1 ХАРАСТВО. Усё прыгожае, прыемнае, што прыносіць задавальненне, асалоду: адметнае, ап’яняльнае, асаблівае, асляпляльнае, бессмяротнае, бяскрайняе, вечнае, высакароднае,… 2 ХАТА (хаціна). Бацькоўская, вечная, далёкая, дарагая, заінелая, запаветная, новая, прасторная, прыгожая, родная, родненькая, светлая, сонечная, сціплая, сцішаная,… 3 ХВАЛЯ (хвалі). I. Вадзяны вал, які ўтвараецца ў выніку гайдання паверхні вады. 1. Пра вышыню, форму хваляў, пра характар гайдання: барадатая, буйная, бурліва-кіпучая,… 4 ХВАЛЯВАННЕ. Нервовае ўзбуджэнне: асаблівае, бурнае, вострае, вялікае, гарачае, глыбокае, гордае, дзіўнае, душэўнае, загадкавае, затоенае, лёгкае, маладое, моцнае,… 5 ХВІЛІНА (хвіля, хвілінка). Важны момант, імгненне ў жыцці чалавека: адказная, баявая (аўт.), вольная, выдатная, вячэрняя, вялікая, вясёлая, гарачая, дарагая,… 6 ХВОЯ (хваіна). 1. Пра вышыню, таўшчыню, характар ствала; пра форму, гушчыню кроны; пра колер (хвоі): агромністая, велізарная, выгоністая (разм.), выносістая,… 7 ХЛЕБ. Прадукт харчавання, пражытак: белы, бясконца духмяны, водарны, духмяністы, духмяны, малады, мяккі, надзвычайны, наздраваты, новы, пахучы, прыгожы, родны,… 8 ХЛОПЕЦ (хлапчына, хлапчук). Акуратны, асцярожны, бялявы, высакародна сардэчны (аўт.), высакародны, высокі, вясёлы, гарэзлівы, гарэзны, гожы, далікатны, дапытлівы,… 9 ХМАРА (хмурынка). 1. Пра колер, памер (хмары); пра аддаленасць ад зямлі, становішча ў прасторы: барвова-дымчатая, барвовая, белазорая, беласнежная, белая, бялёсая,… 10 ХОЛАД (халады, халадок). Нізкая тэмпература, халоднае надвор’е; свежае халаднаватае паветра: абсалютны, адчайны, асаблівы, бязлітасны, волкі, востры, вялікі,…