Вітушка Міхал (1907, Нясьвіж - ?), беларускі палітычны й вайсковы дзеяч, генэрал, кіраўнік Беларускага Рэзыстансу ў другой палове 1940-х - 50-х.

Скончыў Клецкую й Віленскую гімназіі (1930). Вучыўся ў Праскім унівэрсытэце і ў Варшаўскай палітэхніцы. Уваходзіў у кіраўніцтва Аб'яднаньня Беларускіх Студэнцкіх Арганізацый і Асьветнага Таварыства Беларусаў у Варшаве. Праўдападобна, напярэдадні нямецка-савецкай вайны ўступіў у кантакт з Абвэрам.

У жніўні 1941 В. - адзін з камандзіраў аддзелаў беларускай самаабароны на заходнебеларускім Палесьсі, якая праводзіла сумесную з Палескай Сеччу УПА антыбальшавіцкую вайсковую апэрацыю. Арганізатар беларускай паліцыі ў Менску, да восені 1941 быў намесьнікам камэнданта паліцыі З.Касмовіча. Арганізоўваў аддзелы Беларускае Самааховы на Браншчыне, Смаленшчыне й Магілеўшчыне (1942-1943).

В. уваходзіў у Цэнтральны Камітэт Беларускай Незалежніцкай Партыі. Напрыканцы чэрвеня 1944 удзельнічаў у Другім Усебеларускім кангрэсе, быў сярод арганізатараў плянаванага антынямецкага паўстаньня, мэтай якога было абвяшчэньне незалежнай Беларускай Народнай Рэспублікі.

Зь лета 1944 В. - афіцэр дэсантнага батальёну «Дальвіц», маёр Беларускай Краёвай Абароны. Паводле адных зьвестках, 17 лістапада 1944 В. дэсантаваўся на Віленшчыне на чале аддзелу парашутыстаў. Аднак ужо 07.01.1945 нібыта быў забіты ў баі з аддзелам Чырвонай Арміі. Паводле іншых зьвестках, у лістападзе 1944 пад прозьвішчам В. дэсантаваўся іншы афіцэр. Сам жа В. ў Беларусі зьявіўся пазьней.

Найбольш актыўную дзейнасьць у Беларусі генэрал (гэты ранг ён атрымаў ад ЦК БНП у 1944) В. распачаў у 1946. Ён здолеў рэарганізаваць беларускі партызанскі рух у цэнтральнай і заходняй Беларусі ў Беларускую Вызвольную Армію (найбольш пашыраная назва - «Чорны Кот»). В. кіраваў на Бацькаўшчыне і БНП, рэдагаваў часопіс «За волю». Пасьля спыненьня партызанскае барацьбы працягваў дзейнічаць у Беларусі і Летуве, кіраваў збройным падпольлем. Пазьней перабраўся на Захад. Паводле няспраўджаных даных, памёр некалькі гадоў таму.

Бібл.: 1. Ёрш С. Генэрал Вітушка // Наша Ніва. 12.05.1997, № 17-18 (85); 2. Ёрш С. Змаганьне за Вітушку пачалося // Наша Ніва. 03.11.1997, № 32 (93).

Сяргей Ёрш

Паведаміць пра недакладнасьць