Вупыр (Вупар)

Толькі людзі, што мелі пры жыцці сувязь з нячыстай сілай, ператвараюцца пасля смерці ў Вупараў. Па начах яны прыходзяць у хаты сваіх былых ворагаў, а часам нават сяброў і родных, кладуцца на грудзі абранай ахвяры, прыпадаюць вуснамі да яе сэрца і высмоктваюць гарачую кроў. Убачыўшы Вупара, можна даведацца, кім ён быў пры жыцці, таму што асноўныя рысы ён захоўвае і пасля смерці, толькі яго вусны распухаюць ад частага смактання, а язык робіцца востры, як змяінае джала. Яго Вупар і запускае ў грудзі чалавека і потым з ранкі высмоктвае кроў. Рана застаецца невялікая, яе і не заўважыш, тым больш што Вупар яе ўмела замазвае.

Толькі па бледным твары - так гаворыць павер'е - можна пазнаць ахвяру прагнасці Вупара. Тады трэба запрасіць дасведчанага чалавека, знахара, каб даведацца, хто гэты Вупар. Зрэшты, для смельчака - гэта справа няцяжкая. Трэба на ноч схаваць пад пасудзіну запаленую васковую свечку, стараючыся, каб яна не патухла. А пасля паўночы, калі разгульвае нячыстая сіла, трэба час ад часу падымаць пасудзіну і асвятляць пакой. Пры раптоўным асвятленні Вупар відзён. Тады бі яго наводмаш асінавым паленам, загадзя, вядома, падрыхтаваным. Такім чынам яго можна адахвоціць хадзіць у гэты дом. Але каб канчаткова спыніць начныя наведванні, для гэтага павер'е рэкамендуе прыгледзецца, да каго з памерлых вядомых чараўнікоў ён падобны. Дазнаўшыся, трэба раскапаць труну гэтага чараўніка, адсекчы яму галаву і пакласці яе між ног, а цела прыбіць да зямлі асінавым калом. Гэта лічыцца радыкальным сродкам супраць Вупара. (Богданович, с. 57-58.)

«Вупар» выходзіць на паверхню зямлі па ўласных пабуджэннях, каб нашкодзіць людзям. Сам іх выхад з труны адбываецца без старонняй дапамогі, і наогул, для цела іх не існуе натуральных перашкод. Цела «Вупара» на працягу ўсяго часу хаджэнняў па зямлі не паддаецца тленню, яно ляжыць у труне, як жывое, з расплюшчанымі вачыма. Ёсць павер'е, што калі чалавек, паміраючы, будзе пра што-небудзь моцна шкадаваць, то ён абавязкова дзеля гэтага прадмета будзе прыходзіць з таго свету «Вупарам». (Демидович, гл. IV, с. 140.)

Вупыр, ва ўяўленні народа, часам бывае даволі велікадушны, прынамсі, на думку тых смельчакоў, якія аказаліся ненапалоханымі.

Вупыр, таксама як і Сатана, можа ператварацца ў розныя стварэнні. Ён можа не толькі сам мяняць сваё аблічча, але і чалавека ператварыць у любога звера.

Вупыр пасля смерці можа рабіць усё тое, што і пры жыцці... Бываюць, напрыклад, выпадкі, калі мярцвяк прыходзіць уночы да сваёй жонкі і застаецца з ёю ў інтымнай блізкасці, іншыя наведваюць каханку, але кожны з іх перад спевам пеўня павінен вярнуцца ў сваю магілу.

Вупыр настолькі помслівы, што за кожную знявагу ў свой адрас, за самую малую крыўду, нават за нястрыманае слова або жывым разрывае чалавека, або адкручвае яму галаву.

Вупыр, як і Сатана, палохае людзей і чыніць ім розныя штукі. Чалавек, калі ён толькі разумны, можа з лёгкасцю ашукаць Вупыра, бо той не ў стане дазнацца пра тое, пра што чалавек думае.

Чалавек, прыгнечаны Вупыром, каб выйграць час, можа яго загаварыць. З першым спевам пеўня небяспечны час мінае: Вупыр знікае, а чалавек, дзякуючы сваёй гаварлівасці, застаецца цэлы. (Federowski, s. 64, 66, 67, 69, 70, 72.)

Ад Вупыра. «Калі мрэц задушыць мужчыну, то каб ажыў, трэба як найхутчэй на правай руццэ і левай назе пасцінаць велькія пальцы, а калі бабу - то на левай руццэ і на правай назе». (Federowski, s. 339.)

Паведаміць пра недакладнасьць