На запыт знайшлося 200 артыкулаў

  1. 101
    возера
    прыволле як бабру на возеры. Гл. бабёр.
    раскоша каму, дзе як шчупаку ў возеры. Гл. шчупак.
    шмат як бузы ў возеры. Гл. буза.
  2. 102
    войска
    У Лагойску як у войску: лаўкі шырокі, ёсьць дзе сесьці, ды нечага есьці. Прык. Лаг. Жарт. Пра не вельмі прывабную сітуацыю ў названым горадзе. Варлыга 1966, 84.
  3. 103
    вока
    адзін (анно) як вока [у лобе, у ілбе]. Крыч., Віл., Івац., Лоеў., Слон. п., Стаўб., Уздз. Пра кагосьці адзінага, які патрабуе асаблівай увагі. Federowski, 6; МК, 19; Высл., 280; Мін.-Мал., 1977, 141; Янкова, 24; ЗЗайкі.
    адно дзіця як вока ў лобе. Пра асаблівы догляд за адзіным у сям'і дзіцём. Сцяшковіч, 624.
    берагчы каго/што бы сваё вока. Слуцк., Лоеў. Пра вельмі стараннае і беражлівае абераганне, ахоўванне, догляд каго-, чаго-н. Сержпутоўскі 1998, 53; Янкова, 68.
    блішчаць як воўчае (воўча) вока. Слон. Пра цьмяны бляск чаго-н. Янк., Дыял., I, 204; Высл., 287.
    газнічка як воўчае вока. Пра цьмяны бляск газнічкі ці іншай слабай крыніцы святла. Янк., Пар., 31.
    гарэць як воўча вока. Шчуч. СПЗБ 1, 403. Тое, што блішчаць як воўчае (воўча) вока.
    глядзець каго/што як вока. Асіп. Янкоўскі 1968, 108; Высл., 305. Тое, што берагчы каго/што бы сваё вока.
    глядзець (пілноваці) каго/што як вока ў ілбе. Дзятл., Кам., Пруж. Сцяшковіч, 614; ЖН, 40; Босак, 32. Тое, што берагчы каго/што бы сваё вока.
    Двое дзетак як дзве окі ў лобе. Прык. Пра найвышэйшую каштоўнасць дзяцей для бацькоў. Federowski, 91.
    завісны (зайздросны) як папова вока. Слон. п. Пра вельмі зайздроснага, хцівага чалавека. Federowski, 351; Янк., 408.
    павіснуць як бяльмо на воцы. Гл. бяльмо.
    падобны як з вока выдраны. Брасл. Пра чалавека, вельмі падобнага на іншага, як бы яго візуальная копія. Рабкевіч, 158.
    поўны (поўна) як вока. Брасл., Краснап., Леп., Люб., Івац. Пра поўна налітую вадкасцю ёмістасць. Бялькевіч, 336; ФА; Скарбы, 106; ЗЗайкі.
    поўнае як рыбяе вока. Валож. Гілевіч 2007, 51. Тое ж.
    свяціць як воўча вока. Чэрв. СПЗБ 4, 396. Тое, што блішчаць як воўча вока.
    цемень хаць ты вока выкаль. Івац., Слуцк. Пра густую цемру, аж да чарнаты. Сержпутоўскі 2000, 215; ЗЗайкі.
    чысты як рыбічае вока. Іран. Пра нешта быццам бы чыстае: рыбіна вока ўвесь час знаходзіцца ў вадзе. Янк., 441.
    як вока дастане (згледзіць, кіне, схопіць). Янкоўскі, 1968, 431.
    як вока ў ілбе. Уздз. СЦБ, 63. Тое, што адзін як вока.
    як з вока выпаў. Свісл. Пра чалавека такога самага, падобнага. Янк., Пар., 203; Санько, 69; Сцяшковіч, 615.
    як з вока вырвана. Смарг., Докш. Высл. 426; Даніловіч, 225. Тое, што як з вока выпаў.
    як вокам змерыць. Пра плошчу, якую можна толькі ахапіць позіркам. НН, 310.
    як вокам змігнуць. Стаўб. Пра хуткае, імгненнае здзяйсненне чаго-н. МК, 308.
    як вокам скінуць. Слуцк., Ваўк. п., Стаўб., Ганц., Раснян., Мядз. Захапл. Сержпутоўскі 1999, 18; Federowski, 75; МК, 309; Бялькевіч, 26; Сцяшковіч, 617; СПЗБ 4, 449; СПЗБ 1, 324. Тое, што як вокам змерыць.
    як вокам сцяміць (сцягнуць). НН, 310. Тое, што як вокам змерыць.
    як вокам сцяць. Шчуч. Даніловіч 2008, 136. Тое ж.
