Парадак Залознікакветныя (Scrophulariales), сямейства Плывунцовыя (Lentibulariaceae)
Статус. I катэгорыя. Рэдкі від, які знаходзіцца пад пагрозай знікнення.
Значэнне ў захаванні генафонду. Галарктычны рэліктавы від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах па-за паўднёва-ўсходняй мяжой арэала.
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна вышынёй да 10-15 см з кароткім карэнішчам, якое нясе разетку прыкаранёвага лісця. Лісце сядзячае, прадаўгаватае, масляністае з-за наяўнасці залозак. Кветкі адзіночныя, паніклыя, з сіне-фіялетавым венчыкам.
Асаблівасці біялогіі. Насякомаедная расліна. Цвіце ў канцы траўня - пачатку чэрвеня, пладаносіць у чэрвені-ліпені. Размнажэнне, магчыма, пераважна насеннае.
Пашырэнне. Эўразія (Эўрапейская частка, Урал, Закаўказзе, Заходняя і Ўсходняя Сібір), Паўночная Амерыка [1]. У Беларусі знойдзена ў Баранавіцкім, Вілейскім, Мядзельскім і Наваградскім раёнах [2-4].
Месцы росту. Крынічныя балоты па берагах рэк і азёр.
Характар росту. Расце адзіночнымі экземплярамі і невялікімі групамі на абмежаваных плошчах.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гідрамеліярацыйныя работы, выпас жывёлы, касьба.
Культываванне. Тлушчанка выпрабоўвалася ў культуры ў ЦБС АН Беларусі. Вынікі адмоўныя.
Прынятыя меры аховы. Занесена ў спіс ахоўных раслін Беларусі з 1964 г. [5] і ў Чырвоную кнігу Беларусі з 1981 г. [6].
Неабходныя меры аховы. Рэвізія вядомых месцаў росту і кантроль за станам папуляцый, арганізацыя спецыялізаваных батанічных заказнікаў ва ўсіх месцах росту, выяўленне новых месцаў росту і іх ахова, забарона несанкцыянаванага збору раслін, мэтавая аптымізацыя ўмоў росту. Распрацоўка метадаў культывавання віду.
Літ.: 1. Цвелев, 1981; 2. Пачоский, 1901; 3. Круганова и др., 1961; 4. Бибиков, 1979; 5. Моисеева, 1969; 6. Чырвоная кніга БССР, 1981.
Ю.Бібікаў
