Клас Базідыяльныя грыбы (Basidiomycetes), парадак Афілафаральныя (Aphyllophorales), сямейства Рагацікавыя (Clavariaceae)
Статус. III катэгорыя. Вельмі рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях. Уключаны ў Чырвоную кнігу СССР [1].
Значэнне ў захаванні генафонду. Від з дэкаратыўнымі пладовымі целамі.
Кароткае апісанне. Пладовае цела вышынёй 7-15 (30) см, дыяметрам да 5 см (у найбольш шырокай частцы), булавападобнае, іншы раз лапатападобнае, светла-жоўтае, з часам цёмна-вохравае, падоўжна-маршчакаватае. Тканка шчыльная, губчатая, белая, на зломе афарбоўваецца ў пурпурова-бураваты колер, з прыемным пахам, гаркаватым смакам. Ножка няясная, каля асновы белалямцавая. Гіменій пакрывае верхавінку пладовага цела. Споры памерам 7-16 х 4-10 мкм, гладкія, бясколерныя, часам з зярністым змесцівам [2, 3].
Асаблівасці біялогіі. Пладаносіць у жніўні-лістападзе.
Пашырэнне. Заходняя Эўропа, Паўночная Амерыка, Кітай, Японія. У Беларусі выяўлены ў Пружанскім (Белавежская пушча), Ушацкім, Асіповіцкім і Жыткавіцкім раёнах [2-4].
Месцы росту. Расце ў лісцевых і мяшаных, радзей хвойных лясах.
Характар росту. Трапляюцца адзінкавыя экземпляры або невялікія групы.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Збор пладовых цел, парушэнне месцаў росту пад уздзеяннем антрапагенных і заагенных фактараў (у асноўным ушчыльненне глебы).
Культываванне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Белавежскай пушчы і Прыпяцкім запаведніку.
Неабходныя меры аховы. Забарона збору пладовых цел, абвяшчэнне вядомых месцазнаходжанняў пасля рэвізіі іх стану спецыялізаванымі мікалагічнымі мікразаказнікамі, выяўленне новых месцаў росту, увядзенне ў калекцыі чыстых культур для зберажэння генафонду мясцовай папуляцыі і наступнага рассялення ў прыродныя ўмовы.
Літ.: 1. Красная книга СССР, 1967; 2. Пармасто, 1965; 3. Флора споровых растений..., 1964; 4. Флора и растительность Уссурийского..., 1978.
А.Галаўко
