @чесальня текст. часальня, -ні жен. @чесальщик текст. часальшчык, -ка муж. @чесальщица часальшчыца, -цы жен. @чесание
1. (волос, льна и т.п.) часанне, -ння ср.
2. (тела) чуханне, -ння ср. @чёсанный прич.
1. (о волосах, льне и т.п.) часаны, чэсаны
2. (о теле) чуханы @чёсаный прил. чэсаны @чесануть совер. однокр. прост.
1. часануць
2. чухнуць
3. часануць; см. чесать @чесать несовер.
1. (волосы, лён и т.п.) часаць
2. (тело) чухаць
затылок чесать патыліцу чухаць
3. (быстро делать что-либо) часаць
чесать языком мянціць (малоць, часаць) языком @чесаться
1. (чесать себе волосы) разг. часацца
2. (чесать себе какую-либо часть тела) чухацца
собака чешется сабака чухаецца
3. (зудеть) свярбець
спина чешется спіна свярбіць, плечы свярбяць
4. страд. часацца; чухацца; см. чесать 1,2
чешутся руки рукі свярбяць
язык чешется язык свярбіць @чёска жен. прост. часанне, -ння ср. @чеснок часнок, -наку муж. @чесночница жен.
1. зоол. часночніца, -цы жен.
2. бот. часночнік, -ку муж. @чесночный часночны @чесотка мед. кароста, -ты жен. @чесоточный прил. карослівы @чествование
1. (действие) ушаноўванне, -ння ср.
2. (торжество) ушанаванне, -ння ср. @чествовать несовер. ушаноўваць @чествоваться страд. ушаноўвацца @честер (сыр) чэстэр, -ру муж. @честить несовер. разг. бэсціць, лаяць; (хулить) ганіць; (обзывать) абзываць (кім-чым) @честно нареч. сумленна @честной уст.
1. церк. святы
честной крест святы крыж
честная обитель святы манастыр
2. (установленный религией, обычаем) пачэсны
честная свадьба пачэснае вяселле
3. добры; (почтенный) шаноўны; (почётный) пачэсны
честной народ людзі добрыя
честные гости пачэсныя (шаноўныя) госці
честная компания ирон., шутл. цёплая кампанія
мать честная! а мамачкі!, а ліханька! @честность сумленнасць, -ці жен. @честный сумленны
честное слово слова гонару
держаться на честном слове ледзь трымацца (ліпець) @честолюбец славалюб, -ба муж.; прагны да славы (пашаны) @честолюбивый славалюбівы, славалюбны; прагны да славы (пашаны) @честолюбие славалюбства, -ва ср.; прагнасць да славы (пашаны), імкненне да славы (пашаны)
неудовлетворённое честолюбие незадаволеная (ненатоленая) прагнасць да славы (пашаны)
обманутое честолюбие няспраўджанае імкненне да славы (пашаны) @честь жен.
1. гонар, -ру муж.
дело чести справа гонару
задеть чью-либо честь закрануць (абразіць) чый-небудзь гонар
2. (самое драгоценное) гонар, -ру муж.; (гордость) гордасць, -ці жен.
этот студент - честь нашего института гэты студэнт - гонар (гордасць) нашага інстытута
3. (почёт, уважение) пашана, -ны жен.; павага, -гі жен.; гонар, -ру муж.
быть в чести быць у пашане
это большая честь для меня гэта вялікі гонар (пашана, павага) для мяне
4. воен. чэсць, род. чэсці жен.
отдать честь аддаць чэсць
в честь кого-либо, чего-либо у гонар каго-небудзь, чаго-небудзь
выйти с честью выйсці з гонарам
делать (сделать) честь а) рабіць (зрабіць) гонар; б) (оказывать, оказать уважение) рабіць (зрабіць) ласку
иметь честь уст. мець гонар
к чести чьей-либо на гонар каму-небудзь, на славу каму-небудзь
надо (пора) и честь знать трэба і меру ведаць
послушать честью паслухаць па-добраму
просить честью прасіць па-добраму
по чести говоря праўду (шчыра) кажучы
считать за честь мець за гонар
честь и место калі ласка, сядайце, пашана і месца
честь честью як мае быць, як належыць
береги честь смолоду погов. шануй (свой) гонар замалада @чесуча текст. часуча, -чы жен. @чесучовый часучовы @чёт разг. цот, род. цоту муж., мн. нет
чёт и нечет цот і лішка @чета пара, -ры жен.
не чета не раўня, (не пара) не пара
не тебе чета не табе раўня @четверг чацвер, род. чацвярга муж.
после дождичка в четверг пасля дожджыку ў чацвер @четверговый чацвярговы @четвереньки:
на четвереньки разг. на карачкі
на четвереньках разг. на карачках
ползать на четвереньках поўзаць на карачках, поўзаць ракам, рачкаваць @четверик муж.
1. (упряжка) уст. чацвярык, род. чацверыка муж.; чацвярня, -ні жен.
2. (мера) чацвярык, род. чацверыка муж. @четвериковый чацверыковы; см. четверик 2 @четверить несовер.
1. см. четвертовать
2. (учетверять) уст. пачацвяраць @четвёрка жен.
1. в разн. знач. чацвёрка, -кі жен.
получить четвёрку на экзамене атрымаць чацвёрку на экзамене
весёлая четвёрка ребят вясёлая чацвёрка дзяцей
2. (лошадей) чацвярня, -ні жен., чацвярык, род. чацверыка муж. @четверной чацвярны @четверня жен. разг. чацвярня, -ні жен., чацвярык, род. чацверыка муж. @четверо (с сущ. муж.) чатыры, род. чатырох; (с сущ. муж. и жен., вместе взятыми, с сущ. общего рода, с сущ., употребляющимися только во мн., с сущ., обозначающими детей и детёнышей, с личными мест. мн.) чацвёра, род. чацвярых
четверо солдат чатыры салдаты
их было четверо - трое ребят и одна девушка іх было чацвёра - тры хлопцы і адна дзяўчына
в семье четверо детей у сям'і чацвёра дзяцей
четверо саней чацвёра саней @четверодневный чатырохдзённы @четвероевангелие церк. чатырохевангелле, -лля ср. @четвероклассник чацвёртакласнік, -ка муж. @четвероклассница чацвёртакласніца, -цы жен. @четверокурсник чацвёртакурснік, -ка муж. @четверокурсница чацвёртакурсніца, -цы жен. @четвероногие мн. сущ. зоол. чатырохногія, -гіх @четвероногий чатырохногі @четверорукие мн. сущ. зоол. чатырохрукія, -кіх @четверорукий чатырохрукі @четверостишие чатырохрадкоўе, -коўя ср. @четверохолмие ср. анат. чатырохбугровае цела @четвёрочник школ. разг. чацвёрачнік, -ка муж. @четвёрочница чацвёрачніца, -цы жен. @четвертак муж. уст. дваццаць пяць капеек @четвертина в разн. знач. чвэртка, -кі жен. @четвертинка чвэртачка, -кі жен., чацвярцінка, -кі жен. @четвертичный геол. чацвярцічны @четвертная жен. сущ. дваццаць пяць рублёў @четвертной чацвяртны
четвертная оценка чацвяртная адзнака, адзнака за чвэрць @четвертование ист. чвартаванне, -ння ср. @четвертованный чвартаваны @четвертовать совер., несовер. ист. чвартаваць @четвертоваться несовер. страд. чвартавацца @четверток уст. чацвер, род. чацвярга муж. @четвертушечный чацвярцінкавы @четвертушка чвэртачка, -кі жен., чацвярцінка, -кі жен. @четвёртый чацвёрты @четверть жен.
1. в разн. знач. чвэрць, род. чвэрці жен., чвэртка, -кі жен.
четверть века чвэрць (чвэртка) стагоддзя
четверть часа чвэрць (чвэртка) гадзіны
четверть листа типогр. чвэрць (чвэртка) аркуша
такт в три четверти муз. такт у тры чвэрці (чвэрткі)
выбирать четверти плот., стол. выбіраць чвэрці
поставить отметки за первую четверть паставіць адзнакі за першую чвэрць
2. (мера сыпучих тел) уст. дзве асьміны
четверть овса дзве асьміны аўса
3. (мера жидкости) гарнец, род. гарца муж.
четверть вина гарнец віна @четвертьфинал спорт. чвэрцьфінал, -лу муж. @четвертьфиналист чвэрцьфіналіст, -та муж. @четвертьфиналистка чвэрцьфіналістка, -кі жен. @четвертьфинальный чвэрцьфінальны @чётки ед. нет церк. ружанец, -нца муж.; пацеркі, -рак мн., ед. пацерка, -кі жен. @чёткий выразны; (точный) дакладны; (аккуратный) акуратны; (слаженный) зладжаны
чёткие движения дакладныя рухі
чёткий почерк выразны почырк
чёткий шрифт, рисунок выразны шрыфт, рысунак
чёткие директивы дакладныя (выразныя) дырэктывы
чёткая работа зладжаная (акуратная) работа @чётко нареч. выразна; дакладна; акуратна; зладжана @чёткость выразнасць, -ці жен.; дакладнасць, -ці жен.; акуратнасць, -ці жен.; зладжанасць, -ці жен. @четник полит. ист. чэтнік, -ка муж. @чётность цотнасць, -ці жен. @чётный цотны
чётное число цотны лік @четыре чатыры, -рох @четырежды нареч. чатыры разы
четырежды герой чатыры разы герой; (об умножении) чатыры ў..., чатыры разы па...
четырежды четыре чатыры ў чатыры, чатыры разы па чатыры @четыреста чатырыста, род. чатырохсот @четырёхактный театр. чатырохактовы @четырёхглавый архит. чатырохкупальны @четырёхгодичный чатырохгадовы @четырёхголосный муз. чатырохгалосы @четырёхгорелочный чатырохгарэлачны
четырёхгорелочная плита чатырохгарэлачная пліта @четырёхгранник чатырохграннік, -ка муж. @четырёхгранный чатырохгранны @четырёхдневный чатырохдзённы @четырёхдольный чатырохдольны @четырёхжаберные мн. сущ. зоол. чатырохжаберныя, -ных, чатырохжабравыя, -вых, чатырохшчэлепныя, -ных @четырёхзначный мат. чатырохзначны @четырёхкамерный чатырохкамерны @четырёхклассный чатырохкласны @четырёхколёсный чатырохколавы @четырёхконечный чатырохканцовы @четырёхкопеечный чатырохкапеечны @четырёхкратный чатырохразовы, чатырохкратны @четырёхлепестковый бот. чатырохпялёсткавы @четырёхлетие чатырохгоддзе, -ддзя ср. @четырёхлетний чатырохгадовы @четырёхлистный бот. чатырохлісты @четырёхмерный мат. чатырохмерны @четырёхместный чатырохмесны @четырёхмесячный чатырохмесячны @четырёхметровый чатырохметровы @четырёхмоторный чатырохматорны @четырёхосный чатырохвосевы @четырёхпалый чатырохпальцы @четырёхполосный чатырохпалосны
четырёхполосное дорожное движение чатырохпалосны дарожны рух @четырёхполье с.-х. чатырохполле, -лля ср. @четырёхпольный с.-х. чатырохпольны @четырёхпроцентный чатырохпрацэнтны @четырёхрогий чатырохрогі @четырёхрублёвый чатырохрублёвы @четырёхручный муз. чатырохручны
четырёхручная пьеса чатырохручная п'еса @четырёхрядный чатырохрадны; см. четырёхполосный @четырёхскатный чатырохсхільны
четырёхскатная крыша чатырохсхільны дах @четырёхсложный грам. чатырохскладовы @четырёхслойный чатырохслаёвы, чатырохпластовы @четырёхсотлетие чатырохсотгоддзе, -ддзя ср. @четырёхсотлетний чатырохсотгадовы @четырёхсотый чатырохсоты @четырёхстенный чатырохсценны @четырёхстопный лит. чатырохстопны @четырёхсторонний
1. чатырохбаковы
2. мат. чатырохстаронні @четырёхструнный чатырохструнны @четырёхтактный муз. чатырохтактавы @четырёхтактовый муз., тех. чатырохтактавы @четырёхтомный чатырохтомны @четырёхтысячный чатырохтысячны @четырёхугольник мат. и пр. чатырохвугольнік, -ка муж. @четырёхугольный чатырохвугольны @четырёхцветный чатырохколерны @четырёхчасовой чатырохгадзінны @четырёхчленный в разн. знач. чатырохчленны @четырёхъярусный чатырох'ярусны @четырёхэтажный чатырохпавярховы @четырнадцатилетний чатырнаццацігадовы @четырнадцатый чатырнаццаты @четырнадцать чатырнаццаць, -ці @чех чэх, род. чэха муж. @чехарда прям., перен. чахарда, -ды жен. @Чехия Чэхія, -хіі жен. @чехлить несовер. спец. чахліць @чехол чахол, род. чахла муж. @чехольный чахольны @чехольчик уменьш. чахольчык, -ка муж. @чехонь зоол. чахонь, -ні жен.; чэшка, -кі жен. @Чехословакия ист. Чэхаславакія, -кіі жен. @чехо-словацкий ист. чэха-славацкі @чечевица
I с.-х. сачавіца, -цы жен., сачыўка, -кі жен.
II физ. уст. лінза, -зы жен. @чечевичный чечевица I) сачавічны, сачыўкавы
за чечевичную похлёбку за сачавічную поліўку @чеченец чэчэнец, -нца муж. @чеченка чэчэнка, -кі жен. @Чечено-Ингушетия ист. Чэчэна-Інгушэція, -ціі жен. @Чеченская Республика Чэчэнская Рэспубліка @чеченский чэчэнскі @Чечерск г. Чачэрск, -ка муж. @чечерский чачэрскі @Чечерский район Чачэрскі раён @чечётка
I
1. зоол. чачотка, -кі жен.
2. перен. разг. шчабятуха, -хі жен.
II (танец) чачотка, -кі жен. @Чечня Чэчня, -ні жен. @чешка
I чэшка, -кі жен.; см. чех
II см. чешки @чешки (спортивные тапочки) чэшкі, -шак мн., ед. чэшка, -кі жен. @чешский чэшскі @чешуевидный бот. лускападобны @чешуеобразный бот. лускападобны @чешуекрылые мн. сущ. зоол. лускакрылыя, -лых @чешуйка лускавінка, -кі жен.; (чешуя) луска, -кі жен. @чешуйчатые мн. сущ. зоол. лускаватыя, -тых @чешуйчатый лускаваты @чешуя луска, -кі жен. @Чиатура г. Чыатура, -ры жен. @чиатурский чыатурскі @чибис муж. зоол. кнігаўка, -кі жен., каня, -ні жен. @чибисовый кнігаўчын, канін @чигирь спец. чыгір, -ра муж. @чиж чыж, род. чыжа муж. @чижик разг. чыжык, -ка муж. @чижиный чыжовы @чижовка уст. прост. кутузка, -кі жен., каза, -зы жен. @чий бот. чый, род. чыю муж. @чик межд. разг. чык @Чикаго г. Чыкага нескл., муж. @чикагский чыкагскі @чиканье в разн. знач. чыканне, -ння ср. @чикать несовер. в разн. знач. чыкаць; см. чикнуть @чикаться несовер. прост. важдацца, валаводзіцца, чыкацца @чикнуть совер., однокр. в разн. знач. чыкнуць
часы чикнули гадзіннік чыкнуў
человека чикнули прост. чалавека чыкнулі
чикнуть ножницами чыкнуць нажніцамі @чик-чирик межд. чык-чырык @Чили Чылі нескл., ср. @чилибуха бот. чылібуха, -хі жен. @чилига бот. чыліга, -гі жен., жоўтая акацыя @чилиговый чылігавы, акацыевы @чилиец чыліец, род. чылійца муж. @чилийка чылійка, -кі жен. @чилийский чылійскі
чилийская селитра чылійская салетра @чиликанье цвырканне, -ння ср., ціўканне, -ння ср. @чиликать несовер. разг. цвыркаць, ціўкаць @чиликнуть совер. однокр. цвыркнуць, ціўкнуць @чилим бот. чылім, -му муж. @Чимкент г. Чымкент, -та муж. @Чимкентская область Чымкенцкая вобласць @чимкентский чымкенцкі @чин
1. чын, род. чыну муж.
2. (чиновник) уст. чын, род. чына муж.
3. (порядок) уст. лад, род. ладу муж.; (обычай) звычай, -чаю муж.
без чинов без цырымоніі
чин чином як след, як мае быць @чина бот. чына жен. @чинар муж. бот. чынара, -ры жен. @чинара бот. чынара, -ры жен. @чинаровый чынаравы @чиненный прич.
1. праўлены, папраўляны, рамантаваны, рапараваны; латаны, лаплены
2. востраны, завостраны; см. чинить I @чинёный прил. разг. праўлены, рамантаваны, рапараваны; латаны, лаплены; см. чинить I 1 @чинить
I несовер.
1. (починять) правіць, папраўляць, рамантаваць, рапараваць; (накладывать заплаты) латаць, лапіць
2. (очинять) вастрыць, завострываць
II несовер. книжн. (производить) чыніць, учыняць; (делать) рабіць; (создавать) ствараць
чинить суд чыніць суд
чинить неприятности рабіць (учыняць) непрыемнасці
чинить препятствия рабіць (ствараць) перашкоды @чиниться
I несовер.
1. (починяться) папраўляцца, рамантавацца, рапаравацца; (накладываться - о заплатах) латацца, лапіцца
2. (заостряться) вастрыцца, завострывацца
3. страд. папраўляцца, рамантавацца, рапаравацца; латацца, лапіцца; вастрыцца, завострывацца; см. чинить I
II несовер. страд. уст. чыніцца, учыняцца; рабіцца; стварацца; см. чинить II
III несовер. уст. скромнічаць; цырымоніцца @чинка жен. разг. (действие)
1. праўка, -кі жен., папраўка, -кі жен., рапараванне, -ння ср., рамонт, -ту муж.; латанне, -ння ср., лапленне, -ння ср.
2. вастрэнне, -ння ср., завострыванне, -ння ср.; см. чинить I @чинно нареч.
1. прыстойна; паважна, ладам, стройна
2. манерна; цырымонна; см. чинный @чинность
1. прыстойнасць, -ці жен.; паважнасць, -ці жен.
2. манернасць, -ці жен.; цырымоннасць, -ці жен.; см. чинный @чинный
1. (благопристойный) прыстойны; (степенный) паважны
2. (жеманный) манерны; (церемонный) цырымонны @чиновник чыноўнік, -ка муж. @чиновница чыноўніца, -цы жен. @чиновнический чыноўніцкі @чиновничество собир. чыноўніцтва, -ва ср. @чиновничий чыноўніцкі @чиновный чыноўны @чинодрал презр. чынадрал, -ла муж. @чиноначалие уст., ирон. чынаначалле, -лля ср. @чинопочитание уст., ирон. чынашанаванне, -ння ср. @чинопроизводство ср. уст. наданне чыну @чинуша разг. презр. чынуша, -шы муж. @чинш эк., ист. чынш, род. чыншу муж. @чиншевик эк., ист. чыншавік, -ка муж. @чиншевой чыншавы @чирей муж. разг. скула, -лы жен. @чирёнок муж. зоол. чыраня и чыранё, -няці ср. @чирик межд. разг. цырык @чириканье цырыканне, -ння ср., цвырканне, -ння ср. @чирикать несовер. цырыкаць, цвыркаць @чирикнуть совер., однокр. цырыкнуць, цвыркнуць @чирк межд. разг. чырк @чирканье чырканне, -ння ср. @чиркать несовер. разг. чыркаць @чиркнуть совер., однокр.
1. (чем-либо) чыркнуць, чыркануць
2. (быстро или небрежно написать) разг. чыркануць @чирок зоол. чырок, род. чырка муж. @чирьеватость мед. скулаватасць, -ці жен. @чирьеватый скулаваты @численность колькасць, -ці жен. @численный
1. (числовой) лікавы
2. (количественный) колькасны @числитель мат. лічнік, -ка муж. @числительное ср. сущ. грам. лічэбнік, -ка муж. @числительный: имя числительное лічэбнік
имя числительное количественное лічэбнік колькасны
имя числительное порядковое лічэбнік парадкавы @числить несовер. лічыць @числиться лічыцца
числиться в списке лічыцца ў спіску @число ср.
1. мат., лингв. лік, род. ліку муж.
дробное число дробавы лік
целое число цэлы лік
чётное число цотны лік
именованное число найменны лік
кратное число кратны лік
отвлечённое число адцягнены лік
неизвестное число невядомы лік
простое число просты лік
мнимое число уяўны лік
теория чисел тэорыя лікаў
единственное число адзіночны лік
множественное число множны лік
двойственное число парны лік
2. (месяца) лічба, -бы жен.; чысло, -ла ср.; (день) дзень, род. дня муж.; (дата) дата, -ты жен.
в последних числах сентября у апошніх лічбах (чыслах) верасня, апошнімі днямі верасня
июня пятого числа чэрвеня пятага дня (чысла)
помечать задним числом памячаць заднім днём
поставить число паставіць дату
3. (количество) колькасць, -ці жен.; лік, род. ліку муж.
собралось большое число гостей сабралася вялікая колькасць гасцей
в большом числе у вялікай колькасці
один из их числа адзін з іх ліку
в том числе у тым ліку
средним числом у сярэднім
по числу членов па колькасці членаў
превосходить числом пераважаць колькасцю
без числа без ліку, (множество) безліч @числовой лікавы
числовая величина лікавая велічыня
числовые соотношения лікавыя суадносіны @чистенький разг. чысценькі @чистенько нареч. чысценька @чистёха прост. чысцёха, -хі муж., жен. @чистёхонек, чистёхонький нар.-поэт., разг. чысцюткі @чистёхонько нареч. чысцютка @чистец бот. чысцік, -ку муж. @чистик зоол. чысцік, -ка муж. @чистиковые мн. сущ. зоол. чысцікавыя, -вых @чистилище ср. рел., перен. чысцілішча, -шча ср., чысцец, род. чыстца муж.
был в чистилище быў у чыстцы @чистильный тех. чысцільны @чистильщик чысцільшчык, -ка муж. @чистильщица чысцільшчыца, -цы жен. @чистить несовер.
1. (удалять грязь, делать чистым) чысціць; (тереть - ещё) шараваць; (ваксить - ещё) ваксаваць
чистить коня чысціць каня
чистить зубы чысціць зубы
чистить платье чысціць адзежу
чистить посуду чысціць (шараваць) посуд
чистить обувь чысціць (ваксаваць) абутак
2. (от кожуры) абіраць; (скрести) скрэбці, стругаць; (лущить - ещё) лушчыць, лузаць; (перебирать) перабіраць
чистить картошку абіраць (преимущественно варёную), стругаць (сырую), скрэбці (молодую) бульбу
чистить морковь скрэбці моркву
чистить рыбу скрэбці рыбу
чистить горошек абіраць (лушчыць, лузаць) гарошак
чистить вишни, грибы перабіраць вішні, грыбы
3. (освобождать от скопившегося, опорожнять) чысціць, пратаць; (дымоход) выціраць
чистить канал чысціць (пратаць) канал
чистить колодец пратаць (чысціць) студню
чистить трубы выціраць коміны
4. перен. (проверять с целью освобождения от чуждых элементов) разг. чысціць @чиститься
1. чысціцца
2. страд. чысціцца; шаравацца; ваксавацца; абірацца; скрэбціся, стругацца; лушчыцца, лузацца; перабірацца; пратацца; выцірацца; см. чистить @чистка жен.
1. (удаление грязи) чыстка, -кі жен., чышчанне, -ння ср.; шараванне, -ння ср.; ваксаванне, -ння ср.
отдать что-либо в чистку аддаць што-небудзь у чыстку
2. (от кожуры) абіранне, -ння ср.; скрабенне, -ння ср., струганне, -ння ср.; лушчэнне, -ння ср., лузанне, -ння ср.; перабіранне, -ння ср.
3. (освобождение от скопившегося, опорожнение) чыстка, -кі жен., чышчанне, -ння ср., пратанне, -ння ср.; выціранне, -ння ср.
4. перен. чыстка, -кі жен.; см. чистить @чисто
I нареч. чыста
II союз разг. нібы, як (той)
поёт, чисто соловей спявае, нібы (як той) салавей @чистовик разг. чыставік, -ка муж. @чистовой чыставы @чистоган муж. прост. гатоўка, -кі жен.
заплатить чистоганом заплаціць гатоўкай @чистокровка с.-х. разг. чыстакроўка, -кі жен. @чистокровность чыстакроўнасць, -ці жен. @чистокровный чыстакроўны @чистоль (средство для чистки изделий) чыстоль, -лю муж. @чистописание чыстапісанне, -ння ср. @чистоплотно нареч.
1. ахайна
2. перен. чыста; сумленна @чистоплотность
1. ахайнасць, -ці жен.
2. перен. чыстата, -ты жен.; сумленнасць, -ці жен. @чистоплотный
1. ахайны
2. перен. чысты; (честный) сумленны @чистоплюй разг. пренебр. чыстаплюй, -люя муж. @чистоплюйство разг. пренебр. чыстаплюйства, -ва ср. @чистопородный с.-х. чыстапародны @чистопробный чыстапробны @чистопсовый охот. чыстапсовы @чистосердечие ср. шчырасць, -ці жен., чыстасардэчнасць, -ці жен. @чистосердечно нареч. шчыра, чыстасардэчна @чистосердечность шчырасць, -ці жен., чыстасардэчнасць, -ці жен. @чистосердечный шчыры, чыстасардэчны @чистосортность чыстасортнасць, -ці жен., чыстагатунковасць, -ці жен. @чистосортный чыстасортны, чыстагатунковы @чистота в разн. знач. чыстата, -ты жен., чысціня, -ні жен.
чистота помещения чыстата (чысціня) памяшкання
соблюдать чистоту захоўваць чыстату (чысціню)
чистота души чыстата (чысціня) душы
нравственная чистота маральная чыстата (чысціня) @чистотел бот. чыстацел, -лу муж. @чистый в разн. знач. чысты
чистая комната чысты пакой
на чистом воздухе на чыстым паветры
чистое бельё чыстая бялізна
чистое золото чыстае золата
чистый спирт чысты спірт
чистый голос чысты голас
чистая русская речь чыстая руская гаворка
чистая работа чыстая работа
чистая совесть чыстае сумленне
чистая правда чыстая праўда
чистая прибыль чысты прыбытак
чистый вес чыстая вага
принимать за чистую монету прымаць (лічыць) за чыстую манету
в чистом поле у чыстым полі
от чистого сердца ад шчырага (чыстага) сэрца @чистюля разг. чысцёха, -хі муж., жен. @чистяк бот. чысцяк, -ку муж. @Чита г. Чыта, -ты жен. @читабельность разг. чытэльнасць, -ці жен.; чытабельнасць, -ці жен. @читабельный чытэльны; чытабельны @читаемость чытальнасць, -ці жен. @читальный чытальны @читальня чытальня, -ні жен.
изба-читальня хата-чытальня @читанный чытаны @читатель чытач, -ча муж. @читательница чытачка, -кі жен. @читательский чытацкі @читать несовер. в разн. знач. чытаць
уметь читать умець чытаць
читать вслух чытаць уголас
читать всю ночь чытаць усю ноч
читать стихи чытаць вершы
читать с листа муз. чытаць з ліста
читать лекции чытаць лекцыі
читать доклад чытаць даклад
читать нотации чытаць натацыі
читать следы охот. чытаць сляды
читать чьи-либо мысли чытаць чые-небудзь думкі
читать в чьих-либо сердцах чытаць у чыіх-небудзь сэрцах
читать между строк чытаць паміж радкоў
читать мораль чытаць мараль @читаться возвр., страд. чытацца @читающий
1. прич. які (што) чытае
2. прил. чытаючы
читающий автомат чытаючы аўтамат @Читинская область Чыцінская вобласць @читинский чыцінскі @читка жен. чытка, -кі жен.; (действие - ещё) чытанне, -ння ср. @чих разг.
1. муж. сущ. чых, род. чыху муж.; чханне, -ння ср.
2. межд. чых, ачхі, апчхі
на всякий чих не наздравствуешься посл. на кожны чых не наздароўкаешся @чиханье чханне, -ння ср.
на всякое чиханье не наздравствуешься посл. на кожны чых не наздароўкаешся @чихательный чхальны @чихать несовер. чхаць
чихал я на него груб. прост. чхаў я на яго @чихвостить несовер. прост.