    блішчаць як у ката вочы. Гл. кот.
    завісны (зайздросны) як паповыя вочы. Слон. п., Івац. Асудж. Пра вельмі зайздроснага, хцівага чалавека. Federowski, 351; Янк., 408; ЗЗайкі.
    лезці ў вочы як муха ў спасаўку. Гл. муха.
    лезці як аса (асва) ў вочы. Гл. аса.
    лезці як дым у вочы. Гл. дым.
    лезці як муха ў вочы. Гл. муха.
    любіць як вочы соль. Мін. Іран. Пра абсалютнае непрыманне чаго-н. Высл., 396.
    ляпнуць як гразёй у вочы. Гл. гразь.
    начай солі хто ў вочы насыпаў. Гл. соль.
    Праўда як восы: лезе ў вочы. Гл. аса.
    праўда як соль у вочы. Гл. соль.
    прымаўкаю як граззю ў вочы. Гл. гразь.
    Сорам не воран - вочы не выдзяўбе. Гл. воран.
    Сорам не ёлка - вачам не колка. Гл. ёлка.
    Стыд не дым - вачэй (вочы) не выкура. Гл. дым.
    трэба як солі ў вочы. Гл. соль.
    ныч тэмна, хоч у вочы совганы. Драг. Пра цёмную ноч. Скарбы, 91.
    худы як ніколі хлеба ў вочы не бачыў. Гл. хлеб.
    прыйсці бы ў собакі вочэй позычыўшы. Гл. сабака.
  4. 104
    вол
    валіць як на вала. Ваўк. п. Няўхв. Пра занадта вялікія заданні для аднаго чалавека. Federowski, 326; Янк., Пар., 24.
    вочы як у вала. Дзятл. Няўхв. Пра вялікія, невыразныя вірлаватыя вочы. СПЗБ 1, 313.
    распёрла каго як вала, a работы няма. Слуцк. Асудж. Пра добра дагледжанага, адкормленага, але гультаяватага каня. Сержпутоўскі 1999, 45.
    цягнуць як вала на стрэху. Івац. Здзекл. Пра цяжкую і непатрэбную работу. ЗЗайкі.
    шыя як у вала. Ухв. Пра дужага чалавека з моцнай шыяй. Янк., Пар., 199.
    шыя што ў вала хвост. Гом. Насмешл. Пра тонкую, выцягнутую шыю худога чалавека. Янк., Пар., 198; Высл., 423.
    зарабіць як на валах седакоў возячы. Петр. Іран. Пра вельмі нязначныя заробкі. Мат., Гом., VIII, 1980, 185.
    як на валах. Слон. Жарт. Пра маруднае, павольнае перасоўванне. Даніловіч, 236.
    есць як валоў шэсць. Сак. п. Жарт. Пра чалавека з празмерным апетытам. Federowski, 129; Санько, 130.
    спаць як валоў (вала) прадаўшы. Воран., Дзятл. Жарт. Пра вельмі моцны, спакойны сон. Даніловіч, 215.
    як валоў патапіўшы. Зэльв. Пра разгубленага, засмучанага, прыгнечанага чалавека. Даніловіч, 215.
    жывецца каму як валу ў ярме. Іран. Пра цяжкое працоўнае жыццё. Янк., 407.
    сказав ек віл у лужу. Драг. Няўхв. Пра нешта сказанае недарэчы. Скарбы, 94.
    вылупіць (вырачыць) вочы як вол на новае шула. Пін. Насмешл. Пра няўцямнае разглядванне чаго-н. МК, 40.
    вытрашчыць (вырачыць) вочы як вол на разніка. Няўхв. Пра нейчы трывожны, няўцямны погляд. Federowski, 337.
    вярнуць як вол. Слуцк., Стаўб. Пра чалавека, які многа, шчыра працуе фізічна. МК, 309.
    гаварыць гладка як вол языком ліжа. Навагр. Жарт. Пра лоўкую, складную, прыемную гаворку каго-н. Высл., 300.
    гараваць як чорны вол. Рэч. Спачув. Пра цяжкое жыццё беднага, хаця і працавітага чалавека. Pietkiewicz, 369.
    гол як вол. Слуцк. Няўхв. Пра беднасць, немаёмаснасць. Сержпутоўскі 1999, 25.
    дабрацца (дапасці, дарвацца) як вол да брагі. Ваўк. п., Слон. Іран. Няўхв. Пра нечую прагнасць, пра чалавека, што не можа спыніцца, калі атрымлівае мажлівасць нешта ўзяць. Federowski, 76; Высл., 310.
