Філістовіча група, група, якая ўтварылася пасьля 1944 зь ліку ворагаў савецкай улады і якую ачоліў у 1952 Янка Філістовіч; месьцілася ў лесе ў двух кілямэтрах ад вёскі Самалі Ільлянскага раёну Маладэчанскай вобласьці.

Напачатку складалася з чатырох чалавек: Сяргея Мікуліча, Міхася Петрусевіча, Антона Петрусевіча ды Андрэя Бялькевіча. Адразу ж пасьля зьяўленьня Янкі Філістовіча ў Паняцічах у верасьні 1951 ягоны дзядзька Пётра Самаль расказаў яму пра гэтых людзей. Але першая сустрэча Філістовіча зь імі адбылася толькі ў траўні 1952. Філістовіч бярэ кіраўніцтва групай на сябе. У ліпені таго ж году да групы далучыліся Іван Будкевіч і Ўладзімір Шыцік.

Усе ўдзельнікі групы былі прыведзеныя Філістовічам да прысягі на вернасьць БНР, які сам склаў тэкст гэтае прысягі. «Я меркаваў выкарыстаць гэтых людзей дзеля вядзеньня нацыянальнай агітацыі, падрыхтоўкі сялянаў да паўстаньня», - сьведчыў Янка Філістовіч [1, 48].

Я.Філістовіч асабіста сачыў за тым, каб удзельнікі групы не дазвалялі сабе рабаваць прыватных асобаў. За прадукты харчаваньня плаціў сам Філістовіч. Маючы патрэбу ў друкарскіх прыладах і шрыфтох, каб выпускаць уласную газэту і друкаваць адозвы, група Філістовіча зрабіла налёт на друкарню МТС у мястэчку Вязынь. Абсталяваньне было разьмешчанае ў другім лягеры групы, ува ўрочышчы Руда, у двух кілямэтрах ад вёскі Кутляны. Група пасьпела набраць і аддрукаваць газэту «Жыве Беларусь!» і ўлётку. Частку друкаванае прадукцыі пасьпелі распаўсюдзіць.

У канцы чэрвеня 1952 грошы, якія Янка Філістовіч атрымаў ад амэрыканцаў, скончыліся. Група вырашыла ўзяць іх у савецкай улады, адабраўшы грошы ў двух фінагентаў. Было ўзята 6.000 рублёў.

У ноч з 4 на 5 верасьня 1952 апэратыўна-ваенізаванай групай МГБ была праведзеная апэрацыя па ліквідацыі групы Філістовіча. У выніку Іван Будкевіч, Міхась Петрусевіч і Антон Петрусевіч былі забітыя, Андрэй Бялькевіч захоплены. Кіраўніку групы Янку Філістовічу ўдалося ўцячы і ён быў схоплены толькі 09.09.1952 у вёсцы Ярмолічы ў выніку здрады.

Літ.: 1. Аляксандар Лукашук. Філістовіч. Вяртаньне нацыяналіста. Мн., 1997; 2. М.Паслядовіч. Па ваўчыных сцежках: дакументальная аповесць, напісаная па расказу палкоўніка Д.М.Каленіка. Мн., 1958.

Юрась Думбляўскас

Паведаміць пра недакладнасьць