1. (бранить, пробирать) лаяць, прабіраць, выгаворваць (каму), сварыцца (на каго)
2. (бить, сечь) біць, хвастаць @чихирь (вино) чыхір, -ру муж. @чихнуть совер. однокр. чхнуць @чичероне уст. чычэроне нескл., муж. @чище сравнит. ст.
1. нареч. чысцей
вытирай чище выцірай чысцей
2. прил. чысцейшы
эта миска чище гэта міска чысцейшая @чищенный прич. чышчаны @чищеный прил. чышчаны @ЧК ист. (Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, саботажем и спекуляцией) ЧК (Надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй) @член в разн. знач. член, род. члена муж.; (какой-либо организации, товарищества - ещё) сябра, -ра муж.
член партии член партыі
член «Товарищества белорусского языка» член (сябра) «Таварыства беларускай мовы»
член профсоюза член прафсаюза
действительный член Академии наук правадзейны член Акадэміі навук
член президиума член прэзідыума
член семьи член сям'і
чувствовать усталость во всех членах адчуваць стомленасць ва ўсіх членах
половой член палавы член
член пропорции мат. член прапорцыі
член предложения грам. член сказа @членение
1. (действие) чляненне, -ння ср.; дзяленне, -ння ср.
2. архит. чляненне, -ння ср. @членик зоол. членік, -ка муж. @членистоногие мн. сущ. зоол. членістаногія, -гіх @членистый зоол. членісты @членить несовер. чляніць; дзяліць @члениться возвр., страд. чляніцца; дзяліцца @член-корреспондент член-карэспандэнт, род. члена-карэспандэнта муж. @членный членны
членные формы грам. членныя формы @членовредитель членашкоднік, -ка муж. @членовредительский членашкодніцкі @членовредительство членашкодніцтва, -ва ср. @членораздельно нареч. членараздзельна; выразна
говорить членораздельно гаварыць выразна @членораздельность членараздзельнасць, -ці жен.; выразнасць, -ці жен. @членораздельный членараздзельны; (понятный, определённый) выразны @членский членскі
членский взнос членскі ўзнос @членство членства, -ва ср. @чмок межд. разг.
1. (губами) цмок
2. (о чём-либо вязком) чмяк
3. (при поцелуе) цмок, плюсь @чмоканье
1. цмоканне, -ння ср.
2. чмяканне, -ння ср.
3. цмоканне, -ння ср., плюсканне, -ння ср.; см. чмокать @чмокать несовер.
1. (губами) цмокаць
2. (о чём-либо вязком) чмякаць
3. (целовать) разг. цмокаць, плюскаць @чмокаться (целоваться) разг. цмокацца @чмокнуть совер., однокр.
1. (губами) цмокнуць
2. (о чём-либо вязком) чмякнуць
3. (поцеловать) разг. цмокнуць, плюснуць @чмокнуться (поцеловаться) разг. цмокнуцца @чоглок зоол. сакол-каршачок, род. сакала-каршачка муж. @чоканье
I (действие по глаг. чокаться) чоканне, -ння ср.
II лингв. чоканне, -ння ср. @чокать несовер. лингв. чокаць @чокаться несовер. чокацца @чокнутый разг. дурнаваты, ненармальны, крануты @чокнуться совер. чокнуцца @чомга зоол. паганка, -кі жен. @чон (денежная единица) чон, род. чона муж. @чонгури муз. чонгуры нескл., ср., чангуры нескл., ср. @чонгуристка чангурыстка, -кі жен. @чоп зоол. чоп, род. чопа муж. @чопорно нареч. чапурыста, важна, надзьмута @чопорность чапурыстасць, -ці жен., важнасць, -ці жен., надзьмутасць, -ці жен. @чопорный чапурысты, важны, надзьмуты @чох муж. разг. чых, род. чыху муж., чханне, -ння ср., чыхаўка, -кі жен.
не верить ни в чох, ни в сон погов. не верыць ні ў чых, ні ў сон @чохом нареч. прост. гамузам, агулам; усё разам @чреватый багаты (на што); поўны (чаго)
быть чреватым чем-либо таіць у сабе што (багата чаго), насіць у сабе што (багата чаго), быць багатым на што, быць поўным чаго
события, чреватые последствиями падзеі, небяспечныя на вынікі, падзеі, якія тояць у сабе небяспечныя вынікі @чрево уст. чэрава, -ва ср.
во чреве матери у лоне маці @чревовещание чэрававяшчанне, -ння ср. @чревовещатель чэрававяшчальнік, -ка муж. @чревовещательница чэрававяшчальніца, -цы жен. @чревовещательный чэрававяшчальны @чревосечение мед. чэравасячэнне, -ння ср. @чревоугодие абжорства, -ва ср. @чревоугодник абжора, -ры муж. @чревоугодница абжора, -ры жен. @чревоугодничать несовер. быць абжорай @чреда уст. см. череда I 1,2 @чрез уст. см. через @чрезвычайно нареч. надзвычайна, надзвычай @чрезвычайность надзвычайнасць, -ці жен. @чрезвычайный надзвычайны @чрезмерно нареч. празмерна; (слишком) занадта @чрезмерность празмернасць, -ці жен. @чрезмерный празмерны; праз меру вялікі @чресла ед. нет книжн. уст. (поясница) паясніца, -цы жен.; (бёдра) сцёгны, -наў
препоясать чресла падперазацца @чтение в разн. знач. чытанне, -ння ср.
чтение вслух чытанне ўголас
художественное чтение мастацкае чытанне
выразительное чтение выразнае чытанне
во время чтения лекций у час чытання лекцый
книга для чтения а) кніга для чытання; б) (учебник) чытанка
Купаловские чтения Купалаўскія чытанні @чтец
1. чытальнік, -ка муж.; (читатель) чытач, -ча муж.
2. (декламатор) дэкламатар, -ра муж., чытальнік, -ка муж. @чтиво ср. разг. пренебр. чытаніна, -ны жен., чытво, -ва ср. @чтимый шанаваны, паважаны @чтить несовер. книжн. шанаваць, паважаць @чтица
1. чытальніца, -цы жен.; (читательница) чытачка, -кі жен.
2. (женщина-декламатор) дэкламатарка, -кі жен., чытальніца, -цы жен. @что
I мест.
1. што (род. чаго, дат. чаму, вин. што, твор., пред. чым)
2. (в знач.: «как», «какой») як, які, што
что, твоя голова лучше? што (як), твая галава лепш?
ну что, как у вас на даче? ну што, як у вас на дачы?
3. (в знач.: «почему», «зачем») чаго, што
что ты так кричишь? чаго (што) ты так крычыш?
4. (в знач.: «сколько») колькі, што
что стоит эта книжка? колькі каштуе гэта кніжка?
что возьмёшь за работу? колькі (што) возьмеш за работу?
что было духу, пустился бежать колькі было духу, пусціўся бегчы
5. (в относительном употреблении) што, які
дерево, что тут росло дрэва, што (якое) тут расло
6. (при сопоставлении нескольких предложений) (одно-другое-третье) разг. адно-другое-трэцяе, што-што-што
что вспомнил, что забыл, что перепутал што ўспомніў, што забыў, што пераблытаў (адно ўспомніў, другое забыў, трэцяе пераблытаў)
7. (в риторических вопросах и восклицательных предложениях - как) як; (изредка) што; (какой) які
до чего он испугался! як ён спалохаўся (спужаўся)!
до чего холодный (холодно)! які халодны! (як холадна!)
(уж) на что разг. ужо ж які (да чаго) (перед сущ. или прил.), ужо ж як (да чаго) (перед нареч. или глаг.)
что кому (за дело) до кого-чего? якая каму справа да каго-чаго?
что за вечер! які (што за) вечар!
что за нужда? што за клопат?, якая патрэба?
что пользы? якая (што) за карысць?
что толку? што толку?, якая рацыя?, які сэнс?
8. (в знач.: что я говорю?, даже не) ды што там
достаточно одного слова, намёка... что намёка! - взгляда досыць (дастаткова) аднаго слова, намёку... ды што там намёку! - позірку
мало ли что! мала што!
за чем дело стало? у чым затрымка?
не за чем няма чаго
не на что няма на што
ни за что, ни про что ні за што, ні пра што, без дай прычыны
ни к чему няма чаго, няма патрэбы, без патрэбы, не трэба
прийти (вернуться) ни с чем прыйсці (вярнуцца) ні з чым
хоть бы что хоць бы што
чуть что чуць што
остаться ни при чём застацца ні пры чым
ни во что не ставить лічыць за нішто, не лічыцца
ни за что считать лічыць за нішто
чем попало чым папала
в случае чего калі што якое
не о чем говорить няма аб чым (пра што) гаварыць
что и говорить што і казаць
хоть ты что хоць ты што
что к чему што да чаго
II союз
1. што
знаю, что скажешь ведаю, што скажаш
досадно, что ты опоздал прыкра, што ты спазніўся
что ни день, крепнет борьба за мир во всём мире што ні дзень, мацнее барацьба за мір ва ўсім свеце
что в городе, что в деревне што ў горадзе, што ў вёсцы
2. (в знач. сравнительного союза) як
кручину, что тучу, не уносит ветром тугу, як хмару, не зносіць ветрам @чтоб, чтобы союз
1. каб
тороплюсь, чтобы успеть на поезд спяшаюся, каб паспець на поезд
2. в знач. частица каб; бадай, бадай бы
чтоб этого больше не было каб гэтага больш не было
чтоб ты лопнул! бран. каб (бадай) ты лопнуў! @что-либо, что-нибудь мест. што-небудзь @что-то
I мест. нешта (род. нечага, дат. нечаму, вин. нешта, твор., пред. нечым); штосьці (род., вин. чагосьці, дат. чамусьці, твор., пред. чымсьці)
II нареч. разг.
1. (в некоторой степени, несколько, вроде) нешта
что-то около сотни нешта каля сотні
что-то вроде фланели нешта накшталт фланелі
2. (почему-то, неясно почему) нешта, чамусьці
он что-то плохо выглядит ён нешта (чамусьці) дрэнна выглядае @чу межд. чуеш, ціха, тс
чу, кто-то едет! чуеш (ціха, тс), нехта едзе! @чуб муж. чуб, род. чуба муж.; чупрына, -ны жен. @чубарый (о масти) рабы; стракаты; пярэсты @чубатый разг. чубаты @чубук
I (для курения) цыбук, -ка муж.
II (черенок винограда) цыбук, -ка муж. @чубушник бот. язмін, -ну муж. @чуваш чуваш, -ша муж. @Чувашия Чувашыя, -шыі жен. @чувашка чувашка, -кі жен. @Чувашская Республика Чувашская Рэспубліка @чувашский чувашскі @чувственно
1. пачуццёва; адчувальна
2. пачуццёва; пажадліва; см. чувственный @чувственность
1. пачуццёвасць, -ці жен.; адчувальнасць, -ці жен.
2. пачуццёвасць, -ці жен.; пажадлівасць, -ці жен.; см. чувственный @чувственный
1. (видимый, осязаемый) пачуццёвы; (ощутимый) адчувальны
чувственное восприятие пачуццёвае ўспрыманне
2. (плотский) пачуццёвы; (выражающий плотское влечение) пажадлівы
чувственное влечение пачуццёвая (пажадлівая) цяга
чувственный взгляд пажадлівы погляд (позірк) @чувствительно нареч.
1. чулліва; чула; уразліва
2. адчувальна; прыметна, разг. прыкметна; значна
3. сентыментальна; пяшчотна; чулліва; см. чувствительный 1-3
чувствительно благодарен разг. шчыра дзякую @чувствительность
1. чуллівасць, -ці жен.; чуласць, -ці жен.; уразлівасць, -ці жен.
2. адчувальнасць, -ці жен.; прыметнасць, -ці жен., разг. прыкметнасць, -ці жен.; значнасць, -ці жен.
3. сентыментальнасць, -ці жен.; пяшчотнасць, -ці жен.; чуллівасць, -ці жен.
4. адчувальнасць, -ці жен.; см. чувствительный @чувствительный
1. (восприимчивый) чуллівы; (чуткий) чулы; (впечатлительный) уразлівы
добрый и чувствительный человек добры і чуллівы (чулы) чалавек
чувствительные нервы чуллівыя нервы
чувствительные весы чуллівая вага
2. (ощутимый) адчувальны; (заметный) прыметны, разг. прыкметны; (значительный) значны
чувствительный удар адчувальны удар
чувствительная разница прыметная (адчувальная, значная) розніца
чувствительная утрата значная страта
3. (сентиментальный) сентыментальны; (нежный) пяшчотны; (трогательный) чуллівы
чувствительный романс сентыментальны раманс
чувствительный взгляд пяшчотны погляд
4. спец. адчувальны
чувствительный элемент адчувальны элемент
чувствительные нервные волокна адчувальныя нервовыя валокны @чувство ср.
1. (способность воспринимать внешние впечатления) пачуцце, -цця ср.
органы чувств органы пачуццяў
чувство зрения пачуцце зроку
чувство слуха пачуцце слыху
чувство вкуса пачуцце смаку
чувство обоняния пачуцце нюху
чувство осязания пачуцце дотыку
2. (сознание) прытомнасць, -ці жен.
лишиться чувств страціць прытомнасць, знепрытомнець, самлець
прийти в чувство прыйсці да прытомнасці, апрытомнець
быть без чувств быць непрытомным
упасть без чувств упасці непрытомным
привести в чувство прывесці да прытомнасці
3. в др. знач. пачуццё, -цця ср.; (ощущение) адчуванне, -ння ср.
чувство гордости за свою родину пачуццё гордасці за сваю радзіму
классовое чувство класавае пачуццё
чувство меры пачуццё меры
с чувством з пачуццём
чувство нового пачуццё (адчуванне) новага
чувство холода адчуванне холаду
большое чувство вялікае пачуццё
чувство локтя пачуццё (адчуванне) локця
шестое чувство шостае пачуццё
в растрёпанных чувствах расхваляваны (растрывожаны) @чувствование книжн. уст.
1. (состояние) адчуванне, -ння ср.; пачуванне, -ння ср.
2. (чувство) пачуццё, -цця ср. @чувствовать несовер. адчуваць; пачуваць; (со словом себя - ещё) пачувацца
чувствовать холод адчуваць холад
чувствовать радость адчуваць радасць
чувствовать музыку адчуваць музыку
чувствовать боль в ноге адчуваць боль у назе
чувствовать себя лучше адчуваць (пачуваць) сябе (пачувацца) лепш
как вы себя чувствуете? (вопрос о состоянии здоровья) як вы сябе пачуваеце (адчуваеце)?, як вы пачуваецеся?, як вы маецеся? @чувствоваться
1. (ощущаться, восприниматься чувствами, становиться заметным) адчувацца
в ней чувствуется большая любовь к людям у ёй адчуваецца вялікая любоў да людзей
чувствуется боль в колене адчуваецца боль у калене
во всём чувствовалось приближение весны ва ўсім адчувалася набліжэнне вясны
2. безл. адчувацца
чувствуется, что ученик не понял объяснения учителя адчуваецца, што вучань не зразумеў тлумачэння настаўніка
3. страд. адчувацца @чувяк чувяк, -ка муж. @чувячник чувячнік, -ка муж. @чувячный чувячны @чугун
I мн. нет чыгун, -ну муж.
литейный чугун ліцейны чыгун
ковкий чугун коўкі чыгун
зеркальный чугун люстраны чыгун
II (горшок) чыгун, -на муж. @чугунка
1. (печка) прост. чыгунка, -кі жен., чыгунная печка
2. (железная дорога) прост. уст. чыгунка, -кі жен. @чугунный чыгунны @чугунок чыгунок, -нка муж. @чугунолитейный чыгуналіцейны @чугунолитейщик чыгуналіцейшчык, -ка муж. @чугуноплавильный чыгунаплавільны @чудак дзівак, -ка муж. @чудаковатость дзівакаватасць, -ці жен., дзівачлівасць, -ці жен., дзівачнасць, -ці жен. @чудаковатый разг. дзівакаваты, дзівачлівы, дзівачны @чудаческий дзівацкі @чудачество дзівацтва, -ва ср. @чудачина разг. см. чудак @чудачить несовер. разг. дзівачыць @чудачка дзівачка, -кі жен. @чудеса цуды, -даў мн.; дзівосы, -вос и -восаў мн.; см. чудо @чудесить несовер. разг. дзівачыць @чудесно нареч.
1. цудоўна; дзівосна; чарадзейна
2. цудоўна; см. чудесный @чудесность
1. цудоўнасць, -ці жен.; дзівоснасць, -ці жен.; чарадзейнасць, -ці жен.
2. цудоўнасць, -ці жен.; см. чудесный @чудесный
1. (являющийся чудом) цудоўны; (удивительный, необычайный) дзівосны; (волшебный) чарадзейны
вера в чудесное вера ў цудоўнае
чудесное спасение цудоўнае (дзівоснае) выратаванне
2. (чудный, прекрасный) цудоўны
чудесный день цудоўны дзень
у него чудесный вид у яго цудоўны выгляд @чудик прост. см. чудак @чудила муж., жен. прост. дзівак, -ка муж.; дзівачка, -кі жен. @чудить несовер. разг. дзівачыць @чудиться несовер. здавацца
мне чудится безл. мне здаецца
ему чудится стук яму здаецца стук @чудище уст. см. чудовище @чудно
Iудно) нареч. цудоўна
II (чудно) нареч. разг. дзіўна @чудной дзіўны; (чудаческий) дзівацкі @чудный цудоўны @чудо ср. (мн. чудеса)
1. цуд, род. цуду муж.; (диво) дзіва, -ва ср.
совершить чудо зрабіць цуд
чудом спастись от смерти цудам выратавацца ад смерці
каким-то чудом нейкім дзівам (цудам)
чудеса героизма цуды гераізму
чудо искусства, техники цуд мастацтва, тэхнікі
2. в знач. сказ. дзіва, дзіўна
это просто чудо! гэта проста дзіва!
чудо, что дзіва (дзіўна), што
чудо-богатырь цуда-волат
чудеса в решете цуды ў рэшаце @чудовище ср. прям., перен. пачвара, -ры муж., жен.; (страшилище) страшыдла, -ла ср., страхоцце, -цця ср. @чудовищно нареч. разг. жахліва; жудасна; страшэнна @чудовищность
1. пачварнасць, -ці жен.; страшэннасць, -ці жен.
2. жахлівасць, -ці жен.; жудаснасць, -ці жен.; страшэннасць, -ці жен.; см. чудовищный @чудовищный
1. пачварны; страшэнны
2. перен. разг. (ужасный) жахлівы; (жуткий) жудасны; (большой, страшный) страшэнны @чудодей (кудесник) уст. вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж., чараўнік, -ка муж. @чудодейственно нареч. цудадзейна @чудодейственность цудадзейнасць, -ці жен. @чудодейственный цудадзейны @чудом нареч. цудам @чудотворец рел., перен. цудатворац, -рца муж. @чудотворно нареч. цудатворна @чудотворный рел., перен. цудатворны @чудотворство рел., перен. цудатворства, -ва ср. @чудо-юдо нар.-поэт. цуда-юда, род. цуда-юда ср. @Чудское озеро Чудское возера @чудской ист. чудскі @чудь ист. чудзь, род. чудзі жен. @чужак разг.
1. (пришлый) чужынец, -нца муж.
2. (чуждый) чужаніца, -цы муж.
изгнать из партии чужаков выгнаць з партыі чужаніц @чужанин фольк., прост. чужанін, -на муж. @чужачка разг.
1. чужынка, -кі жен.
2. чужаніца, -цы жен.; см. чужак @чужбина чужына, -ны жен. @чуждаться несовер.
1. чужацца, цурацца; (избегать) унікаць; (уклоняться) ухіляцца (ад каго-чаго)
2. перен. унікаць, быць вольным (ад чаго)
чуждаться зависти унікаць зайздрасці
чуждаться гордости унікаць гордасці, быць вольным ад гордасці @чуждость
1. непрыхільнасць, -ці жен. (да чаго); вольнасць, -ці жен. (ад чаго); далёкасць, -ці жен. (ад чаго)
2. чужасць, -ці жен.; см. чуждый @чуждый
1. (непричастный) непрыхільны (да чаго); (свободный) вольны (ад чаго); (далёкий) далёкі (ад чаго)
чуждый интриг непрыхільны да інтрыг (далёкі ад інтрыг)
чуждый зависти вольны ад зайздрасці
он чужд этому делу ён далёкі ад гэтай справы (непрыхільны да гэтай справы)
2. (чужой) уст. чужы
классово чуждые элементы класава чужыя элементы @чужевластие чужаўладдзе, -ддзя ср. @чужедальний нар.-поэт. чужадалёкі, далёкі @чужеземец уст. чужаземец, -мца муж. @чужеземка чужаземка, -кі жен. @чужеземный чужаземны @чужеродный чужародны @чужестранец уст. чужаземец, -мца муж. @чужестранка чужаземка, -кі жен. @чужестранный чужаземны @чужеядный бот. чужаедны @чужие мн. сущ. чужыя, род. чужых
хоть бы при чужих постеснялся хаця б пры чужых пасаромеўся @чужое сущ. чужое, род. чужога ср. @чужой
1. прил. чужы
чужие вещи чужыя рэчы
под чужим именем пад чужым імем
в чужие руки у чужыя рукі
они чужие друг другу яны чужыя адзін другому
2. сущ. чужы, -жога муж.
чужими руками жар загребать погов. чужымі рукамі жар заграбаць
на чужой счёт на чужы кошт
с чужих слов з чужых слоў
в чужих руках пирог велик (большой) у чужых руках пірог вялікі
под чужую дудку плясать погов. пад чужую дудку скакаць
чужую беду руками разведу посл. чужую бяду рукамі развяду
на чужой каравай рот не разевай посл. на чужы каравай рот не разяўляй
с чужого коня среди грязи долой посл. з чужога каня і ў гразі злазь @чуйка жен. прям., перен. уст. світка, -кі жен.; бравэрка, -кі жен.; армяк, -ка муж. @Чукотка Чукотка, -кі жен. @чукотский чукоцкі @Чукотский автономный округ Чукоцкая аўтаномная акруга @Чукотский полуостров Чукоцкі паўвостраў @Чукотское море Чукоцкае мора @чукча чукча, -чы муж., жен. @чукчанка чукчанка, -кі жен. @чулан муж. камора, -ры жен., спіжарня, -ні жен. @чуланный каморавы @чулки панчохі, род. панчох мн. @чулок муж. ед. панчоха, -хі жен. @чулочник панчошнік, -ка муж. @чулочница панчошніца, -цы жен. @чулочно-носочный панчошна-шкарпэтачны @чулочный панчошны @чум чум, род. чума муж. @чума чума, -мы жен. @чумазый разг.
1. прил. мурзаты
2. сущ. уст. пренебр. шэрая світка @чумак ист. чумак, -ка муж. @чумаковать несовер. ист. чумакаваць @чумацкий ист. чумацкі @чумачество ист. чумацтва, -ва ср. @чуметь несовер.
1. хварэць на чуму
2. перен. прост. дурэць @чумиза бот. чуміза, -зы жен. @чумизный чумізны @чумичка жен.
1. (уполовник) обл. апалонік, -ка муж.
2. перен. (замарашка) мурза, -зы муж., жен., мурзіха, -хі жен. @чумной
1. прил. чумны; см. чума
2. сущ. чумны, -нага муж. @чумный чумны; см. чум @чуни
1. чуні, -няў мн.
чуня жен. ед. чунь, род. чуня муж.
2. (лапти) обл. пасталы, -лоў ед. нет @Чунцин г. Чунцын, -на муж. @чунцинский чунцынскі @чуприна прост. чупрына, -ны жен. @чур межд. разг. цур @чураться несовер. разг. цурацца @чурбан муж.
1. цурбан, -на муж.; (чурка) пацурбалак, -лка муж.
2. перен. бран. даўбешка, -кі жен., доўбня, -ні жен., даўбня, -ні жен. @чурек чурэк, -ка муж. @чурка жен. цурка, -кі жен.; (чурбан) пацурбалак, -лка муж., аскабалак, -лка муж. @чуткий
1. чуткі, чуйны
2. (отзывчивый) чулы, спагадлівы @чутко нареч.
1. чутка, чуйна
2. чула, спагадліва; см. чуткий @чуткость
1. чуткасць, -ці жен., чуйнасць, -ці жен.
2. чуласць, -ці жен., спагадлівасць, -ці жен.; см. чуткий @чуток нареч. прост. трошкі, крышку @чуточку нареч. разг. трошачкі, крышачку; чутачку @чутче сравнит. ст.
1. нареч. больш чутка, больш чуйна; больш чула, больш спагадліва; см. чутко
2. прил. больш чуткі; больш чуйны; больш чулы, больш спагадлівы; см. чуткий @чуть
1. нареч. (едва, еле) ледзь, ледзьве; чуць
чуть вспомнил ледзь (ледзьве, чуць) успомніў
чуть живой ледзь жывы
чуть заметная улыбка ледзь прыметная усмешка
2. нареч. (немножко) трошкі, крышку; чуць
чуть поумнел трошкі (крышку) паразумнеў
пища была чуть посолена ежа была трошкі (крышку, чуць) пасолена
3. союз як толькі, ледзь толькі, чуць
чуть кто скрипнет, я услышу як толькі хто скрыпне, я пачую
чуть опоздаешь, он уже ругается чуць спознішся, ён ужо сварыцца
чуть свет чуць свет, досвіткам, на досвітку, на золку
чуть-чуть чуць-чуць, ледзь-ледзь
чуть что чуць што
чуть (было) не... траха не...
чуть ли не... траха не..., амаль не..., здаецца ці не... @чутьё ср.
1. (у животных) нюх, род. нюху муж.
2. перен. чуццё, -цця ср.; (нюх) нюх, род. нюху муж. @чуфа бот. чуфа, -фы жен. @чуфыканье охот. чуфыканне, -ння ср. @чуфыкать несовер. охот. чуфыкаць @чучело
1. чучала, -ла ср.
2. (пугало) пудзіла, -ла ср.
3. перен. бран. пудзіла, -ла ср.
чучело гороховое пудзіла гарохавае @чучельник чучальнік, -ка муж. @чучельный чучальны @чушка
I (свинья) жен. прост. свінка, -кі жен., дзёдзя, -дзі жен.; (поросёнок) парася и парасё, род. парасяці ср.
II жен.
1. спец. чушка, -кі жен.
2. спорт. гарадкі, -коў ед. нет @чушковый спец. чушкавы; см. чушка II 1 @чушь жен. разг. лухта, -ты жен.; глупства, -ва ср. @чуять несовер.
1. в разн. знач. чуць
собака чует дичь сабака чуе дзічыну
не чуять боли не чуць болю
2. перен. (предчувствовать) разг. чуць, прадчуваць, адчуваць
чует сердце, что дело добром не кончится чуе (прадчувае, адчувае) сэрца, што справа дабром не скончыцца
ног под собою не чуять ног пад сабой не чуць
чует кошка, чьё мясо съела посл. чуе кошка, чыё мяса з'ела @чуяться
1. (чувствоваться, ощущаться) разг. чуцца, адчувацца
здесь чуется простор тут адчуваецца прастор
чуется запах бензина чуецца (адчуваецца) пах бензіну
в воздухе чуялась весна у паветры адчувалася вясна
2. безл. чуцца, адчувацца
чуется мне, что они недобрые люди чуецца (адчуваецца) мне, што яны нядобрыя людзі
чуется мне - не увидим мы друг друга чуецца (адчуваецца) мне - не ўбачым мы адзін аднаго
3. страд. чуцца; прадчувацца, адчувацца; см. чуять @чхать несовер. прост. см. чихать @чхнуть совер. однокр. прост. см. чихнуть @чш межд. разг. чш @чш-ш межд. разг. чш-ш @чьё, чья мест. см. чей @ша межд. прост. ціха @шабаш
Iабаш) рел., миф. шабас, -су муж.
