Пальчатакарэннік балтыйскі (Dactylorhiza baltica (Klinge) Orlova, 1970)
Парадак Ятрышнікакветныя (Orchidales), сямейства Ятрышнікавыя (Orchidaceae)

Статус. III катэгорыя. Рэдкі від, які знікае.
Значэнне ў захаванні генафонду. Усходнеэўрапейска-сібірскі від [1]. Дэкаратыўная і лекавая расліна.
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна вышынёй 30-60 см з парай пальчата-раздзеленых сціснутых клубняў. Лісце прадаўгавата-ланцэтнае, плоскае, з карычневымі або пурпуровымі плямамі. Кветкі фіялетава-пурпуровыя, сабраны ў коласападобнае суквецце. Губа трохлопасцевая з цёмна-фіялетавымі плямкамі, сярэдняя лопасць даўжэйшая за бакавыя [2].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў чэрвені-ліпені. Размнажаецца насеннем.
Пашырэнне. Скандынавія, Сярэдняя Эўропа. У Беларусі вядомы месцазнаходжанні ў Ляхавіцкім, Маларыцкім і Камянецкім (Белавежская пушча) [3] раёнах; Браслаўскім, Глыбоцкім і Лепельскім (Бярэзінскі запаведнік) [4]; Мастоўскім, Астравецкім, Ашмянскім і Свіслацкім (Белавежская пушча); Дзяржынскім, Менскім, Мядзельскім, Пухавіцкім, Чэрвеньскім, Асіповіцкім і Чавускім раёнах. Раней адзначаўся ў Бешанковіцкім, Рагачоўскім і Светлагорскім раёнах, а таксама ў наваколлі Магілева [4].
Месцы росту. Нізінныя закуставаныя лугі, даліны рэк, радзей сырыя лясы, зараснікі хмызняку і сырыя лясныя паляны на водападзелах.
Характар росту. Трапляецца невялікімі групамі і адзінкавымі экземплярамі на абмежаваных плошчах.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Змяненне месцаў росту ў выніку гаспадарчай дзейнасці (меліярацыя, узорванне зямель, выпас жывёлы), збор квітучых раслін, выкопванне клубняў для атрымання салепу.
Культываванне. Не культывуецца.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Белавежскай пушчы і Бярэзінскім запаведніку.
Неабходныя меры аховы. Стварэнне спецыялізаваных батанічных заказнікаў, кантроль за станам папуляцый.

Літ.: 1. Аверьянов, 1983; 2. Флора Европейской части СССР, т. 2, 1976; 3. Николаева, Зефиров, 1971; 4. Березинский биосферный заповедник, 1983; 5. Флора БССР, т. 1, 1949.

І.Швец

Паведаміць пра недакладнасьць