Ярац Віктар (23.10.1948, мяст. Красны Мост Рэчыцкага р-ну Гомельскай вобл.), паэт, літаратуразнаўца, крытык; адзін зь ініцыятараў кампаніі 1968 падпісаньня студэнтамі БДУ ліста з патрабаваньнем выкладаньня па-беларуску.

Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. У 1966 паступіў на філялягічны факультэт БДУ. У кастрычніку 1968 разам з Алесем Разанавым і Львом Барташам стаў ініцыятарам падпісаньня студэнтамі ліста з патрабаваньнем выкладаньня па-беларуску. Падпісалася некалькі сотняў чалавек. Ліст быў перададзены ў ЦК КПБ на імя Пятра Машэрава.

Напачатку адміністрацыя ўнівэрсытэту зьбіралася абмежавацца кампаніяй ганьбаваньня «буржуазных нацыяналістаў» - арганізатараў падпісаньня ліста. Але пасьля таго, як Я., Алесь Разанаў і Валянціна Тоўкун зьезьдзілі да Геніюшаў у Зэльву, махавік рэпрэсіяў быў раскручаны напоўніцу.

Я. узгадвае, як яму казалі тады: «Як можа быць, вы ж - не заходнік, і пайшлі на такое» [1]. Узімку 1969 Я. і Алесь Разанаў былі выключаны з унівэрсытэту (праз арганізацыю няздачы заліку па вайсковай падрыхтоўцы; да гэтага моманту яны былі выдатнікамі вучобы).

Толькі дзякуючы заступніцтву Максіма Танка, Я. удалося працягнуць вучобу ўжо ў Гомельскім пэдінстытуце (унівэрсытэце). У 1975 Я. скончыў асьпірантуру пры катэдры беларускай літаратуры Гомельскага ўнівэрсытэту і пачаў там жа працаваць. У 1976 абараніў кандыдацкую дысэртацыю.

Але «неадступнае вока, што сурова, па-янычарску цікуе за ўсім беларускім, я тут займеў адразу ж пасьля прыезду - і на ўсе наступныя гады» [1].

Тв.: 1. Віктар Ярац. «Нашы людзі сачылі за вамі...» // ЛіМ. 01.10.1993. С. 14.

Літ.: 2. Беларускія пісьменьнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. Т. 6. - Менск, 1995. С. 513-516.

Алег Дзярновіч

Паведаміць пра недакладнасьць