II (шабаш) в знач. сказ. прост. шабаш, баста, канец @шабашить несовер. прост. шабашыць @шабашник разг. шабашнік, -ка муж. @шабашничать несовер. разг. шабашнічаць @шабашничество разг. неодобр. шабашніцтва, -ва ср. @шабер тех. шабер, -ра муж. @шабли (сорт вина) шаблі нескл., ср. @шаблон тех., перен. шаблон, -ну муж. @шаблонизированный шабланізаваны @шаблонизировать совер., несовер. шабланізаваць @шаблонизироваться
1. совер., несовер. шабланізавацца
2. страд. шабланізавацца @шаблонно нареч. шаблонна @шаблонность шаблоннасць, -ці жен. @шаблонный тех., перен. шаблонны @шабот тех. шабот, -та муж. @шабрение тех. шабранне, -ння ср. @шабренный шабраны @шабрить несовер. тех. шабрыць @шаброванный шабраваны @шабровать несовер. стр. шабраваць @шабровка стр. шаброўка, -кі жен. @шабровочный шабравальны
шабровочный станок шабравальны станок @шабровщик шаброўшчык, -ка муж. @шабровщица шаброўшчыца, -цы жен. @шавка разг. кудла, -лы жен. @шаг муж.
1. (движение ногой при ходьбе) крок, род. кроку муж.; шаг, род. шагу муж.
сделать шаг вперёд ступіць (зрабіць) крок (шаг) наперад
крупные, мелкие шаги буйныя, дробныя крокі (шагі)
вольный шаг вольны крок (шаг)
размеренные (мерные) шаги мерныя крокі (шагі)
отмерить шагами адмераць крокамі (шагамі)
отбивать шаг адбіваць крок (шаг)
2. (движение пешком) крок, род. кроку муж.; (поступать) хада, -ды жен.; ступа, -пы жен.
беглый шаг воен. беглы крок
прибавить шагу прыбавіць кроку
замедлить, ускорить шаг прыцішыць, паскорыць крок (хаду)
скорым (быстрым) шагом шпаркім крокам (шпаркай хадой)
тихим шагом ціхім крокам (ціхай хадой, ступой)
плавный, твёрдый, размеренный шаг плаўны, цвёрды, мерны крок (плаўная, цвёрдая, мерная хада, ступа)
3. перен. (действие, поступок) крок, род. кроку муж.; (мера, мероприятие) захад, -ду муж.
ложный шаг няправільны крок
большой шаг вперёд вялікі крок наперад
предпринять шаги зрабіць захады
дальнейшие шаги далейшыя захады
4. тех. шаг, род. шагу муж.
шаг зубчатого колеса шаг зубчастага кола
шаг вперёд, два шага назад крок наперад, два крокі назад
в двух (в нескольких) шагах отсюда за два крокі (за некалькі крокаў) адгэтуль
двигаться (идти) гигантскими шагами ісці гіганцкімі крокамі
дипломатический шаг дыпламатычны крок
ловкий шаг спрытны крок
на каждом шагу (что ни шаг) на кожным кроку
не отступать ни на шаг не адступаць ні на крок
не отходить ни на шаг от кого-либо не адыходзіць (не адыходзіцца) ні на крок ад каго-небудзь
ни шагу дальше ні кроку далей
ни шагу назад ні кроку назад
первые шаги першыя крокі
сделать первый шаг зрабіць першы крок
сделать решительный шаг зрабіць рашучы крок
шаг за шагом крок за крокам
шагу ступить нельзя (не может) кроку зрабіць нельга (не можа)
шагу не сделать кроку не зрабіць @шагание ср.
1. крочанне, -ння ср.; шаганне, -ння ср.; ступанне, -ння ср.; (ходьба) хада, -ды жен.
2. пераступанне, -ння ср., ступанне, -ння ср.; см. шагать @шагать несовер.
1. крочыць; шагаць; (ступать) ступаць; (идти) ісці; (ходить) хадзіць
2. (через кого-что) пераступаць, ступаць
шагать через канаву пераступаць (ступаць) цераз канаву
шагать (нога) в ногу ісці (ступаць, крочыць) (нага) у нагу @шагающий
1. прич. які (што) крочыць; які (што) шагае; які (што) ступае; які (што) ідзе; які (што) ходзіць; які (што) пераступае; см. шагать
2. прил. шагаючы
шагающий экскаватор тех. шагаючы экскаватар @шагистика пренебр. шагісціка, -кі жен., маршыроўка, -кі жен. @шагнуть совер. однокр. ступіць, зрабіць крок; шагнуць
далеко шагнуть далёка пайсці
шагнуть не дают (нельзя) ступіць не даюць (нельга, няможна) @шаговой, шаговый шагавы
шаговое напряжение эл. шагавае напружанне
шаговой электродвигатель шагавы электрарухавік @шагом нареч. ступою, крокам
ехать шагом ехаць ступою
шагом марш! воен. шагам марш! @шагомер
1. спец. крокамер, -ра муж.
2. тех. шагамер, -ра муж. @шагреневый шчыгрынавы @шагренированный шчыгрынаваны @шагренировать несовер. тех. шчыгрынаваць @шагрень жен. шчыгрын, -ну муж. @шажком нареч. разг. дробнай хадой @шажок муж. дробная хада
идти лёгкими шажками ісці дробнай (лёгкай) хадой @шайба тех., спорт. шайба, -бы жен. @шайбист спорт. шайбіст, -та муж. @шайка
I (банда) шайка, -кі жен., банда, -ды жен.; (компания) хеўра, -ры жен.
шайка воров, разбойников шайка (банда) зладзеяў, разбойнікаў
шайка спекулянтов хеўра спекулянтаў
II (для воды) ражка, -кі жен. @шайтан миф. шайтан, -на муж. @шакал зоол. шакал, -ла муж. @шакалий шакаліны @шаланда мор. шаланда, -ды жен. @шалаш будан, -на муж., шалаш, -ша муж.
с милым рай и в шалаше з мілым рай і ў будане (шалашы); хоць без хлеба пасяджу, але ж на любага пагляджу; хоць у будане (у шалашы) жыць, абы з каханым быць @шалашный будановы, шалашны @шалёванный плот. шаляваны @шалевать несовер. плот. шаляваць @шалеваться страд. шалявацца @шалёвка жен. плот. шалёўка, -кі жен.; (действие - ещё) шаляванне, -ння ср. @шалевый шалевы @шалеть несовер. разг. шалець @шалить несовер.
1. (резвиться) дурэць; (баловаться) балавацца; (забавляться) забаўляцца
2. (вести себя или обращаться с кем-чем-либо легкомысленно) жартаваць; (дурачиться) дурыцца
3. (бесчинствовать) разг. уст. сваволіць, гарэзаваць; (грабить) грабіць
4. (неправильно действовать, функционировать) разг. (быць) не ў парадку
нервы шалят нервы не ў парадку
шалишь! жартуеш!, дудкі!
шалишь, не обманешь! жартуеш (дудкі), не ашукаеш! @шаловливо нареч.
1. дурасліва, свавольна, гарэзліва
2. жартаўліва, гулліва; см. шаловливый @шаловливость жен.
1. дураслівасць, -ці жен., свавольства, -ва ср., гарэзлівасць, -ці жен.
2. жартаўлівасць, -ці жен., гуллівасць, -ці жен.; см. шаловливый @шаловливый
1. (любящий шалить) дураслівы, свавольны, гарэзлівы
2. (игривый) жартаўлівы, гуллівы @шалопай разг. шалапут, -та муж. @шалопайничать несовер. разг. шалапутнічаць @шалопайничество, шалопайство шалапуцтва, -ва ср. @шалость жен.
1. (весёлая проказа, проделка) свавольства, -ва ср.
2. шалый) шалёнасць, -ці жен. @шалун, шалунишка разг. дураслівец, -ліўца муж., свавольнік, -ка муж., гарэза, -зы муж. @шалунья дурасліўка, -кі жен., свавольніца, -цы жен., гарэза, -зы жен., гарэзніца, -цы жен. @шалфей бот. шалфей, -фею муж. @шалфейный шалфейны @шалый (шальной) прост. шалёны @шаль жен. хустка, -кі жен., шаль, род. шаля муж.
воротник шалью шалевы каўнер @шальной разг. шалёны, ашалелы, утрапёны
шальная пуля шалёная куля
шальные деньги шалёныя (дурныя) грошы @шаляй-валяй нареч. прост. так-сяк, абы-як @шаман шаман, -на муж. @шаманский шаманскі @шаманство шаманства, -ва, ср. @шамканье шамканне, -ння ср. @шамкать несовер. разг. шамкаць @шамозит мин. шамазіт, -ту муж. @шамот стр. шамот, -ту муж. @шамотный, шамотовый шамотавы @шампанизация спец. шампанізацыя, -цыі жен. @шампанизированный шампанізаваны @шампанизировать совер., несовер. спец. шампанізаваць @шампанский шампанскі @шампанское сущ. шампанскае, -кага ср. @Шампань ист. Шампань, -ні жен. @шампиньон муж. бот. шампіньён, -на муж., пячурка, -кі жен. @шампиньонный шампіньённы, пячуркавы @шампунь шампунь, -ню муж. @шампур шампур, -ра муж. @шандал уст. шандал, -ла муж. @шандра бот. шандра, -ры жен.; шанта, -ты жен. @шанец воен. шанец, род. шанца муж. @шанкерный мед. шанкерны @шанкр мед. шанкер, -ру муж. @шанс шанс, род. шансу муж.; шанц, род. шанцу муж.
иметь шансы мець шансы (шанцы) @шансонетка шансанетка, -кі жен. @шансонетный шансанетны @шансонье шансанье нескл., муж. @шантаж шантаж, -жу муж. @шантажировать несовер. шантажыраваць @шантажист шантажыст, -та муж. @шантажистка шантажыстка, -кі жен. @шантажистский шантажысцкі @шантажный шантажны @шантан шантан, -на муж. @шантанный шантанны @шантрапа бран. шантрапа, -пы муж., жен. @Шанхай г. Шанхай, -хая муж. @шанхайский шанхайскі @шанцевый воен. шанцавы @Шаньдун Шаньдун, -на муж. @шаньдунский шаньдунскі @шапирограф шапірограф, -фа муж. @шапирографный шапірографны @шапирографский шапірографскі @шапито спец. шапіто нескл., ср. @шапка в разн. знач. шапка, -кі жен.
меховая шапка кучомка, цёплая шапка
снять шапку зняць шапку
напечатать статьи под общей шапкой надрукаваць артыкулы пад агульнай шапкай
дать по шапке даць па шапцы
заломить шапку надзець шапку набакір, заламаць шапку
получить по шапке атрымаць па шапцы
на воре шапка горит погов. на злодзеі шапка гарыць, хто парася ўкраў, таму ў вушах пішчыць
по Сеньке и шапка па Сеньку і шапка, якія самі, такія і сані
шапку ломать шапкаваць, шапку здымаць
шапка-невидимка фольк. шапка-невідзімка
шапками закидаем шапкамі закідаем @шапкозакидательский разг. шапказакідальніцкі @шапкозакидательство шапказакідальніцтва, -ва ср. @шаповал уст. шапавал, -ла муж. @шапокляк шапакляк, -ка муж. @шапочка уменьш.-ласк. шапачка, -кі жен. @шапочник шапачнік, -ка муж. @шапочный шапачны
прийти к шапочному разбору прыйсці на шапачны, разбор
шапочное знакомство шапачнае знаёмства @шапчонка пренебр. шапчына, -ны жен. @шар муж. шар, род. шара муж.; (скатанный) гала, -лы жен., галка, -кі жен.
воздушный шар паветраны шар
земной шар зямны шар
бильярдный шар більярдны шар
поверхность шара мат. паверхня шара
пробный шар прям., перен. пробны шар
хоть шаром покати погов. хоць шаром пакаці, (пуста) як вымецена @шарабан шарабан, -на муж. @шарада шарада, -ды жен. @шараханье
1. стуканне, -ння ср., траханне, -ння ср., шараханне, -ння ср., жаханне, -ння ср.
2. шараханне, -ння ср., кіданне, -ння ср.
3. стуканне, -ння ср., траханне, -ння ср., шараханне, -ння ср.
4. перен. шараханне; см. шарахать, шарахаться @шарахать несовер.
1. (ударять, стрелять) разг. стукаць, трахаць, шарахаць, жахаць
2. см. шарахаться @шарахаться
1. (бросаться в сторону) разг. шарахацца, кідацца
2. (стукаться обо что-либо) прост. стукацца, трахацца, шарахацца
3. перен. (сторониться, избегать кого-либо) разг. шарахацца @шарахнуть совер., однокр. прост.
1. (ударить, выстрелить) стукнуць, трахнуць, шарахнуць, жахнуць
2. см. шарахнуться @шарахнуться
1. (броситься в сторону) разг. шарахнуцца, кінуцца
2. (стукнуться обо что-либо) прост. стукнуцца
2. (стукнуться обо что-либо) прост. стукнуцца, трахнуцца, шарахнуцца @шарж шарж, род. шаржу муж. @шаржевый шаржавы @шаржирование шаржыраванне, -ння ср. @шаржированный шаржыраваны @шаржировать несовер. шаржыраваць @шаржировка шаржыроўка, -кі жен. @шаржист разг. шаржыст, -та муж. @шариат рел. шарыят, -ту муж. @шарик муж. в разн. знач. шарык, -ка муж.; (скатанный) галачка, -кі жен.
красные кровяные шарики физиол. чырвоныя крывяныя шарыкі
белые кровяные шарики физиол. белыя крывяныя шарыкі
бильярдный шарик більярдны шарык @шариковый шарыкавы
шариковый подшипник шарыкавы падшыпнік
шариковый ход шарыкавы ход
шариковая авторучка шарыкавая аўтаручка @шарикоподшипник тех. шарыкападшыпнік, -ка муж. @шарикоподшипниковый шарыкападшыпнікавы @шарить несовер. шнарыць, шукаць; (щупать) мацаць @шарк в знач. сказ. разг. шорг, шарк @шарканье шорганне, -ння ср., шарканне, -ння ср. @шаркать несовер. шоргаць, шаркаць @шаркнуть совер. однокр. шоргнуць, шаргануць, шаркнуць @Шарковщина гп. Шаркаўшчына, -ны жен. @шарковщинский шаркаўшчынскі @Шарковщинский район Шаркаўшчынскі раён @шаркун презр. шаркун, -на муж. @шарлатан шарлатан, -на муж. @шарлатанить несовер. разг. шарлатаніць @шарлатанка шарлатанка, -кі жен. @шарлатанский шарлатанскі @шарлатанство шарлатанства, -ва ср. @шарлотка кул. шарлотка, -кі жен. @шарм разг. шарм, род. шарму муж. @шарманка прям., перен. катрынка, -кі жен.
играть на шарманке іграць на катрынцы
завёл шарманку завёў катрынку @шарманщик катрыншчык, -ка муж. @шарманщица катрыншчыца, -цы жен. @шарнир тех. шарнір, -ра муж. @шарнирный шарнірны @шарованный с.-х. шарованы; абагнаны @шаровары шаравары, -раў ед. нет @шаровать совер., несовер. с.-х. шараваць; совер. абагнаць; несовер. абганяць @шароваться несовер. страд. шаравацца; абганяцца @шаровидность шарападобнасць, -ці жен. @шаровидный шарападобны @шаровка жен. с.-х. шароўка, -кі жен.; абганянне, -ння ср. @шаровой шаравы
шаровая поверхность шаравая паверхня
шаровой сегмент шаравы сегмент
шаровой клапан тех. шаравы клапан
шаровая молния шаравая маланка @шаромыга муж., жен. прост. шахрай, -рая муж., шахрайка, -кі жен., прайдзісвет, -та муж., ашуканец, -нца муж., ашуканка, -кі жен., жулік, -ка муж. @шаромыжник шахрай, -рая муж., прайдзісвет, -та муж., ашуканец, -нца муж., жулік, -ка муж. @шаромыжничать несовер. прост. ашукваць, жульнічаць @шаромыжничество шахрайства, -ва ср., ашуканства, -ва ср., жульніцтва, -ва ср. @шарообразность шарападобнасць, -ці жен. @шарообразный шарападобны @шарошечный шарошачны @шарошка тех. шарошка, -кі жен. @шартрез (сорт ликёра) шартрэз, -зу муж. @шарф шаль, род. шаля муж., шалік, -ка муж. @шарфяной шалевы, шалікавы @шассе спец. шасэ нескл., ср. @шасси тех. шасі нескл., ср. @шасталка с.-х. шатравалка, -кі жен. @шастальный шатравальны @шастанье
1. с.-х. шатраванне, -ння ср.
2. прост. бадзянне, -ння ср.; шныранне, -ння ср. @шастать несовер.
1. с.-х. шатраваць
2. (бродить, шнырять) прост. бадзяцца; шнырыць @шасть в знач. сказ. прост. шасць, шась; шусць, шусь @шатание
1. (качание) хістанне, -ння ср., калыванне, -ння ср.; см. шатать 1, шататься 1
2. (покачивание при ходьбе) хістанне, -ння ср.
3. (ходьба без цели) разг. бадзянне, -ння ср., блуканне, -ння ср.
4. хістанне, -ння ср., калыванне, -ння ср.
5. перен. (колебание) хістанне, -ння ср.; см. шататься 2-5 @шатать несовер.
1. хістаць, калываць
шатать столб хістаць (калываць) слуп
2. безл. хістаць, вадзіць у бакі
его шатает от усталости яго хістае (водзіць у бакі) ад стомленасці @шататься
1. (качаться) хістацца, калывацца
зуб шатается зуб хістаецца (калываецца)
2. (покачиваться при ходьбе) хістацца
3. (бродить, слоняться) разг. бадзяцца, блукаць
шататься без дела бадзяцца без справы
4. (о непрочно прикреплённом) хістацца, калывацца
5. перен. (колебаться) хістацца
6. страд. хістацца, калывацца; см. шатать 1 @шатен шатэн, -на муж. @шатенка шатэнка, -кі жен. @шатёр шацёр, род. шатра муж. @шатия жен. прост. шація, -ціі жен., зброд, род. зброду муж., зграя, род. зграі жен. @шаткий
1. хісткі
2. (о здоровье) слабы; (об убеждениях - ещё) няцвёрды; (неуверенный) няўпэўнены @шатко нареч.
1. хістка
2. слаба; няцвёрда; няўпэўнена; см. шаткий
ни шатко, ни валко погов. так сабе, сяк-так @шаткость
1. хісткасць, -ці жен.
2. слабасць, -ці жен.; няцвёрдасць, -ці жен.; няўпэўненасць, -ці жен.; см. шаткий @шатнуть совер. однокр.
1. хістануць, скалыўнуць
2. безл. хістануць, павесці ўбок @шатнуться хістануцца, скалыўнуцца @шато-икем (сорт вина) шато-ікем, -му муж. @шатровый шатровы @шатун муж.
1. мех. шатун, -на муж.
2. (бродяга) разг. бадзяга, -гі муж., жен.
3. охот., обл. мядзведзь-бадзяга, род. мядзведзя-бадзягі муж. @шатунный мех. шатуновы @шатунья разг. бадзяга, -гі жен. @шафер шафер, -ра муж. @шаферский шаферскі @шафран
1. бот. шафран, -ну муж.
2. (сорт яблок) шафран, -ну муж. @шафранный, шафрановый шафранавы @шах
I (титул) шах, род. шаха муж.
II шахм. шах, род. шаха муж.
шах и мат шах і мат @шахер-махер прост. шахер-махер, род. шахеру-махеру муж. @шахер-махерский шахер-махерскі @шахермахерство прост. шахермахерства, -ва ср. @шахиншах шахіншах, -ха муж. @шахиншахский шахіншахскі @шахиня шахіня, -ні жен. @шахматист шахматыст, -та муж. @шахматистка шахматыстка, -кі жен. @шахматный в разн. знач. шахматны
в шахматном порядке у шахматным парадку
шахматная доска шахматная дошка
шахматный баланс бухг. шахматны баланс
шахматный ход шахматны ход @шахматы шахматы, -мат ед. нет @шахский шахскі @шахта в разн. знач. шахта, -ты жен.
каменноугольная шахта каменнавугальная шахта
вентиляционная шахта вентыляцыйная шахта @шахтенный шахтавы @шахтёр шахцёр, -ра муж. @шахтёрка разг.
1. в разн. знач. шахцёрка, -кі жен.
2. (жена шахтёра) шахцёрыха, -хі жен. @шахтёрский шахцёрскі
шахтёрская лампа шахцёрская лямпа @шахтный шахтавы
шахтное поле шахтавае поле @шахтовладелец шахтаўладальнік, -ка муж. @шахтовый шахтавы
шахтовое оборудование шахтавае абсталяванне @шахтоподъёмник шахтапад'ёмнік, -ка муж. @шахтопроходчик шахтапраходчык, -ка муж. @шахтостроитель шахтабудаўнік, -ка муж. @шахтоуправление шахтакіраўніцтва, -ва ср. @шашель, шашень зоол. уст., обл. шашаль, -ля муж. @шашечница шашачніца, -цы жен. @шашечный шашачны
шашечная доска шашачная дошка @шашист шашыст, -та муж. @шашистка шашыстка, -кі жен. @шашка
I (сабля) шашка, -кі жен.
II (в игре) шашка, -кі жен.
брать шашку за шашкой браць шашку за шашкай
III (снаряд) шашка, -кі жен.
подрывная шашка падрыўная шашка
дымовая шашка дымавая шашка @шашки шашкі, -шак ед. нет
игра в шашки гульня ў шашкі @шашлык кул. шашлык, -ку муж. @шашлычная сущ. шашлычная, -най жен. @шашлычница шашлычніца, -цы жен. @шашлычный шашлычны @шашни разг. шашні, -няў ед. нет @шваб шваб, род. шваба муж. @швабка швабка, -кі жен. @швабра жен. швабра, -ры жен.; шчотка (венік) для падлогі @швабский швабскі @шваль прост. в разн. знач. дрэнь, род. дрэні жен. @швальня спец. уст. швальня, -ні жен. @шваркать несовер. прост.
1. шпурляць
2. (ударять с силой) хвастаць
3. (обливать) абліваць @шваркнутый
1. шпурнуты
2. хвастануты
3. абліты; см. шваркнуть @шваркнуть совер., однокр. прост.
1. шпурнуць
2. (ударить с силой) хвоснуць
3. (облить) абліць @шваркнуться прост.
1. (упасть) бразнуцца
2. (удариться) стукнуцца @швартов мор. швартоў, -това муж.
отдать швартовы аддаць швартовы @швартование швартаванне, -ння ср. @швартовать несовер. мор. швартаваць @швартоваться возвр., страд. швартавацца @швартовить несовер. см. швартовать @швартовка швартоўка, -кі жен. @швартовный швартоўны @швартовый мор. швартовы @Шварцвальд (горы) Шварцвальд, -да муж. @шварцвальдский шварцвальдскі @швах в знач. сказ. разг. швах; дрэнь
дела швах кепскія справы, справы-дрэнь @швед швед, род. шведа муж. @шведка
I шведка, -кі жен.
II (о лошади) шведка, -кі жен. @шведский шведскі
шведская гимнастика спорт. шведская гімнастыка @швейка разг. уст. швачка, -кі жен. @швейник швейнік, -ка муж. @швейница швейніца, -цы жен. @швейно-галантерейный швейна-галантарэйны @швейный швейны
швейная машина швейная машына
швейная мастерская швейная майстэрня @швейцар швейцар, -ра муж. @швейцарец швейцарац, -рца муж. @Швейцария Швейцарыя, -рыі жен. @швейцарка швейцарка, -кі жен. @швейцарская сущ. швейцарская, -кай жен. @швейцарский
I (относящийся к Швейцарии) швейцарскі
швейцарский сыр швейцарскі сыр
II (относящийся к швейцару) швейцарскі
швейцарская ливрея швейцарская ліўрэя @швеллер тех. швелер, -ра муж. @швеллерный швелерны @швертбот мор. швертбот, -та муж. @швец типогр. сшывальшчык, -ка муж. @Швеция Швецыя, -цыі жен. @швея швачка, -кі жен. @швицкий с.-х. швіцкі
швицкая порода швіцкая парода @шворень см. шкворень @швырковый: швырковые дрова спец. кастровыя дровы, дрэўкі @швырком нареч. разг. пошвыркам, кідком @швырнуть совер. однокр.
1. шпурнуць, кінуць
2. кінуць; см. швырять 1,2 @швырок
1. (бросок) разг. пошвырак, -рка муж.
2. (дрова) дрэўкі, род. дрэвак ед. нет
3. спорт. пошвырак, -рка муж. @швыряние
1. шпурлянне, -ння ср., кіданне, -ння ср.
2. кіданне, -ння ср.
3. раскіданне, -ння ср.; см. швырять @швырять несовер.
1. (бросать) шпурляць, кідаць
2. безл. (из стороны в сторону) кідаць
3. перен. (расточать) разг. раскідаць (што) @швыряться
1. (швырять друг в друга) шпурляцца, кідацца
2. перен. разг. раскідацца
швыряться деньгами раскідацца грашамі @шебаршить несовер. прост.
1. шастаць, шамацець, шоргаць
2. перен. (суетиться) мітусіцца; (ворчать) бурчаць @шевеление
1. варушэнне, -ння ср.; шавяленне, -ння ср.
2. варочанне, -ння ср., разбіванне, -ння ср.; см. шевелить @шевелить несовер.
1. (двигать) варушыць; шавяліць
2. (сено) варочаць, разбіваць
шевелить мозгами варушыць мазгамі @шевелиться
1. варушыцца; шавяліцца
не шевелись! не варушыся (не шавяліся!)
2. перен. шавяліцца
шевелятся сомнения шавеляцца сумненні
3. страд. варушыцца; шавяліцца; варочацца, разбівацца; см. шевелить
ну, шевелись! ну, варушыся! @шевельнуть совер. однокр. варухнуць, зварухнуць; шавяльнуць, пашавяліць
пальцем не шевельнуть пальцам не варухнуць @шевельнуться
1. варухнуцца, зварухнуцца; шавяльнуцца; пашавяліцца
2. перен. шавяльнуцца; см. шевелиться @шевелюра шавялюра, -ры жен. @шевиот текст. шавіёт, -ту муж. @шевиотовый шавіётавы @шеврет сапожн. шаўрэт, -ту муж. @шевретовый шаўрэтавы @шевро шаўро, -ра ср. @шевровый шаўровы @шеврон воен. шаўрон, -на муж. @шевронный шаўронавы @Шевченко г. Шаўчэнка, -кі муж. @шевченковский шаўчэнкаўскі @шед спец. шэд, род. шэда муж. @шедевр шэдэўр, -ра муж. @шедовый шэдавы; см. шед @шеелит мин. шэеліт, -ту муж. @шезлонг шэзлонг, -га муж. @шейк (танец) шэйк, род. шэйка муж. @шейка в разн. знач. шыйка, -кі жен.
шейка вала шыйка вала
шейка рельса шыйка рэйкі
шейка матки анат. шыйка маткі
раковые шейки ракавыя шыйкі @шейный шыйны
шейные позвонки анат. шыйныя пазванкі
шейная вена анат. шыйная вена @шейх шэйх, род. шэйха муж. @шейх-уль-ислам рел. шэйх-уль-іслам, -му муж. @шекльтоны шэкльтоны, -наў мн.
шекльтон ед. шэкльтон, -на муж. @Шексна р. Шаксна, -ны жен. @шекснинский шэкснінскі @шелёванный см. шалёванный @шелевать см. шалевать @шелеваться см. шалеваться @шелёвка см. шалёвка @шелеп уст. бізун, -на муж. @шелест муж. в разн. знач. шастанне, -ння ср., шолах, -ху муж., шамаценне, -ння ср., шапаценне, -ння ср., шалясценне, -ння ср. @шелестение шастанне, -ння ср., шамаценне, -ння ср.; шапаценне, -ння ср., шалясценне, -ння ср. @шелестеть несовер. шастаць, шамацець, шапацець, шалясцець @шёлк в разн. знач. шоўк, род. шоўку муж.
шёлк-сырец шоўк-сырэц
искусственный шёлк штучны шоўк
кручёный шёлк кручаны шоўк
она одета в шелка яна адзета ў шаўкі
в долгу, как в шелку посл. у даўгу, як у шаўку
на брюхе шёлк, а в брюхе щёлк посл. на пузе шоўк, а ў пузе шчоўк @шелковидный уст. см. шелковистый @шелковина
1. (волокно) шаўкавіна, -ны жен.