    дзень як вол. Ваўк. п., Рэч. Federowski, 94; Pietkiewicz, 368. ≺ Так кажуць, што ўжо позна, а хтось яшчэ не ўзяўся за работу (заўвага збіральніка).
    дужы як вол. Слон. Ухв. Пра здаровага, дужага чалавека. Высл., 315.
    здаравенны як вадзяны вол. Лоеў. Пра вельмі вялікага, моцнага, дужага чалавека. Янкова, 62.
    здаўся (прыдаўся, прышоўся; спрытны, такі спасобны, ловак, здатны, зграбны) як вол да карэты. Ваўк. п., Пух., Карэл., Смарг. Іран. Пра чалавека, які зусім не адпавядае пэўнай справе, задачы. Dybowski, 17; Ляцкий, 44; Federowski, 248, 352, 353; Шатэрнік, 148; Янк., 409; Высл., 328; ФА.
    ляны як вол. Слуцк., Івац. Няўхв. Пра лянівага, марудлівага чалавека. Сержпутоўскі 1999, 46; ЗЗайкі.
    ляпаць як вол на трэскі. Жытк. Груб. Пра чалавека, які гаворыць абы-што, не да месца. ТС 3, 57.
    няма як вол языком злізаў. Івац. Пра знікненне, адсутнасць чаго-н. ЗЗайкі.
    перці што вол. Клецк. Пра чалавека, які нясе цяжкую паклажу. Нар. лекс., 211.
    пісаць як вол ідзе. Гом. Насмешл. Пра няроўнае, крывое пісанне, неакуратны почырк. Высл., 365.
    працаваць як вол у ярме. Маладз. Гілевіч, 167. Тое, што вярнуць як вол.
    працавіты як вол. Раснян. Ухв. Пра працавітага чалавека. Бялькевіч, 111.
    рабіць як вол. Сен. МК, 23. Тое, што вярнуць як вол.
    рабіць як чорны вол. Лельч., Навагр., Карэл. Сцяшковіч, 621; АВНЛ; Кучук, Малюк, 94. Тое, што вярнуць як вол.
    Работай як вол, будзеш мець багаты стол. Гом. Прык. Пра залежнасць дастатку ад працы, намаганняў. АВНЛ.
    разбірацца як вол па Бібліі. Пагардл. Пра чалавека, хто па вызначэнні не можа разбірацца ў нечым, што патрабуе іншага ўзроўню. ЛЦ, 120.
    разумець як вол па Бібліі. Касц., Мін. Пагардл. ЛЦ, 40. Тое, што разбірацца як вол па Бібліі.
    растаўсцець як вол. Пра надта распаўнелага чалавека. Янк., 424.
    смуліць на роботу бу вол. Стол. Ухв. Пра працавітага, цягавітага чалавека. ТС 5, 65.
    спаць як волы продаўшы. Стол., Воран., Дзятл. Жарт. Пра спакойны сон пасля цяжкай адказнай справы. ТС 1, 135; Даніловіч, 215.
    сыты як вол на бровары. Пра здаровага тоўстага чалавека. Янк., Пар., 160.
    таўсцяк як вол. Сміл. Шатэрнік, 277. Тое ж.
    узяцца за работу як вол. Мсцісл. Ухв. Пра спакойнае і надзейнае стаўленне да справы. Юрчанка 1969, 60.
    упарты як вол. Івац. Няўхв. Пра ўпартага, незгаворлівага чалавека. ЗЗайкі.
    уперціся ек вол у ермо. Жытк. Няўхв. Пра паводзіны ўпартага чалавека. ТС 2, 52.
    упірацца як вол, якога вядуць на зарэз (на бойню). Мін. Пра моцнае супраціўленне каго-н. ЛЦ, 75.
    цягавіты як вол. Ухв. Пра працавітага моцнага чалавека. Янк., 439.
    цягнуць як вол [ярмо]. Ваўк. п., Івац. Ухв. Пра шчырае стаўленне да сваёй працы. Federowski, 57; ЗЗайкі.
    чакаць беды бы вол доўбні. Слуцк. Няўхв. Пра пасіўнае чаканне катастрофы, бяздзейнічанне. Сержпутоўскі 1999, 149.
    як вол варочаць. Слуцк., Мсцісл. Сержпутоўскі 1999, 37; Юрчанка 1977, 55. Тое, што вярнуць як вол.
    як вол злізаў каго/што. Лях. Жарт. Пра знікненне каго-, чаго-н. Санько, 69; ЗВалодзінай.
    На Беларусі пчолы як гуci, a гуci як волы, а паны - як голы, так голы. Гл. гусь.
    [прывыкнуць] бы вул до обуха. Пін. Іран. Пра немагчымасць прывыкнуць да пакарання. ФА.
