залоза, орган, які выпрацоўвае неабходныя для арганізма рэчывы або выдаляе з арганізма шкодныя рэчывы. залоза ж. — усх.-маг. р., залаза ж. — усх.-маг. р. (Бялькевіч,…

зародак, арганізм у першы перыяд свайго развіцця, які жывіцца за кошт матчынага арганізма або пажыўнымі рэчывамі, назапашанымі ў яйцы. зародак м. — Леп., Шкл.,…

заяц, невялікі звярок атрада грызуноў з доўгімі заднімі нагамі, доўгімі вушамі і кароткім хвастом. заяц м. — агульн. (АЛА, Бялькевіч, Станкевіч), заюк м. —…

заячы (заечы) заячы прым. — Паст., Бярэз., Краснап., Навагр., Бяроз., Пруж., Берасц. (Мат. Гарадз., Мат. апыт.), заяччы нрым. — Слаўг., Мсцісл. (Бялькевіч,…

збродлівы, які не трымаецца статка і месца выпасу, шкадлівы. збродлівы прым. — паўн.-усх. д. (ЛАБНГ), збрадлівы прым. — пераважна паўн. р. (ЛАБНГ), збродны прым.…

звер, дзікая, звычайна драпежная жывёла. звер м. — агульн. (АЛА, СПЗБ, Мат. апыт.), звярок м. памянш. — агульн. (Мат. апыт.). вялікі звер: звяруга м. і ж.…

звярыны звярыны прым. — агульн. (Мат. апыт.), звярынны прым. — Іван. (Мат. апыт.), зверавы прым. — Бярэз. (Мат. апыт.), зверскі прым. — Карэл., Навагр. (Мат.…

здохнуць, акалець, памерці (пра жывёлу, насякомых). здохнуць зак., здохці зак. — агульн. (Мат. апыт.), пасці зак. 'пра буйных жывёл' — усх.-маг. р. (Мат. апыт.),…

здрок, авадзень, якога вельмі баяцца каровы і коні. здрок м. — сл.-маз. г. (ЛАБНГ, СПЗБ, Нар. сл-сць), здрэк м. — Кам. (ЛАБНГ), здракан м. — Пін. (ЛАБНГ), здрач…

злаваць (пра каня), выяўляць прыкметы агрэсіі ў паводзінах. хмыліцца незак. — паўн. р., а таксама Ашм., Лаг., Мсцісл., Чэрв., Слаўг., Нясв., Добр., Лун., Стол.…

змяіны змяіны прым. — агульн. (Мат. апыт.), змяінны прым. — Іван. (Мат. апыт.), змяячы прым. — Драг. (Мат. апыт.), вужаччы прым. — Мсцюл. (Мат. апыт.), гадзючы…

зрэнка, адтуліна ў радужнай абалонцы, праз якую пранікае святло ўнутр вока. зронка ж. — агульн. (Мат. апыт.), зярок м. — мясц. (Станкевіч), чалавечак м. — Драг.…

зуб, косцепадобны орган у роце для адкусвання і разжоўвання ежы. зуб м. — агульн. (Мат. апыт.), краміна ж. 'баразёнка ў зубе' — Смарг., Стол. (СПЗБ, ТС);…

зубр, дзікая буйная рагатая жывёліна сямейства пустарогіх. зубр м. — агульн. (Мат. апыт.), зубра ж. — Бярэз. (СЦБ). самка: зубрыха ж. — Дзярж. (СЦБ). зубраня:…

зязюля, лясная сярэдняй велічыні пералётная птушка, якая звычайна не ўе гнязда і кладзе яйкі ў чужыя гнёзды. зязюля ж., зязюлька ж. памянш.-ласк. — агульн. (ДАБМ,…