2. см. шелковинка @шелковинка шаўкавінка, -кі жен. @шелковистость шаўкавістасць, -ці жен. @шелковистый шаўкавісты @шелковица бот. шаўкоўніца, -цы жен. @шелковичные мн. сущ. бот. шаўкоўнічныя, -ных @шелковичный шаўкоўнічны
шелковичный червь шаўкоўнічны чарвяк @шелковод с.-х. шаўкавод, -да муж. @шелководка с.-х. шаўкаводка, -кі жен. @шелководный шаўкаводны @шелководство с.-х. шаўкаводства, -ва ср. @шелководческий шаўкаводчы @шёлковый прям., перен. шаўковы
шёлковое волокно шаўковае валакно
он стал как шёлковый перен. ён зрабіўся (стаў) як шаўковы @шёлкокомбинат шоўкакамбінат, -та муж. @шёлкокрутильный шоўкакруцільны @шёлкокручение текст. шоўкакручэнне, -ння ср. @шёлкомотальный шоўкаматальны @шёлкомотальня текст. шоўкаматальня, -ні жен. @шёлкомотание текст. шоўкаматанне, -ння ср. @шелкообрабатывающий прил. текст. шоўкаапрацоўчы @шёлкоотделочный шоўкаапрацоўчы, шоўкааддзелачны @шелкопряд зоол. шаўкапрад, -да муж. @шёлкопрядение текст. шоўкапрадзенне, -ння ср. @шёлкопрядильный шоўкапрадзільны @шёлкопрядильня текст. шоўкапрадзільня, -ні жен. @шёлкоткацкий текст. шаўкаткацкі @шёлкоткачество шаўкаткацтва, -ва ср. @шеллак хим. шэлак, -ку муж. @шеллаковый шэлакавы @шелом ист. шалом, -ма муж. @шелон спец. шэлон, -ну муж. @шелоновый шэлонавы @шелохнуть совер.
1. (слегка шевельнуть) зварухнуць, шавяльнуць
2. (произвести шум) шаснуць, зашамацець @шелохнуться зварухнуцца, шавяльнуцца; зашавяліцца, пашавяліцца @шелудиветь несовер. прост. шалудзівець @шелудивость шалудзівасць, -ці жен. @шелудивый прост. шалудзівы @шелуха жен. прям., перен. шалупінне, -ння ср. @шелушение лушчэнне, -ння ср.
шелушение кожи мед. лушчэнне скуры @шелушильный лушчыльны @шелушить несовер. лушчыць @шелушиться возвр., страд. лушчыцца @шельма прост. бран. шэльма, -мы муж., жен. @шельмец прост. бран. шэльма, -мы муж. @шельмование перен. шальмаванне, -ння ср. @шельмованный перен. шальмаваны @шельмоватый разг. шальмаваты @шельмовать несовер. перен. разг. шальмаваць
шельмовать честного человека перен. шальмаваць сумленнага чалавека @шельмоваться страд. шальмавацца @шельмовской прост. шальмоўскі @шельмовство шальмоўства, -ва ср. @шельтердек мор. шэльтэрдэк, -ка муж. @шельтердечный шэльтэрдэчны @шельф геогр. шэльф, род. шэльфа муж. @шельфовый шэльфавы @шелюга бот. ракіта, -ты жен. @шелюгование с.-х. ракітаванне, -ння ср. @шелюговать несовер. засаджваць ракітай @шемая зоол. шамая, -маі жен. @шемякин: шемякин суд перен. шамякаў суд @шенкель спец. шэнкель, -ля муж.; мн. шанкялі, -лёў @шепелеватость шапяляватасць, -ці жен. @шепелеватый шапяляваты @шепелявить несовер. шапяляць, шапялявіць @шепеляво нареч. шапялява @шепелявость шапялявасць, -ці жен. @шепелявый шапялявы @шепнуть совер. однокр. шапнуць, шапянуць @шёпот шэпт, род. шэпту муж. @шепотком нареч. разг. шэптам @шёпотом нареч. шэптам @шептала шаптала, -лы жен. @шептание шаптанне, -ння ср. @шептать несовер. в разн. знач. шаптаць @шептаться шаптацца @шептун в разн. знач. шаптун, -на муж. @шептунья шаптуха, -хі жен. @шерардизация мет. шэрардызацыя, -цыі жен. @шербет шарбет, -ту муж. @шеренга жен. шарэнга, -гі жен.
в две шеренги у дзве шарэнгі @шереножный шарэнгавы @Шерешёво гп. Шарашова, -ва ср. @шерешёвский шарашоўскі @шериф в разн. знач. шэрыф, -фа муж. @шерл мин. шэрл, род. шэрлу муж. @шерлит мин. шэрліт, -ту муж. @шероховатость
1. шурпатасць, -ці жен.
2. перен. шурпатасць, -ці жен.; няроўнасць, -ці жен., непамяркоўнасць, -ці жен.; нацягнутасць, -ці жен. @шероховатый
1. шурпаты
2. (о стиле) шурпаты; (о характере) няроўны, непамяркоўны; (об отношениях) нацягнуты @шерстезаготовительный шэрсценарыхтоўчы; (по заготовке овечьей шерсти) воўнанарыхтоўчы @шерстезаготовка шэрсценарыхтоўка, -кі жен.; воўнанарыхтоўка, -кі жен. @шерстемоечный шэрсцямыйны, ваўнамыйны @шерстеобрабатывающий прил. шэрсцеапрацоўчы, воўнаапрацоўчы @шерстинка шарсцінка, -кі жен. @шерстистый шарсцісты @шерстить несовер.
1. (раздражать кожу) кусацца
2. (сурово выговаривать) разг. прабіраць @шёрстка ласк. шэрстка, -кі жен. @шёрстность шэрснасць, -ці жен. @шёрстный шэрсны @шерстобит текст. шапавал, -ла муж. @шерстобитный шапавальны @шерстобитня текст. шапавальня, -ні жен. @шерстобой см. шерстобит @шерстобойный см. шерстобитный @шерстобойня см. шерстобитня @шерстокрыл зоол. шэрстакрыл, -ла муж. @шерстомойка текст. шэрсцямыйка, -кі жен., ваўнамыйка, -кі жен. @шерстомойный см. шерстемоечный @шерстомойня шэрсцямыйня, -ні жен., ваўнамыйня, -ні жен. @шерстоносный шэрсцяносны, ваўнаносны @шерстопрядение шэрсцепрадзенне, -ння ср., воўнапрадзенне, -ння ср. @шерстопрядильный шэрсцепрадзільны, воўнапрадзільны @шерстопрядильня шэрсцепрадзільня, -ні жен., воўнапрадзільня, -ні жен. @шерстоткацкий шэрсцяткацкі, ваўнаткацкі @шерстоткачество шэрсцяткацтва, -ва ср., ваўнаткацтва, -ва ср. @шерстотрепальный шэрсцетрапальны, воўнатрапальны @шерсточесальный шэрсцечасальны, воўначасальны @шерсть
1. (у животных) шэрсць, род. шэрсці жен.; (подшёрсток) поўсць, род. поўсці жен.; (овечья) воўна, -ны жен.
2. в др. знач. шэрсць, род. шэрсці жен.
гладить против шерсти гладзіць супроць шэрсці
по шерсти па шэрсці @шерстянка (ткань) шарсцянка, -кі жен. @шерстяной шарсцяны @шерхебель стол. шархебель, -ля муж., шархубель, -ля муж. @шершаветь несовер. шурпацець @шершавить несовер. разг. шурпаціць @шершавость шурпатасць, -ці жен.; шорсткасць, -ці жен. @шершавый шурпаты; (жёсткий) шорсткі
шершавая кожа шорсткая (шурпатая) скура @шершень зоол. шэршань, -шня муж. @шершневой шэршневы @шест муж. шост, род. шаста муж., жэрдка, -кі жен. @шествие ср. шэсце, -ця ср.; ход, род. ходу муж.
первомайское шествие першамайскае шэсце
торжественное шествие урачысты ход
замыкать шествие ісці ззаду @шествовать несовер. ісці; ступаць @шестерёнка тех. шасцярэнька, -кі жен. @шестерённый шасцяронны @шестерёночный шасцяроначны @шестерёнчатый шасцярончаты @шестерик муж.
1. (мера) шасцярык, -церыка муж.
2. (упряжка) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестериковый шасцерыковы @шестёрка жен.
1. в разн. знач. шасцёрка, -кі жен.
2. (лошадей) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестерной разг. шасцярны @шестерня
I тех. шасцярня, -ні жен.
II жен. (лошадей) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестеро (с сущ. муж.) шэсць, род. шасці; (с сущ. муж. и жен., вместе взятыми, с сущ. общего рода, с сущ., употребляющимися только во мн., с сущ., обозначающими детей и детёнышей, с личными мест. мн.) шасцёра, род. шасцярых
шестеро солдат шэсць салдат
нас было шестеро - четверо мужчин и две женщины нас было шасцёра - чатыры мужчыны і дзве жанчыны
шестеро детей шасцёра дзяцей
шестеро суток шасцёра сутак
шестеро поросят шасцёра парасят @шестёрочный разг. шасцёрачны @шестибалльный метеор. шасцібальны @шестиборье спорт. шасцібор'е, -р'я ср. @шестивесельный, шестивёсельный шасцівёславы @шестиглавый
1. шасцігаловы
2. архит. шасцікупальны @шестигодичный, шестигодовой шасцігадовы @шестигранник мат. шасціграннік, -ка муж. @шестигранный шасцігранны @шестидесятилетие шасцідзесяцігоддзе, -ддзя ср. @шестидесятилетний шасцідзесяцігадовы @шестидесятый шасцідзесяты @шестидневка шасцідзёнка, -кі жен. @шестидневный шасцідзённы @шестизначный мат. шасцізначны @шестиклассник шасцікласнік, -ка муж. @шестиклассница шасцікласніца, -цы жен. @шестиклассный шасцікласны @шестикратный шасціразовы, шасцікратны @шестилетие шасцігоддзе, -ддзя ср. @шестилетний шасцігадовы @шестимесячный шасцімесячны @шестиногий шасціногі @шестипалый шасціпальцы @шестиполосный шасціпалосны
шестиполосное дорожное движение шасціпалосны дарожны рух @шестиполье с.-х. шасціполле, -лля ср. @шестипольный шасціпольны @шестисложный грам., поэт. шасціскладовы @шестисотлетие шасцісотгоддзе, -ддзя ср. @шестисотлетний шасцісотгадовы @шестисотый шасцісоты @шестиствольный воен. шасціствольны @шестистопный лит. шасцістопны
шестистопный стих шасцістопны верш @шестисторонний мат. шасцістаронні @шеститысячный шасцітысячны @шестиугольник мат. шасцівугольнік, -ка муж. @шестиугольный шасцівугольны @шестичасовой шасцігадзінны
шестичасовой поезд шасцігадзінны поезд @шестиэтажный шасціпавярховы @шестиярусный шасціярусны @шестнадцатилетний шаснаццацігадовы @шестнадцатый шаснаццаты @шестнадцать шаснаццаць, -ці @шестой шосты @шесток муж.
1. (печи) прыпек, -ка муж.
2. (для птиц) седала, -ла ср.
всяк сверчок знай свой шесток посл. не тыч носа не ў сваё проса; калі худ, не лезь на кут; не садзіся не ў свае сані @шестопёр ист. шастапёр, -ра муж. @шесть шэсць, род. шасці @шестьдесят шэсцьдзесят, род. шасцідзесяці @шестьсот шэсцьсот, род. шасцісот @шестью нареч. (об умножении) шэсць у...; шэсць па...
шестью шесть шэсць у шэсць, шэсць разоў па шэсць @шеф в разн. знач. шэф, род. шэфа муж. @шеф-наставник шэф-настаўнік, род. шэфа-настаўніка муж. @шеф-пилот шэф-пілот, -та муж. @шеф-повар шэф-повар, -ра муж. @шефский в разн. знач. шэфскі @шефство шэфства, -ва ср. @шефствовать несовер. шэфстваваць @Шеффилд г. Шэфілд, -да муж. @шеффилдский шэфілдскі @шея жен.
1. шыя, род. шыі жен.
воды по шею вады па шыю
2. перен. карак, -рка муж.; шыя, род. шыі жен.
бросаться (вешаться) кому-либо на шею кідацца (вешацца) каму-небудзь на шыю
гнать в три шеи гнаць у карак
гнуть шею гнуць карак (шыю)
дать кому-либо по шее даць каму-небудзь па карку (у карак)
на свою шею на сваю шыю (на сваю галаву)
получить по шее атрымаць па карку
сидеть у кого-либо на шее сядзець у каго-небудзь на шыі (на карку)
свихнуть, сломать себе шею на чём-либо звярнуць (скруціць, зламаць) сабе галаву (карак) на чым-небудзь @шибануть совер. однокр. прост.
1. (бросить) шыбануць, кінуць, шпурнуць
2. (стукнуть) стукнуць
3. (о запахе) даць @шибать несовер. прост.
1. (бросать) шыбаць, кідаць, шпурляць
2. (бить) біць
3. (о запахе) даваць @шибер тех. шыбер, -ра муж. @шибкий прост. шпаркі @шибко нареч. прост.
1. (быстро) шпарка
2. (очень сильно) вельмі, надта @шиворот разг. каўнер, -няра муж.
взять кого-либо за шиворот узяць каго-небудзь за каўнер
шиворот-навыворот шыварат-навыварат @шизогония биол. шызаганія, -ніі жен. @шизофреник мед. разг. шызафрэнік, -ка муж. @шизофренический шызафрэнічны @шизофреничка разг. шызафрэнічка, -кі жен. @шизофрения мед. шызафрэнія, -ніі жен. @шиизм рел. шыізм, -му муж. @шиит рел. шыіт, -та муж. @шиитка шыітка, -кі жен. @шиитский шыіцкі @шик шык, род. шыку муж.
с шиком з шыкам @шиканье разг. шыканне, -ння ср. @шикарно нареч. шыкоўна, шыкарна @шикарный разг. шыкоўны, шыкарны @шикать несовер. разг. шыкаць @шикнуть
Iикнуть) совер. однокр. шыкнуць
II (шикнуть) совер. однокр. разг. шыкануць @шиковать несовер. разг. шыкаваць @шиллинг (монета) шылінг, -га муж. @шило шыла, -ла ср., мн. шылы, -лаў
шила в мешке не утаишь посл. шыла ў мяшку не схаваеш; грэх не схаваеш у мех (не ўтопчаш у балота); лес чуе, а поле бачыць @шиловидный шылападобны, шылаваты @шилоклювка жен. зоол. шыладзюб, -ба муж. @шилохвость зоол. шылахвостка, -кі жен. @шильный шыльны @шильце уменьш. шыльца, -ца ср. @шильчатый шыльчаты, ігласты @шимоза хим. уст. шымоза, -зы жен. @шимпанзе зоол. шымпанзэ нескл., муж. @шина в разн. знач. шына, -ны жен.
пневматическая шина пнеўматычная шына @шинелишка жен. пренебр. шынялёк, -лька муж. @шинель жен. шынель, -няля муж. @шинельный шынельны @шинкарить несовер. прост. уст. шынкарыць @шинкарка уст. шынкарка, -кі жен. @шинкарский шынкарскі @шинкарство уст. шынкарства, -ва ср. @шинкарь уст. шынкар, -ра муж. @шинковальный шаткавальны @шинкование шаткаванне, -ння ср. @шинкованный шаткаваны @шинковать несовер. шаткаваць @шинковаться страд. шаткавацца @шинковка жен.
1. (действие) шаткаванне, -ння ср.; шаткоўка, -кі жен.
2. (шинковальная машина) шаткоўня, -ні жен., шаткаўніца, -цы жен. @шинник разг. шыннік, -ка муж. @шинный шынны
шинный завод шынны завод @шинок уст. шынок, -нка муж. @шиноремонтный шынарамонтны @шиншилла (животное и мех) шыншыла, -лы жен. @шиншилловый шыншылавы @шиньон шыньён, -на муж. @шип
I муж.
1. (колючка на растении) калючка, -кі жен.
2. тех. шып, род. шыпа муж.
3. стол. палец, -льца муж.
4. (на подкове) гак, род. гака муж.
II зоол. шып, род. шыпа муж.
III муж. разг. (шипение) шып, род. шыпу муж.; шыпенне, -ння ср.; (змей, гусей) сыканне, -ння ср. @шипение
1. шыпенне, -ння ср.; (змей, гусей) сыканне, -ння ср.
2. перен. (ворчание, злобствование) разг. шыпенне, -ння ср.; сыканне, -ння ср. @шипеть несовер.
1. шыпець
масло шипело на сковороде масла шыпела на скаварадзе
2. (о пресмыкающихся, птицах) сыкаць
3. перен. (выражать неудовольствие) разг. шыпець; сыкаць @шиповки спорт. шыпоўкі, -повак мн.
шиповка ед. шыпоўка, -кі жен. @шиповник муж. бот. шыпшына, -ны жен. @шиповниковый шыпшынавы @шиповой
I
1. (относящийся к колючке на растении) калючкавы
2. тех. шыпавы
3. стол. пальцавы
4. (относящийся к шипу на подкове) гакавы
II зоол. шыпавы; см. шип II @шипорезный спец. шыпарэзны @шипохвост зоол. калючкахвост, -та муж. @шипун зоол. шыпун, -на муж. @шипучесть шыпучасць, -ці жен. @шипучий шыпучы
шипучий напиток шыпучы напітак @шипучка разг. шыпучка, -кі жен. @шипящий
1. прич. які (што) шыпіць; які (што) сыкае; см. шипеть
2. прил. лингв. шыпячы
шипящие согласные шыпячыя зычныя
3. сущ. лингв. шыпячы, -чага муж. @шире сравнит. ст.
1. нареч. шырэй
шире открыть глаза шырэй расплюшчыць вочы
2. прил. шырэйшы
эта река широка, а та ещё шире гэта рака шырокая, а тая яшчэ шырэйшая
держи карман шире падстаўляй кішэнь @ширина шырыня, -ні жен.
в ширину ушыркі, ушырыню @ширинка жен. портн. прарэх, -ха муж.; шырынка, -кі жен. @ширить несовер. прям., перен. шырыць, пашыраць
ширить движение за мир шырыць (пашыраць) рух за мір @шириться прям., перен. шырыцца, пашырацца
растёт и ширится движение сторонников мира расце і шырыцца (пашыраецца) рух прыхільнікаў міру @ширма прям., перен. шырма, -мы жен.
створчатая ширма створкавая шырма
служить ширмой служыць (з'яўляцца) шырмай @широкий в разн. знач. шырокі
широкая улица шырокая вуліца
широкий пиджак шырокі пінжак
широкий экран шырокі экран
широкие степи шырокія стэпы
широкие планы шырокія планы
широкие массы шырокія масы
в широком смысле у шырокім сэнсе
на широкую ногу раскошна @широко нареч. прям., перен. шырока
широко открытые глаза шырока адкрытыя (расплюшчаныя) вочы
широко использовать достижения науки шырока выкарыстаць дасягненні навукі
широко жить перен. шырока (раскошна) жыць @широковатый разг. шыракаваты, зашырокі @широковетвистый галінасты @широковещание радио шырокавяшчанне, -ння ср. @широковещательно нареч. шырокавяшчальна @широковещательный в разн. знач. шырокавяшчальны
широковещательная станция радио шырокавяшчальная станцыя
широковещательная реклама шырокавяшчальная рэклама @широкогорлый шыракагорлы @широкогрудый шыракагруды @широкодоступный шырокадаступны @широкозадый шыраказады @широкозахватный шыроказахватны, шыроказахопны @ширококолейный ж.-д. шырокакалейны
ширококолейная железная дорога шырокакалейная чыгунка @ширококостный шырокакасцявы, шырокі ў касцях @ширококрылый шыракакрылы @широколиственный, широколистный, широколистый шыракалісты
широколиственный лес шыракалісты лес @широколицый шыракатвары @широколобый шыракалобы @широкомасштабность шырокамаштабнасць, -ці жен. @широкомасштабный шырокамаштабны @широконоска зоол. шыраканоска, -кі жен. @широконосый шыраканосы; (о клюве) шыракадзюбы @широкоохватность шырокаахопнасць, -ці жен. @широкоохватный шырокаахопны @широкоплёночный фото, кино шыракаплёначны @широкоплечий шыракаплечы, плячысты @широкополый
1. (с широкими полями) шыракаполы
широкополая шляпа шыракаполы капялюш
2. (с широкими полами) шыракакрысы, шыракаполы
широкополый пиджак шыракакрысы (шыракаполы) пінжак @широкопредставительный шырокапрадстаўнічы @широкоротый шыракароты @широкорядный с.-х. шыракарадны @широкоскулый шыракаскулы @широкоформатный кино шырокафарматны @широкофюзеляжный шырокафюзеляжны @широкоэкранный кино шырокаэкранны @широта
1. шырыня, -ні жен.
широта взглядов шырыня поглядаў
2. геогр. шырата, -ты жен.
северные широты паўночныя шыроты
южные широты паўднёвыя шыроты @широтный геогр. шыротны @широчайший найшырэйшы, самы шырокі; (очень широкий) разг. шырачэзны, вельмі шырокі @широченный разг. шырачэзны @ширпотреб (товары широкого потребления) разг. шырспажыў, -жыву муж. (тавары шырокага спажывання) @ширпотребовский шырспажывецкі
ширпотребовские товары тавары шырспажыву, тавары шырокага спажывання, шырспажывецкія тавары @ширь шыр, род. шыры жен., шырыня, -ні жен.
во всю ширь на ўсю шыр (шырыню) @шитый
1. прич. шыты
2. прил. (вышитый) вышываны
шитое серебром платье вышываная серабром сукенка
не лыком шит погов. не лыкам шыты
шито белыми нитками шыта белымі ніткамі
шито-крыто шыта-крыта @шить несовер.
1. шыць
2. (вышивать) вышываць
на живую нитку шить на жывую нітку шыць @шитьё ср.
1. шыццё, -цця ср., шытво, -ва ср.
2. (вышивание) вышыванне, -ння ср.
3. (вышивка) вышыўка, -кі жен.
золотое шитьё на воротнике залатая вышыўка на каўняры @шиться несовер. страд. шыцца @шифер мин., стр. шыфер, -ру муж. @шиферный шыферны
шиферные разработки шыферныя распрацоўкі @шифон текст. шыфон, -ну муж. @шифоновый шыфонавы @шифоньер уст. шыфаньер, -ра муж. @шифоньерка шыфаньерка, -кі жен. @шифр в разн. знач. шыфр, род. шыфру муж.
ключ шифра ключ шыфру
поставить шифр на книге паставіць шыфр на кнізе @шифровальный шыфравальны @шифровальщик шыфравальшчык, -ка муж. @шифровальщица шыфравальшчыца, -цы жен. @шифрование шыфраванне, -ння ср. @шифрованный шыфраваны @шифровать несовер. шыфраваць @шифроваться страд. шыфравацца @шифровка жен.
1. (действие) шыфроўка, -кі жен., шыфраванне, -ння ср.
2. (зашифрованный текст) разг. шыфроўка, -кі жен. @шифрограмма шыфраграма, -мы жен. @шифрография шыфраграфія, -фіі жен. @шихта мет. шыхта, -ты жен. @шихтовальный шыхтавальны @шихтованный шыхтаваны @шихтовать несовер. мет. шыхтаваць @шихтовка жен. шыхтаванне, -ння ср., шыхтоўка, -кі жен. @шихтовый шыхтавы @шиш муж. прост. кукіш, -ша муж., фіга, -гі жен.
ни шиша фіга @шишак ист. шышак, -ка муж.; шлем, род. шлема муж. @шишечный шышачны; см. шишка 2 @шишка жен.
1. (на теле) гуз, род. гуза муж., шышка, -кі жен.
шишка на лбу гуз на лбе
шишка мудрости шышка мудрасці
2. бот. шышка, -кі жен.
сосновая шишка бот. хваёвая (сасновая) шышка
3. (утолщение на растениях) гуз, род. гуза муж.
4. (украшение на конце предмета) булавешка, -кі жен.; галка, -кі жен.; галачка, -кі жен.
5. перен. (о важном, влиятельном человеке) прост. ирон. шышка, -кі жен.
крупная шишка вялікая шышка
на бедного Макара все шишки валятся погов. на беднага Макара ўсе шышкі валяцца @шишковатый гузаваты @шишковидный шышкападобны
шишковидная железа анат. шышкападобная залоза @шишконосный бот. шышканосны @шкала в разн. знач. шкала, -лы жен.
шкала термометра шкала тэрмометра
шкала оплаты шкала аплаты
шкала радиоприёмника шкала радыёпрыёмніка @шкалик муж. уст. разг. чарачка, -кі жен. @шкальный шкальны @шканечный мор. шканцавы @шканцы мор. шканцы, -цаў ед. нет @шкатулка шкатулка, -кі жен. @шкатулочный шкатулачны @шкаф муж. в разн. знач. шафа, -фы жен. @шкафик муж. уменьш. шафка, -кі жен. @шкафной шафавы @шкафут мор. шкафут, -та муж. @шкафчик муж. шафка, -кі жен. @шквал прям., перен. шквал, род. шквалу муж.
шквал огня перен. шквал агню @шквалистый шквалісты @шквальный прям., перен. шквальны
шквальный ветер шквальны вецер
шквальный обстрел шквальны абстрэл @шкварка скварка, -кі жен. @шкворень шворан, -рна муж. @шкив тех. шкіў, род. шківа муж. @шкипер мор. шкіпер, -ра муж. @шкиперский шкіперскі @шкирка: брать (взять) за шкирку прост. браць (узяць) за шкірку @Шклов г. Шклоў, род. Шклова муж. @шкловский шклоўскі @Шкловский район Шклоўскі раён @шкода прост. в разн. знач. шкода, -ды жен. @шкодить несовер. прост. шкодзіць @шкодливо нареч. прост. шкадліва @шкодливый прост. шкадлівы @школа в разн. знач. школа, -лы жен.
высшая школа вышэйшая школа
Высшая партийная школа уст. Вышэйшая партыйная школа
школа-интернат школа-інтэрнат
средняя школа сярэдняя школа
неполная средняя школа няпоўная сярэдняя школа
начальная школа пачатковая школа
сельская школа сельская школа
ремесленная школа рамесная школа
романтическая школа лит. рамантычная школа
пройти хорошую школу прайсці добрую школу @школа-магазин школа-магазін, род. школы-магазіна жен. @школа-семинар школа-семінар, род. школы-семінара жен. @школить несовер. разг. муштраваць @школьник школьнік, -ка муж. @школьница школьніца, -цы жен. @школьничать несовер. разг. школьнічаць @школьнический школьніцкі @школьничество школьніцтва, -ва ср. @школьный в разн. знач. школьны
школьный учитель школьны настаўнік
школьный работник школьны работнік
ребёнок школьного возраста дзіця школьнага узросту @школяр уст., разг. шкаляр, -ра муж. @шкура прям., перен. шкура, -ры жен.
овечья шкура авечая шкура
дрожать за свою шкуру дрыжаць за сваю шкуру
спасать свою шкуру ратаваць сваю шкуру
быть в чьей-либо шкуре быць у чыёй-небудзь шкуры
делить шкуру неубитого медведя дзяліць шкуру незабітага мядзведзя
волк в овечьей шкуре воўк у авечай шкуры
с одного вола двух шкур не дерут з аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць
драть шкуру с кого-либо драць шкуру з каго-небудзь
спустить шкуру с кого-либо спусціць шкуру з каго-небудзь
драть семь шкур драць сем шкур
шкура барабанная шкура барабанная @шкурить несовер. спец. шліфаваць шкуркай @шкурка
1. шкурка, -кі жен.
беличьи шкурки вавёркавыя шкуркі
2. (кожура) скурка, -кі жен.
шкурка яблока скурка яблыка @шкурник разг. презр. шкурнік, -ка муж. @шкурничать несовер. разг. презр. шкурнічаць @шкурнический шкурніцкі @шкурничество разг. презр. шкурніцтва, -ва ср. @шкурный шкурны @шкуродёр презр. скурадзёр, -ра муж., скуралуп, -па муж. @шкуросъёмочный скураздымачны
шкуросъёмочная машина скураздымачная машына @шкурьё ср. собир. уст. шкуры, род. шкур мн. @шлагбаум шлагбаум, -ма муж. @шлак муж. мет. и пр. шлак, род. шлаку муж. @шлакобетон стр. шлакабетон, -ну муж. @шлакобетонный шлакабетонны @шлакоблок стр. шлакаблок, -ка муж. @шлакоблочный шлакаблочны @шлаковать несовер. мет. шлакаваць @шлаковаться возвр., страд. шлакавацца @шлаковик мет. шлакавік, -ка муж. @шлаковый шлакавы @шлакодробилка шлакадрабілка, -кі жен. @шлакообразование шлакаўтварэнне, -ння ср. @шлакопемза шлакапемза, -зы жен. @шлакопортландцемент стр. шлакапортландцэмент, -ту муж. @шлакоситалл стр. шлакасітал, -лу муж. @шлакосниматель мет. шлаказдымальнік, -ка муж. @шлакоудаление тех. шлакавыдаленне, -ння ср. @шлакоустойчивость тех. шлакаўстойлівасць, -ці жен. @шлам спец. шлам, род. шламу муж. @шламовый спец. шламавы @шланг шланг, род. шланга муж.