  5. 105
    волас
    як волас перапаліць. Рэч. Пра вельмі хуткае, імгненнае і лёгкае дзеянне. Янкоўскі 1968.
    як воласу перагарэць. Слуцк. Пра вельмі хуткае, імгненнае мінанне часу. МК, 309.
  6. 106
    волат
    Дару вам гару золата, каб дзеці былі як волаты. Фальк. Вясельнае пажаданне маладым мець моцных і здаровых дзяцей. БВ, 60.
  7. 107
    волік
    гнядзенькі як волік. Памянш. Слон. Пра гнядога каня. Высл., 306.
  8. 108
    воміга
    кіслы як воміга. Бран. Пра нешта вельмі салонае, атрутнае або кіслае. Расторгуев, 41. ≺ Воміга - перасол (Носович, 66); вомег - горыч, цыкута (Станкевіч, 1180).
  9. 109
    вораг
    проміж намі як проміж ворогамі. Жытк. Пра непрыязныя адносіны паміж людзьмі. ТС 4, 223.
  10. 110
    ворак
    сядзець як кум у ворку. Воран. Іран. Пра маўклівага чалавека. СПЗБ 3, 46. ≺ Відаць, з анекдатычнай гісторыі пра схаванага кума.
    як у дзюравым ворку. Ашм. Няўхв. Пра бяздумныя, бязмэтавыя, упустую, пастаянныя траты чаго-н. у каго-н. ≺ Ворак - параўн. польск. worek ‘мех, мяшок’. Даніловіч, 257.
  11. 111
    воран
    круціцца што воран над кроўю. Мсцісл. Асудж. Пра нечыя злавесныя, варожыя намеры. Юрчанка 1977, 224.
    Сорам не воран - вочы не выдзяўбе. Капатк. Прык. Пра фізічную неадчувальнасць сораму. ПП 2, 347.
    як ворын крыви жилаить. Смал. п. Асудж. Пра злачынныя намеры альбо помсту каго-н. Добр., Смол., 360.
    як ворану мыла, так умертаму паможа кадзіла. Іран. Пра безвыніковасць якой-н. дапамогі, адбывання справы. Federowski, 320.
  12. 112
    ворапень
    ляжаць як ворапень на пячы. Мсцісл. Асудж. Пра гультаяватага чалавека. Бялькевіч, 112. ≺ Ворапень - гультай.
  13. 113
    восень
    жыць як баран да восені. Гл. баран.
    у галаве як у восені на дварэ. Іўеў. Пра шум і зменлівае адчуванне ў галаве. Сцяшковіч, 660.
    як ліст восенню. Гл. ліст.
    здоўжыцца як восень. Няўхв. Пра зацягнутую справу, чаканне чаго-н. Янк., Пар., 73.
    цягнуцца як восень. Няўхв. Пра зацягнутую справу, чаканне чаго-н. Янк., Пар., 190.
    зольна на двары як увосень. Ветк. Пра халоднае, непрыемнае надвор'е не ў пару. Мат. Гом., IV, 183.
    паміраць бы аб осень мухі. Слуцк. Пра вялікі мор у народзе. Сержпутоўскі 1999, 160.
  14. 114
    восець
    людзей што снапоў на восеці. Гл. сноп.
  15. 115
    воск
    жоўты як воск. Ваўк. п. Ухв. Пра нешта жоўтае. Federowski, 366; ТС 2, 65. ≺ Воск - шанаваны матэрыял, параўнанне з ім характарызуе прадмет станоўча.
    масла жоўтая як воск. Пра тугое, жоўценькае, пахучае, якаснае масла. СПЗБ 3, 39.
    масла як воск. Маладз. Ухв. Высл., 345. Тое ж.
    мяккі як воск. Слон., Слуц. Пра нешта пругкае, падатлівае, мяккае. Сержпутоўскі 1999, 128; Высл., 348; Юрчанка, 180.
    хороша пшэніца як воск. Ухв. Пра добрую ядраную пшаніцу. ТС 4, 330.
    харошы як з воску. Ваўк. п. Ухв. Пра прадмет добрай якасці, прывабны на выгляд. Federowski, 50.
    шчокі як з воску. Пра хваравіты колер твару, калі ён здаецца нежывым. Янк., Пар., 198.
  16. 116
    вотмут
    у хаце што ў вотмуце. Лоеў. Няўхв. Пра непарадак у хаце, калі ў ёй бязладдзе. Янкова, 70. ≺ Вотмут - вір.
  17. 117
    воўк
    етраўке як ваўке. Шчуч. Асудж. Пра злосных жонак мужавых братоў. СПЗБ 2, 124.
