Існуюць Цэнтральны, ці Нацыянальны, банк (у большасці краін належыць дзяржаве і валодае манапольным правам эмісіі грошай) і камерцыйныя банкі (спецыялізуюцца на разнастайных відах абслугоўвання галін эканомікі, прыватнай кліентуры). Камерцыйныя банкі бываюць універсальныя і спецыялізаваныя, да апошніх належаць ашчадныя банкі (залучаюць грашовыя зберажэнні і часова свабодныя грашовыя сродкі насельніцтва), знешнегандлёвыя (імпартныя аперацыі), інвестыцыйныя (мабілізуюць доўгачасовы пазыковы капітал і даюць яго пазычальнікам у выглядзе доўгатэрміновага крэдытавання капітальных укладанняў, у т.л. і каштоўных папер, аблігацый ці інш. дакументаў узаемных абавязацельстваў), іпатэчныя (выдаюць доўгачасовыя грашовыя пазыкі пад залог нерухомай маёмасці - зямлі, будынкаў і інш.). Паводле формаў уласнасці бываюць дзяржаўныя, прыватныя (у выглядзе акцыянерных таварыстваў, таварыстваў з абмежаванай, дадатковай адказнасцю), змешаныя (з удзелам розных формаў уласнасці), замежныя, сумесныя (з удзелам замежнага капіталу).
Сукупнасць банкаў краіны ўтварае яе банкаўскую сістэму, роля якой у сацыяльна-эканамічным развіцці настолькі вялікая, што яе вобразна называюць крывяноснай сістэмай эканомікі: акумуліруючы фінансавыя рэсурсы і накіроўваючы іх у эканоміку, банкі тым самым істотна ўплываюць на аб'ём і структуру вытворчасці і спажывання, сацыяльнае развіццё грамадства. Банкаўскія сістэмы бываюць нацыянальныя (адной краіны), рэгіянальныя (забяспечваюць інтарэсы некалькіх краін, напрыклад, Эўрапейская валютная сістэма) і міжнародныя. Аснову апошняй складаюць Міжнародны банк рэканструкцыі і развіцця, ці Сусветны банк (дае пазыкі для мадэрнізацыі развіцця эканомікі краін), і Міжнародны валютны фонд (садзейнічае развіццю міжнароднага гандлю і супрацоўніцтву ў валютнай сферы); гэта спецыялізаваныя ўстановы ААН, іх сябры - абсалютная большасць краін свету.
Першы ў Беларусі Менскі камерцыйны банк заснавалі ў 1873 буйныя памешчыкі і купцы. У розны час тут дзейнічала шырокая сетка аддзяленняў і філіялаў расейскіх банкаў, а таксама таварыстваў узаемнага крэдыту, крэдытных, кааператыўных і гарадскіх грамадскіх банкаў. Савецкая банкаўская сістэма пачала фармавацца ў 1922 з адкрыццём Беларускай канторы Дзяржбанка РСФСР (потым СССР). У 1923-1925 пачалі дзейнічаць Прамбанк, Усекабанк, Белкамунбанк, Белсельбанк. Пасля 1959 засталіся Беларускія Рэспубліканскія канторы Дзяржбанка СССР і Будбанка СССР. Сучасная нацыянальная банкаўская сістэма двухузроўневая: складаецца з Нацыянальнага банка Беларусі і іншых банкаў. Нацыянальны банк рэгулюе крэдытныя адносіны, грашовае абарачэнне ў краіне, вызначае парадак разлікаў і валодае выключным правам эмісіі грошай, выконвае іншыя аперацыі ў адпаведнасці з законам аб гэтым банку.