пожарный шланг пажарны шланг @шланговый шлангавы @шлафрок уст. шлафрок, -ка муж. @шлёвка жен. хамуцік, -ка муж.; (петля) пятля, -лі жен. @шлеечный шлеечны @шлейка шлейка, -кі жен. @шлейный
1. паўшорны
2. шлейны; см. шлея @шлейф шлейф, род. шлейфа муж. @шлейфование шлейфаванне, -ння ср.
шлейфование почвы шлейфаванне глебы @шлейфовать несовер. с.-х. шлейфаваць @шлем в разн. знач. шлем, род. шлема муж.
стальной шлем стальны шлем
пробковый шлем коркавы шлем
водолазный шлем вадалазны шлем @шлемник бот. шлемнік, -ку муж. @шлемовидный шлемападобны @шлемофон шлемафон, -на муж. @шлемофонный шлемафонны @шлёнка в разн. знач. шлёнка, -кі жен. @шлёп межд. разг. шлёп, плясь, ляп @шлёпанцы муж. разг. шлёпанцы, -цаў, ед. шлёпанец, -нца муж.; пантофлі, -ляў, ед. пантофель, -фля муж. @шлёпанье
1. шлёпанне, -ння ср., плясканне, -ння ср., ляпанне, -ння ср.
2. шлёпанне, -ння ср.; см. шлёпать 1,2 @шлёпать несовер. разг.
1. (ударять) шлёпаць, пляскаць, ляпаць
шлёпать по спине шлёпаць (пляскаць, ляпаць) па плячах
2. (ходить, шлёпая) шлёпаць
шлёпать туфлями шлёпаць туфлямі
шлёпать по грязи шлёпаць па гразі
3. см. шлёпаться @шлёпаться (падать, ударяться) разг. шлёпацца, пляскацца @шлёпнуть совер. однокр. разг.
1. (ударить) шлёпнуць, пляснуць, ляпнуць; см. шлёпать 1
2. см. шлёпнуться @шлёпнуться (упасть, удариться) разг. шлёпнуцца, пляснуцца @шлепок разг. пляскач, род. плескача муж. @шлея
1. (часть сбруи) паўшоры, -раў ед. нет
2. (лямка вместо хомута) шляя, род. шляі жен. @Шлиссельбург ист. Шлісельбург, -га муж. @шлиссельбургский ист. шлісельбургскі @шлиф геол., тех. шліф, род. шліфа муж. @шлифовальный шліфавальны
шлифовальный станок шліфавальны станок @шлифовальня шліфавальня, -ні жен. @шлифовальщик уст. шліфавальшчык, -ка муж. @шлифовальщица шліфавальшчыца, -цы жен. @шлифование ср. прям., перен. шліфаванне, -ння ср., шліфоўка, -кі жен. @шлифованный прям., перен. шліфавальны @шлифовать несовер. прям., перен. шліфаваць @шлифоваться возвр., страд. шліфавацца @шлифовка жен. прям., перен. шліфаванне, -ння ср., шліфоўка, -кі жен. @шлифовщик шліфоўшчык, -ка муж. @шлифовщица шліфоўшчыца, -цы жен. @шлих горн. шліх, род. шліху муж. @шлиховой шліхавы @шлихта текст. шліхта, -ты жен. @шлихтик стол. шліхтубель, -ля муж. @шлихтовалка текст., стол. шліхтавальня, -ні жен. @шлихтовальный шліхтавальны @шлихтовальщик спец. шліхтавальшчык, -ка муж. @шлихтовальщица шліхтавальшчыца, -цы жен. @шлихтование текст., стол. шліхтаванне, -ння ср. @шлихтованный шліхтаваны @шлихтовать несовер. текст., стол. шліхтаваць @шлихтоваться страд. шліхтавацца @шлихтовка жен. текст., стол. шліхтаванне, -ння ср., шліхтоўка, -кі жен. @шлихтубель стол. шліхтубель, -ля муж. @шлиц спец. шліц, род. шліца муж. @шлицевый шліцавы @шлык уст. в разн. знач. шлык, род. шлыка муж. @шлюз в разн. знач. шлюз, род. шлюза муж.
пропустить через шлюз прапусціць праз шлюз
открыть шлюзы адчыніць шлюзы @шлюзный шлюзавы, шлюзны
шлюзные ворота шлюзавыя (шлюзныя) вароты
шлюзная камера шлюзавая (шлюзная) камера @шлюзование шлюзаванне, -ння ср. @шлюзовать совер., несовер. шлюзаваць
шлюзовать реку шлюзаваць раку
шлюзовать суда шлюзаваць судны @шлюзоваться несовер. страд. шлюзавацца @шлюзовой шлюзавы
шлюзовое устройство шлюзавое абсталяванне @шлюп мор. шлюп, род. шлюпа муж. @шлюпбалка мор. шлюпбэлька, -кі жен. @шлюпка шлюпка, -кі жен. @шлюпочный шлюпачны, шлюпкавы @шлюха груб. прост. (женщина лёгкого поведения, развратница, проститутка) распусніца, -цы жен.; (проститутка) прастытутка, -кі жен. @шлягер муз. шлягер, -ра муж. @шляпа жен.
1. капялюш, -пелюша муж.
2. перен. разг. шляпа, -пы жен.
дело в шляпе усё ў парадку @шляпка жен.
1. (уменьш. к шляпа 1) капялюшык, -ка муж.
2. (гриба и т.п.) шапачка, -кі жен., шапка, -кі жен.; (гвоздя, стержня и т.п.) плешка, -кі жен., галоўка, -кі жен.; (патрона) пятка, -кі жен. @шляпник капялюшнік, -ка муж. @шляпница капялюшніца, -цы жен. @шляпный капялюшны @шляпочный капялюшны; (о грибах) шапачкавы; (о гвоздях) плешачны @шляпчонка жен. разг. пренебр. капелюшок, -шка муж. @шляться несовер. прост. бадзяцца, швэндацца, сноўдацца @шлях обл. шлях, род. шляху муж. @шляхетский шляхецкі @шляхетство ист. шляхецтва, -ва ср. @шляхта ист. шляхта, -ты жен. @шляхтич ист. шляхціц, -ца муж., пренебр. шляхтун, -на муж. @шляхтянка шляхцянка, -кі жен. @шмелиный чмяліны @шмель чмель, род. чмяля муж. @шмуцтитул типогр. шмуцтытул, -ла муж. @шмыг межд. разг. шмыг @шмыгать несовер. разг.
1. шмыгаць
шмыгать в дверь шмыгаць у дзверы
2. (шаркать) шоргаць, шаркаць
3. (носом) шморгаць @шмыгнуть совер. однокр.
1. шмыгнуць
шмыгнуть в дверь шмыгнуць у дзверы
2. (шаркнуть) шаркнуць, шоргнуць
3. (носом) шморгнуць @шмяк межд. прост. чмяк @шмякать несовер. прост. чмякаць, чвякаць @шмякаться чмякацца, чвякацца @шмякнуть совер. однокр. прост. чмякнуць, чвякнуць @шмякнуться однокр. прост. чмякнуцца, чвякнуцца
шмякнуться о землю чмякнуцца (чвякнуцца) вобземлю @шнапс уст. разг. шнапс, -су муж. @шнек тех. шнэк, род. шнэка муж. @шницель кул. шніцэль, -лю муж. @шнур в разн. знач. шнур, род, шнура муж.
шнур для занавески шнур для фіранкі
для электропроводки нужен шнур для электраправодкі патрэбен шнур
бикфордов шнур тех. бікфордаў шнур @шнуровальный шнуравальны @шнурование в разн. знач. шнураванне, -ння ср. @шнурованный в разн. знач. шнураваны @шнуровать несовер. в разн. знач. шнураваць
шнуровать ботинки шнураваць чаравікі
шнуровать инвентарную книгу шнураваць інвентарную кнігу @шнуроваться возвр., страд. шнуравацца @шнуровка жен.
1. (действие) шнураванне, -ння ср., шнуроўка, -кі жен.
2. в др. знач. шнуроўка, -кі жен. @шнуровой шнуравы
шнуровая книга шнуравая кніга @шнурок шнурок, -рка муж. @шнырять несовер. разг. шнарыць, шнырыць, шныпарыць @шов муж. в разн. знач. шво, род. шва ср.
разгладить шов разгладзіць шво
шить мелким швом шыць дробным швом
накладывать швы мед. накладаць (накладваць) швы
сварной шов стр., тех. зварное шво
руки по швам рукі па швах
трещать по всем швам трашчаць па ўсіх швах @шовинизм шавінізм, -му муж. @шовинист шавініст, -та муж. @шовинистический шавіністычны @шовинистка шавіністка, -кі жен. @шовинистский шавінісцкі @шовный спец. шыўны
шовный материал шыўны матэрыял @шок мед. шок, род. шоку муж. @шокированный шакіраваны @шокировать несовер. шакіраваць @шокироваться страд. шакіравацца @шоковый шокавы @шоколад шакалад, -ду муж.
шоколад в плитках шакалад у плітках @шоколадка разг. шакаладка, -кі жен. @шоколадник спец. шакаладнік, -ка муж. @шоколадница шакаладніца, -цы жен. @шоколадный в разн. знач. шакаладны
шоколадная фабрика шакаладная фабрыка
шоколадный оттенок шакаладнае адценне @шомпол воен. шомпал, -ла муж. @шомпольный шомпальны @шорец шорац, -рца муж. @шорка шорка, -кі жен. @шорканье прост. см. шарканье @шоркать см. шаркать @шорник рымар, -ра муж. @шорный
1. шлейны
шорная упряжь шлейная вупраж, шляя
2. (относящийся к изготовлению шорных изделий) рымарскі
шорная мастерская рымарская майстэрня
шорные изделия рымарскія вырабы @шорох муж. шорах, -ху муж., шоргат, -ту муж., шастанне, -ння ср. @шорский шорскі @шорты шорты, -таў ед. нет @шоры
1. прям., перен. шоры, -раў ед. нет
2. (шлея) паўшоры, -раў ед. нет @шоссе нескл., ср. шаша, -шы жен., шасэ нескл., ср. @шоссейный шашэйны, шасэйны @шоссированный шасіраваны @шоссировать совер., несовер. шасіраваць, пракласці (пракладаць) шашу (шасэ) @шоссироваться несовер. страд. шасіравацца @шотландец шатландзец, -дца муж. @Шотландия Шатландыя, -дыі жен. @шотландка
I (жен. к шотландец) шатландка, -кі жен.
II (клетчатая ткань) шатландка, -кі жен. @шотландский шатландскі @шоу шоу нескл., ср. @шофёр шафёр, -ра муж. @шофёрский шафёрскі
шофёрские права шафёрскія правы @шофёрство шафёрства, -ва ср. @шпага шпага, -гі жен.
скрестить шпаги скрыжаваць шпагі
продать шпагу уст. прадаць шпагу @шпагат шпагат, -ту муж. @шпагатный шпагатны @шпагоглотатель шпагаглытальнік, -ка муж. @шпажист спорт. шпажыст, -та муж. @шпажник бот. шпажнік, -ку муж. @шпажный шпажны @шпаклевание шпакляванне, -ння ср. @шпаклёванный шпакляваны @шпаклевать несовер. шпакляваць @шпаклеваться страд. шпаклявацца @шпаклёвка жен.
1. (действие) шпакляванне, -ння ср., шпаклёўка, -кі жен.
2. (вещество) шпаклёўка, -кі жен. @шпаклёвочный шпаклёвачны @шпаклёвщик шпаклёўшчык, -ка муж. @шпаклёвщица шпаклёўшчыца, -цы жен. @шпала
1. ж.-д. шпала, -лы жен., мн. шпалы, -лаў
2. (знак различия) разг. шпала, -лы жен., мн. шпалы, -лаў @шпалера в разн. знач. шпалера, -ры жен.
стоять шпалерами стаяць шпалерамі @шпалерник шпалернік, -ка муж. @шпалерный шпалерны @шпалоподбивочный шпалападбівачны
шпалоподбивочная машина шпалападбівачная машына @шпалопропиточный ж.-д. шпалапрапітны @шпалорезка разг. шпаларэзка, -кі жен. @шпалорезный шпаларэзны
шпалорезный станок шпаларэзны станок @шпальный шпальны @шпана пренебр. шпана, -ны жен. @шпангоут мор., ав. шпангоўт, -та муж. @шпандырь сапожн. шпандыр, -ра муж. @шпанка зоол., с.-х. шпанка, -кі жен. @шпанский шпанскі
шпанская муха зоол. шпанская муха @шпаргалка разг. шпаргалка, -кі муж. @шпарить несовер.
1. разг. апарваць; абварваць
2. перен. прост. шпарыць
шпарить напрямик шпарыць напрасцяк (нацянькі)
шпарить по-французски шпарыць па-французску @шпариться возвр., страд. апарвацца, абварвацца; см. шпарить 1 @шпат мин. шпат, род. шпату муж.
полевой шпат палявы шпат
известковый шпат вапнавы шпат @шпатель в разн. знач. шпатэль, -ля муж. @шпатовидный мин. шпатападобны @шпатовый мин. шпатавы @шпация типогр. шпацыя, -цыі жен.
разбить на шпации разбіць на шпацыі @шпенёк шпянёк, -нька муж. @шпигат мор. шпігат, -та муж. @шпигованный шпігаваны @шпиговать несовер. прям., перен. шпігаваць @шпиговаться страд. прям., перен. шпігавацца @шпиговка жен.
1. шпігаванне, -ння ср., шпігоўка, -кі жен.
2. перен. шпігаванне, -ння ср. @шпик
I муж. (свиное сало) сала, -ла ср.
II (шпион, сыщик) разг. презр. шпік, род. шпіка муж.; шпег, род. шпега муж. @шпилевой архит., мор. шпілевы @шпилечный шпілечны, шпількавы @шпиль архит., мор. шпіль, род. шпіля муж. @шпилька в разн. знач. шпілька, -кі жен.
роговые шпильки рагавыя шпількі
подпустить шпильки падпускаць шпількі @шпинат бот. шпінат, -ту муж. @шпинатный шпінатны, шпінатавы @шпингалет муж.
1. стр. шпінгалет, -та муж., зашчапка, -кі жен.
2. (о юноше, подростке небольшого роста) разг. шутл. жэўжык, -ка муж., падшыванец, -нца муж. @шпиндель тех. шпіндэль, -ля муж. @шпиндельный шпіндэльны @шпинь тех. шпень, род. шпяня муж. @шпион шпіён, -на муж. @шпионаж шпіянаж, -жу муж. @шпионить несовер. шпіёніць @шпионка шпіёнка, -кі жен. @шпиономания шпіёнаманія, -ніі жен. @шпионский шпіёнскі @шпионство шпіёнства, -ва ср. @шпиц
I архит. шпіц, род. шпіца муж., шпіль, род. шпіля муж.; спічак, -ка муж.
II (порода собак) шпіц, род. шпіца муж. @Шпицберген о-ва Шпіцберген, -на муж. @шпицбергенский шпіцбергенскі @Шпицбергенское течение Шпіцбергенскае цячэнне @шпицрутен чаще мн. ист. шпіцрутэн, -на муж. @шплинт тех. шплінт, род. шплінта муж. @шплинтовать несовер. тех. шплінтаваць @шплинтоваться страд. шплінтавацца @шплинтовка жен. шплінтаванне, -ння ср., шплінтоўка, -кі жен. @шпон муж. типогр. шпона, -ны жен.
на шпонах на шпонах @шпона типогр. шпона, -ны жен.
на шпонах на шпонах @шпонка тех. шпонка, -кі жен. @шпоночный шпоначны @шпора в разн. знач. шпора, -ры жен.
дать шпоры коню даць шпоры каню
петушиная шпора пеўнева шпора @шпорец бот. шпорац, -рца муж. @шпорить несовер. шпорыць @шпорник
I муж. бот. рагулькі, -лек, ед. рагулька, -кі жен.
II зоол. шпорнік, -ка муж. @шпорный шпорны @шпорца бот. шпорка, -кі жен. @шпорцевый зоол. шпорцавы @Шпре р. Шпрэ нескл., жен. @шпрейский шпрэйскі @шпринтов мор. шпрынтоў, -това муж. @шприц мед. шпрыц, род. шпрыца муж. @шприцевание спец. шпрыцаванне, -ння ср. @шприцевать несовер. спец. шпрыцаваць @шприцеваться страд. шпрыцавацца @шприцевый мед. и пр. шпрыцавы @шприцованный спец. шпрыцаваны @шприцовка жен. спец. шпрыцаванне, -ння ср., шпрыцоўка, -кі жен. @шпроты мн. (ед. шпрот муж.) шпроты, -таў @шпротный шпротны, шпротавы @шпулечный шпулечны, шпулькавы @шпулька шпулька, -кі жен. @шпульник шпульнік, -ка муж. @шпульница шпульніца, -цы жен. @шпульный шпульны @шпуля спец. шпуля, -лі жен. @шпунт в разн. знач. шпунт, род. шпунта муж. @шпунтовальный шпунтавальны @шпунтование тех. шпунтаванне, -ння ср. @шпунтовать несовер. тех. шпунтаваць @шпунтоваться страд. шпунтавацца @шпунтовка жен. тех. шпунтаванне, -ння ср., шпунтоўка, -кі жен. @шпунтовой тех. шпунтавы @шпунтубель стол. шпунтубель, -ля муж. @шпур горн., тех. шпур, род. шпура муж. @шпуровой шпуравы @шпынять несовер. прост.
1. калоць
2. перен. калоць, дапякаць, даймаць; (издеваться) кпіць, здзекавацца (з каго-чаго) @шрам шрам, род. шрама муж. @шрапнель шрапнель, -лі жен. @шрапнельный шрапнельны @Шри-Ланка Шры-Ланка @шрифт шрыфт, род. шрыфту муж.
жирный шрифт тоўсты (тлусты) шрыфт
курсивный шрифт курсіўны шрыфт
мелкий шрифт дробны шрыфт
крупный шрифт буйны (вялікі) шрыфт
готический шрифт гатычны шрыфт
прямой шрифт прамы шрыфт @шрифтист спец. шрыфтыст, -та муж. @шрифт-касса шрыфт-каса, -сы жен. @шрифтовой шрыфтавы @шрифтолитейный шрыфталіцейны @шрот с.-х. шрот, род. шроту муж. @штаб воен., перен. штаб, род. штаба муж.
генеральный штаб воен. генеральны штаб @штабелевание спец. штабеляванне, -ння ср. @штабелевать совер., несовер. штабеляваць @штабелеваться несовер. страд. штабелявацца @штабелирование штабеляванне, -ння ср. @штабелированный штабеляваны @штабелировать совер., несовер. штабеляваць @штабелироваться несовер. страд. штабелявацца @штабелировка жен. штабеляванне, -ння ср., штабялёўка, -кі жен. @штабель штабель, -ля муж. @штабельный штабельны @штабист воен. разг. штабіст, -та муж. @штаб-квартира воен., перен. штаб-кватэра, -ры жен. @штабник воен. разг. штабнік, -ка муж. @штабной
1. прил. штабны
штабной офицер штабны афіцэр
2. сущ. разг. штабны, -нога муж. @штаб-офицер воен. уст. штаб-афіцэр, -ра муж. @штаб-офицерский штаб-афіцэрскі @штаб-ротмистр воен. уст. штаб-ротмістр, -ра муж. @штабс-капитан воен. уст. штабс-капітан, -на муж. @штабс-капитанский штабс-капітанскі @штаг мор. штаг, род. штага муж. @штадив (штаб дивизии) муж. штаб дывізіі @штакетина разг. штыкеціна, -ны жен. @штакетник штыкетнік, -ка муж. @штакетный штыкетны @шталмейстер уст. шталмайстар, -тра муж. @шталмейстерский шталмайстарскі @штамб лес. сад. штамб, род. штамба муж. @штамбовый лес, сад. штамбавы
штамбовая роза штамбавая ружа @штамм биол. штам, род. штаму муж. @штамп в разн. знач. штамп, род. штампа муж.
поставить штамп паставіць штамп
говорить штампами гаварыць штампамі @штамповальный тех. штампавальны
штамповальный пресс штампавальны прэс @штампование в разн. знач. штампаванне, -ння ср. @штампованный тех., перен. штампаваны
штампованные изделия штампаваныя вырабы
штампованное выражение штампаваны выраз @штамповать несовер. в разн. знач. штампаваць
штамповать детали штампаваць дэталі
штамповать бумагу штампаваць паперу
штамповать рассказы штампаваць апавяданні @штамповаться страд. штампавацца @штамповка жен.
1. (действие) штампаванне, -ння ср., штампоўка, -кі жен.
2. (изделие) штампоўка, -кі жен. @штамповочный штамповачны @штамповщик штампоўшчык, -ка муж. @штамповщица штампоўшчыца, -цы жен. @штамповый штампавы @штанга в разн. знач. штанга, -гі жен.
спортивная штанга спартыўная штанга
поднять штангу падняць штангу
мяч отскочил от штанги мяч адскочыў ад штангі
буровая штанга буравая штанга @штангенглубиномер тех. штангенглыбінямер, -ра муж. @штангензубомер тех. штангензубамер, -ра муж. @штангенинструмент тех. штангенінструмент, -та муж. @штангенциркуль тех. штангенцыркуль, -ля муж. @штангирование с.-х. штангаванне, -ння ср. @штангировать несовер. штангаваць @штангист спорт. штангіст, -та муж. @штанговый штангавы @штандарт воен. уст. штандар, -ра муж.
морской штандарт марскі штандар @штандартный штандарны, штандаравы @штанина разг. калашына, -ны жен., калоша, -шы жен. @штанишки разг. штонікі, -каў ед. нет; портачкі, -чак ед. нет
детские штанишки дзіцячыя штонікі (портачкі) @штаны разг. штаны, -ноў ед. нет; порткі, -так ед. нет @штапель текст. штапель, -лю муж. @штапельный штапельны
штапельное полотно штапельнае палатно @штат
I
1. (государственно-территориальная единица) штат, род. штата муж.
Соединённые Штаты Америки Злучаныя Штаты Амерыкі
2. штаты ист. штаты, -таў ед. нет
Генеральные штаты Генеральныя штаты
II канц. штат, род. штату муж.
включить в штат уключыць у штат
оставить за штатом пакінуць за штатам
сокращение штатов скарачэнне штатаў
положено по штату належыць (прызначана) па штату @штатив штатыў, -тыва муж.
штатив микроскопа штатыў мікраскопа
штатив фотоаппарата штатыў фотаапарата @штатный штатны
штатная должность штатная пасада
штатный преподаватель штатны выкладчык
штатный состав штатны састаў (склад)
штатное расписание штатны расклад @штатский
1. прил. цывільны
в штатском платье у цывільнай вопратцы
2. сущ. цывільны, -нага муж. @штатское сущ. цывільнае, -нага ср.
в штатском у цывільным @штаты см. штат I,II @штевень мор. штэвень, род. штэўня муж. @штейгер горн. уст. штэйгер, -ра муж. @штейгерский штэйгерскі @штейн мет. штэйн, род. штэйну муж. @штекер спец. штэкер, -ра муж. @штекеровка штэкероўка, -кі жен. @штемпелевальный штэмпелявальны @штемпелевание штэмпеляванне, -ння ср. @штемпелёванный штэмпеляваны @штемпелевать несовер. штэмпеляваць @штемпелеваться страд. штэмпелявацца @штемпель в разн. знач. штэмпель, -ля муж.
почтовый штемпель паштовы штэмпель
каучуковый штемпель каўчукавы штэмпель @штемпельный штэмпельны @штепсель эл. штэпсель, -ля муж. @штепсельный штэпсельны
штепсельная вилка штэпсельная вілка @штиблеты (ед. штиблет муж., штиблета жен.)
1. (ботинки) чаравікі, -каў, ед. чаравік, -ка муж.
2. (гетры на пуговицах) уст. гетры, -раў ед. нет @штилевать несовер. мор. штыляваць @штилевой мор. штылявы
штилевая погода штылявое надвор'е
штилевая полоса штылявы перыяд (штылявая паласа) @штиль мор. штыль, род. штылю муж.
мёртвый штиль мёртвы штыль @штирборт мор. штырбарт, -та муж. @Штирийские Альпы Штырыйскія Альпы @Штирия Штырыя, -рыі жен. @штифт тех. штыфт, род. штыфта муж. @штифтовой штыфтавы @штихель спец. штыхель, -ля муж. @шток
1. геол. шток, род. штоку муж.
2. тех., мор. шток, род. штока муж.
шток поршня тех. шток поршня @штокроза сад. мальва, -вы жен., штокружа, -жы жен. @штольня горн. штольня, -ні жен. @штопальный цыравальны
штопальная игла цыравальная іголка @штопальщик цыравальшчык, -ка муж. @штопальщица цыравальшчыца, -цы жен. @штопанный прич. цыраваны @штопаный прил. цыраваны @штопанье цыраванне, -ння ср. @штопать несовер. цыраваць @штопаться страд. цыравацца @штопка жен.
1. (действие) цыраванне, -ння ср.
2. (нитки) разг. ніткі для цыравання
3. (заштопанное место) разг. цыроўка, -кі жен. @штопор
1. (для бутылок) штопар, -ра муж.
2. ав. штопар, -ру муж. @штопорить несовер. ав. штопарыць @штопорный штопарны @штопорообразный штопарападобны @штора штора, -ры жен. @шторка уменьш. шторка, -кі жен. @шторм шторм, род. шторму муж.
жестокий шторм люты (страшэнны) шторм @штормить несовер. мор. штарміць @штормовать несовер. мор. штармаваць @штормовой мор. штармавы
штормовой сигнал штармавы сігнал
штормовой ветер штармавы вецер @штормтрап мор. штормтрап, -па муж. @штормяга муж., жен. прост. (моцны) шторм, род. шторму муж. @шторный шторавы, шторны @штос в разн. знач. штос, род. штосу муж. @штоф
I (мера) уст. штоф, род. штофа муж., паўгарца, дзве кварты
II (ткань) штоф, род. штофу муж. @штофный
I уст. штофны, паўгарцовы, двухквартовы; см. штоф I
II штофны; см. штоф II @штраф штраф, род. штрафу муж.
наложить штраф накласці штраф
взимать штраф браць штраф
заплатить штраф заплаціць штраф @штрафной в разн. знач. штрафны
штрафные деньги штрафныя грошы
штрафной удар спорт. штрафны ўдар
штрафная площадка штрафная пляцоўка
штрафное время спорт. штрафны час
штрафная рота штрафная рота @штрафованный штрафаваны @штрафовать несовер. штрафаваць @штрафоваться страд. штрафавацца @штревель горн. штрэвель, -ля муж. @штрейкбрехер штрэйкбрэхер, -ра муж. @штрейкбрехерский штрэйкбрэхерскі @штрейкбрехерство штрэйкбрэхерства, -ва ср., мн. нет @штрек горн. штрэк, род. штрэка муж. @штрековый штрэкавы @штрипка штрыпка, -кі жен. @штрих прям., перен. штрых, род. штрыха муж.
рисовать штрихами рысаваць штрыхамі
характерный штрих перен. характарны штрых @штрихованный штрыхаваны
штрихованная керамика штрыхаваная кераміка @штриховать несовер. штрыхаваць @штриховаться страд. штрыхавацца @штриховка жен.
1. (действие) штрыхаванне, -ння ср., штрыхоўка, -кі жен.
2. (штрихи) штрыхоўка, -кі жен. @штриховой штрыхавы @штудированный штудзіраваны @штудировать несовер. штудзіраваць @штудироваться страд. штудзіравацца @штудировка разг. штудзіроўка, -кі жен. @штука в разн. знач. штука, -кі жен.
