Навіны

Каманда парталу Slounik.org пры ўдзеле платформы "Мовазбор" падрыхтавала бібліяграфію беларускіх слоўнікаў і энцыклапедый на падставе выдання "Беларускія слоўнікі й энцыкляпэдыі. Бібліяграфія. Складальнікі Вітаўт Кіпель і Зьміцер Саўка. Нью Ёрк—Менск: Беларускі Інстытут Навукі й Мастацтва, [2002]. ХХХVIII, 568."

Цяпер вы хутка зможаце знайсці любы слоўнік, энцыклапедыю або іншыя, звязаныя з імі, звесткі паводле розных параметраў. Сэрвіс дазваляе шукаць па тыпах слоўнікаў (анамастычны, этымалагічны, словаўтваральны і г.д.), тэмах (адзенне, біялогія, гандаль і г.д.), геаграфічнай прывязцы, аўтарах, мове, месцы выдання, годзе выдання. Таксама можна шукаць па частцы назвы. Неўзабаве будуць дададзеныя звесткі, сабраныя аўтарамі пасля выхаду папяровага выдання. Плануецца, што бібліяграфія будзе папаўняцца далей.

"Гэтая бібліяграфічная праца — першая спроба складаньня бібліяграфіі беларускіх слоўнікаў (у тым ліку й энцыкляпэдычных) без тэматычнага, часавага, прасторавага ці якога іншага абмежаваньня. Папярэднія бібліяграфічныя працы ня ставілі перад сабою такой задачы, таму або адлюстроўваюць толькі адзін сэгмэнт акрэсьленай намі сукупнасьці крыніцаў, або акумулююць матэрыял са значна шырэйшага абсягу, што, зразумела, зьніжае рэпрэзэнтатыўнасьць бібліяграфічнага збору ў канкрэтнай сфэры.

Спрыяла збору лексыкаграфічнай літаратуры й апрыёрнае ўяўленьне, якое панавала ў заходнім славістычным сьвеце, што слоўнікавае (а пагатоў энцыкляпэдычнае) літаратуры на беларускай аснове амаль не існуе. Русафільства, характэрнае для значнай часткі навуковае грамадзкасьці Захаду, стала прычынаю таго, што славістыка й наагул навуковая цікавасьць да ўсходняй Эўропы нярэдка абмяжоўвалася русістыкаю, а у лінгвістыцы - расейскаю моваю. Нават існаваньне вялікіх славянскіх дыяспараў (польскай, украінскай ды інш.) істотна не мяняла становішча.

Таму пры сутыкненьні з багатымі радовішчамі лексычнага матэрыялу ўзмацнялася-выкрышталізоўвалася пераконаньне: на квантытатыўнай базе паказаць, што беларускае слоўніцтва рознабакова, шматгранна разьвітае. Рэсурсы беларускага слоўніцтва - закумуляваныя ў народнай мове, ідыяматыцы, у гістарычным справаводзтве, у немалых тэрміналягічных зборах - гэта гарант нашага існаваньня як сувэрэннае нацыі."

Да 100-годдзя БНР мы падрыхтавалі поўны збор перакладных слоўнікаў БНТ

Да 100-годдзя БНР мы падрыхтавалі у тэкставым выглядзе поўны збор (23 выпускі) перакладных тэрміналагічных слоўнікаў серыі "Беларуская навуковая тэрміналогія" (БНТ), укладзеных у 1920-х гадах. Таксама ўключаны некалькі тэрміналагічных слоўнікаў, якія выйшлі па-за рамкамі серыі БНТ. У адрозненне ад ранейшых сканаваных версій, тэкставы варыянт дазваляе ажыццяўляць паўнавартасных пошук, што дае слоўнікам новае жыццё.

У свеце існуе каля шасці тысяч натуральных моў, на якіх можна спяваць песні, баяць аповеды і складаць вершы, але колькасць літаратурных, стандартных моў многа меншая. У 1920-я гады ў кола элітарных стандартных моў, якія не абмяжоўваюцца сферамі мастацкай літаратуры і публіцыстыкі, але вольна адчуваюць сябе таксама ў стылях навуковай літаратуры і афіцыйнага справаводства, увайшла і беларуская мова. Выдадзеная ў 1922–1930 гадах серыя слоўнікаў «Беларуская навуковая тэрміналогія» ўвайшла ў гісторыю як выдатны навукова-арганізацыйны чын, які дазволіў адбыцца гэтаму вялікаму дасягненню. У гэты час у Мінску пад эгідай Інстытута беларускай культуры – легендарнага «Інбелкульта» – былі надрукаваны тэрміналагічныя слоўнікі з галіны матэматыкі, літаратуры, геаграфіі, логікі і псіхалогіі, геалогіі і мінералогіі, батанікі, музычнага мастацтва, лясной гаспадаркі, анатоміі, права, грамадазнаўства, заалогіі, мовазнаўства, глебазнаўства, бухгалтарскай справы, хіміі, сельскай гаспадаркі, фізікі, педагогікі, агульнай раслінагадоўлі.