    абставіць як ваўка ў логаве. Карэл. Пра чалавека, якому непрыяцелі не даюць ходу, перашкаджаюць у справах. Высл., 280.
    глядзець як на ваўка. Віл. Пра позірк са страхам і здзіўленнем. Sielicki, 158.
    гукаць як на ваўка. Паст. Пра крык, нападкі на якога-н. чалавека. СПЗБ 1, 500.
    каляная спіна што ў ваўка. В.Дзв. Пра спіну худога чалавека. СПЗБ 2, 386.
    навастрыць вушы як конь, пачуўшы ваўка. Гл. конь.
    у сыбакі вушы тарчаць як у ваўка. Мсцісл. Пра вушы сабакі, што нагадваюць ваўчыныя. Бялькевіч, 441.
    хадзіць як ваўка спаймаўшы. Рэч. Жарт. Пра чалавека, які ідзе, шырока расстаўляючы ногі. Найчасцей у адрас п'янага. ЛЦ, 75.
    як у ваўка з ляпы. Глыб. Няўхв. Пра моцна памятую вопратку. КВДУ.
    разгуляцца як ваўкі ў Піліпаўку. Чэрв. Пра людзей, што празмерна разышліся, разгуляліся. СПЗБ 4, 254.
    глядзець (пазіраць) ваўком. Зласл. Пра нахмураны, пануры, драпежны пагляд каго-н. НН, 316.
    У вочы ліском, а за вочы ваўком. Гл. ліс.
    пабегчы ваўком. Пра асцярожны, цікуючы бег каго-н. НН, 282.
    ад пажару не ўцячэш як ад ваўкоў. Саліг. Ад пажару немагчыма застрахавацца. З нар. сл., 105.
    даць як ваўку ў ляпу. Глыб. Пра нешта назаўсёды аддадзенае, страчанае. КВДУ.
    як ваўку ў ляпу. Глыб. Пра нешта страчанае бясследна. КВДУ.
    абжора як воўк. Ваўк. п. Няўхв. Пра чалавека з празмерным апетытам. Federowski, 3.
    аброс (зарос) як воўк. Краснап. Няўхв. Пра знешні выгляд няголенага, нястрыжанага чалавека. Бялькевіч, 423.
    аглядацца як воўк каля вуглоў цындаючы. Ваўк. п. Асудж. Пра чалавека, які шукае сабе спажывы альбо падглядае за іншымі. Federowski ≺ Цындаць - цікаваць, выглядаць.
    адзін як воўк. Мядз. Спачув. Пра адзінокага самотнага чалавека. СПЗБ 3, 33.
    баяцца як воўк казы. Іран. Пра той выпадак, калі ніхто не баіцца, а ахвяра і драпежнік мяняюцца месцамі. Нос., 7.
    баяцца як воўк сабакі. Ваўк. п. Іран. Federowski, 20; Высл., 283. Тое, што баяцца як воўк казы.
    баяцца як воўк ягняці (авечкі). Слуцк. п., Івац., Слон. Іран. Federowski, 20; Сержпутоўскі 1999, 68; Янк., Пар., 13; Шейн, 473; Высл., 283; ТС 2, 50; ЗЗайкі. Тое, што баяцца як воўк казы.
    бліскаць як воўк за гарою. Рэч. Пра цьмяны бляск, нейкія далёкія знікомыя агеньчыкі, як бляск воўчых вачэй у цемры. Pietkiewicz, 399.
    бліскаць вачыма як воўк. Слуцк. Няўхв. Пра хцівы, жорсткі пагляд чалавека. Сержпутоўскі 1999, 77.
    Брат да сястры - гасцёк мілы, сястра брату - як воўк сівы. Мін. Прык. Пра розныя стаўленні сястры да брата і брата да сястры. АВНЛ.
    вылупіць вочы як воўк на барана. Насмешл. Пра нейчы хцівы пагляд. Ройзензон, 68.
    выць (храпсці) як воўк. Ваўк. п., Бялын., Івац., Карэл. Няўхв. Пра грубае праяўленне чыіх-н. эмоцый. Federowski, 343; Высл., 296; Яўсееў, 27; ЗЗайкі.
    выць што воўк піліпаўскі. Лаг., Капыл. Няўхв. ФА. Тое, што выць як воўк.
    выць як воўк у Калядню. Віл. Няўхв. ФА. Тое, што выць як воўк.
    выць як воўк у Піліпаўку. Івац., Карэл., Лаг. Няўхв. Высл., 296; Янк., Пар., 29; ЗЗайкі. Тое, што выць як воўк.
    галодны як (што) воўк. Івац., Слон., Слуцк., Чэрык., Рэч., Драг. Пра вельмі галоднага чалавека. Высл., 302; Сержпутоўскі 1999, 38; ЛЦ, 90; СПЗБ 1, 330; ЗЗайкі.
