Парадак Казяльцовакветныя (Ranunculales), сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae)
Статус. III катэгорыя. Вельмі рэдкі від.
Значэнне ў захаванні генафонду. Рэліктавы барэальны сібірска-таежны від. У Беларусі знаходзіцца ў ізаляваных лакалітэтах на паўднёва-заходняй мяжы арэала [1-3]. Дэкаратыўная расліна.
Кароткае апісанне. Шматгадовая расліна вышынёй 150-200 см з буйным лопасна-рассечаным лісцем даўжынёй да 10 см і шырынёй 15-16 см. Кветкі сіне-фіялетавыя, буйныя (дыяметр 2-3 см), сабраны ў негустую доўгую гронку. Верхняя доля калякветніка з доўгай шпоркай. Плод - голая лістоўка з носікам.
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў чэрвені-жніўні [4]. Размнажаецца вегетатыўна і насеннем. Зацвітае на другі год [5].
Пашырэнне. Эўразія. У Беларусі - паўночна-ўсходняя частка: Віцебскі, Лёзненскі, Аршанскі, Гарадоцкі, Бешанковіцкі, Шумілінскі раёны.
Месцы росту. Поймавыя лугі, хмызнякі і рэдкалессе па берагавых схілах і тэрасах далін рэк [2].
Характар росту. Адзінкавымі экземплярамі і невялікімі групамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчае асваенне рачных поймаў, збор квітучых раслін.
Культываванне. Вырошчваецца ў ЦБС АН Беларусі [5]. Здаўна культывуецца насельніцтвам Беларусі.
Прынятыя меры аховы. Занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі з 1981 г. [1]. Ахоўваецца ў спецыялізаваным батанічным заказніку «Віцебскі».
Неабходныя меры аховы. Стварэнне спецыялізаваных батанічных заказнікаў ва ўсіх вядомых месцах росту.
Літ.: 1. Чырвоная кніга БССР, 1981; 2. Редкие и исчезающие виды..., 1987; 3. Козловская, Парфенов, 1972; 4. Флора БССР, 1949; 5. Кухарева, Пашина, 1986.
Дз.Траццякоў
