Атрад Лускакрылыя (Lepidoptera), сямейства Соўкі (Noctuidae)
Статус. III катэгорыя. Колькасць скарачаецца. Занесена ў Чырвоную кнігу СССР [1].
Значэнне ў захаванні генафонду. Адзін з відаў шматлікага роду, характэрнага лясной зоне, да якой належыць Беларусь.
Кароткае апісанне. Вялікі прыгожы начны матыль. Размах крылаў да 10 см. Пярэднія крылы шэрыя з складаным малюнкам з шматлікіх хвалістых папярочных ліній і палос. Заднія крылы чорныя з шырокай блакітнай перавяззю і белымі махрамі. Цела масіўнае, густаапушанае. Вусікі доўгія, ніткападобныя.
Пашырэнне. Ад Заходняй Эўропы да Прыморскага краю ў лясной зоне, за выключэннем хвойных насаджэнняў [1, 2].
Месцы пражывання. Прарэджаныя ўчасткі мяшаных і лісцевых лясоў. Аддае перавагу старым асіннікам і бярэзнікам.
Колькасць і тэндэнцыі яе змянення. У Беларусі значна скарацілася. Калі ў 50-я гады на прынаду, якая бродзіць, за адзін вечар у адным месцы можна было лёгка злавіць 30 і больш экземпляраў, то ў апошнія гады за ўвесь сезон на святлолавушку трапляе 5-9 экземпляраў.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Пагаршэнне стану месцаў пражывання або іх поўнае вынішчэнне ў выніку гаспадарчых мерапрыемстваў. Месцам пражывання шкодзяць рэкрэацыйныя нагрузкі, гаспадарчая дзейнасць (асушэнне, раскарчоўка, лесанарыхтоўкі). У парках і населеных пунктах матылі гінуць, апякаючыся аб ліхтары.
Асаблівасці біялогіі. За год дае 1 пакаленне. Найбольш актыўны лёт матылёў з сярэдзіны да канца жніўня. Лёт пачынаецца позна ўвечары і заканчваецца а 2 гадзіне ночы. Матылі збіраюцца вакол дрэў з сокам (удзень сок бродзіць і служыць добрай прынадай). Адкладанне яек і кармленне вусеняў адбываюцца ў кронах высокіх дрэў таполі, асіны, бярозы, ясеня. Тут жа вусені акукліваюцца ў лёгкіх коканах. Зімуюць яйкі [2].
Развядзенне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Занесена ў Чырвоную кнігу Беларусі з 1981 г.
Неабходныя меры аховы. Від трэба ахоўваць у месцах пражывання ва ўсіх запаведніках краіны.
Літ.: 1. Красная книга СССР, 1984; 2. Мержеевская, Литвинова, Молчанова, 1984.
А.Літвінава
