МАРОЗ (маразы). Бадзёры, белавалосы, добры, дружны, здаровы, зухаваты, зялёны, іскрысты, лёгкі, мяккі, невялічкі, першы, прыемна цвярозлівы, прыемны, радасны, сіне-зялёны, сіні, скрыпучы, слабы, слаўны, сняжысты, сонечны, сухі, усясільны, цвярозлівы, ядраны  бязжаласны, бязлітасны, вастраваты, востры, вялікі, жорсткі, задзірысты, зайздросны, заўзяты, заядлы (разм.), злосны, злы, калючы, крамяны, крохкі, круты, кусачы (разм.), куслівы (разм.), люты, моцны, назойлівы, настырны, неспыняны, няласкавы, нясцерпны, прыкры, пякучы, разгневаны, раз’юшаны, сібірскі, сівы, суровы, сцюдзёны, траскучы (нар.-паэт.), учэпісты, шалёны, яршысты.

Шчокі цяпер прыемна шчыпаў бадзёры марозік (І.Грамовіч). А мароз белавалосы Пойдзе ўсюды на ачосы У ледзяным халаце (Я.Колас). Потым бадзёры яршысты марозік падмарозіць поле (Я.Сіпакоў). Пёк добры мароз, хоць і быў ужо красавік месяц (І.Шамякін). І паветра, і сонца, і неба паказвалі, што бярэцца на дружны марозік (Ф.Янкоўскі). Мароз зялёны па начах На белым небе паліць зоры (К.Буйло). Ураніцы ўсё на дварэ пабялела было ў іскрысты мароз. Першы мароз (Р.Мурашка). Лёгкі марозік зацягаў лужынкі тонкай пялёнкай лёду (Я.Колас). Было маўкліва на вуліцы, пуста, і ў самай моцы быў марозік, такі вастраваты, жорсткі, але прыемна цвярозлівы (М.Стральцоў). Прыемны марозік. Яшчэ больш прыемныя сняжынкі... — усё хораша бадзёрыла (І.Шамякін). Грудзі яго [Васіля] зайшліся ад бадзёрай чысціні радаснага ранішняга марозіку (І.Мележ). Мароз увіхаецца — сіне-зялёны, — каля маладзіцы-зімы (Г.Каржанеўская). Ціснуў сухі, скрыпучы марозік (Б.Сачанка). І тады знікла марозная зачараванасць завулка ў клёнах, зноў зямля загула, заспявала, зазвінела. Слаўны мароз! Слаўная раніца! (Б.Мікуліч). Часам апусцяцца вароны імпэтна на пушыстую вяршыню... і зноў уздымуцца з карканнем у сонечны мароз (З.Бядуля). Ён [Фірага] нават помніць той дзень. Зіма, сама піліпаўка, і сухі-сухі мароз (І.Пташнікаў). Пасля дажджоў і парнай цеплыні зноў пачаліся ядраныя ранішнія марозы (А.Асіпенка). Марозік крэпіць, лёд таўшчэе, І рэчка вольная нямее, Да дна вадзіца вымярзае І ходу, бедная, не мае... Але дарма: жывую сілу Не запраторыш у магілу, Мароз бязжаласны і люты! (Я.Колас). Задзірысты мароз шчыпаў шчокі (У.Мяжэвіч). Зайздросны мароз узяў ды пазакрываў лёдам і храбусткім снегам шыбы на вокнах (Я.Колас). І толькі ён, мароз заўзяты, Мароз занадта зухаваты, Адзін па лесе пахаджае, Бо роўных ён сабе не мае (Я.Колас). Мароз заядлы і пякучы шчыпае шчокі, нос і вушы... (“Маладосць”). І ходзіць паважна мароз па бары, Злы, белавалосы (Я.Колас). Мароз пахруствае крамяны... (С.Гаўрусёў). Насычанае крохкім, як шкло, марозам паветра чулліва лавіла ранішнія гукі на рыпучым снезе (Я.Колас). Стаяў туман, мароз круты (А.Александровіч). У садзе тваім [маміным] мароз, як піла, куслівы... (У.Карызна). Зімой над зрубам і жолабам курыцца пара, вада там ніколі не замярзае, і ў самыя лютыя маразы чуваць, як звініць раўчук, хаваючыся пад заснежаны лёд (М.Лынькоў). ...У цішыні той быў спакой і адпачынак ад нуднай язды, назойлівых марозаў (В.Каваль). ...Пануе мароз настырны, і пінгвіны крыжуюць сляды (Е.Лось). Каго люты мароз Тут так моцна скаваў, Каб наш светач-агонь Асвятляў, саграваў... (Я.Журба). А рукі і ногі мароз неспыняны Даўно замарозіў (Я.Купала). [Беларусь] у стаптаных лапцях прыйшла сюды, у нечапаную тайгу, прынесла сюды сваю мову, песні, звычкі і абрады, а сама назаўсёды прапахла тайгою кедрачоў, лісцвяжніц ды няласкавых сібірскіх маразоў (Я.Сіпакоў). Ціснуў пякучы мароз, аж у горле перасыхала (Б.Сачанка). Мароз разгневаны нярэдка прымушаў нас хавацца ў дом (Г.Каржанеўская). Песня маладая васільковая Гоніць прэч раз’юшаны мароз (М.Шаховіч). Іду я [мароз], сняжысты, усясільны, Па сцежках-пуцінах пустых... (Я.Купала). Страляе у сцены сцюдзёны мароз, І вецер шалёны вые ў полі (Я.Купала). Зіма зусім не збіралася адступаць, доўга яшчэ баранілася, пякла, асабліва па начах, траскучым марозам... (Б.Сачанка). Мароз браўся ўчэпісты, дрэвы перакідаліся сухімі, нібы з ружжаў, стрэламі (В.Карамазаў). З лядоўні Поўначы дыхнулі... шалёныя і лютыя марозы (А.Асіпенка).

* Мароз-калун, мароз-кіпун, мароз-мастак, мароз-траскун, слабак-мароз.

Не люблю я, сын, зімы З гурбамі-сумётамі, З маразамі-калунамі, З бурамі-залётамі (К.Кірэенка). За акном мароз-кіпун аж шыпіць (В.Карамазаў). Мароз-мастак рукой старэчай На шыбах піша свой узор (Я.Колас). А яшчэ: як мароз-траскун ці дождж-паласун, тады за сталом дужа адліжна (В.Карамазаў). Крадзецца ў ноч і там блукае двухградусны слабак-мароз (В.Жуковіч).

Паведаміць пра недакладнасьць