    галодны як воўк жаробны. Ушацк. Насмешл. Барадулін, 91. Тое, што галодны як воўк.
    глядзець з-пад лоба як воўк. Ваўк. п., Гродз. Асудж. Пра нейчы насцярожаны, хмуры, непрыветлівы пагляд. Federowski, 109; Цыхун, 133.
    глядзець скоса як воўк піліпаўскі. Маг. Няўхв. Пра злосны, непрыязны пагляд. ФА.
    глядзець як воўк на авечку. Мін., Хоц., Петр., Ганц., Докш. Пра прагны, хцівы пагляд на каго-н. як на ахвяру. ЛЦ, 50; ФА; Гілевіч, 165.
    глядзець як воўк на казу. Крэмнеў, № 186. Тое, што глядзець як воўк на авечку.
    глядзець як воўк. Жытк. Няўхв. Пра нейчы хмуры, непрыязны, злосны пагляд. ТС 4, 152.
    дзерці каго як воўк кабылу. Ваўк. п. Пра пераследванне каго-н., яго абіранне. Federowski, 81; Санько, 127.
    дзівіцца як воўк на казу (ягня). Ваўк., Гродз. п. Ром., Бел., 294; Federowski, 109; Крэмнеў. Тое, што глядзець як воўк на авечку.
    жыць як воўк. Гродз. Асудж. Пра чалавека, што імкнецца жыць адасоблена і ізалявана. Цыхун, 10.
    завыць як воўк на Грамніцы. Слон., Шчуч. 1. Пра выражэнне свайго болю, жалю; 2. Іран. Пра непрыемны для слыху спеў. Высл., 322; Даніловіч, 216.
    завыць бы ваўкі над падлам. Слуцк. Няўхв. Пра нейчы прагны ўзбуджаны крык, голас. Сержпутоўскі 1999, 103.
    закінуць за плечы як воўк гаўцу. Ваўк. п. Пра рашучае закідванне цяжару на плечы. Federowski, 348.
    захадзіць як воўк у аблаві. Зэльв. Зласл. Пра панічныя дзеянні чалавека ў небяспецы. СРЛГ, 46.
    зірнуць як воўк. Янк., Пар., 74. Тое, што глядзець як воўк.
    злы як воўк. Рэч. Асудж. Пра чалавека з благім, злым, агрэсіўным характарам. ЛЦ, 63.
    змокнуць як воўк. Слон. Пра моцна ўпацелага, вымаклага чалавека. Высл., 329.
    зрахманіцца як воўк у яме. Зласл. Пра чалавека, які пад уплывам адбставін зрахманіўся і перастаў быць агрэсіўным. Носович, 561; Матэрыялы 1981, 121.
    кідацца як воўк на прывязі (цапу). Мсцісл. Пра бяссільныя, безвыніковыя высілкі штосьці зрабіць, вырвацца. Юрчанка, 180.
    любіць як воўк ягня. Мін. Іран. Пра чалавека, які любіць карысна, для сваёй спажывы. ЛЦ, 52.
    Люты як галодны воўк, а баязлівы як заяц. Мін. Прык. Асудж. Пра супярэчлівы характар чалавека. ЛЦ, 57.
    ляскаць зубамі як воўк. Сміл. Насмешл. Пра вельмі галоднага чалавека. Шатэрнік, 152.
    мужык пагарэўшы як воўк не еўшы. Слуцк. Пра імкненне да набыцця чаго-н. селянінам пасля пажару. Сержпутоўскі 1999, 62.
    накінуцца на каго як воўк на аўцу/авечку. Смал., Ашм. Асудж. Пра драпежны напад на каго-н. Добр., Смол., 443; Даніловіч, 216.
    нарабіць [дзялоў] як воўк у Маркунах. Астр. Няўхв. Сцяшковіч, 600; Высл., 353; ФА, Даніловіч, 216. ≺ Маркуны - вёска ў Астравецкім раёне.
    настырин як воўк. Смал. Асудж. Пра настырнага хмурага чалавека. Добр., Смол., 465.
    нялюдны як воўк. Няўхв. Пра замкнёнага, насупленага, недружалюбнага чалавека. ЛА, 31.
    паглядаць (пазіраць) як воўк на гаўцу (авечку). Ваўк. п. Federowski, 210; Янк., 418. Тое, што глядзець як воўк на авечку.
    падстаўляць галаву як воўк пад доўбню. Няўхв. Пра пасіўныя паводзіны пры смяротнай пагрозе. ЛЦ, 73.
