Марксізм, філасофскае, эканамічнае і палітычнае вучэнне, заснавальнікамі ягога з'яўляюцца К.Маркс і Ф.Энгельс. Яны распрацавалі матэрыялістычную дыялектыку, матэрыялістычнае разуменне гісторыі, тэорыю прыбавачнай вартасці і вучэнне аб камунізме. Грамадства ў марксізме разглядаецца як арганізм, у структуры якога вытворчыя сілы вызначаюць адносіны паміж людзьмі ў працэсе вытворчасці (вытворчыя адносіны) і формы ўласнасці, якія ў сваю чаргу абумоўліваюць класавую структуру грамадства, палітыку, права, мараль, філасофію, рэлігію, мастацтва. Узаемадзеянне гэтых сфер утварае грамадска-эканамічныя фармацыі, змена якіх вызначае працэс паступальнага руху грамадства. Паводле марксісцкай канцэпцыі, барацьба пануючага і прыгнечаных класаў - рухаючая сіла гісторыі, а вышэйшым адлюстраваннем класавай барацьбы з'яўляецца сацыяльная рэвалюцыя.

Марксізм стаў важнай вяхой у развіцці сацыяльнай думкі 19 ст., ідэалагічнай асновай сацыял-дэмакратычнага руху, які з пач. 20 ст. падзяліўся на дзве плыні - рэвалюцыйную (У.І.Ленін і інш.), у якой перамагло бальшавіцкае вытлумачэнне марксізму, і рэфармісцкую (Э.Бернштэйн і інш.), якая падвергла крытыцы тэорыю марксізму і адмовілася ад яго асноўных палажэнняў. Пасля Кастрычніцкага перавароту 1917 у Расеі марксізм стаў дзяржаўнай ідэалогіяй у РСФСР, потым СССР, іншых сацыялістычных краінах. Пры гэтым многія яго пастулаты (нават першапачаткова навукова аргументаваныя) ва ўмовах капіталістычнага акружэння СССР, а потым «халоднай вайны» падвергліся дагматызацыі, вульгарызацыі і выкарыстоўваліся пераемнікамі і паслядоўнікамі Ў.І.Леніна для ўмацавання аўтарытарнай улады, усталявання адміністрацыйна-камандных, бюракратычных метадаў кіравання грамадствам.

Паведаміць пра недакладнасьць