Ад агромністых хвой засталіся толькі пашчапаныя пні (М.Лынькоў). Вялі загадкавы гоман... велізарныя хвоі, яліны (М.Лынькоў). Была раніца: выгоністыя спакойныя хвоі... ужо скінулі з сябе цёмную посцілку ночы... (К.Цвірка). Блізка быў густы лес, вялікасная сцяна выносістых хвояў (К.Чорны). Толькі чуваць было, як шапацяць пад лёгкім ветрам палахлівыя асіны ды ціха-ціха гудуць высачэзныя хвоі (М.Лынькоў). Пад высокай разгалістай хвояй стаяў чалавек (М.Лынькоў). У нагах у яго рассцілаўся абшар Хвоек гонкіх і пахані чорнай (Я.Купала). Ад мяне адвярнуўся спіной, Спіць Мікіта. І я засынаю. Ноч. Шумела над ім, надо мной Доўгая хвоя старая (А.Куляшоў). Пад каржакаватаю хваінай, непадалёку ад дарогі, увесь у сухім моху і хвойных голках, ляжаў той самы малады чалавек (К.Чорны). Падстрыг свінец чубы кашлатых хвой (М.Аўрамчык). Кражыстыя хвоі, карава-разложыстыя дубы хавалі ад панскага вока грамаду людзей, якая ўцякла сюды з вёсак (М.Нікановіч). Усе хвоі — стройныя, свежыя, крохкія (Я.Колас). Толькі гайданецца часам галіна і пасыплецца з кудлатае хвоі сярэбраны пух (М.Лынькоў). Праплывалі па баках зубчастыя яліны, купчастыя прыдарожныя хвоі (М.Лынькоў). Засень хвояў кучаравых, Цішыня ляжыць кругом... (М.Лужанін). Стаіць мая хата між хвой кучаравых (Я.Колас). Асабліва добра ён памятаў гэты стары лес: магутныя хвоі, дубы і бярозы, а пад імі — густы арэшнік (І.Шамякін). Маленькая хвойка не ведала на што пазіраць..., а ёй хацелася паслухаць, і пра што шумеў лес, і пра што гаварыла між сабою трава (Я.Колас). Сям-там на больш сухіх мясцінах трапляліся зараснікі нізкарослых хвоек (М.Лынькоў). А колькі самабытнага хараства ў гэтых адзінокіх разложыстых дубах... і гэтых пышна-купчастых хвоях у полі! (Я.Колас). Чаго мы толькі не сустрэнем! Якіх не ўчуем галасоў У лесным звонкім сутарэнні Між пышных хвой і верасоў (Я.Колас). Вянкамі ў зрубы новыя ўраслі Смалістыя, разважыстыя хвоі... (Г.Кляўко). Снег яшчэ хаваецца ад першых промняў сонца ў засені разгалістых хвой і бяроз (І.Навуменка). Даскочыўшы да старых, нагрэтых на сонцы разлапістых хвоек... [Міця] нарэшце азірнуўся (В.Адамчык). Бярэзнічак заняўся на зямлі, Атульвае разложыстую хвою (Я.Колас). [Хлопцы] удыхалі знаёмы з дзяцінства пах свежай смалістай хвоі (Т.Хадкевіч). І спяваюць стройныя хвоі, Што растуць над гэтай крыніцай (У.Караткевіч). Стромкія хвоі бралі верх над бярозамі (М.Лынькоў). Стрункія высозныя хвоі нібы гаварылі з небам (Я.Сіпакоў). Недзе тут, у лесе, між негустых таўшчэзных хваін, павінна была трапіцца яму старая дарожка (В.Быкаў). Міця, абапёршыся рукою на цёпла-шурпатую хвойку, перавёў дых (В.Адамчык). Стаіць у лесе шырокая хвоя (Ф.Янкоўскі). Ад высокіх бронзавых хвояў... на дарогу падаў густы цень (В.Зуб). Заўсёды дарагімі будуць мне Зарэчча, горад, хвоі залатыя (У.Караткевіч). Потым ранак пралазіў праз гушчар затуманеных хвой (П.Панчанка). З ружовых калматых хвоек на цёмныя вокны лужын сыпалася кастрыца (В.Адамчык). Падцягнулі [салдаты] рамяні з тугою, Леглі адпачыць пад сіняй хвояй (П.Панчанка). Цемнавокія хвоі ігліцамі натыкаюцца на прамень (В.Вярба).
2. Пра ўзрост хвоі, яе век: адвечная, векавая, векавечная, вячыстая, маладая, молада-вечная, пасляваенная, спрадвечная, стагодняя, старажытная, старая, стогадовая.