    папасці як воўк у доўбні. Смарг. Пра траплянне ў непрыемную сітуацыю, пастку. Даніловіч, 216. ≺ Доўбня - лоўчая паляўнічая прылада.
    пасунуцца як воўк па загуменні. Карэл. Няўхв. Пра чалавека альбо жывёлу, якія выглядваюць здабычу. Высл., 362.
    патрэбны як стары конь воўку. Гл. конь.
    Пашкадаваў як воўк кабылу: пакінуў хвост да грыву. Івац. Прык. Іран. Пра адсутнасць шкадавання, драпежныя намеры. ЗЗайкі.
    пашкадаваць як воўк цяля. Уздз. Іран. Пра адсутнасць шкадавання наогул. Мін.-Мал., 1970, 165.
    посунуцца бу мокры воўк. Жытк. Іран. Пра панурага, прыгнечанага чалавека. ТС 4, 196.
    прыкрадацца як воўк. Пра кагосьці, хто асцярожна набліжаецца да ахвяры. Ройзензон, 76.
    пуцаваць як воўк. Гродз. Няўхв. Пра прагнае накідванне на ежу. ЖН, 29. ≺ Пуцаваць - прагна есці.
    пышить як жарёбный воўк. Смал. п. Пра злоснае, пагрозлівае сапенне некага. Добр., Смол., 760.
    пяяць як воўк вые. Асудж. Пра нейчыя непрыгожыя спевы. Ляцкий, 24.
    Рабіць як конь, есці як воўк. Гл. конь.
    развыцца як воўк у каноплях. Глуск. Няўхв. Пра нейчыя непрыемныя, немілагучныя спевы. БД, 146.
    свіснуць бы воўк з перапалоху. Слуцк. Пра чалавека, жывёлу, што імкліва, рэзка кінуліся бегчы. Сержпутоўскі 184.
    сераватай масці нача воўк. Лоеў. Пра падобнага на воўка па масці каня. Янкова, 242.
    страшыцца як воўк ягняці. Мядз. Іран. ФА. Тое, што баяцца як воўк казы.
    сунуць бы воўк. Слуцк. Пра прыгнечанага, хмурага, раздражнёнага чалавека. Сержпутоўскі 1999, 56.
    схапіць як воўк авечку. Вілен., Івац. Пра рашучае, смелае нападзенне. Sielicki, 162; ЗЗайкі.
    сярдзіты ек воўк. Слон. Асудж. ТС 1, 147. Тое, што злы як воўк.
    танцаваць як стары воўк у Піліпаўку. Асіп. Жарт. Пра нейкія недарэчныя рухі, выхілянні. Высл., 398. ≺ Алюзія да шлюбных танцаў старога ваўка.
    трымаць бы воўк зубамі. Слуцк. Няўхв. Пра нейчае беззаконнае трыманне чаго-н. Сержпутоўскі 1999, 136.
    трэба хто куды як воўк на неба. Смарг. Іран. Пра некага, абсалютна не патрэбнага дзе-н. Высл., 401; Даніловіч, 216.
    ты завядзеш басам, як воўк часам, а я за табою, як мядзведзь парою. Люб. Жарт. Пра нейкі хаўрус, агульны «спеў», пра падтрымку адзін аднаго. АВНЛ.
    пацягнуць як воўк авечку. Карэл., Беласт. Асудж. Пра рашучае драпежнае нападзенне. Высл., 407.
    хапаць як воўк. Слуцк. Асудж. Пра прагнасць у здабыванні даброт. Сержпутоўскі 1999, 73.
    хітры як сівы воўк. Мёр. Пра хітрага чалавека, які ўмее выкруціцца ў любой сітуацыі. Высл., 409.
    цахкаць як воўк зубамі. Янк., Пар., 186. Тое, што ляскаць як воўк зубамі.
    цікаваць як воўк. Пра чалавека, што адсочвае, падпільноўвае ахвяру. Янк., 437.
    цындацца як воўк каля вёскі. Ваўк. п. Няўхв. Пра чалавека, які ходзіць каля чаго-, каго-н. і нешта выглядае, падпільноўвае. Federowski, 339. ≺ Цындаць - цікаваць, выглядаць.
    цягацца як стары воўк смерці шукаючы. Воран. Няўхв. Пра бесталковае, безвыніковае бадзянне. Даніловіч, 252.
    цягаць як воўк ягня. Карэл. Няўхв. Пра лёгкую, безабаронную здабычу ахвяры. Высл., 416.
    чакаць як воўк доўбні. Іўеў. Іран. Пра дарэмнае, безвыніковае чаканне чаго-н. Даніловіч, 216.
    чатаваць як воўк на гавечку. Ваўк. п. Няўхв. Пра неміласэрнае адсочванне ахвяры. Federowski, 65. ≺ Чатаваць - вартаваць, пільнаваць (польск. czatować).
