Шылер Фрыдрых (Schiller Friedrich; 1759-1805), нарадзіўся ў горадзе Марбаху (герцагства Вюртэмберг) 10.11.1759 года ў сям'і вайсковага фельчара. Пасля чатырохгадовага навучання ў лацінскай школе ён быў адпраўлены вучыцца на медыка ў вайсковай школе-акадэміі паблізу Штутгарта. Гэтая навучальная ўстанова, створаная паводле загаду герцага вюртэмбергскага Карла-Яўгена, мела сумную славу з прычыны суровага рэжыму, які панаваў у ёй. Нягледзячы на гэта, яшчэ зусім малады Фрыдрых Шылер сур'ёзна зацікавіўся філасофіяй, эстэтыкай, гісторыяй, пачаў пісаць вершы і паэмы. Займаючыся апошні год у акадэміі, ён стварыў свой першы буйны твор - драму «Разбойнікі» (1781), увесь пафас якой быў накіраваны супраць тыранаў. Кожны новы драматычны твор: «Змова Фіескі ў Генуі» (1782), «Падступства і каханне» (1783) і асабліва «Дон Карлас» (1787) замацоўваюць за Шылерам славу «нямецкага Шэкспіра». У фармаванні творчай асобы Шылера таксама адбываецца пералом - ад юначых ідэалаў «Буры і націску» ён паступова пераходзіць да творчага метаду, які прынята называць веймарскім класіцызмам. У канцы 80-х - першай палове 90-х гадоў 18 стагоддя з'яўляецца шэраг гістарычных і філасофска-эстэтычных прац Фрыдрыха Шылера, адбываецца яго збліжэнне з Гётэ (Шылер ад 1787 года з перапынкамі таксама, як і Гётэ, жыве ў Веймары). У сярэдзіне 90-х гадоў узнікаюць цудоўныя Шылеравы балады - «Рукавічка», «Нырэц» («Кубак»), «Рыцар Тогенбург», «Зарука», «Івікавы жураўлі», «Палікратаў пярсцёнак» і іншыя.
Апошняе дзесяцігоддзе жыцця Фрыдрыха Шылера - гэта час, калі ён стварае новыя выдатныя драматычныя творы «Валенштэйн» (1797-1799), «Марыя Сцюарт» (1800), «Дзяўчына з Арлеана» (1801), «Мэсінская нявеста» (1803), «Вільгельм Тэль» (1804). Апошні твор выдатнага паэта і драматурга гістарычная драма «Дзімітрый», адной з дзейных асоб якога, дарэчы, з'яўляецца выдатны дзеяч нашай беларускай гісторыі Леў Сапега, застаецца няскончанай, бо 09.05.1805 года Шылерава сэрца спыняецца навекі.
Творчасць Фрыдрыха Шылера здаўна прыцягвала ўвагу беларускіх пісьменнікаў і паэтаў. Яго найлепшыя творы ўвасоблены па-беларуску Максімам Багдановічам, Піменам Панчанкам, Кузьмой Чорным, Васілём Сёмухам, Юркам Гаўруком, Алесем Дударом, іншымі паэтамі і перакладчыкамі.
Крыніца: Хрэстаматыя па літаратуры народаў свету. Менск, 1995.