Падрыхтоўка і здзяйсненне гэтага фундаментальнага для свайго часу праекта была б немагчымай без існавання пэўнага рэжыму дзяржаўнасці Беларусі. Элементамі праяўлення дзяржаўнасці былі заснаванне Навукова- тэрміналагічнай камісіі пры Народным камісарыяце асветы БССР (1921) і Інстытута беларускай культуры (1922). Выданні серыі «Беларуская навуковая тэрміналогія» ўвабралі ў сябе здабыткі папярэдняй выпрацоўкі тэрміналогіі 1916–1920 гг., здзейсненыя нярэдка па-за межамі сучаснай Беларусі (Беларускае навуковае таварыстве ў Вільні, 1918) і ў рамках навуковых інстытуцый, сфарміраваных у дасавецкі перыяд (Бюро па ўкладанні і перакладу падручнікаў у Мінску пры Народным сакратарыяце БНР, 1918; Мінскі беларускі педагагічны інстытут, 1918).

Сяргей Запрудскі

Выйшаў з друку слоўнік-даведнік Беларускія аднакарэнныя і сугучныя словы з расейскімі адпаведнікамі

Выйшаў з друку слоўнік-даведнік Беларускія аднакарэнныя і сугучныя словы з расейскімі адпаведнікамі.

Беларускія аднакарэнныя і сугучныя словы з рускімі адпаведнікамі.
М.Смаршчок
Менск: Вышэйшая школа, 2013. - 367 с.
ISBN 978-985-06-2223-5
Наклад: 1000 асобнікаў.

Аналізуюцца аднакарэнныя і сугучныя словы беларускай мовы з рускімі адпаведнікамі. Слоўнік-даведнік не мае аналагаў у айчыннай лексікаграфіі. У слоўнікавых артыкулах супастаўляюцца лексічныя пары сугучных слоў, тлумачацца значэнні і сэнсавыя своеасаблівасці кожнага з іх, а таксама прыводзяцца прыклады памылковага ўжывання. Адрасаваны тым, хто цікавіцца пытаннямі культуры мовы - вучням, выкладчыкам, студэнтам, журналістам, перакладчыкам.

Выйшаў з друку Этымалагічны слоўнік прыказак

Выйшаў з друку Этымалагічны слоўнік прыказак.

Этымалагічны слоўнік прыказак.
І.Лепешаў
Менск: Вышэйшая школа, 2014. - 141 с.
ISBN 978-985-06-2060-6
Наклад: 1000 асобнікаў.

Слоўнік такога тыпу выдаецца ўпершыню ў лексікаграфічнай практыцы. У ім раскрываюцца гісторыя і паходжанне больш за 400 прыказак сучаснай беларускай літаратурнай мовы. Для мовазнаўцаў, літаратуразнаўцаў, настаўнікаў, студэнтаў, шырокага кола чытачоў.

Выйшаў з друку Ангельска-беларускі слоўнік

Выйшаў з друку Ангельска-беларускі слоўнік.

Англійска-беларускі слоўнік. English-Belarusian Dictionary.
Пад рэд. Т.Сушы
Менск: Вышэйшая школа, 2013. - 765 с.
ISBN 978-985-06-2236-5
Наклад: 1000 асобнікаў.

Англійска-беларускі слоўнік змяшчае каля 60.000 слоў і ўстойлівых словазлучэнняў англійскай мовы з іх адпаведнікамі на беларускай мове, а таксама шматлікія прыклады іх ужывання. Англійска-беларускі слоўнік такога тыпу і памеру падрыхтаваны ў Беларусі ўпершыню. Слоўнік адрасуецца выкладчыкам ВНУ, настаўнікам школ, студэнтам, перакладчыкам, а таксама ўсім, хто карыстаецца англійскай і беларускай мовамі.

Дададзены Беларуска-расейскі слоўнік (Крапіва).

