Архімед (Άρχιμήδης; каля 287-212 да н.э.), старажытнагрэцкі навуковец. Распрацаваў метады вылічэння плошчаў, паверхняў і аб'ёмаў розных фігур і целаў. А. першы знайшоў плошчу эліпса, парабалічнага сегмента, паверхню конуса і шара, аб'ёмы шара і сферычнага сегмента. Працы А. былі правільна зразуметыя толькі пад час стварэння дыферэнцыяльнага і інтэгральнага злічэнняў А.Ньютанам і Г.Ляйбніцам. А. - адзін са стваральнікаў механікі як навукі. Пры абароне Сіракуз ад рымлян узначаліў інжынерную службу і стварыў шэраг прыстасаванняў. Даследаваў метады пошуку цэнтра цяжару целаў і стварыў матэматычную тэорыю вагара. Выразы А. «Дайце мне пункт апоры і я зрушу Зямлю» і «Эўрыка!» («Знайшоў!») вядомыя кожнаму адукаванаму чалавеку. Гл. Архімеда аксіёма, Архімедава спіраль, Архімеда целы.

Літ.: Каган В.Ф. Архимед. Краткий очерк о жизни и творчестве. М.; Л., 1951.

Паведаміць пра недакладнасьць