Адвечныя хвоі з гладкай карою стаялі на берагах і часам любілі пагутарыць з рачулкай (Я.Колас). Пад аховай векавых хвой тут не адчувалася ні малейшага ветрыку (Я.Маўр). Якуб Колас нарадзіўся ў маляўнічым лясным прыволлі, дзе векавечныя хвоі і кашлатыя елкі падпіралі сіняе неба (С.Александровіч). Маладая хвойка была ўся захоплена гэтай [жаваранкавай] песняй (Я.Колас). Сёння, пабраўшыся моцна за рукі, Молада-вечныя хвоі стаяць (Р.Семашкевіч). Ужо сталі дарослыя пасляваенныя хвойкі... (А.Жук). Пасля спрадвечных хвой растуць бярозы — Трагедыі лірычны эпілог (А.Пысін). Сумна глядзяць у неба стогадовыя хвоі (З.Бядуля). Голлямі хістаючы калматымі, Хвоі старажытныя рыпяць (П.Панчанка). Горда глядзяцца ў неба стагоднія хвоі (З.Бядуля).
3. Пра ўражанне, псіхалагічнае ўспрыняцце (хвоі): велічная, гордая, духмяная, задумлівая, задуменная, задумная, звонкая, зграбная, казачная, ласкавая, мілая, мудрая, пахучая, прыветная, прыўдалая, родная, слаўная, спакойная, урачыстая, чуйная, шматзвонная (аўт.), шчаслівая адзінокая, журботная, журлівая, маркотная, маўклівая, параненая, партызанская, пахілая, прытоеная, разамлелая, сонная, сумная, суровая, тужлівая, хмурная.
Нерухома стаялі велічныя хвоі (М.Капыловіч). Над намі шушукаюцца высокія гордыя хвоі (З.Бядуля). Алесь ішоў берагам паміж старых задумных хвой і прыслухоўваўся да іхняй таемнай гаманы (П.Броўка). Пад звонкай хвояю іглістай, Прабіўшы мох, як буравік, Стаіць у верасе квяцістым Лясное дзіва — баравік (К.Цвірка). Шушукалася тройца зграбных стромкіх хвоек (З.Бядуля). Вялі загадкавы гоман казачныя ў прадночным змроку велізарныя хвоі... (М.Лынькоў). А выгляд горак крутабокіх, Лясочкаў, хвоек кучаравых, Такіх прыветных і ласкавых, Як дабрадушныя бабулі (Я.Колас). Я ў сэрцы вітаю дубы над ракою І ціхія вёскі, і мілую хвою, Вітаю цябе, мой народ! (Я.Колас). Зіму і халодную восень Выжылі мудрыя хвоі (В.Вярба). ...Сям-там пракідаліся высокія пышныя алешыны, а па суседству з імі красаваліся дзве прыўдалыя хвоі... (Я.Колас). Хвоя родная калыша ў дупле ваверчаня (Е.Лось). Лабановічу проста люба было пабыць у лесе, паглядзець на слаўныя адзінокія хвоі (Я.Колас). Спакойныя хвоі з грабняком ды арэшнікам уперамешку... ужо скінулі... посцілку ночы (К.Цвірка). Расцвілі налітыя расой Сінія падснежныя пралескі Пад аховай урачыстых хвой (П.Панчанка). Калі ж ён [лось] вяртаўся... Па сцежцы знаёмай... То недзе спыняўся пад чуйнаю хвояй (А.Пысін). Зайдзі ў гушчар да хвой шматзвонных, І тут, і там, нібы цвікі, Па шапкі ўбіты ў мох зялёны Зялёныя махавікі (К.Цвірка). Я доўга думаў, як і дзе яе [яблыню] пасадзіць, і вырашыў выкапаць яму побач з адзінокай, разгалістай хваінай (М.Лобан). Як слёзы залацістыя, жывіца Цячэ з параненых магутных хвой (У.Караткевіч). Пад хвояю пахілай Стаіць без каскі Бронзавы салдат (С.Грахоўскі). Пасля поля тут было ад гушчыні маўклівых, нібы прытоеных, хмурных хваін цемнавата і сыра, хоць лясок і рос на пясчаніку (І.Мележ). Даўно такой мінуты я хацеў: Упасці на імшаную пасцель... Пад хвояй разамлелаю ляжаць... І мудрую прыроду бласлаўляць (Ю.Свірка).
* Хвоя-веліч, хвоя-красуня, хвоя-самотніца.
Пералескі, лес, паляна, Старасвецкі дуб з жарлом, Хвоя-веліч на кургане З чорным буславым гняздом (Я.Колас). З-пад хвой-красунь, як на далоні, Відаць і хаты, і двары (Я.Колас). [Уладзіслаў] спыніўся на строме, пад каржакаватай хвояй-самотніцай (У.Арлоў).