несколько штук яблок некалькі штук яблыкаў
хорошую штуку я купил добрую штуку я купіў
ловкая штука спрытная штука
вот так штука! вось дык штука!
старая штука старая штука
в том-то и штука у тым вось і штука
это всё его штуки гэта ўсё яго штукі
сразу видно, что он за штука адразу відаць, што ён за штука
выкинуть, отмочить штуку (номер) урэзаць штуку
это не штука гэта не штука @штукарить несовер. разг. штукарыць @штукарский разг. штукарскі @штукарство разг. штукарства, -ва ср. @штукарь разг. штукар, -ра муж. @штукатур тынкоўшчык, -ка муж. @штукатуренный тынкаваны @штукатурить несовер. тынкаваць @штукатуриться
1. страд. тынкавацца
2. (мазаться, краситься) разг. шутл. мазацца @штукатурка жен.
1. (действие) тынкаванне, -ння ср., тынкоўка, -кі жен.
2. (масса для штукатурных работ) тынк, род. тынку муж. @штукатурный тынкавальны @штукатурщик уст. см. штукатур @штукование портн. штукаванне, -ння ср. @штуковать несовер. портн. штукаваць @штуковаться страд. штукавацца @штуковина разг. штуковіна, -ны жен. @штуковка жен. портн.
1. (действие) штукаванне, -ння ср., штукоўка, -кі жен.
2. (заштукованное место) штукоўка, -кі жен. @штундист рел. штундыст, -та муж. @штундистка штундыстка, -кі жен. @штундистский штундысцкі @штурвал мор. и пр. штурвал, -ла муж. @штурвальный мор. и пр.
1. прил. штурвальны
штурвальное колесо штурвальнае кола
2. сущ. штурвальны, -нага муж. @штурм прям., перен. штурм, род. штурму муж.
брать штурмом браць штурмам @штурман мор., ав. штурман, -на муж. @штурманский мор., ав. штурманскі @штурманство мор., ав. штурманства, -ва ср. @штурмование уст. штурмаванне, -ння ср. @штурмовать несовер. прям., перен. штурмаваць @штурмоваться страд. штурмавацца @штурмовик
I воен., ав. штурмавік, -ка муж.
II полит., уст. (член фашистских гитлеровских отрядов) штурмавік, -ка муж. @штурмовка воен. штурмоўка, -кі жен. @штурмовой
I воен., ав. штурмавы
штурмовая авиация штурмавая авіяцыя
II полит., уст. штурмавы
штурмовой отряд штурмавы атрад @штурмовщина разг. пренебр. штурмаўшчына, -ны жен. @штуртрап мор. штуртрап, -па муж. @штуртрос мор. штуртрос, -са муж. @Штутгарт г. Штутгарт, -та муж. @штутгартский штутгарцкі @штуф геол. штуф, род. штуфа муж. @штуцер в разн. знач. штуцэр, -ра муж. @штучка в разн. знач. штучка, -кі жен.
дайте одну штучку дайце адну штучку
брось эти штучки кінь гэтыя штучкі
тонкая штучка тонкая штучка @штучник спец. уст. штучнік, -ка муж. @штучница штучніца, -цы жен. @штучный
1. (не весовой) штучны
штучный товар штучны тавар
2. (за каждую штуку) паштучны, ад штукі
штучная оплата паштучная аплата, аплата ад штукі @штыб горн. штыб, род. штыбу муж. @штыбный штыбны @штык в разн. знач. штык, род. штыка муж.
примкнуть штыки воен. прымкнуць штыкі
встретить в штыки сустрэць у штыкі @штыкование с.-х. штыкаванне, -ння ср. @штыкованный с.-х. штыкаваны @штыковать несовер. с.-х. штыкаваць @штыковаться страд. штыкавацца @штыковка жен. с.-х. штыкаванне, -ння ср., штыкоўка, -кі жен. @штыковой в разн. знач. штыкавы
штыковой бой штыкавы бой
штыковая рана штыкавая рана @штырь тех. штыр, род. штыра муж. @шуаны ист. шуаны, -наў мн. @шуба жен. шуба, -бы жен., футра, -ра ср.; (тулуп) кажух, -ха муж.
крытая шуба пакрытая (пацягнутая) шуба, пакрытае (пацягнутае) футра
нагольная шуба кажух
овчинная шуба кажух @шубат шубат, -ту муж. @шубатный шубатны @шубейка, шубёнка жен. разг. шубка, -кі жен., футэрка, -ка ср. @шубник уст. шубнік, -ка муж., футэршчык, -ка муж. @шубный шубны, футровы @шуга жен. шарош, -рашу муж. @шугануть совер. однокр. прост. шугануць @шугать несовер. прост. (прогонять) шугаць, праганяць @шугнуть см. шугануть @шулер шулер, -ра муж. @шулерский шулерскі @шулерство шулерства, -ва ср., мн. нет @шум
1. шум, род. шуму муж.; (громкий разговор) гоман, -ну муж.; (крик) крык, род. крыку муж.
отдалённый шум шагов далёкі шум крокаў
лесной шум шум (гоман) лесу, лясны шум (гоман)
слышался шум голосов быў чутны гоман галасоў
подняли шум паднялі крык
без шума бясшумна, без шуму, (беззвучно) бязгучна, (тихо) ціха, (молча) моўчкі
звуки и шумы гукі і шумы
шумы в сердце шумы ў сэрцы
2. (оживлённое возбуждение) шум, род. шуму муж.
много шума из ничего посл. многа шуму з нічога
наделать шуму, поднять шум нарабіць шуму
адский шум страшэнны шум
шум и гам крык і гоман @шумерский шумерскі @шумеры ист. шумеры, -раў мн. @шуметь несовер.
1. шумець; (громко разговаривать) гаманіць; (кричать) крычаць
лес шумит лес шуміць (гамоніць)
самовар шумит самавар шуміць
люди шумят людзі гамоняць (крычаць)
2. перен. безл. шумець
шумит в ушах шуміць у вушах (у вушшу)
в голове шумит у галаве шуміць @Шумилино гп. Шуміліна, -на ср. @шумилинский шумілінскі @Шумилинский район Шумілінскі раён @шумиха разг. шуміха, -хі жен. @шумливо нареч. шумліва @шумливость шумлівасць, -ці жен. @шумливый шумлівы; (шумный) шумны @шумно нареч., безл. в знач. сказ. прям., перен. шумна
шумно льёт дождь шумна лье дождж
на улице шумно на вуліцы шумна @шумный прям., перен. шумны
шумная компания шумная кампанія
шумный успех шумны поспех @шумовик театр., муз. шумавік, -ка муж. @шумовка кул. шумоўка, -кі жен. @шумовой в разн. знач. шумавы
шумовой оркестр шумавы аркестр
шумовое оформление шумавое афармленне
шумовой заяц охот. шумавы заяц @шумозаглушающий прил. шумазаглушальны @шумозащита шумазасцярога, -гі жен. @шумозащитный шумазасцерагальны @шумоизоляционный шумаізаляцыйны @шумоизоляция шумаізаляцыя, -цыі жен. @шумок разг. шумок, -мку муж.
под шумок пад шумок @шумомер шумамер, -ра муж. @шумометрический шумаметрычны @шумопеленгатор шумапеленгатар, -ра муж. @шумопоглощающий прил. шумапаглынальны @шумящий
1. прич. які (што) шуміць; які (што) гамоніць; які (што) крычыць; см. шуметь 1
2. прил. шумлівы @шунгит мин. шунгіт, -ту муж. @шунт эл. шунт, род. шунту муж. @шунтовой шунтавы @шурин швагер, -гра муж. @шуровать несовер. прям., перен. шураваць @шуроваться страд. шуравацца @шуровка жен. шураванне, -ння ср., шуроўка, -кі жен. @шурум-бурум муж. прост.
1. собир. хлам'ё, -м'я ср.
2. (беспорядок) шурум-бурум, -му муж. @шуруп муж. тех. шруба, -бы жен. @шурупный шрубны, шрубавы @шурф горн. шурф, род. шурфа муж. @шурфование горн. шурфаванне, -ння ср. @шурфовать несовер. горн. шурфаваць @шуршание шастанне, -ння ср., шамаценне, -ння ср. @шуршать несовер. шастаць, шамацець @шуры-муры разг. шуры-муры нескл., ед. нет @шуст спец. шуст, род. шуста муж. @шустовальный спец. шуставальны @шустовать несовер. спец. шуставаць @шустоваться страд. шуставацца @шустовка жен. спец. шуставанне, -ння ср., шустоўка, -кі жен. @шустро нареч. разг. шустра; жвава; спрытна @шустрость разг. шустрасць, -ці жен.; жвавасць, -ці жен.; спрытнасць, -ці жен. @шустрый разг. шустры; (живой) жвавы; (ловкий) спрытны @шут муж.
1. ист. блазан, -зна муж.
2. перен. блазан, -зна муж., штукар, -ра муж., камедыянт, -та муж.
шут гороховый пудзіла гарохавае
шут его знает! ліха яго ведае!
на кой шут! на якое ліха! @шутейный прост.
1. (весёлый, смешной) блазенскі, камедыянцкі
2. (шутливый) жартоўны, жартаўлівы
это не шутейное дело гэта не жартачкі @шутить несовер.
1. жартаваць
2. (насмехаться над кем-чем) насміхацца (з каго-чаго), жартаваць (з каго-чаго), пакепліваць (з каго-чаго), кпіць (з каго-чаго)
шутить с огнём жартаваць з агнём
шутки шутить а) (забавляться) жартаваць; б) (насмехаться) жарты строіць
чем чёрт не шутит! чым чорт не жартуе!, чаго добрага! @шутиха
1. ист. блазніца, -цы жен.
2. перен. блазніца, -цы жен., штукарка, -кі жен., камедыянтка, -кі жен.
3. (род фейерверка) шуціха, -хі жен. @шутка жен. в разн. знач. жарт, род. жарту муж.
без шуток без жартаў
в шутку жартам
глупая шутка дурныя жарты
кроме шуток без жартаў
не на шутку не на жарт
не шутка не жарты
шутки шутками жарты жартамі
обернуть в шутку перавесці на жарт
отделаться шутками абысціся жартамі
шутки в сторону без жартаў, жарты на бок
шутка ли жартачкі, не жартачкі, гэта не жартачкі
шутка сказать гэта не жарты, лёгка сказаць
шутки плохи малыя (кароткія) жарты
шутки прочь жарты на бок (без жартаў) @шутливо нареч. жартаўліва @шутливость жартаўлівасць, -ці жен. @шутливый жартаўлівы @шутник жартаўнік, -ка муж. @шутница жартаўніца, -цы жен. @шутовской
1. блазнерскі
2. перен. блазнерскі, штукарскі, камедыянцкі @шутовство блазнерства, -ва ср., блазнаванне, -ння ср., штукарства, -ва ср., камедыянцтва, -ва ср. @шуточный
1. жартоўны
2. (пустяковый) пусцяковы
шуточное дело пусцяковая справа
дело это не шуточное гэта справа не пусцяковая, гэта не жартачкі @шутя нареч. жартуючы, жартам
не шутя не жартуючы, не на жарты @шушера жен.
1. собир. уст. (хлам) шушамець, -ці жен., хлам, род. хламу муж.
2. (ничтожные люди, сброд) прост. бран. шушамець, -ці жен.; зброд, род. зброду муж. @шушпан ист. шушпан, -на муж. @шушуканье
1. шушуканне, -ння ср., шаптанне, -ння ср., шэпты, -таў ед. нет
2. шапаценне, -ння ср.; см. шушукать, шушукаться @шушукать несовер.
1. разг. шушукаць, шаптаць
2. уст. (шелестеть) шапацець @шушукаться разг. шушукацца, шаптацца @шхерный шхерны @шхеры геогр. шхеры, -раў ед. нет @шхуна мор. шхуна, -ны жен. @ш-ш межд. разг. ш-ш; ша; ціха
ш-ш, слушайте! ш-ш, слухайце! @Шяуляй г. Шаўляй, -ляя муж. @шяуляйский шаўляйскі @та мест. см. тот @табак муж. тытунь, -ню муж.; (нюхательный) табака, -кі жен.
курительный табак (курыльны) тытунь
дело табак справы дрэнь
ни за понюшку табаку ні за нюх табакі @табакерка табакерка, -кі жен. @табакерочный табакерачны @табаковод тытунявод, -да муж. @табаководство тытуняводства, -ва ср. @табаководческий тытуняводчы @табаковязальный тытуневязальны @табакокурение тытунекурэнне, -ння ср. @табакорезальный тытунярэзальны @табакосушилка тытунесушылка, -кі жен. @табанить несовер. спорт. мор. табаніць @табасаран, табасаранец табасаран, -на муж., табасаранец, -нца муж. @табасаранка табасаранка, -кі жен. @табасаранский табасаранскі @табачник тытуннік, -ка муж. @табачница тытунніца, -цы жен. @табачный тытунёвы @табачок уменьш.-ласк. разг. тытунец, -нцу муж. @табель табель, -ля муж. @табельная сущ. табельная, -най жен. @табельный табельны @табельщик табельшчык, -ка муж. @табельщица табельшчыца, -цы жен. @табес мед. табес, -су муж. @таблетированный таблеціраваны
таблетированный хлорофос таблеціраваны хларафос @таблетка таблетка, -кі жен. @таблеточный таблетачны @таблица табліца, -цы жен.
таблица умножения табліца множання @табличка в разн. знач. таблічка, -кі жен. @табличный таблічны @табло спец. табло нескл., ср. @табльдот табльдот, -та муж. @табор в разн. знач. табар, -ра муж. @таборит ист. табарыт, -та муж. @таборный табарны @табу этногр. табу нескл., ср. @табулатура муз. табулатура, -ры жен. @табулирование мат. табуліраванне, -ння ср. @табуляграмма тех. табуляграма, -мы жен. @табулятор тех. табулятар, -ра муж. @табун табун, -на муж. @табуниться несовер.
1. (сбиваться в стадо) табуніцца
2. перен. прост. (скучиваться) скучвацца, збівацца (у кучу) @табунный табуновы, табунны @табунщик табуншчык, -ка муж. @табунщицкий табуншчыцкі @табунщичий табуншчыкавы @табурет табурэт, -та муж. @табуретка табурэтка, -кі жен. @табуретный табурэтны @таверна таверна, -ны жен. @тавлинка уст. табакерка, -кі жен. @таволга жен. бот. вятроўнік, -ку муж. @таволговый вятроўнікавы @таволжанка см. таволга @тавот тех. тавот, -ту муж. @тавотник тех. тавотнік, -ка муж. @тавотница тавотніца, -цы жен. @тавотный тавотны @таврённый прич. таўраваны, клеймаваны @таврёный прил. таўраваны, клеймаваны @Таврида ист. Таўрыда, -ды жен. @таврить несовер. таўраваць, клеймаваць @тавриться страд. таўравацца, клеймавацца @таврический ист. таўрычаскі @Таврия ист. Таўрыя, -рыі жен. @тавро
1. (клеймо) таўро, -ра ср., кляймо, -ма ср.
2. (орудие для клеймения) таўро, -ра ср. @тавровый
1. таўровы, кляймовы
2. тех. таўровы
тавровая балка таўровая бэлька @тавтограмма поэт. таўтаграма, -мы жен. @тавтологический лит. таўталагічны @тавтология лит. таўталогія, -гіі жен. @таган, таганец муж. трыножка, -кі жен. @таганный трыножкавы @таганок см. таган @Таганрог г. Таганрог, -га муж. @таганрогский таганрогскі @Таганрогский залив Таганрогскі заліў @таджик таджык, -ка муж. @Таджикистан Таджыкістан
Республика Таджикистан Рэспубліка Таджыкістан @таджикский таджыкскі @таджичка таджычка, -кі жен. @таёжник таежнік, -ка муж. @таёжница таежніца, -цы жен. @таёжный таежны, тайговы @таз
I (посуда) таз, род. таза муж., міска, -кі жен.
II анат. таз, род. таза муж.
III (представитель народности) таз, род. таза муж.
тазы мн. тазы, -заў @тазик муж. уменьш. (сосуд) тазік, -ка муж., місачка, -кі жен. @тазобедренный анат. тазасцегнавы
тазобедренный сустав тазасцегнавы сустаў @тазовый
I тазавы; см. таз I
II тазавы; см. таз II @таи этногр. таі, род. таёў муж. @Таиланд Тайланд, -да муж. @таиландский тайландскі @таинственно нареч. таямніча, таемна @таинственность таямнічасць, -ці жен., таемнасць, -ці жен. @таинственный таямнічы, таемны @таинство рел. таінства, -ва ср., таемства, -ва ср. @Таити о-в Таіці нескл., ср. @таить несовер.
1. (держать в тайне, скрывать) таіць, скрываць, утойваць
2. (заключать в себе) таіць, хаваць
нечего греха таить няма чаго грахі таіць
таить в себе таіць (хаваць) у сабе @таиться
1. (утаивать, скрывать) таіцца
она таится и ничего не рассказывает яна тоіцца і нічога не расказвае
2. (прятаться, скрываться) таіцца, хавацца
лиса таится в норе ліса тоіцца (хаваецца) у нары
3. (заключаться в себе, не обнаруживаться) таіцца, хавацца
в этой зловещей тишине таилась тревога у гэтай злавеснай цішыні таілася (хавалася) трывога @таитянин таіцянін, -на муж. @таитянка таіцянка, -кі жен. @таитянский таіцянскі @Тайбэй г. Тайбэй, -бэя муж. @тайбэйский тайбэйскі @Тайвань о-в Тайвань, -ня муж. @Тайваньский пролив Тайваньскі праліў @тайга тайга, -гі жен. @тайговый тайговы @тайком нареч. употай, употайкі, потайкі, тайком @тайм спорт. тайм, род. тайма муж. @тайм-аут спорт. тайм-аўт, -та муж. @таймень зоол. таймень, -ня муж. @таймер таймер, -ра муж. @таймерный таймерны @Таймыр п-ов Таймыр, -ра муж. @таймырский таймырскі @Таймырский (Долгано-Ненецкий) автономный округ Таймырская (Далгана-Ненецкая) аўтаномная акруга @тайна тайна, -ны жен.; таямніца, -цы жен.
держать в тайне трымаць у тайне (у таямніцы)
посвящать в тайну адкрываць тайну
военная тайна ваенная тайна @тайник тайнік, -ка муж., патайнік, -ка муж. @тайниковый тайніковы @тайничок уменьш. тайнічок, -чка муж., патайнічок, -чка муж. @тайно нареч. тайна, таемна, патаемна @тайнобрачный бот. бяскветкавы, споравы @тайнописный тайнапісны @тайнопись жен. тайнапіс, -су муж. @тайный тайны, таемны, патаемны
тайное голосование тайнае галасаванне
тайное желание тайнае (патаемнае, таемнае) жаданне @тайский тайскі @тайфун тайфун, -ну муж. @так
1. нареч. (таким образом) так; (этак) гэтак, так; (в сочетании с прил. в знач. сказ.) такі, гэтакі, гэткі; (до такой степени) так; (без последствий, без особенной цели, без усилий) так
писать надо так, а не иначе пісаць трэба так (гэтак), а не іначай
он всё так сделал ён усё так зрабіў
он не так уж добр ён не такі ўжо добры
так (настолько) жизненно, так (настолько) выразительно так жыццёва, так выразна
оставить это дело так нельзя пакінуць гэту справу так нельга
я сказал это просто так я сказаў гэта проста так
2. союз дык; (так что) так што; (поэтому) таму; (итак) так
работу сделал, так можно отдыхать работу зрабіў, дык можна адпачываць
работать, так работать працаваць, дык працаваць
так ты мне не веришь? дык ты мне не верыш?
так согласен? дык згодзен?
не знаете, так и скажите не ведаеце, дык так і скажыце
(в составе сложных подчинительных союзов) так как таму што
я спешу, так как пора идти на работу я спяшаюся, таму што час (пара) ісці на работу
так что так што, такім чынам
жгло солнце, так что выдержать было невозможно пякло сонца, так што вытрымаць было немагчыма
так, чтобы... так, каб...
надо выйти пораньше, так, чтобы не опоздать на поезд трэба выйсці раней, так, каб не спазніцца на поезд
3. частица (ничего особенного) так; (утвер.) так, ага; (усил.) так; дык (усил. при указании на противопоставление, возражение); (ограничительная) так, (этак) гэтак
что с вами? - Так, ничего што з вамі? - Так, нічога
все в сборе? - Так усе ў зборы? - Так (ага)
так, так, ну и дела! так, так, ну і справы!
она так вовсе не изменилась яна дык зусім не змянілася
ну так что же? ну дык што ж?
там климат очень суровый, так, морозы доходят до сорока градусов там клімат вельмі суровы, так, маразы даходзяць да сарака градусаў
лет, так (этак), десять тому назад гадоў, так (гэтак) дзесяць таму назад
и так і так
и так далее (сокращённо: и т.д.) і гэтак далей (сокращённо: і г.д.)
когда (если) так калі так
не так ли? хіба (ці) не так?
так вот дык вось
я так и знал! я так і ведаў!
так и быть няхай будзе так; (ладно) добра
так и есть так і ёсць
так и знай(те) так і ведай(це)
так или иначе так ці іначай (інакш)
(и) так и сяк (і) так і сяк
так себе так сабе
так и так (мол) так і так
пусть так няхай так
как же так? як жа так?
вот так так! вось дык так!
(и) так и этак (і) так і гэтак
давно бы так даўно б так
так точно воен. так точна @таканье
I разг. таканне, -ння ср.; см. такать I
II тахканне, -ння ср.; см. такать II @такать
I несовер. разг. такаць
не такай, а говори толком не такай, а гавары толкам
II несовер. (о механизмах) разг. тахкаць @такая мест. см. такой @такелаж мор., спец. такелаж, -жу муж. @такелажить несовер. мор., спец. такелажыць @такелажник спец. такелажнік, -ка муж. @такелажный такелажны @также
1. нареч. таксама
я также вовремя закончил работу я таксама своечасова закончыў работу
2. союз соед. таксама
яблони, а также груши зацвели яблыні, а таксама грушы зацвілі @таки частица разг. такі
он таки пришёл ён такі прыйшоў @такие мест. мн. см. такой @такнуть
I совер. однокр., разг. такнуць; см. такать I
II совер. однокр. разг. тахнуць; см. такать II @таков мест. такі
и был таков толькі яго і бачылі @таковой мест. такі, гэтакі
как таковой сам па сабе, як такі @таковский разг. такоўскі @такое
1. мест. см. такой
2. в знач. сущ. такое, -кога ср.
такое не часто встретишь такое не часта сустрэнеш @такой мест.
1. указ. такі
такое время придёт такі час настане
таким образом такім чынам
не на такого напал не на такога напаў
никогда не встречал таких людей ніколі не сустракаў такіх людзей
нынче свет уже не такой (таков) цяпер свет ужо не такі
дайте мне такую книгу, какую я просил дайце мне такую кнігу, якую я прасіў
такой, какой есть такі, які ёсць
вокруг идёт такое строительство! кругом ідзе такая будоўля!
2. опр. такі
такой независимый, такой гордый такі незалежны, такі горды
3. неопр. разг. такі
это такая небольших размеров палка гэта такая невялікіх памераў палка
не из таких не з такіх
до такой степени да такой ступені
тут такое дело тут такая справа
в таком случае у такім выпадку, у такім разе
что тут такого? што тут такога? @такой-сякой разг. такі-сякі @такса
I (норма оплаты) такса, -сы жен.
II (порода собак) такса, -сы жен. @таксатор таксатар, -ра муж. @таксационный таксацыйны @таксация таксацыя, -цыі жен. @такси таксі нескл., ср. @таксидермист таксідэрміст, -та муж. @таксидермия таксідэрмія, -міі жен. @таксиметр таксіметр, -ра муж. @таксиметрический таксіметрычны @таксиметрия таксіметрыя, -рыі жен. @таксирование таксаванне, -ння ср. @таксированный таксаваны @таксировать совер., несовер. таксаваць @таксироваться несовер. страд. таксавацца @таксировка таксіроўка, -кі жен. @таксировочный таксіровачны @таксировщик таксіроўшчык, -ка муж. @таксировщица таксіроўшчыца, -цы жен. @таксис бот., зоол. таксіс, -су муж. @таксист разг. таксіст, -та муж. @таксовый таксавы; см. такса I @таксометр таксометр, -ра муж. @таксомоторный таксаматорны @таксон биол. и пр. таксон, -на муж. @таксономический таксанамічны @таксономия биол. и пр. таксаномія, -міі жен. @таксопарк таксапарк, -ка муж. @таксофон спец. таксафон, -на муж. @таксофонный таксафонны @так-сяк нареч., в знач. сказ. разг. сяк-так, так-сяк
ну это ещё так-сяк ну гэта яшчэ сяк-так (так-сяк) @такт
I муз. такт, род. такта муж.
в такт у такт
отбивать такт адбіваць такт
II (деликатность) такт, род. такту муж.
чувство такта пачуццё такту
отсутствие такта адсутнасць такту
соблюдать такт прытрымлівацца такту @так-таки частица разг. так-такі @тактик прям., перен. тактык, -ка муж. @тактика воен., перен. тактыка, -кі жен.
тактика боя тактыка бою
тактика единого фронта рабочего класса тактыка адзінага фронту рабочага класа @тактильный биол. тактыльны @тактически нареч. тактычна @тактический воен., перен. тактычны
тактический успех тактычны поспех
тактическое руководство тактычнае кіраўніцтва @тактично нареч. тактычна, тактоўна @тактичность тактычнасць, -ці жен., тактоўнасць, -ці жен. @тактичный тактычны, тактоўны
тактичный человек тактычны (тактоўны) чалавек
тактичное поведение тактычныя (тактоўныя) паводзіны @так-то
1. нареч. (гэта) так, так вось; (в сочетании с прил. - сказ.) (гэта) такі, такі вось
так-то ты исполняешь просьбы гэта так (так вось) ты выконваеш просьбы
он не так-то уж добр ён не такі ўжо добры
2. частица вось так
так-то было дело вось так была справа
не так-то не так ужо @тактовый муз. тактавы @такыр (почва) такыр, -ру муж. @такырный такырны @тал см. тальник @талант
I
1. талент, -ту муж.
2. (талантливый человек) талент, -та муж.
зарыть талант в землю закапаць талент у зямлю
II ист. (мера веса, денежная единица) талант, -та муж. @талантливо нареч. таленавіта @талантливость таленавітасць, -ці жен. @талантливый таленавіты @Талас г., р. Талас, -са муж. @Таласская область Талаская вобласць @таласский таласкі @талассоид таласоід, -да муж. @Талды-Курган г. Талды-Курган, -на муж. @Талды-Курганская область Талды-Курганская вобласць @талды-курганский талды-курганскі @талевый тех. талевы @талер
I типогр. талер, -ра муж.
II (монета) уст. талер, -ра муж. @тали тех. талі, -ляў ед. нет @талик муж. праталіна, -ны жен. @талисман талісман, -на муж. @талия
I жен. талія, -ліі жен., стан, род. стану муж.
платье в талию сукенка ў талію (да стану)
II карт. уст. талія, -ліі жен. @таллиевый таліевы @таллий хим. талій, -лію муж. @Таллинн г. Талін, -на муж. @таллиннский талінскі @талмуд рел., перен. талмуд, -да муж. @талмудизм рел., перен. талмудызм, -му муж. @талмудист рел., перен. талмудыст, -та муж. @талмудистский, талмудический рел., перен. талмудысцкі @таловый бот. см. тальниковый @талон талон, -на муж. @талонный талонны @талончик уменьш. талончык, -ка муж. @талый талы; (растаявший) расталы @талыш этногр. талыш, -ша муж. @талышка талышка, -кі жен. @талышский талышскі @таль тех. таль, род. талі жен. @тальвег геогр., геод. тальвег, -га муж. @тальк мин. тальк, род. тальку муж. @талька текст. уст. талька, -кі жен. @тальковый мин. талькавы @тальма уст. тальма, -мы жен. @тальник муж. бот. ракітнік, -ку муж.; ракіта, -ты жен. @тальниковый ракітавы @тальянка прост. тальянка, -кі жен. @там
1. нареч. там
там и тут там і тут
там и сям там і сям, дзе-нідзе
вот там вось там
там же там жа
2. нареч. (потом, затем) там, пасля, потым
там видно будет там (пасля, потым) відаць будзе
3. частица там
что бы там ни было што б там ні было
какое там! дзе там!