Чацвёртае выданне Слоўніка падрыхтавана ў адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь «Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі». Разлічаны на масавага чытача.

Дададзеная энцыклапедыя Гарады і вёскі Беларусі (10 кн.)

Дададзеная энцыклапедыя Гарады і вёскі Беларусі (10 кн.) у раздзел Кнігі ў PDF/DJVU (3,5 Gb, .djvu з пошукам; торэнт-файл).

Першае ў гісторыі Беларусі фундаментальнае шматтомнае энцыклапедычнае выданне, у якім на падставе навейшых архіўных і інш. крыніц адлюстраваны гісторыя і сучасны эканамічны і культурны стан усіх адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак Беларусі: 6 абласцей, 118 раёнаў, а таксама ўсіх населеных пунктаў кожнага раёна, уключаючы і тыя, якія зараз перасталі існаваць.

Дададзеная Беларуская энцыклапедыя (18 т.)

Дададзеная Беларуская энцыклапедыя (18 т.) у раздзел Кнігі ў PDF/DJVU (8,7 Gb, .djvu з пошукам; торэнт-файл).

Беларуская энцыклапедыя як універсальны сістэматызаваны даведнік змяшчае самыя разнастайныя звесткі па ўсіх галінах ведаў, назапашаных чалавецтвам, пра найважнейшыя падзеі гісторыі і сучаснага грамадска-палітычнага жыцця, пра выдатных дзеячаў усіх часоў і народаў. У той жа час пэўная перавага аддаецца навукова аргументаванаму асвятленню падзей, з’яў, фактаў, звязаных з Беларуссю, з яе выдатнымі дзеячамі ва ўсіх галінах палітычнага, эканамічнага, навуковага і культурнага жыцця. БелЭн — гэта ўсё пра Беларусь і ўвесь свет па-беларуску, гэта першая нацыянальная энцыклапедыя суверэннай дзяржавы Рэспублікі Беларусь, у стварэнні якой прымалі ўдзел вядомыя вучоныя, літаратары, мастацтвазнаўцы і іншыя айчынныя, а ў шэрагу выпадкаў і замежныя спецыялісты розных галін ведаў. Выданне багата ілюстравана каляровымі і чорна-белымі здымкамі, малюнкамі, картамі, схемамі. Энцыклапедыя выдадзеная ў 18 тамах (19 кнігах, прыкладна па 100 улікова-выдавецкіх аркушаў кніга). У ёй змешчана каля 80 тысяч тэрмінаў.

Выйшаў з друку слоўнік адметнай лексікі Словаклад

Выйшаў з друку слоўнік адметнай лексікі Словаклад.

Словаклад: слоўнік адметнай лексікі.
А.Каўрус
Менск: Выдавецкі дом «Звязда», 2013. - 328 с.
ISBN 978-985-7059-47-8
Наклад: 700 асобнікаў.

У слоўніку даецца тлумачэнне больш як трох тысяч беларускіх слоў, даўніх і тых, што ўзніклі ў наш час, якія ўжываюцца ў мастацкіх і навуковых тэкстах, у мове сродкаў масавай інфармацыі. Слоўнік можа выкарыстоўвацца ў сярэдняй і вышэйшай школе, а таксама як даведнік для журналістаў, пісьменнікаў і рэдактараў.

Выйшаў з друку Слоўнік эпітэтаў беларускай літаратурнай мовы

Выйшаў з друку Слоўнік эпітэтаў беларускай літаратурнай мовы.

Слоўнік эпітэтаў беларускай літаратурнай мовы. У 2 т.
М.Пазнякоў
Менск: Літаратура і Мастацтва, 2012. - 400 с. + 365 с.
ISBN 978-985-6994-83-1
Наклад: 1600 асобнікаў.

У слоўніку сабраны і пададзены па семантычных групах эпітэты да амаль 450 найбольш ужывальных назоўнікаў беларускай мовы. Лексічны матэрыял ілюструецца прыкладамі з мастацкай літаратуры, фальклору, перыядычных і навукова-даведачных выданняў. Праца разлічана на пісьменнікаў, перакладчыкаў, рэдактараў, журналістаў, работнікаў радыё, тэлебачання і друку, выкладчыкаў, студэнтаў, вучняў сярэдніх школ, а таксама ўсіх, хто цікавіцца беларускай мовай.

Гэты слоўнік можна набыць у Менску ў кнігарні «Эўрыка» - вялікі дзякуй краме за выходныя дадзеныя!