Парадак Дзярэзы (Lycopodiales), сямейства Дзеразовыя (Lycopodiaceae)
Статус. III катэгорыя. Рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях.
Значэнне ў захаванні генафонду. Рэліктавы барэальны атлантычна-эўрапейскі лугава-балотны від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах і астраўных месцазнаходжаннях за паўднёва-ўсходняй мяжой суцэльнага пашырэння [1].
Кароткае апісанне. Невялікая (спараносныя парасткі вышынёй 10-15 см) шматгадовая расліна з паўзучым, амаль неразгалінаваным сцяблом даўжынёй 75-100 см, якое месцамі перарываецца. Стробілы адзінкавыя, цыліндрычныя. Спарафілы шылападобныя, зялёныя.
Асаблівасці біялогіі. Спараносіць у ліпені. Размнажаецца спорамі і вегетатыўна.
Пашырэнне. Эўразія - асобныя астравы і эксклавы ў Эўрапейскай частцы, на Каўказе, у Заходняй і Ўсходняй Сібіры, на Далёкім Усходзе. У Беларусі трапляецца спарадычна, пераважна на Палессі (Гомельскі, Жыткавіцкі, Жлобінскі, Лунінецкі, Пінскі, Столінскі раёны), а таксама ў Белавежскай пушчы, на Наваградскім, Менскім і Аршанска-Магілеўскім (Крычаўскі і Магілеўскі раёны) узвышшах.
Месцы росту. Асакова-сфагнавыя балоты, сырыя грунтавыя агаленні і выемкі грунту. Аддае перавагу сырому торфу і пяску, на поўдні арэала трапляецца ў кар'ерах і каля дарог.
Характар росту. Расце невялікімі, часам даволі значнымі групамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Асушэнне зямель і іх сельскагаспадарчае асваенне.
Культываванне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Белавежскай пушчы, Бярэзінскім і Прыпяцкім запаведніках.
Неабходныя меры аховы. Захаванне экалагічнага рэжыму месцазнаходжанняў і, перш за ўсё, рэжыму ўвільгатнення.
Літ.: Редкие и исчезающие виды..., 1987.
Л.Семярэнка