Парадак Асакакветныя (Cyperales), сямейства Асаковыя (Cyperaceae)
Статус. II катэгорыя. Рэдкі від, колькасць якога хутка скарачаецца.
Значэнне ў захаванні генафонду. Эўрасібірскі стэпавы рэліктавы від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах за паўночнай мяжой арэала [1].
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна з тонкім кароткім карэнішчам, укрытым бурымі похвамі, і прамастойнымі сцёбламі вышынёй 7-25 см (каля асновы з чырвона-бурымі сеткаватымі похвамі). Ліставыя пласцінкі вузкія, па краі шурпатыя. Суквецце з 2-3 каласкоў, з якіх верхні - мужчынскі лінейна-прадаўгаваты, ніжні - жаночы, амаль шарападобны. Мяшочкі адваротна-яйкападобныя або акруглыя, лімонна-жоўтыя, пазней бурэюць, з кароткім няясназубчастым носікам. 3 рыльцы [2, 3].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў канцы красавіка - пачатку траўня, пладаносіць у канцы чэрвеня. Размнажэнне пераважна вегетатыўнае, але магчыма і насеннае [4].
Пашырэнне. Эўразія [3]. Упершыню знойдзена ў Беларусі ў 1974 г. ў наваколлі в. Клецішча Стаўбцоўскага раёна [5, 6], а пазней - у межах Менска (пас. Дворышча) [7]. Апошняе месца росту знішчана.
Месцы росту. Расце на сухіх астэпаваных схілах узгоркаў і яроў.
Характар росту. Трапляюцца невялікія групы.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчая трансфармацыя зямель.
Культываванне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Спецыяльна не прымаліся.
Неабходныя меры аховы. Кантроль за станам папуляцыі, арганізацыя спецыялізаванага батанічнага заказніка ў наваколлі в. Клецішча, пошук новых месцаў росту, увядзенне ў культуру і штучнае рассяленне ў прыродныя экатопы.
Літ.: 1. Редкие и исчезающие виды..., 1987; 2. Флора СССР, т. 3, 1935; 3. Флора Европейской части СССР, т. 2, 1978; 4. Новиков, Бахрамеева, 1980; 5. Зубкевич, Сауткина, Бибиков, 1983; 6. Сауткина и др., 1979; 7. Траццякоў (асаб. павед.).
Т.Сауткіна
