Вярба чарнічная (Salix myrtilloides L., 1753)
Парадак Вербакветныя (Salicales), сямейства Вербавыя (Salicaceae)

Статус. III катэгорыя. Рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных плошчах.
Значэнне ў захаванні генафонду. Эўрасібірскі таежны рэліктавы від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах на паўднёва-ўсходняй мяжы арэала [1, 2]. Дэкаратыўная і тэхнічная расліна.
Кароткае апісанне. Кустарнік вышынёй 30-80 см з шэрай карой. Парасткі жоўта-бурыя або чырвона-бурыя, на верхавінцы пушыстыя. Лісце эліптычнае або падоўжнае, голае, зверху матава-зялёнае, знізу шызае, на вельмі кароткіх чаранках. Кветкі дробныя, без калякветніка, сабраны ў рыхлыя мяцёлкі. Плод - аднагнёздавая двухстворкавая каробачка [2, 3].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў траўні (каташкі расцвітаюць адначасова з паяўленнем лісця), пладаносіць у чэрвені. Размнажэнне насеннае і вегетатыўнае.
Пашырэнне. Лесатундравая і таежныя зоны Эўразіі, зрэдку ў Заходняй Эўропе, у паўночнай частцы Ўкраіны, на Сярэдняй Волзе. У Беларусі трапляецца ў асноўным у цэнтральнай і ўсходняй частках краіны: Барысаўскі, Вілейскі, Докшыцкі, Лепельскі, Маларыцкі, Чэрыкаўскі і іншыя раёны [2, 4, 5]. Раней адзначалася ў наваколлях Горадні, Слуцка, Жлобіна і Глуска [6, 7].
Месцы росту. Мезатрофныя асакова-сфагнавыя балоты.
Характар росту. Утварае зараснікі і трапляецца асобнымі групамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Асушэнне балот і гаспадарчая трансфармацыя зямель.
Культываванне. Не культывуецца.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Бярэзінскім і Прыпяцкім запаведніках, Налібоцкім і Чэрыкаўскім паляўнічых заказніках, а таксама ў ахоўных балотных масівах.
Неабходныя меры аховы. Рэвізія вядомых месцаў росту, кантроль за станам папуляцый, арганізацыя спецыялізаваных батанічных заказнікаў на неахоўных месцах росту, пошук новых месцаў росту, штучнае рассяленне ў прыродныя экатопы.

Літ.: 1. Козловская, Парфенов, 1972; 2. Парфенов, Мазан, 1986; 3. Флора БССР, 1949; 4. Даныя гербарыя ІЭБ АН Беларусі; 5. Мазан, Вынаеў, Кніга, Шымко, Дубовік (асаб. павед.); 6. Пачоский, 1899; 7. Полянская, 1931.

В.Парфёнаў

Паведаміць пра недакладнасьць