Старасцень эрукалісты (Senecio erucifolius L., 1753)
Парадак Астракветныя (Asterales), сямейства Астравыя (Складанакветныя) (Asteraceae (Compositae))

Статус. III катэгорыя. Вельмі рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях.
Значэнне ў захаванні генафонду. Эўразійскі стэпавы рэліктавы від, які ў Беларусі знаходзіцца ў асобных лакалітэтах за паўночнай мяжой арэала.
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна з прамым голым або крыху павуцініста апушаным, у верхняй частцы галінастым, часам чырванаватым сцяблом вышынёй 40-100 см і паўзучым карэнішчам. Прыкаранёвае і ніжняе сцябловае лісце рана вяне, голае або злёгку апушанае, лірападобна перыстарассечанае, на чаранках; сярэдняе сцябловае - яйкападобнае, перыстарассечанае, з ланцэтападобнымі або лінейнымі, завостранымі суцэльнакрайнімі, зубчастымі або надрэзанымі на шматлікія долькі долямі. Абгортка званочкавая, голая або крыху павуціністая. Язычковыя кветкі (10-15) прадаўгаватыя, жоўтыя, сабраны ў шматлікія кошыкі, утвараюць шчыткападобнае суквецце. Плод - прадаўгавата-цыліндрычная, рабрыстая сямянка [1].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў чэрвені-жніўні, пладаносіць у жніўні-верасні. Размнажэнне насеннае і вегетатыўнае.
Пашырэнне. Паўднёвыя і цэнтральныя раёны Эўропы, Каўказ, Сібір, Сярэдняя Азія [1]. У Беларусі знойдзены ў Берасцейскім, Вілейскім, Жыткавіцкім, Лагойскім, Стаўбцоўскім і Чэрыкаўскім раёнах [2, 3]. Раней адзначаўся ў наваколлі Горадні, Турава, у Столінскім і Пінскім раёнах [2, 3].
Месцы росту. Ускрайкі сухіх сасновых і бярозавых лясоў, зараснікі хмызняку, сухія астэпаваныя схілы, поймавыя лугі.
Характар росту. Расце адзіночнымі экземплярамі або невялікімі групамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчая трансфармацыя зямель, празмерныя рэкрэацыйныя нагрузкі.
Культываванне. Не культывуецца.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Прыпяцкім запаведніку.
Неабходныя меры аховы. Рэвізія вядомых месцазнаходжанняў, кантроль за станам папуляцый, арганізацыя батанічных заказнікаў ва ўсіх вядомых месцах росту, пошук новых месцаў росту, вырошчванне на калекцыйных участках, рассяленне ў прыродныя экатопы.

Літ.: 1. Флора СССР, т. 26, 1961; 2. Даныя гербарыя ІЭБ АН Беларусі; 3. Дубовік (асаб. павед.); 4. Пачоский, 1899.

Г.Вынаеў

Паведаміць пра недакладнасьць