1 Наасфера (ад грэч. noos - розум і сфера), «мыслячая абалонка», «сфера розуму» - фаза развіцця біясферы, у перыяд якой разумная чалавечая дзейнасць становіцца вызначальным… 2 Навакольнае асяроддзе, комплекс прыродных цел і з'яў, з якімі арганізм знаходзіцца ў пэўных узаемаадносінах. Адно з асноўных экалагічных паняццяў. Для характарыстыкі Н. а.… 3 Навальніца, атмасферная з'ява, пры якой у кучава-дажджавых воблаках або паміж воблакам і зямлёй узнікаюць маланкі, чуецца гул грому. Часта суправаджаецца ліўневым… 4 Навігацыя, арыентацыя ў палёце; цесна звязана з міграцыяй. Птушкі арыентуюцца ў палёце па прыметах мясцовасці, калі пералёт кароткі; па нябесных свяцілах (Сонцу… 5 Нараджальнасць, інтэнсіўнасць працэсу з'яўлення новых асобін у папуляцыі за кошт размнажэння. Н. разлічваюць на адну асобіну або адну самку ў папуляцыі - удзельная Н.… 6 Народанасельніцтва, сукупнасць людзей, якія жывуць на Зямлі (чалавецтва) або ў межах асобнай тэрыторыі, краіны, кантынента і г.д. У адрозненне ад тэрміна «насельніцтва».… 7 Настыі (ад грэч. nastos - ушчыльнены), рухі органаў раслін у адказ на змяненне фактараў знешняга асяроддзя (святла, тэмпературы і інш.), якія дзейнічаюць ненакіравана.… 8 Натуралізацыя (ад лац. naturalis - прыродны, натуральны), поўнае асваенне арганізмамі новых умоў пражывання. Адрозніваюцца: натуралізацыя, калі від пераносіцца ў падобныя… 9 Натураліст (ад лац. natura - прырода), чалавек, які займаецца вывучэннем прыроды; прыродазнавец. 10 Нахлебніцтва, тое ж, што і каменсалізм; сумеснае пражыванне двух відаў жывёл, пры якім адзін з іх корміцца рэшткамі корму другога, не наносячы яму шкоды. 11 Нацыянальны парк, вялікая тэрыторыя, якая ўключае ландшафтныя комплексы і ўнікальныя аб'екты прыроды (каньёны, вадаспады і г.д.), якія не падвергліся ўздзеянню чалавека.… 12 Неабіёнты (інтрадуцэнты), арганізмы, адносна нядаўна занесеныя на разглядаемую тэрыторыю. Могуць быць занесены прыроднымі агентамі або чалавекам. 13 Неатэнія, затрыманне антагенезу або выпадзенне дарослай стадыі з цыкла развіцця. У гэтым выпадку асобіны размнажаюцца ў лічынкавай або ювенільнай стадыі: некаторыя… 14 Неаэндэмікі, маладыя віды, якія яшчэ не паспелі пашырыць свой арэал. Узнікаюць як вынік відаўтваральных працэсаў пры інтрадукцыі відаў у новыя для іх экалагічныя… 15 Нейстон (ад грэч. neustos - які плавае), згуртаванне планктонных арганізмаў, якія насяляюць паверхневую плёнку вады (гіпанейстон) або яе паверхню (эпінейстон).… 16 Нейтралізм, суіснаванне дзвюх папуляцый, якое не адбіваецца ні на адной з іх. Адна з форм міжвідавых узаемаадносін. 17 Некрафагі (ад грэч. nekros - мёртвы і фаг), трупаеды; жывёлы, якія кормяцца трупамі жывёл. Н. з'яўляюцца жукі-магільшчыкі, некаторыя птушкі (сцярвятнікі, грыфы)… 18 Некроз (ад грэч. nekros - мёртвы), адміранне клетак тканак у жывым арганізме. Н. папярэднічаюць незваротныя фізіялагічныя і біяхімічныя змяненні, якія ўзнікаюць… 19 Нектон, сукупнасць арганізмаў, якія жывуць у тоўшчы вады і здольныя актыўна перасоўвацца, пераадольваючы сілу цячэння; у асноўным гэта пелагічныя рыбы і буйныя… 20 Нітрафілы, арганізмы, якія насяляюць асяроддзе, багатае злучэннямі азоту (пшаніца, лён).