чего там! чаго там! @тамада тамада, -ды муж., жен. @тамарикс бот. тамарыкс, -су муж. @тамариксовые мн. сущ. бот. тамарыксавыя, -вых @тамариксовый тамарыксавы @тамаринд бот. тамарынд, род. тамарында и (о древесине и собир.) тамарынду муж. @тамариндовые тамарындавы @тамариск см. тамарикс @тамарисковые см. тамариксовые @тамарисковый см. тамариксовый @Тамбов г. Тамбоў, -бова муж. @Тамбовская область Тамбоўская вобласць @тамбовский тамбоўскі @тамбур
Iамбур) архит., ж.-д. тамбур, -ра муж.
IIамбур) (род вышивки, вязания) тамбур, -ру муж.
III (тамбур) муз. уст. тамбур, -ра муж. @тамбурин муз. тамбурын, -на муж. @тамбурмажор воен. ист. тамбурмажор, -ра муж. @тамбурмажорский тамбурмажорскі @тамбурный
I тамбурны
тамбурные двери тамбурныя дзверы; см. тамбур I
II тамбурны
тамбурный шов тамбурнае шво; см. тамбур I @тамга жен.
1. ист. (пошлина) тамга, -гі жен.
2. ист. обл. (тавро) таўро, -ра ср.; тамга, -гі жен. @тамил этногр. таміл, -ла муж. @тамилка тамілка, -кі жен. @тамильский тамільскі @таможенник таможнік, -ка муж., мытнік, -ка муж. @таможенный таможны, мытны
таможенная пошлина таможная (мытная) пошліна, мыта @таможня таможня, -ні жен., мытня, -ні жен. @тамошний разг. тамашні, тамтэйшы @тамплиер ист. тампліер, -ра муж. @тампон мед. тампон, -на муж. @тампонада мед. тампанада, -ды жен. @тампонаж горн. и пр. тампанаж, -жу муж. @тампонажный тампанажны
тампонажный цемент стр. тампанажны цэмент @тампонация мед. тампанацыя, -цыі жен. @тампонирование тампанаванне, -ння ср. @тампонированный тампанаваны @тампонировать совер., несовер. мед. тампанаваць @тампонироваться несовер. страд. тампанавацца @там-сям нареч. разг. там-сям @тамтам муз. тамтам, -ма муж. @танагра зоол. танагра, -ры жен. @Тананариве г. Тананарывэ нескл., муж. @тананаривский тананарыўскі @танатология биол., мед. танаталогія, -гіі жен. @танатоценоз биол. танатацэноз, -зу муж. @Танганьика (озеро и государство) Танганьіка, -кі жен. @танганьикский танганьікскі @тангенс мат. тангенс, -са муж. @тангенсоида мат. тангенсоіда, -ды жен. @тангенциальный тангенцыяльны @тангир типогр. тангір, -ра муж. @танго танга нескл., ср. @тангут тангут, -та муж. @тангутка тангутка, -кі жен. @тандем в разн. знач. тандэм, -ма муж. @тандемный тандэмны @танец танец, -нца муж.; (пляска) скокі, -каў ед. нет
школа танцев школа танцаў @Танжер г. Танжэр, -ра муж. @танжерский танжэрскі @танзаниец танзаніец, -нійца муж. @танзанийка танзанійка, -кі жен. @танзанийский танзанійскі @Танзания Танзанія, -ніі жен. @танин хим. танін, -ну муж. @танинный, таниновый танінавы @танк
I воен. танк, род. танка муж.
лёгкий танк лёгкі танк
тяжёлый танк цяжкі танк
II спец. танк, род. танка муж.
судовой танк для горючего суднавы танк для паліва @танк-амфибия танк-амфібія, род. танка-амфібіі муж. @танкер мор. танкер, -ра муж. @танкерный танкерны @танкетка воен. танкетка, -кі жен. @танкист воен. танкіст, -та муж. @танкистский танкісцкі @танковождение воен. танкаваджэнне, -ння ср. @танковый танкавы @танкодром воен. танкадром, -ма муж. @танкоремонтный танкарамонтны @танкостроение танкабудаванне, -ння ср. @танкостроительный танкабудаўнічы @танкошлем танкашлем, -ма муж. @таннид хим. танід, -ду муж. @тантал хим. тантал, -лу муж. @танталит хим. танталіт, -ту муж. @танталов: танталовы муки танталавы мукі @тантьема фин. танцьема, -мы жен. @тантьемный танцьемны @танцевальный танцавальны @танцевание уст., спец. танцаванне, -ння ср. @танцевать несовер. танцаваць; (плясать) скакаць
танцевать от печки танцаваць ад печы @танцеваться возвр., страд. танцавацца @танцзал муж. (танцевальный зал) танцзала, -лы жен. (танцевальная зала), танцзал, -ла муж. (танцавальны зал) @танцмейстер уст. танцмайстар, -ра муж. @танцовщик танцоўшчык, -ка муж. @танцовщица танцоўшчыца, -цы жен. @танцор танцор, -ра муж. @танцорка танцорка, -кі жен. @танцплощадка (танцевальная площадка) танцпляцоўка, -кі жен. (танцавальная пляцоўка) @танцулька прост. танцулька, -кі жен. @танцующий
1. прич. які (што) танцуе
2. прил. танцуючы
танцующая походка танцуючая паходка @тапёр тапёр, -ра муж. @тапёрша (женщина-тапёр) тапёрка, -кі жен. @тапир зоол. тапір, -ра муж. @тапки мн. разг. тапкі, -пак, ед. тапка, -кі жен., тапак, -пка муж. @тапочки мн. разг. тапачкі, -чак, ед. тапачка, -кі жен., тапак, -пка муж. @тара тара, -ры жен. @тарабанить несовер. разг. тарабаніць @тарабарить несовер. прост. тарабарыць, балабоніць @тарабарский тарабарскі @тарабарщина разг. тарабаршчына, -ны жен. @таракан (чёрный) таракан, -на муж.; (рыжий) прусак, -ка муж. @тараканий тараканавы @таракановые мн. сущ. зоол. тараканавыя, -вых @таракашка разг.
1. уменьш.-уничиж. тараканчык, -ка муж.
2. муж., жен. (букашка) казурка, -кі жен.; (козявка) казяўка, -кі жен. @таран в разн. знач. таран, -на муж.
гидравлический таран тех. гідраўлічны таран
идти на таран воен. ісці на таран @таранение тараненне, -ння ср. @тараний тарановы
таранья уха таранова юшка @таранить несовер.
1. біць, прабіваць, тараніць
2. ав., воен. тараніць @таранка жен. зоол. разг. таран, -на муж. @таранный в разн. знач. таранны
таранная кость анат. таранная костка
таранный удар воен. таранны ўдар @тарантас муж. тарантас, -са муж., каламажка, -кі жен., брычка, -кі жен. @тарантелла муз. тарантэла, -лы жен. @тарантить несовер. прост. балбатаць, балабоніць @тарантул зоол. тарантул, -ла муж. @тарань жен. зоол. таран, -на муж., собир. тараны, -ноў мн. @тарарам разг. тарарам, -му муж., вэрхал, -лу муж., гармідар, -ру муж. @тарарах разг.
1. межд. (о звуке) тарарах; (об ударе) трах
2. в знач. сказ. тарарах; трах @тарарахать несовер. разг.
1. (грохотать) тарарахаць
2. (ударять) трахаць @тарарахаться (ударяться) разг. трахацца @тарарахнуть совер., однокр. разг.
1. (загрохотать) тарарахнуць
2. (ударить) трахнуць @тарарахнуться разг. (удариться) трахнуцца; (упасть куда-либо) бухнуцца @таратайка разг. таратайка, -кі жен. @тараторить несовер. разг. сакатаць, лапатаць; (болтать) балбатаць @тараторка муж., жен. разг. (о мужчине) сакатун, -на муж., лапатун, -на муж.; балбатун, -на муж.; (о женщине) сакатуха, -хі жен., лапатуха, -хі жен.; балбатуха, -хі жен. @тарахтение
1. тарахценне, -ння ср., лескатанне, -ння ср.
2. трашчанне, -ння ср., лапатанне, -ння ср.; см. тарахтеть @тарахтеть несовер. разг.
1. тарахцець, лескатаць
2. (говорить без умолку) трашчаць, лапатаць @таращить несовер. разг. вытарэшчваць, вытрэшчваць, лупіць, вылупліваць
таращить глаза вытарэшчваць (вытрэшчваць, лупіць, вылупліваць) вочы @таращиться вытарэшчвацца, вытрэшчвацца, вылуплівацца @тарбаган зоол. тарбаган, -на муж. @тарбаганий тарбаганавы @тарелка талерка, -кі жен.
не в своей тарелке не ў сваёй талерцы @тарелки мн. муз. талеркі, -рак @тарелкообразный талеркападобны @тарелочник муз. талерачнік, -ка муж. @тарелочный талерачны @тарельчатый талерчаты @тари муз. тары нескл., жен. @тарирование спец. тарыраванне, -ння ср. @тарированный тарыраваны @тарировать совер., несовер. спец. тарыраваць @тарироваться несовер. страд. тарыравацца @тарировка жен. спец. см. тарирование @тариф тарыф, -фу муж.
железнодорожный тариф чыгуначны тарыф
почтовый тариф паштовы тарыф
тарифы заработной плиты тарыфы заработнай платы
таможенный тариф таможны тарыф @тарификатор тарыфікатар, рал @тарификационный тарыфікацыйны @тарификация тарыфікацыя, -цыі жен. @тарифицированный тарыфікаваны @тарифицировать совер., несовер. тарыфікаваць @тарифицироваться
1. совер., несовер. тарыфікавацца
2. страд. тарыфікавацца @тарифный тарыфны
тарифная сетка тарыфная сетка @тарлатан текст. уст. тарлатан, -ну муж. @тарлатановый тарлатанавы @тарник разг. тарнік, -ка муж. @тарный тарны @тарооборудование тараабсталяванне, -ння ср. @тароремонтный тарарамонтны @тароупаковочный тараўпаковачны @тарпан зоол. тарпан, -на муж. @тартальщик горн. тартальшчык, -ка муж. @тартальщица тартальшчыца, -цы жен. @тартание тартанне, -ння ср. @тартар муж. миф. тартар, -ра муж.; (ад) пекла, -ла ср.; (преисподняя) апраметная, -най жен. @тартарары: провалиться в тартарары разг. шутл. праваліцца ў пекла @тартать несовер. горн. тартаць @тартинка уст. тартынка, -кі жен. @Тарту г. Тарту нескл., муж. @тартуский тартускі @тархан в разн. знач. уст. тархан, -на муж. @тарханный тарханны, тарханавы
тарханная грамота тарханная грамата @тары-бары прост. тары-бары @таска жен. прост. лупцоўка, -кі жен.; (нагоняй) наганяй, -няю муж.; (трёпка) чос, род. чосу муж., дыхт, род. дыхту муж.
дать таску даць наганяй, даць дыхту (чосу) @таскать несовер.
1. в разн. знач. цягаць; (волочить) валачы
таскать брёвна цягаць бярвенне (бярвёны)
таскать за уши цягаць за вушы
он еле ноги таскает ён ледзь ногі цягае (валачэ)
2. (воровать) разг. цягаць, красці @таскаться несовер.
1. (тащиться по земле) цягацца; валачыцца, валачыся
2. (ходить без дела) разг. цягацца, валачыцца, бадзяцца
3. разг. (ухаживать) цягацца, валачыцца
4. страд. цягацца; валачыцца; красціся; см. таскать @Тасмания о-в Тасманія, -ніі жен. @тасманский тасманскі @тасованный тасаваны @тасовать несовер. тасаваць @тасоваться страд. тасавацца @тасовка жен. тасоўка, -кі жен., тасаванне, -ння ср. @ТАСС (Телеграфное агентство Советского Союза) ист. ТАСС (Тэлеграфнае агенцтва Савецкага Саюза) @тассовский ист. тасаўскі @тастатура телефон. тастатура, -ры жен. @тат этногр. тат, род. тата муж. @татаканье разг. татаканне, -ння ср. @татакать несовер. разг. татакаць @татарин татарын, -на муж. @Татария Татарыя, -рыі жен. @татарка
I татарка, -кі жен.
II бот. трымбулька, -кі жен. @татарник бот. бадзяк, -ку муж., чартапалох, -ху муж. @татарский татарскі @Татарский пролив Татарскі праліў @Татарстан Татарстан, -на муж.
Республика Татарстан Рэспубліка Татарстан @татарщина ист. татаршчына, -ны жен. @татка этногр. татка, -кі жен. @Татры (горы) Татры, -раў @татский этногр. тацкі @татуированный татуіраваны @татуировать совер., несовер. татуіраваць @татуироваться
1. совер., несовер. татуіравацца
2. страд. татуіравацца @татуировка жен.
1. (действие) татуіроўка, -кі жен., татуіраванне, -ння ср.
2. (узор, рисунок) татуіроўка, -кі жен. @татуировщик татуіроўшчык, -ка муж. @татуировщица татуіроўшчыца, -цы жен. @таты этногр. таты, -таў мн. @тать уст. злодзей, -дзея муж. @татьба жен. уст. зладзейства, -ва ср. @татьянка (платье) таццянка, -кі жен. @тау-сагыз бот. таў-сагыз, -зу муж. @таутомерия хим. таўтамерыя, -рыі жен. @тафономия геол. тафаномія @тафта текст. тафта, -ты жен. @тафтинговый текст. тафтынгавы
тафтинговый, или ворсопрошивной, ковёр тафтынгавы, або ворсапрашыўны, дыван
тафтинговое покрытие тафтынгавае пакрыццё @тафтяной текст. тафцяны
тафтяное платье тафцяная сукенка @тафья (род шапочки) уст. таф'я, -ф'і жен., ярмолка, -кі жен. @тахеометр геод. тахеометр, -ра муж. @тахеометрический тахеаметрычны @тахеометрия геод. тахеаметрыя, -рыі жен. @тахигенез биол. тахігенез, -зу муж. @тахикардия мед. тахікардыя, -дыі жен. @тахиметр тех. тахіметр, -тра муж. @тахина зоол. тахіна, -ны жен. @тахометр тех. тахометр, -ра муж. @тахометрический тахаметрычны @тахта тахта, -ты жен. @тачалка типогр. сшывалка, -кі жен. @тачальный сапожн., портн. сшывальны, для шыцця @тачальщик сшывальшчык, -ка муж. @тачальщица сшывальшчыца, -цы жен. @тачание сапожн., портн. шыццё, -цця ср. @тачанка тачанка, -кі жен. @тачанный прич. сапожн., портн. шыты @тачаный прил. сапожн., портн. шыты @тачать несовер. сапожн., портн. шыць @тачаться страд. шыцца @тачечник тачачнік, -ка муж. @тачечный тачачны @тачка
I (тележка) тачка, -кі жен.
II жен. сапожн., портн. шыццё, -цця ср.; шыццё суцэльным швом
III бот. крупка, -кі жен. @Ташауз г. Ташауз, -за муж. @Ташаузская область Ташаузская вобласць @ташаузский ташаузскі @Ташкент г. Ташкент, -та муж. @Ташкентская область Ташкенцкая вобласць @ташкентский ташкенцкі @тащить несовер.
1. в разн. знач. цягнуць; (волочить) валачы
2. (воровать) разг. красці, цягнуць @тащиться
1. (тянуться по земле) цягнуцца; валачыся
2. (медленно двигаться) разг. цягнуцца, валачыся, трэсціся
3. страд. цягнуцца; валачыцца; см. тащить 1 @таялка см. снеготаялка @таяние
1. раставанне, -ння ср.
2. тапленне, -ння ср., плаўленне, -ння ср.; раставанне, -ння ср.; см. таять 1,2 @таять несовер.
1. (растаивать) раставаць
снег уже тает снег ужо растае
сегодня тает сягоння растае
2. (топиться) тапіцца, плавіцца, раставаць
3. перен. (постепенно исчезать) раставаць, знікаць; (замирать) заміраць
звуки тают гукі растаюць (знікаюць, заміраюць)
4. (уменьшаться) змяншацца, убываць; (слабеть) слабець
силы его тают сілы яго ўбываюць
здоровье его тает здароўе яго слабее
5. перен. (худеть) сохнуць, худзець, марнець; чахнуць
6. перен. (умиляться) млець
таять от радости млець ад радасці @Тбилиси г. Тбілісі нескл., муж. @тбилисский тбіліскі @тварь жен.
1. (живое существо) книжн. уст. стварэнне, -ння ср.; собир. стварэнні, -нняў
2. (скотина) бран. жывёліна, -ны жен.
всякой твари по паре усяго патроху, усякай усячыны @твердение цвярдзенне, -ння ср. @твердеть несовер. цвярдзець @твердить несовер.
1. гаварыць; (долбить) дзяўбці
2. разг. (заучивать) завучваць; (повторять) паўтараць @твёрдо нареч. в разн. знач. цвёрда @твердозём цвердазём, -му муж. @твердокаменный перен. цвёрдакаменны @твердокожий разг. цвердаскуры @твердокопченый цвердавэнджаны @твёрдолиственный цвёрдаліставы
твёрдолиственные породы деревьев цвёрдаліставыя пароды дрэў @твердолобый разг. цвердалобы @твердомер тех. цвердамер, -ра муж. @твердонёбный лингв. цвёрдападнябенны @твердосплавный цвердасплаўны @твёрдость прям., перен. цвёрдасць, -ці жен. @твердотелый цвердацелы @твердотельный физ. цвердацельны
твердотельные лазеры цвердацельныя лазеры @твердотопливный цвердапаліўны @твёрдый прям., перен. цвёрды
твёрдое намерение цвёрды намер
твёрдые цены цвёрдыя цэны
твёрдая валюта цвёрдая валюта
твёрдый согласный лингв. цвёрды зычны
в здравом уме и твёрдой памяти пры сваім розуме і цвёрдай памяці
он не твёрд в орфографии ён не цвёрда ведае арфаграфію
твёрдый знак цвёрды знак
стоять на твёрдой почве стаяць на цвёрдай глебе (цвёрдым грунце) @твердыня уст., высок.
1. (крепость) крэпасць, -ці жен., цвярдыня, -ні жен.
2. перен. цвярдыня, -ні жен.
твердыня самодержавия цвярдыня самадзяржаўя @твердь жен. рел., уст. (земная) зямля, -лі жен.; (небесная) неба, -ба ср. @твёрже сравнит. ст.
1. нареч. цвярдзей
2. прил. цвярдзейшы
железо твёрже дерева жалеза цвярдзейшае за дрэва @Тверская область Цвярская вобласць @тверской цвярскі @Тверь г. Цвер, род. Цверы жен. @твид текст. цвід, род. цвіду муж. @твидовый цвідавы @твин текст. цвін, род. цвіну муж. @твиндек мор. цвіндэк, -ка муж. @твиновый текст. цвінавы @твист твіст, род. твіста муж. @твоё мест. тваё; см. твой @твои мест. твае; см. твой @твой мест. муж. твой (род. твайго, дат. твайму, вин. твайго, твор., пред. тваім); жен. твая (род., дат., пред. тваёй, вин. тваю, твор. тваёй, тваёю); ср. тваё (род. твайго, дат. твайму, вин. тваё, твор., пред. тваім); мн. твае (род., пред. тваіх, дат. тваім, вин. твае, тваіх, твор. тваімі)
твой сын твой сын
из твоего дома з твайго дому
твоя воля твая воля
твой вопрос тваё пытанне
с твоего согласия з тваёй згоды
твоими стараниями тваімі стараннямі
здесь всё твоё тут усё тваё
что твой... як той...
что твой соловей як той салавей
на что твой... куды той...; (очень) на што (ужо), да чаго (ужо), вельмі
на что твоя дудочка хороша, а моя лучше на што ўжо (да чаго ўжо, вельмі) твая дудачка добрая, а мая лепшая
по-твоему па-твойму @творение ср.
1. уст., книжн. (действие) тварэнне, -ння ср.
творение выше разрушения тварэнне вышэй за разбурэнне
2. высок. (произведение) твор, род. твора муж.
3. уст. (живое создание, существо) стварэнне, -ння ср. @творец
1. высок. тварэц, -рца муж.; творца, -цы муж.
2. (бог) рел. бог, род. бога муж.; (при восклицании) божа @творилка жен. разг. см. творило II @творило
I ср.
1. (подъёмная дверь на чердак, в погреб и т.п.) дзверцы, -цаў ед. нет
2. (затвор в плотине) застаўка, -кі жен.
3. обл. (отверстие) дзірка, -кі жен.; лёх, род. лёха муж., лаз, род. лаза муж.
II ср. (для гашения извести и т.п.) вапнярка, -кі жен. @творильный рашчыняльны @творительный: творительный падеж грам. творны склон @творить
I несовер.
1. (создавать) тварыць, ствараць
творить новую жизнь тварыць (ствараць) новае жыццё
2. (делать) рабіць; чыніць; (что-либо плохое) вытвараць, вырабляць
творить добро рабіць дабро
творить суд чыніць суд
творить всякие безобразия рабіць усялякія гадасці
II несовер. спец. (известь) разводзіць; (тесто) рашчыняць @твориться несовер.
1. (происходить) разг. рабіцца
с ним что-то твориться з ім нешта робіцца
2. страд. тварыцца, стварацца; рабіцца; чыніцца; см. творить I @творог (творог и творог) тварог, -рагу муж. @творожение стварожванне, -ння ср.; адтопліванне, -ння ср. @творожистый тварожысты @творожить несовер. тварожыць; (молоко) адтопліваць @творожиться возвр., страд. тварожыцца; (о молоке) адтоплівацца @творожник кул. сырнік, -ка муж. @творожница (посуда) тварожніца, -цы жен. @творожный тварожны @творчески нареч. творча @творческий творчы
творческий марксизм творчы марксізм
творческий путь писателя творчы шлях пісьменніка
творческий вечер творчы вечар
творческий коллектив творчы калектыў @творчество ср. творчасць, -ці жен. @твоя мест. твая; см. твой @те мест. тыя; см. тот @т.е. см. то есть @театр в разн. знач. тэатр, -ра муж.
анатомический театр анатамічны тэатр
драматический театр драматычны тэатр
театр военных действий тэатр ваенных дзеянняў @театрал тэатрал, -ла муж. @театрализация тэатралізацыя, -цыі жен. @театрализованный тэатралізаваны @театрализовать совер., несовер. тэатралізаваць @театрализоваться несовер. страд. тэатралізавацца @театралка тэатралка, -кі жен. @театрально нареч. тэатральна @театральность тэатральнасць, -ці жен. @театральный тэатральны @театральщина пренебр. тэатральшчына, -ны жен. @театровед тэатразнавец, -наўца муж. @театроведение тэатразнаўства, -ва ср. @театроведный, театроведческий тэатразнаўчы @театромания тэатраманія, -ніі жен. @тебе мест., дат. пред. табе; см. ты @тебенёк муж. (в седле) крыло, -ла ср. @Тебриз г. Тэбрыз, -за муж. @тебризский тэбрызскі @тебя мест., род., вин. см. ты @тевтон ист. тэўтон, -на муж. @тевтонец тэўтонец, -нца муж. @тевтонский тэўтонскі @тевтоны ист. тэўтоны, -наў @Тегеран г. Тэгеран, -на муж. @тегеранский тэгеранскі @Тегусигальпа г. Тэгусігальпа, -пы жен. @тегусигальпинский тэгусігальпінскі @теза лог. тэза, -зы жен. @тезаврация спец. тэзаўрацыя, -цыі жен. @тезаврирование спец. тэзаўраванне, -ння ср. @тезаврировать совер., несовер. спец. тэзаўраваць @тезаврироваться несовер. страд. спец. тэзаўравацца @тезаурус филол. тэзаўрус, -са муж. @тезирование тэзаванне, -ння ср. @тезированный тэзаваны @тезировать совер., несовер. тэзаваць @тезироваться несовер. страд. тэзавацца @тезис в разн. знач. тэзіс, -са муж. @тезисный тэзісны @тёзка цёзка, -кі муж., жен. @тезоименитство ср. высок. уст. тэзаімяніны, -наў ед. нет @теизм филос. тэізм, -му муж. @теин хим. тэін, -ну муж. @теист филос. тэіст, -та муж. @теистический тэістычны @теистка тэістка, -кі жен. @тейлериоз ветер. тэйлерыёз, -зу муж. @тейлоризм эк. тэйларызм, -му муж. @текинец тэкінец, -нца муж. @текинка тэкінка, -кі жен. @текинский тэкінскі @текст в разн. знач. тэкст, род. тэксту муж. @текстиль тэкстыль, -лю муж. @текстильный тэкстыльны @текстильщик тэкстыльшчык, -ка муж. @текстильщица тэкстыльшчыца, -цы жен. @текстовинит (искусственная кожа) тэкставініт, -ту муж. @текстовинитовый тэкставінітавы @текстовка тэкстоўка, -кі жен. @текстовой тэкставы @текстолит спец. тэксталіт, -ту муж. @текстолитовый тэксталітавы @текстолог филол. тэкстолаг, -га муж. @текстологический тэксталагічны @текстология филол. тэксталогія, -гіі жен. @текстуально нареч. тэкстуальна @текстуальный тэкстуальны @текстура спец. тэкстура, -ры жен. @текстурированный тэкстураваны @текстурный тэкстурны @текстурованный тэкстураваны @тектоник геол. тэктонік, -ка муж. @тектоника геол., архит. тэктоніка, -кі жен. @тектонист геол. тэктаніст, -та муж. @тектонит геол. тэктаніт, -ту муж. @тектонический геол., архит. тэктанічны @тектонофизика геол. тэктанафізіка, -кі жен. @текучесть прям., перен. цякучасць, -ці жен. @текучий прям., перен. цякучы
текучие тела цякучыя целы
текучий состав цякучы састаў @текучка разг. цякучка, -кі жен. @текущий
1. прич. які (што) цячэ; які (што) плыве; см. течь I 1
2. прил. бягучы
текущие дела бягучыя справы
текущий счёт бухг. бягучы рахунак
3. прил. (теперешний, настоящий) цяперашні; (этот) гэты; (современный) сучасны
в текущем году у гэтым годзе
текущий момент цяперашні (сучасны) момант @телеавтоматика тэлеаўтаматыка, -кі жен. @телеавтоматический тэлеаўтаматычны @телеангиэктазия мед. тэлеангіэктазія, -зіі жен. @телеателье тэлеатэлье нескл., ср. @телеаукцион тэлеаўкцыён, -ну муж. @телебашня тэлевежа, -жы жен. @телебиржа тэлебіржа, -жы жен. @телевидение тэлебачанне, -ння ср. @телевизионность тэлевізійнасць, -ці жен. @телевизионный тэлевізійны @телевизор тэлевізар, -ра муж. @телевизорный тэлевізарны @телевышка тэлевышка, -кі жен. @телега жен. калёсы, род. калёс ед. нет, драбіны, -бін ед. нет @телегаммааппарат мед. тэлегамаапарат, -та муж. @телегамматерапия мед. тэлегаматэрапія, -піі жен. @телеглаз муж. тэлевока, -ка ср. @телеграмма тэлеграма, -мы муж. @телеграммный тэлеграмны @телеграф тэлеграф, -фа муж.
оптический телеграф аптычны тэлеграф
беспроволочный телеграф бяздротавы тэлеграф @телеграфирование тэлеграфаванне, -ння ср. @телеграфированный тэлеграфаваны @телеграфировать совер., несовер. тэлеграфаваць @телеграфироваться несовер. страд. тэлеграфавацца @телеграфист тэлеграфіст, -та муж. @телеграфистка тэлеграфістка, -кі жен. @телеграфить совер., несовер. разг. см. телеграфировать @телеграфический тэлеграфічны @телеграфия тэлеграфія, -фіі жен. @телеграфно нареч. тэлеграфна @телеграфно-кабельный тэлеграфна-кабельны @телеграфно-телефонный тэлеграфна-тэлефонны @телеграфный в разн. знач. тэлеграфны @теледокументалист тэледакументаліст, -та муж. @теледокументалистика тэледакументалістыка, -кі жен. @теледокументальный тэледакументальны @тележечник калясачнік, -ка муж. @тележка жен.
1. (небольшая телега) каляска, -кі жен., драбінкі, -нак ед. нет; (ручная) каляска, -кі жен.
