Пра памер, гушчыню, мяккасць валасоў і інш.; пра колер (касы): буйная, густая, даспелая (аўт.), доўгая, ільняная, кужэльная, кучаравая, мяккая, пушыстая, пышная, раскошная, тоўстая, тугая, цёплая, цудоўная, цяжкая, шаўкавістая, шаўковая кволая, рэдкая, шорсткая; бялявая, жаўтаватая, залатая, залацістая, з водбліскам золата, каштанавая, медна-залацістая, медная, мядзяная, пшанічная, русая, русявая, рыжая, светлая, цёмна-каштанавая, цёмна-шатэнавая, цёмная, чорная.
[Вецер] расплятаў ёй [Бандароўне] косы буйны, Песціў белы грудзі (Я.Купала). Пад дзікай ігрушай Даспелыя косы начлежніца сушыць (С.Грахоўскі). Доўгія косы тугія, Ой, на плячах маладых! (Я.Янішчыц). Зірнеш на косы ільняныя — Адвага траціцца твая... (С.Гаўрусёў). А звеннявая па ільну, здаецца, Сама з ільну з’явілася на свет: Кужэльная каса ў яе віецца І вочы сінія, як той ільняны цвет (П.Панчанка). І каса ў яе [Хадоські] была гусцейшая, цудоўная, русявая, з водбліскам золата каса (І.Мележ). У маці беспасажніцы галоўным пасагам былі маладосць, русыя кучаравыя косы і залатыя рукі (А.Астрэйка). У Зіны... пышная, з залацістым адценнем, каса (М.Ваданосаў). На плячах... віселі дзве раскошныя цёмна-шатэнавыя касы (А.Кулакоўскі). Тоўстыя залацістыя косы [Зіны] на спіне (Е.Лось). Тугія косы, як прынада, Ляжалі на яе плячы (А.Бачыла). У адвялых пракосах Дрэмле ціша святая. Твае цёплыя косы Я няўмелай рукой расплятаю (Г.Бураўкін). Сонца косы шаўковыя песціць... (П.Глебка). У люстры стаяла зграбная... дзяўчына з ільняной шаўкавістай касою на грудзях (У.Карпаў). Рэдкія, шорсткія косы дзяўчынкі выбіваліся з-пад шапкі (М.Лынькоў). Яна [дзяўчына] сядзела на карме чоўна і выкручвала ад вады цяжкую бялявую касу (К.Кірэенка). Помніш толькі красу, Мілы тварык дзявочы, Залатую касу, Сіняватыя вочы (М.Багдановіч). З яе анёла можна было пісаць. Каса доўгая, залацістая... (У.Караткевіч). Ці любіў жа ты яе, чыстую, З касой доўгаю, залацістаю? (В.Вярба). Русыя косы яе [Майкі] даўно не давалі спакою хлопцу (М.Лынькоў). Косы мядзяныя, косы — як змеі... Іх параўнаць ані з чым я не ўмею! (А.Вольскі). Я новых вандровак маршрут і кірунак На карце, прыехаўшы, зноў правяду, Вясёлку табе прывязу ў падарунак І ў светлыя косы твае запляту (С.Грахоўскі). Я адракаўся, нібы здраднік, Ад цёмных кос (П.Панчанка). І здавалася мне: З-за бору зноў ты войдзеш з чорнай касой (П.Панчанка).
* Краса-каса.
Б’юцца, б’юцца удвух Два разбойнікі За красу-касу, Неспакойнікі (Я.Купала).
