Родзька Ўсевалад («Воўк»; 1920, в. Чучэвічы Лунінецкага павету - 1946, Менск?), беларускі палітычны й вайсковы дзеяч, старшыня ЦК Беларускай Незалежніцкай Партыі, арганізатар антыбальшавіцкай партызанскай барацьбы.

Скончыў Наваградзкую польскую гімназію імя А.Міцкевіча ў 1938, а пасьля - падафіцэрскую школу ў Замброве. У верасьні 1939 трапіў у нямецкі палон, адкуль вызваліўся ў 1940. Р. узначальвае Кракаўскую філію Варшаўскага Беларускага Камітэту. Уваходзіць у групу а. В.Гадлеўскага, якая арганізоўвала падпольную Беларускую Незалежніцкую Партыю. Зь вясны 1941 супрацоўнічаў з Абвэрам. Зь ліпеня 1941 Р. - бурмістра Віцебску, праводзіць беларусізацыю гораду. У жніўні 1941 ён разам зь Міхалам Вітушкам і атаманам Якубам Харэўскім кіруе аддзеламі Беларускае Самаабароны ў сумеснай з Палескай сеччу УПА антыбальшавіцкай апэрацыі на Палесьсі. З 1942 Р. - старшыня ЦК БНП (мянушка «Воўк»), арганізоўвае падпольле й нацыянальны партызанскі рух. Сябра Беларускай Цэнтральнай Рады, адказны за працу з моладзю. З сакавіка 1944 - камандзір 15-га батальёну БКА. Распрацаваў плян антынямецкага паўстаньня ў Менску, якое меркавалася ўзьняць пад час правядзеньня Другога Ўсебеларускага кангрэсу, і якога не адбылося.

Арганізаваў беларускі дэсантны батальён «Дальвіц» ува Ўсходняй Прусіі, дзе беларускія вайскоўцы праходзілі падрыхтоўку для партызанскай дзейнасьці на Бацькаўшчыне. Праводзіў перамовы з кіраўніцтвам украінскіх нацыяналістаў аб каардынацыі антыбальшавіцкай барацьбы.

Пасьля раззбраеньня батальёну «Дальвіц» у Чэхіі з групай прабіраецца ў Польшчу. Знаходзіўся на нелегальным становішчы ў Беластоку, арганізоўваў падпольле й партызанку БНП. Быў арыштаваны, паводле адных зьвестках - у чэрвені 1945, паводле іншых - увосень 1945. Пад час сьледзтва ў Менску раскрыў МГБ прозьвішчы многіх сяброў партыі, якія пасьля гэтага былі арыштаваныя. Лявон Луцкевіч лічыў, што Р. «спрабаваў арганізаваць нейкую гульню й перайграць Цанаву. Але дзе-ж ты яго перайграеш?!.» Янка Жамойцін тлумачыць напісаньне Р. у турме падрабязных успамінаў тым, што ён хацеў захаваць для гісторыі сьведчаньні пра дзейнасьць беларускага супраціву.

У 1946 на працэсе над кіраўніцтвам БНП Р. быў засуджаны на сьмерць. Пасьмяротна атрымаў ад Рады БНР рангу генэрала.

Бібл.: 1. Ёрш С. Арыштаваны ў Беластоку // Ніва (Беласток). 07.07.1997, № 27; 2. Ёрш С. Усевалад Родзька // Наша Ніва. 11.05.1998, № 9.

Сяргей Ёрш

Паведаміць пра недакладнасьць