    чужы грош бяжыць як воўк. Іран. Пра цяжкасці, што чакаюць таго, хто хацеў бы здабыць чужы грош. Jelski, 15.
    шанасьць такая, як воўк кабылу шанаваў. Ушацк. Іран. Зневаж. Пра нейчае благое стаўленне да свайго бліжняга. Барадулін, 103.
    шарыць вачыма як воўк па авечках. Няўхв. Пра настойлівы, хцівы, прагны позірк. Ройзензон, 80.
    шукаць як воўк смерці. Ваўк. п. Няўхв. Пра дарэмную, безвыніковую справу. Federowski, 301.
    як воўк вільнуў (мільнуў, мялькнуў) хвастом. Ваўк. п. Пра кароткі адрэзак часу. Шпилевский, 187; Киркор, 239; Dybowski, 192; Federowski, 56.
    як воўка да гавец [у хлеў, абору] упусціць. Ваўк. п. Асудж. Пра непажаданасць пускаць злодзея да матэрыяльных даброт. Federowski, 339.
    як той воўк, што прасіў: «анно хвост падвязі». Ваўк. п. Іран. Пра сітуацыю, калі малая ўступка цягне за сабою вялікую небяспеку. Federowski, 339.
    баяцца як воўка. Ваўк. п. Пра сапраўдны моцны страх. Federowski, 20.
    вылупіць вочы як баран на воўка. Гл. баран.
    крычаць як на воўка. Ваўк. п. Няўхв. Пра грубы, гучны, зняважлівы крык на чалавека. Federowski, 154.
    не прылашчыць як воўка. Ваўк. п. Няўхв. Пра дзікаватасць, зацятасць, недаверлівасць чалавека альбо жывёлы. Federowski, 250; Янк., Пар., 113.
    трудно як у воўка з зубоў (горла) вырваць. Ваўк. п. 1. Пра выпадкі цяжкога спагнання даўгоў. 2. Пра складанасці ў выкананні той ці іншай справы. Federowski, 314.
    У яго сталоўка, як у воўка: дзе ўрве, дзе ўхопіць. Прык. Пра драпежнага, вынаходлівага, прагнага чалавека. Даніловіч 1996, 148.
    цюгакаць як на воўка. Няўхв. Пра празмерныя нападкі на каго-н. Янк., Пар., 189.
    як у тога воўка. Зэльв. Пра вялікую колькасць спраў у кагосьці. Даніловіч 2008, 138.
    воўкам выць. Мсцісл. Бялькевіч, 126. Тое, што выць як воўк.
    У вочы лісам, а за вочы воўкам. Гл. ліс.
    есці хочацца як воўку. Ваўк. п. Няўхв. Пра вельмі галоднага чалавека. Federowski, 130.
  18. 118
    воўна
    як мяшок з воўнай. Гл. мяшок.
    гаварыць як з воўнаю ў роце. Пол. Няўхв. Пра невыразную гаворку. Янк., Пар., 36; ФА.
    зарабіць як Хоўра на воўне. Гл. Хоўра.
    зарабіць што (як) Хама на воўне. Гл. Хама.
    гаварыць як воўну на плот вешаць. Ушацк. Жарт. Няўхв. Барадулін, 121. Тое, што гаварыць як з воўнаю ў роце.
    такая карысць як з [таго] казла: ні воўны, ні малака. Гл. казёл.
    як з таго казла: ані воўны, ані малака. Гл. казёл.
    як з ягняці воўны. Гл. ягня.
  19. 119
    воўчы
    гарэць як воўча вока. Гл. вока.
    свяціць як воўча вока. Гл. вока.
    блішчаць як воўчае (воўча) вока. Гл. вока.
    як з воўчага горла дастаны. Гл. горла.
    газнічка як воўчае вока. Гл. вока.
    патрэбен як кабыле воўчы хвост. Гл. кабыла.
    вырваць як з воўчых зубоў. Гл. зуб.
  20. 120
    воцат
    кіслы як воцат. Ваўк. п., Сміл., Стаўб. Пра нешта вельмі кіслае. Federowski, 144; Шатэрнік, 49; СЦБ, 252.
    зажадацца (захацецца) як кабыле воцату. Гл. кабыла.
    маўчаць як воцату выпіўшы. Няўхв. Пра зацятае, але вымушанае маўчанне. Ляцкий, 20; Санько, 68.
    яблык кіслы што оцат. Стаўб. Няўхв. Пра вельмі кіслы яблык. СЦБ, 252.
    спяшацца як [той] мужык з оцтам. Гл. мужык.

Паведаміць пра недакладнасьць