Для 20 стагоддзя характэрна тэндэнцыя да зніжэння мытных пошлін у міжнародным гандлі. У асобныя перыяды яна спалучаецца з узмацненнем нетарыфных абмежаванняў у знешнім гандлі развітых капіталістычных краін. Такія абмежаванні шырока выкарыстоўваюць ва ўзаемным гандлі ЗША, Японія і краіны Эўрапейскага супольніцтва (ЕС), найперш з-за незбалансаванасці міжнародных разлікаў паміж імі. Пры гэтым ад замежнай канкурэнцыі засцерагаецца звычайна не ўся нацыянальная вытворчасць, а толькі асобныя яе галіны, г.зн. праводзіцца палітыка селектыўнага пратэкцыянізму (асабліва ў галіне сельскай гаспадаркі; таму такую палітыку называюць аграрным пратэкцыянізмам). Увядзенне колькасных абмежаванняў часта выклікае ўспышкі так званых «гандлёвых войнаў» паміж гэтымі дзяржавамі. Развіццё інтэграцыйных працэсаў вядзе да ўзнікнення калектыўнага пратэкцыянізму, які ажыццяўляюць інтэграваныя групоўкі (найперш краіны ЕЗ з іх адзінай знешнегандлёвай палітыкай) у адносінах да трэціх краін.
У так званым «трэцім свеце» (у краінах, якія сталі на шлях развіцця) пратэкцыянізм з'яўляецца элементам палітыкі індустрыялізацыі і інструментам эканоміі замежнай валюты ва ўмовах вялікай знешняй дзяржаўнай запазычанасці. Монакультурнасць знешняга гандлю гэтых краін і арыентацыя на рынкі развітых капіталістычных дзяржаў робяць іх асабліва адчувальнымі да пратэкцыянізму развітых капіталістычных краін. Асноўнымі сродкамі пратэкцыянізму краін «трэцяга свету» з'яўляюцца мытныя пошліны, валютныя абмежаванні, ліцэнзаванне і кантынгентаванне імпарту.
Тэрмін «пратэкцыянізм» таксама азначае падбор людзей на службу не па дзелавых якасцях, а па знаёмстве, па пратэкцыі.
