Клас Сумчатыя лішайнікі (Ascolichenes), парадак Леканаральныя (Lecanorales), сямейства Лабарыевыя (Lobariaceae)
Статус. I катэгорыя. Вельмі рэдкі від, які знаходзіцца пад пагрозай знікнення.
Значэнне ў захаванні генафонду. Рэліктавы, вільгацелюбны від [1], вельмі адчувальны (індыкатарны) да антрапагенных уздзеянняў.
Кароткае апісанне. Слаявіна ліставатая, дольчата-буйналопасцевая, неглыбока выразаная, шырынёй да 15 см. Верхняя паверхня слаявіны блакітна-шэрая, светла-шаравата-зялёная або аліўкавая, больш-менш невыразна сеткавата-ямістая, па краях, рэбрах або па ўсёй паверхні мае блакітна-шэрыя або цёмна-бурыя сараліі. Сарэдыі часам прарастаюць у сарэдыяльныя ізідыі. Ніжняя паверхня караткалямцавая, шаравата-жоўтая, у цэнтры - да бура-чорнай, з нешматлікімі рызінамі, прыкметнымі ўэдуццямі, якія адпавядаюць ямкам на верхняй паверхні. Псеўдацыфелы белыя, парашкападобныя, няправільнай формы і памераў. Стрыжань ад K, P жаўцее, ад C ружавее [2]. Утрымлівае уснінавую, нарсціктавую, сціктавую і канарсціктавую кіслоты, а таксама скрабікулін [3].
Асаблівасці біялогіі. Размнажаецца вегетатыўна (сарэдыямі і ізідыямі) або аскаспорамі.
Пашырэнне. Трапляецца ў лясах Галарктыкі, у Паўднёвай Амерыцы, Афрыцы, Аўстраліі і Новай Зеландыі [2]. Пашырана ў лясной палосе Эўразіі [2], адзначана і ў Арктыцы (эўрапейскі сектар) [4]. У Беларусі адзначана ў Асіповіцкім раёне [5], Прыпяцкім запаведніку [6] і Белавежскай пушчы [7, 8].
Месцы росту. Расце на ствалах шыракалістых дрэў, на сучках елкі і на замшэлым бураломе ў старых цяністых лясах з павышанай вільготнасцю паветра.
Характар росту. Трапляецца асобнымі экземплярамі або невялікімі групамі на абмежаваных плошчах.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Высечка старых лясоў, гідрамеліярацыйныя работы і іншыя антрапагенныя фактары, якія мяняюць гідралагічны і светлавы рэжымы месцазнаходжанняў.
Культываванне. Не культывуецца.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў Прыпяцкім запаведніку і Белавежскай пушчы.
Неабходныя меры аховы. Забарона высечкі лесу, змянення рэжымаў увільгатнення і асветленасці, папярэджванне забруджвання асяроддзя ў месцах росту, арганізацыя ліхеналагічнага мікразаказніка ў Асіповіцкім раёне, выяўленне новых месцаў росту.
Літ.: 1. Миняев, 1940; 2. Определитель лишайников СССР, в. 3, 1971; 3. Вайнштейн, 1982; 4. Окснер, 1956; 5. Савич, 1925; 6. Паламарчук, Шахрай, Парукова, 1975; 7. Горбач, 1957; 8. Голубков, 1987.
У.Галубкоў
