Атрад Цвердакрылыя (Coleoptera), сямейства Жужалі (Carabidae)
Статус. II катэгорыя. Від, колькасць якога скарачаецца.
Значэнне ў захаванні генафонду. Адзін з 20 відаў роду жужаляў, адзначаных у Беларусі.
Кароткае апісанне. Даўжыня жука 20-34 мм. Афарбоўка чорна-сіняя або фіялетавая, краі надкрылаў з яркай сіняй, зялёнай або медна-чырвонай аблямоўкай.
Пашырэнне. Эўропа (не вышэй за 70° паўночнай шыраты). Вядомы таксама ў Заходняй Сібіры. У Беларусі трапляецца ўсюды.
Месцы пражывання. Драбналістыя лясы. Жыве ў падсцілцы, пад апалай карой, ламаччам.
Колькасць і тэндэнцыі яе змянення. У асобных добрагумусаваных біягеацэнозах дастаткова шматлікі. Колькасць скарачаецца.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчая дзейнасць у лясах.
Асаблівасці біялогіі. Від з асеннім тыпам размнажэння. Характарызуецца высокай актыўнасцю. На адкрытых месцах жукі актыўны толькі ўначы, на ўзлесках і ў насаджэннях - на змярканні і ўначы, іншы раз цэлыя суткі, але праз акрэсленыя прамежкі часу становіцца нерухомым. Зімуюць імага і лічынкі. Жукі ляцяць на святло. Драпежнік-паліфаг. Паядае дажджавых чарвей, павукоў, лічынак, кукалак і імага каларадскага жука, вусеняў лугавога матылька, совак, маладых смаўжоў.
Развядзенне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Белавежскай пушчы. Занесены ў спіс ахоўных жужаляў Беларусі [6].
Неабходныя меры аховы. Прапаганда аховы віду і кантроль за станам папуляцый.
Літ.: 1. Арнольд, 1860; 2. Арнольд, 1901; 3. Якобсон, 1905; 4. Радкевич, 1936; 5. Радкевич, 1970; 6. Хотько и др., 1986.
Э.Хацько