2. тех. цялежкі, -жак ед. нет
крановая тележка кранавыя цялежкі @тележник стальмах, -ха муж., каляснік, род. калесніка муж., калеснік, -ка муж. @тележный калёсны @тележурнал тэлечасопіс, -са муж. @телезритель тэлеглядач, род. тэлегледача муж. @телезрительница тэлеглядачка, -кі жен. @телеизмерение тэлевымярэнне, -ння ср. @телеизмерительный тэлевымяральны @телеинтервью тэлеінтэрв'ю нескл., ср. @телеинформация тэлеінфармацыя, -цыі жен. @телеискусство тэлемастацтва, -ва ср. @телекамера тэлекамера, -ры жен. @телекинез тэлекінез, -зу муж. @телекино тэлекіно нескл., ср. @телекинопроекция тэлекінапраекцыя, -цыі жен. @телекиносъёмка тэлекіназдымка, -кі жен. @телекомандование тэлекамандаванне, -ння ср. @телекомментатор тэлекаментатар, -ра муж. @телекоммуникационный тэлекамунікацыйны @телекоммуникация тэлекамунікацыя, -цыі жен. @телекомпания тэлекампанія, -ніі жен. @телеконкурс тэлеконкурс, -су муж. @телеконтроль тэлекантроль, -лю муж. @телекс телефон. тэлекс, -са муж. @телелоция тэлелоцыя, -цыі жен. @телемарафон тэлемарафон, -ну муж. @телемастерская тэлемайстэрня, -ні жен. @телеметр геод. тэлеметр, -ра муж.; (дальномер) дальнамер, -ра муж. @телеметрический тэлеметрычны @телеметрия тэлеметрыя, -рыі жен. @телемеханизация тех. тэлемеханізацыя, -цыі жен. @телемеханизировать совер., несовер. тэлемеханізаваць @телемеханизироваться несовер. страд. тэлемеханізавацца @телемеханика тех. тэлемеханіка, -кі жен. @телемеханический тэлемеханічны @телемост тэлемост, -та муж. @теленаблюдение тэленагляданне, -ння ср. @теленовости тэленавіны, -він мн. @телёнок муж. цяля и цялё, -ляці ср.
загнать, куда Макар телят не гонял загнаць, куды Макар цялят не ганяў @теленомус зоол. тэленомус, -са муж. @телеобъектив фото тэлеаб'ектыў, -тыва муж. @телеозавр палеонт. тэлеазаўр, -ра муж. @телеологический, телеологичный тэлеалагічны @телеология филос. тэлеалогія, -гіі жен. @телеоператор тэлеаператар, -ра муж. @телеочерк тэленарыс, -са муж. @телепанорама тэлепанарама, -мы жен. @телепатический тэлепатычны @телепатия тэлепатыя, -тыі жен. @телепень обл. цяльпук, род. цельпука муж. @телепередатчик тех. тэлеперадатчык, -ка муж. @телепередача тэлеперадача, -чы жен. @телеповесть тэлеаповесць, -ці жен. @телепортация тэлепартацыя, -цыі жен. @телепортрет тэлепартрэт, -та муж. @телепостановка тэлепастаноўка, -кі жен. @телепремьера тэлепрэм'ера, -ры жен. @телеприёмник тэлепрыёмнік, -ка муж. @телепрограмма тэлепраграма, -мы жен. @телепропаганда тэлепрапаганда, -ды жен. @телепублицист тэлепубліцыст, -та муж. @телепублицистика тэлепубліцыстыка, -кі жен. @телерадиокомпания тэлерадыёкампанія, -ніі жен. @телерадиола тэлерадыёла, -лы жен. @телереклама тэлерэклама, -мы жен. @телерегулирование тэлерэгуляванне, -ння ср. @телерепортаж тэлерэпартаж, -жу муж. @телерепортёр тэлерэпарцёр, -ра муж. @телеса мн. ирон., шутл. цела, -ла ср. @телесвязь тэлесувязь, -зі жен. @телесеанс тэлесеанс, -са муж. @телесериал тэлесерыял, -ла муж. @телесигнал тэлесігнал, -ла муж. @телесигнализация тэлесігналізацыя, -цыі жен. @телескоп
I астр. тэлескоп, -па муж.
II зоол. тэлескоп, -па муж. @телескопический тэлескапічны @телескопия астр. тэлескапія, -піі жен. @телескопный астр. тэлескопны @телескоп-спектрометр тэлескоп-спектрометр, род. тэлескопа-спектрометра муж. @телесность книжн. цялеснасць, -ці жен. @телесный в разн. знач. цялесны
телесные повреждения цялесныя пакалечанні
телесное наказание цялесная кара
телесный цвет цялесны колер @телеспектакль тэлеспектакль, -ля муж. @телеспектроскоп астр. тэлеспектраскоп, -па муж. @телестанция тэлестанцыя, -цыі жен. @телестереоскоп астр. тэлестэрэаскоп, -па муж. @телестудия тэлестудыя, -дыі жен. @телесценарий тэлесцэнарый, -рыя муж. @телесценарист тэлесцэнарыст, -та муж. @телесъёмка тэлездымка, -кі жен. @телетайп тэлетайп, -па муж. @телетайпист тэлетайпіст, -та муж. @телетайпистка тэлетайпістка, -кі жен. @телетайпный тэлетайпны @телетайпограмма тэлетайпаграма, -мы жен. @телетеатр тэлетэатр, -ра муж. @телетрансляция тэлетрансляцыя, -цыі жен. @телеуправление (телемеханическое управление) тэлекіраванне, -ння ср. (тэлемеханічнае кіраванне) @телеуправляемый тэлекіравальны @телеустановка тэлеўстаноўка, -кі жен. @телефакс телефон. тэлефакс, -са муж. @телефестиваль тэлефестываль, -лю муж. @телефикация тэлефікацыя, -цыі жен. @телефильм тэлефільм, -ма муж. @телефицировать совер., несовер. тэлефікаваць @телефон тэлефон, -на муж.
междугородный телефон міжгародні тэлефон
полевой телефон палявы тэлефон
телефон-автомат тэлефон-аўтамат
говорить по телефону гаварыць па тэлефоне @телефонизация тэлефанізацыя, -цыі жен. @телефонизирование тэлефанізаванне, -ння ср. @телефонизированный тэлефанізаваны @телефонизировать совер., несовер. тэлефанізаваць @телефонизироваться несовер. страд. тэлефанізавацца @телефонирование тэлефанаванне, -ння ср. @телефонировать совер., несовер. тэлефанаваць @телефонист тэлефаніст, -та муж. @телефонистка тэлефаністка, -кі жен. @телефония тэлефанія, -ніі жен. @телефонный тэлефонны @телефонограмма тэлефанаграма, -мы жен. @телефото тэлефота нескл., ср. @телефотография тэлефатаграфія, -фіі жен. @телефотометр тэлефатометр, -ра муж. @телефотометрический тэлефотаметрычны @телеханский целяханскі @Телеханы гп. Целяханы, -хан @телехроника тэлехроніка, -кі жен. @телехроникёр тэлехранікёр, -ра муж. @телец муж. книжн. уст. цяля, -ляці ср.
золотой телец залаты цялец @Телец астр. Цялец, -льца муж. @телецентр (телевизионный центр) тэлецэнтр, -ра муж. (тэлевізійны цэнтр) @телеэкран тэлеэкран, -на муж. @телеэкранизация тэлеэкранізацыя, -цыі жен. @телеэпопея тэлеэпапея, -пеі жен. @телиться несовер. цяліцца @тёлка цялушка, -кі жен. @теллур хим. тэлур, -ру муж. @теллурий астр. тэлурый, -рыя муж. @теллурический тэлурычны @теллуровый хим. тэлуравы @тело в разн. знач. цела, -ла ср., мн. целы, -лаў
части тело часткі цела
твёрдое тело цвёрдае цела
геометрическое тело геаметрычнае цела
дрожать всем телом дрыжаць усім целам
инородное тело іншароднае цела
держать в чёрном теле трымаць у чорным целе
быть преданным душой и телом кому-либо быць адданым душой і целам каму-небудзь
(быть) в теле (быць) у целе
спасть с тела схуднець
войти в тело папаўнець, патаўсцець @телогрейка разг. целагрэйка, -кі жен. @телодвижение ср. рух цела, рух, род. руху муж.
гимнастические телодвижения гімнастычныя рухі
без лишних телодвижений без лішніх рухаў @телок муж. разг. цяля, -ляці ср. @телорез бот. разак, -ку муж. @телосложение ср. склад цела; целасклад, -ду муж., склад, род. складу муж. @телофаза биол. целафаза, -зы жен. @телохранитель целаахоўнік, -ка муж. @телушка уменьш.-ласк. цялушка, -кі жен.
за морем телушка-полушка, да рубль перевозу за морам цяля-паўрубля, ды сто перавозу @тельник муж.
1. (нижняя рубашка) прост. ніжняя кашуля
2. уст. (нательный крест) нацельны крыж @тельный разг.
1. нацельны
2. цялесны
тельного цвета цялеснага колеру @тельняшка жен. разг.
1. (матроска) цяльняшка, -кі жен.
2. (нижняя рубашка) нацельнік, -ка муж., кашуля, -лі жен. @тельфер тех. тэльфер, -ра муж. @тельце уменьш.-ласк. цельца, -ца ср. @телятина цяляціна, -ны жен. @телятник цялятнік, -ка муж. @телятница цялятніца, -цы жен. @телячий цялячы
телячий восторг цялячае захапленне
телячьи нежности цялячыя пяшчоты @тем
I мест. дат., твор. см. тот
II (составная часть сложного союза) тым
чем больше, тем лучше чым больш, тым лепш
тем более тым больш
тем временем тым часам
тем не менее тым не менш
вместе с тем разам з тым
между тем між (паміж) тым, тым часам @тема тэма, -мы жен. @тематика тэматыка, -кі жен. @тематический тэматычны @тембр тэмбр, род. тэмбру муж. @тембральный тэмбральны @тембровый тэмбравы @теменной анат. цемянны @темень разг. цемра, -ры жен. @Темза р. Тэмза, -зы жен. @теми мест. твор. см. тот @темляк воен. цямляк, род. цемляка муж. @тёмная сущ. (арестантская) уст. халодная, -най жен. @темнеть несовер. в разн. знач. цямнець @темнеться разг.
1. безл. цямнецца
уже темнеется ужо цямнеецца
2. (выделяться тёмным цветом) цямнець @темник
I (сборник тем) разг. тэмнік, -ка муж.
II (татарский военачальник) ист. цемнік, -ка муж. @темнить несовер. в разн. знач. цямніць @темница уст., книжн. турма, -мы жен. @темничный турэмны @темнее сравнит. ст.
1. нареч. цямней
2. прил. цямнейшы @темно нареч., безл. в знач. сказ. цёмна @темнобородый цёмнабароды @темнобровый цемнабровы @тёмно-бурый цёмна-буры @темноволосый цёмнавалосы @темноглазый цемнавокі @тёмно-зелёный цёмна-зялёны @темнокожий цемнаскуры @тёмно-коричневый цёмна-карычневы, цёмна-руды @тёмно-красный цёмна-чырвоны @темноликий уст. цемнатвары, цёмнааблічны @темнолиственный цёмналісцёвы @темнолистый цемналісты @темнолицый цемнатвары @тёмно-русый цёмна-русы @тёмно-серый цёмна-шэры @тёмно-синий цёмна-сіні @темнота
1. цемната, -ты жен., цемра, -ры жен.
2. перен. (невежество) разг. цемната, -ты жен. @тёмно-фиолетовый цёмна-фіялетавы @тёмнохвойный цёмнахваёвы @темноцветный цемнаколерны @тёмно-шоколадный цёмна-шакаладны @тёмный в разн. знач. цёмны
тёмная ночь цёмная ноч
тёмные волосы цёмныя валасы
тёмная вода мед. цёмная вада
тёмный смысл цёмны сэнс
тёмное дело цёмная справа
светлые и тёмные воспоминания светлыя і цёмныя ўспаміны
тёмные силы цёмныя сілы
темным-темно цёмна-цёмна, цямнюсенька
тёмный лес цёмны лес
темна вода во облацех цёмная справа, нічога не ясна @темп в разн. знач. тэмп, род. тэмпу муж.
в темпе у тэмпе @темпера жив. тэмпера, -ры жен. @темперамент в разн. знач. тэмперамент, -ту муж. @темпераментность тэмпераментнасць, -ці жен. @темпераментный тэмпераментны @температура в разн. знач. тэмпература, -ры жен.
комнатная температура хатняя тэмпература
температура кипения воды тэмпература кіпення вады
повышенная температура павышаная тэмпература @температурить несовер. разг. тэмпературыць @температурный тэмпературны
температурный шов тех. тэмпературнае шво @темперация муз. тэмперацыя, -цыі жен. @темперированный муз. тэмпераваны @темперировать совер., несовер. муз. тэмпераваць @темперироваться несовер. страд. тэмперавацца @темперный жив. тэмперны @темпограф спец. тэмпограф, -фа муж. @темпоритм муз. тэмпарытм, -му муж. @темь разг. цемра, -ры жен. @темя цемя, род. цемя и цемені ср. @тенакль типогр. тэнакль, -кля муж. @тенардит мин. тэнардыт, -ту муж. @тенденциозно нареч. тэндэнцыйна @тенденциозность тэндэнцыйнасць, -ці жен. @тенденциозный тэндэнцыйны @тенденция тэндэнцыя, -цыі жен. @тендер ж.-д., мор. тэндэр, -ра муж. @тендерный тэндэрны @теневой в разн. знач. ценявы
теневая сторона здания ценявы бок будынка
теневая краска ценявая фарба
теневая сторона ценявы бок
теневой кабинет ценявы кабінет
теневая экономика ценявая эканоміка @тенёк разг. цянёк, род. цяньку муж. @тенелюбивый бот. ценелюбівы, ценялюбны @Тенерифе о-в Тэнэрыфэ нескл., муж. @тенерифский тэнэрыфскі @тенёта цянёты, -таў ед. нет @тенётник зоол. павук, -ка муж., цянётнік, -ка муж. @тенётный цянётны @тензодатчик спец. тэнзадатчык, -ка муж. @тензометр спец. тэнзометр, -ра муж. @тенистость цяністасць, -ці жен. @тенистый цяністы @теннис спорт. тэніс, -са муж. @теннисист тэнісіст, -та муж. @теннисистка тэнісістка, -кі жен. @тенниска тэніска, -кі жен. @теннисный спорт. тэнісны @тенор в разн. знач. тэнар, -ра муж. @тенористый разг. тэнарысты @теноровый тэнаровы @тенорок уменьш. разг. тэнарок, -рка муж. @тент тэнт, род. тэнта муж. @тентовый тэнтавы @тень жен.
1. цень, род. ценю муж.
2. (затенённое место) цень, род. ценю муж., цянёк, род. цяньку муж.; халадок, -дку муж.
отдыхать в тени адпачываць у цяньку (у халадку)
3. перен. цень, род. ценю муж.
и тени нет сомнения і ценю няма сумнення
на лице промелькнула тень беспокойства па твары прамільгнуў цень неспакою
наводить тень наводзіць цень
осталась одна тень застаўся адзін цень
держаться в тени трымацца ў цяні
ходить за кем-либо как тень хадзіць за кім-небудзь як цень @тенькать несовер. разг. цінькаць @теобромин фарм. тэабрамін, -ну муж. @теогония миф. тэагонія, -ніі жен. @теодицея рел. тэадыцэя, -цэі жен. @теодолит геод. тэадаліт, -та муж. @теократический тэакратычны @теократия тэакратыя, -тыі жен. @теолог рел. тэолаг, -га муж. @теологический тэалагічны @теология рел. тэалогія, -гіі жен. @теорема мат., лог. тэарэма, -мы жен. @теоретизирование тэарэтызаванне, -ння ср. @теоретизировать несовер. тэарэтызаваць @теоретик тэарэтык, -ка муж. @теоретико-познавательный тэарэтыка-пазнавальны @теоретически нареч. тэарэтычна @теоретический тэарэтычны @теоретично нареч. тэарэтычна @теоретичность тэарэтычнасць, -ці жен. @теоретичный тэарэтычны @теория в разн. знач. тэорыя, -рыі жен.
марксистско-ленинская теория марксісцка-ленінская тэорыя
теория классовой борьбы тэорыя класавай барацьбы
теория познания филос. тэорыя пазнання
теория отражения филос. тэорыя адлюстравання
теория стадийного развития растений биол. тэорыя стадыйнага развіцця раслін
теория происхождения видов Дарвина тэорыя паходжання відаў Дарвіна @теософ тэасоф, -фа муж. @теософический тэасафічны @теософия рел. тэасофія, -фіі жен. @теософка разг. тэасофка, -кі жен. @теософский тэасофскі @теофедрин фарм. тэафедрын, -ну муж. @теофиллин фарм. тэафілін, -ну муж. @теперешний разг. цяперашні @теперь нареч. цяпер @теплее сравнит. ст.
1. нареч. цяплей
2. прил. цяплейшы @тёпленький разг. цёпленькі
тёпленькое местечко цёпленькае месцейка @теплеть несовер. в разн. знач. цяплець @теплить
Iеплить) несовер. уст. (жечь свечу, лампаду) паліць
II (теплить) несовер. цяпліць @теплиться несовер.
1. (гореть) гарэць
2. перен. тлець
в нём ещё теплится надежда у ім яшчэ тлее надзея @теплица цяпліца, -цы жен. @тепличница цяплічніца, -цы жен. @тепличный прям., перен. цяплічны
тепличный цветок прям., перен. цяплічная кветка
тепличное растение прям., перен. цяплічная расліна
тепличное хозяйство цяплічная гаспадарка
тепличные культуры цяплічныя культуры
тепличное воспитание перен. цяплічнае выхаванне @тепло
I ср. сущ. цяпло, -ла ср.; (теплота) цеплыня, -ні жен.
много тепла шмат цяпла
II нареч., безл. в знач. сказ. цёпла
тепло встретить цёпла сустрэць
сегодня тепло сягоння цёпла @тепловидение цеплабачанне, -ння ср. @тепловизионный цеплавізійны @тепловизор цеплавізар, -ра муж. @тепловоз ж.-д. цеплавоз, -за муж. @тепловозный цеплавозны
тепловозная тяга цеплавозная цяга @тепловозостроение цеплавозабудаванне, -ння ср. @тепловозостроитель цеплавозабудаўнік, -ка муж. @тепловозостроительный цеплавозабудаўнічы @тепловой цеплавы
тепловая энергия цеплавая энергія @тепловыделяющий прил. цеплавыдзяляльны @теплогенератор тех. цеплагенератар, -ра муж. @теплоёмкий цеплаёмісты @теплоёмкость физ. цеплаёмістасць, -ці жен. @теплозащита тех. цеплаахова, -вы жен. @теплозащитный цеплаахоўны @теплозвукоизоляционный цеплагукаізаляцыйны @теплозвукоизоляция цеплагукаізаляцыя, -цыі жен. @теплоизоляционный тех. цеплаізаляцыйны @теплоизоляция цеплаізаляцыя, -цыі жен. @теплокровные мн. сущ. зоол. цеплакроўныя, -ных @теплокровный цеплакроўны @теплолечение цеплалячэнне, -ння ср. @теплолюбивость цеплалюбівасць, -ці жен., цеплалюбнасць, -ці жен. @теплолюбивый цеплалюбівы, цеплалюбны @тепломагистраль цепламагістраль, -лі жен. @тепломассообмен физ., тех. цепламасаабмен, -ну муж. @тепломассообменный цепламасаабменны @тепломер цепламер, -ра муж. @тепломерный цепламерны @теплонепроницаемый физ. цепланепранікальны @теплоноситель тех. цепланасіцель, -ля муж. @теплообеспечение цеплазабеспячэнне, -ння ср. @теплообмен физ. цеплаабмен, -ну муж. @теплообменный цеплаабменны @теплообразование физ. цеплаўтварэнне, -ння ср. @теплообразовательный цеплаўтваральны @теплоотдача физ. цеплааддача, -чы жен. @теплоотражательный физ. цеплаадбівальны @теплопередача физ. цеплаперадача, -чы жен. @теплопоглощающий прил. физ. цеплапаглынальны @теплопотеря физ. цепластрата, -ты жен. @теплопровод тех. цеплаправод, -да муж. @теплопроводность физ. цеплаправоднасць, -ці жен. @теплопроводный цеплаправодны @теплопродукция физиол. цеплапрадукцыя, -цыі жен. @теплопрозрачность физ. цеплапразрыстасць, -ці жен. @теплопрозрачный цеплапразрысты @теплорегуляция физ. цепларэгуляцыя, -цыі жен. @теплосеть цепласетка, -кі жен. @теплосиловой тех. цепласілавы
теплосиловая установка цепласілавая ўстаноўка @теплоснабжение цеплазабеспячэнне, -ння ср. @теплосодержание ср. физ. цеплазмяшчальнасць, -ці жен. @теплостойкий тех. цеплаўстойлівы @теплостойкость цеплаўстойлівасць, -ці жен. @теплота жен.
1. физ. цеплата, -ты жен.
2. прям., перен. (тепло) цеплата, -ты жен., цеплыня, -ні жен., цяпло, -ла ср.
на дворе такая теплота! на дварэ такая цеплата (цеплыня, такое цяпло)
душевная теплота душэўная цеплата (цеплыня) @теплотворность физ. и пр. цеплатворнасць, -ці жен. @теплотворный цеплатворны @теплотехник цеплатэхнік, -ка муж. @теплотехника цеплатэхніка, -кі жен. @теплотехнический цеплатэхнічны @теплотрасса цеплатраса, -сы жен. @теплоустойчивость цеплаўстойлівасць, -ці жен. @теплоустойчивый цеплаўстойлівы @теплофизик цеплафізік, -ка муж. @теплофизика физ. цеплафізіка, -кі жен. @теплофизический цеплафізічны @теплофикационный цеплафікацыйны @теплофикация цеплафікацыя, -цыі жен. @теплофицированный цеплафікаваны @теплофицировать совер., несовер. цеплафікаваць @теплофицироваться несовер. страд. цеплафікавацца @теплоход цеплаход, -да муж. @теплоходный цеплаходны @теплоходостроение цеплаходабудаванне, -ння ср. @теплоцентраль тех. цеплацэнтраль, -лі жен. @теплоэлектрический цеплаэлектрычны @теплоэлектростанция цеплаэлектрастанцыя, -цыі жен. @теплоэлектроцентраль цеплаэлектрацэнтраль, -лі жен. @теплоэнергетик цеплаэнергетык, -ка муж. @теплоэнергетика физ. цеплаэнергетыка, -кі жен. @теплоэнергетический цеплаэнергетычны @теплоэнергия цеплаэнергія, -гіі жен. @теплушка разг. цяплушка, -кі жен. @тёплый в разн. знач. цёплы
тёплое молоко цёплае малако
тёплый день цёплы дзень
тёплый дождь цёплы дождж
тёплая одежда цёплая вопратка
тёплая квартира цёплая кватэра
тёплое слово цёплае слова
тёплый приём цёплы прыём
тёплые краски цёплыя фарбы
тёплая компания цёплая кампанія
тёплое местечко цёплае месцейка @теплынь жен. разг. цеплыня, -ні жен., цяпло, -ла ср., цеплата, -ты жен. @тепляк в разн. знач. цяпляк, род. цепляка муж. @терапевт мед. тэрапеўт, -та муж. @терапевтический тэрапеўтычны @терапия мед. тэрапія, -піі жен. @тератолог биол. тэратолаг, -га муж. @тератологический биол., иск. тэраталагічны
тератологический орнамент иск. тэраталагічны арнамент @тератология биол. иск. тэраталогія, -гіі жен. @тератома мед. тэратома, -мы жен. @тербий хим. тэрбій, -бію муж. @теребилка с.-х. церабілка, -кі жен. @теребильный с.-х. церабільны @теребильщик церабільшчык, -ка муж. @теребильщица церабільшчыца, -цы жен. @теребить несовер.
1. перабіраць; (дёргать) тузаць; (тормошить) тармасіць; (щипать) скубці
2. (лён, коноплю) рваць; (машиной - ещё) церабіць
3. перен. тузаць, тармасіць @теребиться страд.
1. перабірацца; тузацца; тармасіцца
2. рвацца; церабіцца; см. теребить 1,2 @теребление с.-х. рванне, -ння ср.; церабленне, -ння ср.; см. теребить 2 @Терек р. Церак, -ка муж. @терем уст., поэт. церам, -ма муж. @теремок уменьш.-ласк. церамок, -мка муж. @терескен бот. тэраскен, -ну муж. @тереть несовер.
1. церці; шараваць
тереть лицо церці твар
2. (измельчать) церці; (тёркой) драць; дзерці
тереть краски церці фарбы
тереть хрен драць (дзерці) хрэн
3. (причинять боль) муляць, церці
сапог трёт ногу бот муляе (трэ) нагу @тереться
1. церціся; шаравацца
2. перен. разг. церціся; ацірацца
3. страд. церціся; шаравацца; драцца, дзерціся; см. тереть 1,2 @Тереховка гп. Церахоўка, -кі жен. @тереховский церахоўскі @терзание ср.
1. (действие) раздзіранне, -ння ср., рванне, -ння ср.; см. терзать 1
2. (страдание) мука, -кі жен., мучэнне, -ння ср.; пакута, -ты жен. @терзать несовер.
1. (раздирать) раздзіраць; рваць
2. перен. (причинять страдание) мучыць; (душу, сердце) кроіць @терзаться
1. (страдать) мучыцца, пакутаваць
2. страд. раздзірацца, рвацца; мучыцца; кроіцца; см. терзать @териолог тэрыёлаг, -га муж. @териологический тэрыялагічны @териология тэрыялогія, -гіі жен. @тёрка
1. (предмет кухонного обихода) тарка, -кі жен.
2. с.-х. цёрка, -кі жен. @термальный геол. тэрмальны
термальные источники тэрмальныя крыніцы @Термез г. Тэрмез, -за муж. @термезский тэрмезскі @термидор ист. тэрмідор, -ра муж. @термидорианец ист., полит. тэрмідарыянец, -нца муж. @термидорианский тэрмідарыянскі @термидорианство ист., полит. тэрмідарыянства, -ва ср. @термин в разн. знач. тэрмін, -на муж. @терминал тэрмінал, -ла муж. @терминатор астр. тэрмінатар, -ра муж. @терминизм филос. тэрмінізм, -му муж. @терминирование тэрмінаванне, -ння ср. @терминированный тэрмінаваны @терминировать совер., несовер. тэрмінаваць @терминироваться несовер. страд. тэрмінавацца @терминологический тэрміналагічны @терминология тэрміналогія, -гіі жен. @термист тэрміст, -та муж. @термистор спец. тэрмістар, -ра муж. @термит
I хим., тех. тэрміт, -ту муж.
II зоол. тэрміт, -та муж. @термитник тэрмітнік, -ка муж.; см. термит II @термитный хим. тех. тэрмітны @термитовый физ., тех. см. термитный @термический физ., тех. тэрмічны @термия физ. тэрмія, -міі жен. @термоанемометр тех. тэрмаанемометр, -ра муж. @термобарокамера мед. тэрмабаракамера, -ры жен. @термобатарея эл. тэрмабатарэя, -рэі жен. @термобумага тэрмапапера, -ры жен. @термогенератор эл. тэрмагенератар, -ра муж. @термогенераторный тэрмагенератарны @термограмма метеор. тэрмаграма, -мы жен. @термограф метеор. тэрмограф, -фа муж. @термографический тэрмаграфічны @термография тэрмаграфія, -фіі жен. @термодинамика физ. тэрмадынаміка, -кі жен. @термодинамический тэрмадынамічны @термозит стр. тэрмазіт, -ту муж. @термозитобетон стр. тэрмазітабетон, -ну муж. @термоизолированный тех. тэрмаізаляваны @термоизоляционный тэрмаізаляцыйны @термоизоляция тех. тэрмаізаляцыя, -цыі жен. @термоионный физ. тэрмаіонны @термокамера тэрмакамера, -ры жен. @термокопир тех. тэрмакапір, -ра муж. @термолюминесценция спец. тэрмалюмінесцэнцыя, -цыі жен. @термомагнитный физ. тэрмамагнітны @термометр тэрмометр, -ра муж. @термометрический физ. тэрмаметрычны @термометрия физ. тэрмаметрыя, -рыі жен. @термообработка тэрмаапрацоўка, -кі жен. @термопара эл. тэрмапара, -р